100 NĂM VĂN CAO  15.11.1923 – 2023 

Văn Cao (1923-1995). Ảnh: Phạm Đình Trọng.

Mẩu chuyện nhà thơ Phác Văn (1932 – 1996), cán bộ phòng Văn hoá Văn nghệ quân đội, Tổng cục Chính trị kể về Văn Cao từ thời tôi còn làm báo binh chủng Thông Tin ở Hà Nội trước khi khoác ba lô vào mặt trận phía Nam đến nay vẫn còn nguyên trong trí nhớ của tôi. Chuyện rằng:

Tưởng Niệm 25 năm ngày Họa sĩ Nghiêu Đề ra đi (9/11/1998-9/11/2023), DĐTK nhận được video này do nhà thơ Lê Chiều Giang, người bạn đời của cố họa sĩ Nghiêu Đề gửi đến.  

Bữa 29/9 vừa qua, một thầy giáo dạy Anh văn tại trường Phan Huy Chú, Thạch Thất, đã bóp cằm, chỉ tay vào một học sinh trong lớp 10A9 và mắng: “Mày có hiểu không, con chó này?”. Sự việc đã được học sinh trong lớp quay video. Năm ngày sau thầy đã xin lỗi học sinh và học sinh cũng đã xin lỗi thầy vì có lời nói và cử chỉ thiếu tôn trọng. Sau đó, ông thầy đã xin thôi việc.

 Kỳ 6 (tạm là kỳ cuối): SAU ĐẢO CHÍNH 1-11-1963

Hình minh hoạ: Pixabay

Tuy lịch sử không nói đến, nhưng nếu chịu khó lục lọi đây đó, người ta sẽ tìm ra một giai thoại khá thú vị về việc bản Tuyên ngôn Độc lập của Việt Nam được Hồ Chí Minh soạn thảo và đọc trong buổi lễ trước công chúng tại vườn hoa Ba Đình (nay là Quảng trường Ba Đình) ngày 2 tháng 9 năm 1945. Theo tường thuật của nhà báo Hồng Hà trên báo Cứu Quốc của Việt Minh, ông Nguyễn Hữu Đang là người đọc chương trình buổi lễ và giới thiệu Chính phủ Lâm thời cùng chủ tịch Chính phủ đọc Tuyên ngôn Độc lập. Ông Nguyễn Hữu Đang là Trưởng ban Tổ chức Lễ đài, ông chính là người đứng trước micro giới thiệu: “Thưa đồng bào... Đây là Chủ tịch Chính phủ Lâm thời Hồ Chí Minh.” Nói xong, ông lùi lại, nhường micro cho Hồ Chí Minh.

Tranh: Abstract Composition (1915) của họa sĩ Wassily Kandinsky (1866-1944).

bao giờ cho đến 

Hình minh họa: Pavel Danilyuk

ĐIỆU BLUES CHO TANG LỄ

Bẻ gãy kim đồng hồ, cắt hết dây điện thoại,

Ngăn lại tiếng chó sủa chỉ với một khúc xương,

Ghì chặt phím dương cầm, bóp nghẹn tiếng trống suông

Rồi mang quan tài ra để mọi người đến viếng.

Hãy để đám phi cơ trên trời cao cất tiếng

Và viết lên dòng chữ rằng Anh Đã Ra Đi.

Buộc cổ chim câu trắng với khăn buổi phân ly,

Rồi lấy găng tay đen đeo vào cho cảnh sát.

Người là cả cuộc đời, là Đông Tây Nam Bắc,

Là tuần lễ làm việc, là Chủ Nhật nghỉ ngơi,

Là sáng trưa chiều tối, là bài hát đưa nôi,

Tôi đã quá ngây thơ nghĩ rằng tình bất diệt.

Hãy dập tắt tất cả những vì sao chết tiệt,

Phủ vải lên mặt trời và đóng gói mặt trăng,

San phẳng cánh rừng rậm và tát cạn biển xanh;

Bởi với tôi giờ đây chẳng còn gì tốt đẹp.

Nhà văn Nguyễn Viện

1.

MÙA DỊCH

Mở cửa ra ban công đứng, tôi nhìn trời. Tiếng còi hụ xe cứu thương vang trên đám mây.

2.

XANH & CHÍN

Cô ấy selfie tấm hình mặc chiếc áo màu xanh và viết: “Còn xanh lắm”. Tôi comment: “Chắc bên trong đã chín.”

Và, tôi tự nhủ, hái sớm kẻo rụng mất.

Bị những kẻ mơ làm ca sĩ dai dẳng tra tấn trong cảnh sống chung chạ ở trại tỵ nạn nên tôi đã, như một hình thức phản vệ, tập cho mình thói quen thưởng thức bằng lỗ tai phân tích, chủ yếu trên khía cạnh ngôn từ. 

Lính IDF (Israel Defense Forces: Lực lượng Phòng vệ Israel) chuẩn bị cho chiến dịch trên bộ ở Gaza

Làm thế nào để tránh một vũng lầy ở Gaza

Khi Israel thương tiếc vụ hơn 1.400 công dân bị khủng bố Hamas thảm sát vào ngày 7 tháng 10, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tới Tel Aviv để cam kết Mỹ sẽ hỗ trợ. Nhưng khi xuất hiện cùng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Biden cũng đưa ra điều cần thận trọng lưu ý. Ông nhớ lại, sau vụ tấn công 11/9, “ở Hoa Kỳ chúng tôi rất tức giận. Và mặc dù chúng tôi tìm kiếm công lý và có được công lý, chúng tôi cũng đã phạm sai lầm.”

Kỳ 4: SAU ĐẢO CHÍNH, PHẢN ĐẢO CHÍNH LẠI LIÊN TIẾP ĐẢO CHÍNH VÀ PHẢN ĐẢO CHÍNH

"Huế Nostalgia". Tranh: Đinh Cường.

Huế yêu ơi!

Jean-Baptiste Andrea, tiểu thuyết gia, đạo diễn phim và nhà biên kịch người Pháp.

Giải thưởng Goncourt năm 2023 trao cho “Veiller sur elle” của Jean-Baptiste Andrea, vốn đã nổi bật nhờ giải thưởng tiểu thuyết Fnac: một bức bích họa siêu hình xung quanh tác phẩm điêu khắc, một sự trầm tư về sự hiện diện và vắng mặt.

Phỏng vấn chuyên đề: “Chính sách của nhà nước Việt Nam đối với các sắc dân bản địa”.

Giáo sư Lưu Quang Sáng

Cuộc phỏng vấn được thực hiện với ông Ông Lưu Quang Sáng (Amuchandra Luu), sinh tại Phan Rang, hiện sống và làm việc tại California. Thạc sĩ toán và có gần 20 năm giảng dạy ở trường đại học cộng đồng tại thủ phủ Sacramento, California, Hoa Kỳ. Tổng Thư Ký hội Bảo Tồn Văn Hóa Truyền Thống Champa USA, qua 7 nhiệm kỳ chủ tịch. 

 ***

Bức tranh Mona Lisa,  của danh họa Leonardo da Vinci,

Phần đông du khách từ phương xa đến Paris thường tìm đến Viện Bảo Tàng Louvre, để xem cho được họa phẩm Nàng Joconde mà danh họa Leonardo da Vinci đã vẽ và sơn dầu trên gỗ vào khoảng những năm 1503-1507. Người mẫu là một phụ nữ ở thành Florence, nước Ý, tên Monna Lisa, còn được gọi là La Gioconda, Pháp gọi: La Joconde. Nụ cười của người mẫu này xưa nay đã thu hút vô số người đến xem.

Tại sao có hiện tượng này ? Không thể đưa ra một lời đáp đơn giản cho rằng đây là nụ cười của một người đẹp. Không, nụ cười này có một vẻ lạ lùng, khó hiểu, mà Freud, cha đẻ của ngành phân tâm học, đã tìm cách giải thích trong cuốn biên khảo Một kỷ niệm thời thơ ấu của Leonardo da Vinci, viết năm 1910. Đây là lần đầu tiên Freud viết về một danh họa. Ông vốn gần gũi với văn chương hơn hội họa. Quả vậy, nhờ nghiên cứu kịch bản Œdipe – Roi (Œdipe-Vua) Freud đã lập ra thuyết phức cảm Œdipe; cũng như khi Freud đọc truyện ngắn Gradiva của nhà văn Đức Wilhelm Jensen, nói về những giấc mơ, Freud cho rằng giấc mơ là khởi điểm của sáng tạo văn chương.

Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ.

Miệt mài giảng dạy, dịch thuật, làm thơ, đánh đàn, viết chữ thảo và phô diễn những tư tưởng triết học của hai nền văn hóa Đông Tây từ thời thập niên 60, 70 đứng trên bục giảng của Đại Học Vạn Hạnh, cũng như Viện Cao Đẳng Phật Học Chuyên Khoa Hải Đức Nha Trang, Thầy cũng có lắm lúc mộng kiêu hùng của Phương Trời Viễn Mộng trỗi dậy, và cứ thế mà dong ruổi bằng đôi chân trần, bằng đôi vai gầy qua những rặng đồi lau, rừng già, cỏ mục, lá úa, ăn sương nằm nắng trên những cánh rừng hoang vu nơi miền cao nguyên dân dã, nơi miếu cô hồn, hay lưng đèo heo hút. “Bất đắc chí độc hành kỳ đạo”. Chỉ đi một mình và một mình để xới lên những luống đất mới trồng những dãy cà non, vòng rau, liếp cải mà vui niềm đạo vị, dưới mái am tranh, độc cư Thiền định. Dù ai xuôi ngược bôn ba cái danh, cái lợi, cái huyễn mộng của cuộc đời, nhưng riêng mình thì sinh ra giữa lòng quê hương, dù có đắng cay chồng chất, dù có nghiệt ngã đủ điều, giữa dòng đời phế dưng dâu bể, Thầy vẫn chẳng hề lay động, mà còn khẳng định với chính mình là sinh ra ở đâu, thì chết ở nơi đó. Sinh ra giữa lòng đất mẹ Việt Nam thì lúc nhắm mắt cũng lấy nắm đất Mẹ Việt Nam mà phủ lấp thân ngũ uẩn này. Sá chi những tù đày, keo cư gian khổ, chỉ là chất liệu nuôi lớn chí hùng, của bậc Đại Trí. Đại Từ, Đại Hỷ, Đại Xả.

Mất ngủ, thì làm ma chơi

Những vụ án kỳ lạ

    Ông Phượng họ Đặng ở làng Kinh, người cao to lực lưỡng, nổi tiếng là một chàng trai lực điền, có nhẽ hàng trăm năm làng mới xuất hiện một người như thế. Các cụ kể lại những ngày mùa, ông gánh hai bó lúa to như hai quả núi, đi không lọt cổng làng, phải thả xuống ngay chỗ ấy, hàng chục người phải dỡ ra, gánh dần về nhà, nửa ngày mới hết.

Có một nhà buôn trong vùng nghe tiếng, bèn tìm đến, chiêu mộ ông theo thuyền buôn của mình. Ông đi khoảng chục năm, không có tin tức gì, dân làng đã tưởng mất tích. Một hôm ông bỗng trở về làng, tậu hẳn một mẫu vườn, rồi cất nhà, cưới vợ… Dân làng mừng cho ông. Thế rồi ông lại ra đi. Lần này không phải đi làm thuê, mà làm ông chủ. Ông bỏ tiền đóng một chiếc thuyền lớn, thuê trai làng theo ông đi buôn đá tảng, chở về bán cho làng Kinh và các làng trong vùng để lát đường, lát sân…