Sự thất vọng của dân Mỹ đối với nền chính trị của nước họ đã đưa Donald Trump vào Nhà Trắng. Tổng thống mới có làm cho nước Mỹ trở nên vĩ đại như trước đây hay không, hay thực ra ông ta chỉ là một kẻ dân túy, thì thời gian sẽ trả lời. Nhưng cái vĩ đại của nền dân chủ là nếu dân chọn lựa sai, bầu một kẻ không xứng đáng, thì chính dân sẽ sửa chữa sai lầm, đưa kẻ đó xuống, cũng bằng lá phiếu. Đó là điểm khác biệt cốt tử với tất cả chế độ toàn trị; ở đó người dân bị áp bức và được nhồi sọ phải biết ơn kẻ áp bức. Trong một chế độ dân chủ, bọn dân túy sẽ nhanh chóng bị lột mặt nạ, trong khi ở chế độ toàn trị, người dân ngập trong hàng tấn những lời hoa mỹ được kẻ áp bức hàng ngày đổ xuống đầu, mà không có cơ chế nào giúp họ vứt bọn siêu dân túy ấy vào sọt rác của lịch sử. Bài báo dưới đây đã được BVN đăng ngày 4/6/2016 (http://www.boxitvn.net/bai/43239). Nay với sự kiện Donald Trump thắng cử Tổng thống, BVN xin đăng lại, để giúp độc giả một dịp suy ngẫm về thực trạng nước Mỹ. ~ Bauxite Việt Nam
Bài báo này giúp chúng ta hiểu hơn thực trạng chính trị Mỹ trong bối cảnh toàn cầu hóa và bất bình đẳng kinh tế gay gắt hiện nay tại Mỹ. Tình trạng này đang đẩy giai cấp công nhân da trắng vào vòng tay của Donald Trump, một ứng cử viên dân túy phảng phất hình bóng Hitler. Nhưng mọi người tin tưởng rằng các cơ chế hiến định Mỹ sẽ không cho phép xuất hiện một phiên bản Hitler trên đất Hiệp Chúng Quốc. Bất quá, Trump chỉ là hiện thân của “niềm hi vọng tốt đẹp cuối cùng” (the last best hope) của giai cấp trung lưu da trắng nghèo đang ngày một mất thế đứng trước các nhóm dân thiểu số và việc chuyển công ăn việc làm của họ ra nước ngoài. ~ Dịch giả

Không nghi ngờ là nhiều chính sách và quy định của chính quyền Tổng Thống Barack Obama sẽ bị bãi bỏ, thu hồi, hay sửa đổi. Những điều ấy không thể xảy ra “ngay ngày đầu ông Donald Trump vào Tòa Bạch Ốc,” như cách nói trong khi vận động tranh cử. Nhưng chắc chắn người ta có thể chờ đợi một số những chính sách ưu tiên sẽ được thi hành.

Kế hoạch “100 ngày đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng Thống Donald Trump” công bố trên trang mạng DonaldTrump.com gồm những điểm chính sau đây:

Ông Trump sẽ thực hiện lời cam kết “Make America Great Again” (Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại) bằng cách “tái tạo sự thịnh vượng kinh tế, an ninh cho xã hội Mỹ và tính chân thật của chính quyền.”

Nhằm tẩy rửa tình trạng thối nát và tệ nạn câu kết thông đồng với giới đặc quyền đặc lợi ở Washington, DC, sáu biện pháp được đề ra trong đó có đề nghị tu chính Hiến Pháp để quy định giới hạn số nhiệm kỳ của tất cả các thành viên Quốc Hội, tạm ngưng tuyển dụng thêm công nhân viên chức liên bang, giảm 2/3 số quy định mới và hạn chế hoạt động vận động hậu trường (lobbying) của các giới chức Tòa Bạch Ốc và Quốc Hội sau khi rời khỏi chức vụ.

Nếu có loại tranh luận nào dẫn đến cãi lộn, mắng nhau, đấm nhau, thì đó là cãi lộn chính trị. Ông Trump và bà Clinton thì chửi nhau, nhục mạ nhau trên sân khấu. Còn fans của họ thì cãi nhau ngoài đường, trên mạng, có lúc đánh nhau đến sưng mỏ.

Ai cũng có ‘fans.’ Và ai cũng có ‘fans cuồng.’

Nhưng tui muốn nói với các bạn: Hãy là fan, đừng là cuồng, vì “cuồng” sẽ dẫn đến cực đoan. Vì “cuồng” đã là một dạng cực đoan.

Fans cuồng rất dễ nhận ra: Trump mà thắng thì tui bỏ nước Mỹ tui đi. Trump mà thắng thì tui không biết giải thích cho con tui như thế nào. Trump mà thắng thì tui đóng blog. Vân vân và vân vân. (Tui sẽ đợi xem có bao nhiêu người Mỹ bỏ nước ra đi. Tui sẽ đợi xem bao nhiêu người đóng Facebook, đóng blog. Tui cũng muốn nghe các anh/chị đã giải thích thế nào cho con cái mình trong cái ngày sau ngày bầu cử).

Truyền thông nhà nước hôm 3/11 vừa qua đồng loạt đưa tin: cựu Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng bị Ban Bí thư Trung ương Đảng, dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, kỷ luật bằng hình thức cách chức Bí thư Ban Cán sự Đảng Bộ Công Thương giai đoạn 2011 - 2016. Đồng thời, Ban Bí thư còn đề nghị bên Chính phủ, Quốc hội cùng chỉ đạo thực hiện quy trình xử lý kỷ luật về hành chính với ông Vũ Huy Hoàng đồng bộ với kỷ luật Đảng.

Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh chiến dịch chống tham nhũng ở Việt Nam đang bước vào giai đoạn quyết định, nếu không tìm ra được một “con dê” nào để “tế thần” thì e rằng nó sẽ như quả bóng bị xì hơi. Và cho dù đã về hưu được mấy tháng nhưng một cựu bộ trưởng như ông Vũ Huy Hoàng vẫn được xếp vào diện “hổ nhỡ”.

Chiến dịch “đả hổ, diệt ruồi” của TBT Nguyễn Phú Trọng được cho là lấy “cảm hứng” từ những gì đang diễn ra ở Trung Quốc dưới “triều đại” Tập Cận Bình. Ông Nguyễn Phú Trọng là một nhân vật thân Tàu đến mức hầu như ai ai cũng biết, và bản thân ông ta cũng chẳng thèm che dấu điều đó. Trong đoàn quan chức tháp tùng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm Trung Quốc từ ngày 10 đến 15/9/2016 có sự hiện diện của ông Trần Quốc Vượng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Việc một Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Trung ương có mặt trong phái đoàn của Tổng Bí thư công du nước ngoài là chuyện bình thường, nhưng việc ông ta hiện diện trong phái đoàn của Thủ tướng là điều bất thường, xưa nay chưa từng xẩy ra. Ông Trần Quốc Vượng được coi là cánh tay mặt của TBT Nguyễn Phú Trọng trong chiến dịch “đả hổ diệt ruồi” ở Việt Nam. Điều này cũng có nghĩa, chiến dịch “đả hổ diệt ruồi” là một phần quan trọng trong chương trình nghị sự giữa lãnh đạo hai nước.

Sau một ngày bầu cử dài đầy kịch tính, đến nửa đêm ngày 8/11 (EST Time) Donald Trump đã thắng tại hầu hết các bang chủ chốt (Florida, Iowa, Ohio, North Carolina). Ông đã giành được 244 phiếu (electoral votes), trong khi bà Clinton được 218 phiếu (điều đó đồng nghĩa với hết hy vọng). Đó là một kết cục bất ngờ và gây sốc. 

Chiến dịch tranh cử tổng thống đầy tai tiếng của ông Trump đã kết thúc bằng một đêm đầy thất vọng đối với bà Clinton và những người ủng hộ, như một nghịch lý khó tin (disbelief). Tâm trạng của họ đã chuyển từ lạc quan và tin tưởng ban đầu, trở thành bi quan và thất vọng vào giờ chót, khi cuộc đua sát nút trở thành vô vọng.  

Đúng 3 giờ sáng (EST Time) Donald Trump đã tuyên bố đắc cử (với 278 phiếu), và trở thành tổng thống thứ 45 của nước Mỹ, sau khi bà Clinton thừa nhận thất bại (với 218 phiếu). Trong bài phát biểu, ông Trump đã gọi chiến dịch tranh cử của mình là “một phong trào lớn”, và kêu gọi đoàn kết, hàn gắn vết thương, để tái thiết đất nước.

Tân tổng thống Hoa Kỳ, Donald Trump.REUTERS/Carlo Allegri

Cuộc bầu cử tổng thống và Quốc Hội lưỡng viện Hoa Kỳ tiếp tục là chủ đề chính trên các nhật báo Pháp phát hành sáng 09/11/2016, dù không kịp cập nhật kết quả. Nhà tỉ phú địa ốc Donald Trump, ứng viên đảng Cộng Hòa, trở thành chủ nhân thứ 45 của Nhà Trắng.

Bài xã luận của nhật báo Le Figaro cho rằng nhiệm vụ đầu tiên của tân tổng thống Hoa Kỳ là hàn gắn nước Mỹ. Ngày tổng tuyển cử 08/11 là bằng chứng mới nhất cho thấy một nước Mỹ đầy thương tích. Một nước Mỹ phải gột rửa hết bùn để tìm ra những vết thương và chữa trị chúng, mà tân tổng thống Mỹ phải đóng vai trò một bác sĩ quân y.

Sau chiến dịch tranh cử tổng thống, ngoài bạo lực và bùn lầy, còn là hình ảnh của một thất bại lớn. Chỉ thỏa mãn với những lời chỉ trích biếm họa, các chính trị gia, các cơ quan thông tấn, các nhà phân tích đã không nhận thấy chiếc máy ủi Trump lừ lừ tiến tới. Hay đúng hơn là họ đã không nhận thức được một dân tộc đang nổi giận đứng sau lưng người đàn ông quá khích, quàu quạu.

Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình.

Cuộc họp Trung ương 6, Khóa XVIII của Đảng Cộng sản Trung Quốc vừa bế mạc sau 4 ngày họp cuối tháng 10/2016. Về mặt nhân sự, sự kiện quan trọng nhất là bổ sung, thay đổi trong Ban Thường vụ Bộ Chính trị hiện có 7 người (trước kia là 9 người), và thay đổi trong Bộ Chính trị hiện có 25 người. Trong Ban Thường vụ Bộ Chính trị thật ra chỉ thay 5 người, vì ông Tập Cận Bình, Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước, và Lý Khắc Cường, Thủ tướng, sẽ ở nguyên vị thêm một nhiệm kỳ, nhưng điều quan trọng là sẽ phải dự kiến trước là ai sẽ thay thế 2 ông này vào Đại hội XX Đảng Cộng sản Trung Quốc năm 2022.

Nét nổi bật nhất hiện nay trong bộ máy lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc là Tập Cận Bình nổi lên là người lãnh đạo số 1 có nhiều quyền uy nhất và cũng có nhiều tham vọng nhất. Đã 3 năm nay bộ máy tuyên giáo, truyền thông tô vẽ ông Tập Cận Bình thành nhà lãnh đạo kiệt xuất, đứng hàng thứ 3, sau Mao Trạch Đông và sau Đặng Tiểu Bình. Ông Tập có thể vượt lên đứng ở đỉnh cao nhất nếu như "Giấc Mộng Trung Hoa" biến Trung Quốc thành cường quốc số 1 thế giới trở thành hiện thực trong tương lai không xa.

Cách đây vài tuần, đầu bếp nổi tiếng Anthony Bourdain giới thiệu một “đặc sản” của Hà Nội trên kênh truyền hình nổi tiếng CNN. Bourdain từng là người chọn món bún chả cho Tổng thống Barack Obama khi nhà lãnh đạo Mỹ đến thăm thủ đô Hà Nội. Trong chương trình của mình, ông Bourdain đã kể lại một trải nghiệm dị hợm về một số hàng quán đáng kể ở Hà Nội hiện nay so với thế giới. Ai từng ghé qua Hà Nội, dù chỉ vài ngày, cũng có thể nếm trải các món “bún chửi”, “cháo quát, “ốc lắm mồm”, hay “phở xếp hàng Bát Đàn”…

“Bún mắng cháo chửi” là một lối kinh doanh mà trong đó người bán - từ chủ hàng đến nhân viên – có thái độ cau có, lạnh nhạt, và đôi khi quát tháo, xúc phạm khách hàng. Nếu phải tóm lược lề lối buôn bán này trong một câu, ta có thể nói: “Ăn thì ăn, không ăn thì biến”.

Còn nhớ một câu chuyện được loan truyền rộng rãi vài năm trước đây - khi “mắng”, “chửi” chưa được đưa lên thành “đặc sản” - về một bà bán “cháo chửi” khét tiếng khu phố cổ từng bị một vận động viên wushu chuyên nghiệp úp cả bát cháo vào đầu vì chửi anh ta. Một thanh niên nhảy vào can thiệp cũng suýt nhận một cước. Cú đá trượt đó làm bẹp rúm bình xăng chiếc xe máy bên cạnh làm cả quán xanh mặt.

Donald Trump phát biểu tại New York,
ngày 9/11/2016.REUTERS/Mike Segar

Đánh bạt mọi dự báo và kết quả thăm dò bất lợi, ứng cử viên đảng Cộng Hòa Donald Trump đã đắc cử tổng thống Mỹ trong cuộc bầu cử ngày 08/11/2016. Chiến thắng của ông Trump diễn ra đồng thời với thắng lợi của đảng Cộng Hòa Mỹ trong hai cuộc bầu cử Quốc Hội, tiếp tục nắm đa số tại Thượng viện và Hạ viện Hoa Kỳ.

Dù kết quả chính thức và toàn diện chưa được công bố, nhưng vào sáng nay, giờ Paris, hãng tin Mỹ AP và mạng truyền hình Fox đã đồng loạt loan báo sự kiện ông Donald Trump đã giành được 277 đại cử tri, vượt qua ngưỡng cần thiết là 270 phiếu để thành tổng thống Mỹ. Đối thủ của ông là bà Hillary Clinton chỉ được 218 phiếu đại cử tri, nên đã gọi điện cho đối thủ của mình để thừa nhận thất bại.

Một cách khái quát, ứng cử viên đảng Cộng Hòa đã thành công nhờ chiến thắng tại hầu hết các bang được gọi là “chưa dứt khoát” như Florida, Ohio hay Bắc Carolina, thậm chí còn giành được một số bang có truyền thống bầu cho đảng Dân Chủ như là Wisconsin, vốn từ năm 1984 đến nay không bầu cho đảng Cộng Hòa.

Với chiến thắng vừa dành được, ông Donald Trump sẽ chính thức trở thành tổng thống thứ 45 của nước Mỹ, ngày 20 tháng Giêng năm 2017 tới đây, kết thúc tám năm nắm giữ quyền hành pháp của đảng Dân Chủ với tổng thống Barack Obama.

Một bài trước trong mục này nhận xét, “Từ trăm năm nay chưa thấy một cuộc tranh cử tổng thống Mỹ nào xuống thấp như năm nay.” Nhiều người Mỹ tiếc một “thời hoàng kim” khi các ứng cử viên tổng thống đều nhã nhặn, lễ phép ngay trong khi đang giành giật nhau lá phiếu.

Hoa Kỳ là quốc gia đem thí nghiệm thể chế dân chủ sớm nhất, sau khi 13 tiểu bang họp nhau lật đổ chế độ của vua nước Anh. Những người đã ký bản tuyên ngôn độc lập được coi là “quốc phụ” nước Mỹ. Ông Washington được bầu làm tổng thống đầu tiên vì đã lãnh đạo cuộc kháng chiến giành độc lập; ông chọn John Adams làm phó tổng thống. Năm 1792, nhiệm kỳ đầu của Washington sắp chấm dứt, hai nhà lập quốc Thomas Jefferson và Alexander Hamilton cố thuyết phục Washington chấp nhận lưu nhiệm. Tuy vậy, ngay thời đó đã có những người đả kích Washington, vu cho ông là có ý muốn làm vua! Những người đó không bị bắt bỏ tù, chứng tỏ Tổng thống Washington kính trọng quyền tự do ngôn luận! Năm 1796, ông Washington cương quyết từ chối không ứng cử, lúc đó mới có một cuộc tranh cử thật sự. Cuộc giao đấu cũng gay go không khác gì những năm đầu thế kỷ 21, vì những chủ trương đối nghịch giữa hai đảng chính trị và hai “quốc phụ.”

Chính trị luôn là một vấn đề phức tạp, một “lãnh địa” nhạy cảm mà hầu hết chúng ta thường từ chối đề cập hay đụng chạm tới nếu muốn đảm bảo một cuộc sống ổn định, yên bình. Nhất là tại những đất nước có một thể chế còn hơi hướng độc tài như Việt Nam. Lớp trẻ như chúng tôi, đáng nhẽ được kỳ vọng là nhân tố quan trọng để thay đổi tương lai của đất nước, thì hơn ai hết, chúng tôi lại càng muốn tạo một vỏ bọc bình an nhất có thể. Không phải bởi tuổi trẻ ngu ngơ và bị tẩy não. Sống ở các thành phố lớn, được cha mẹ tạo mọi điều kiện để được giáo dục đàng hoàng, thậm chí là đi đông đi tây khắp chốn và trở về với kiến thức đầy đủ và tân tiến, đa số người trẻ Việt vẫn có thái độ khá hờ hững với chính trị nước nhà. Chính trị chỉ là đôi ba câu chuyện vui vô thưởng vô phạt khi tụ tập bàn nhậu, tiệc tàn, tất cả lại lui sâu vào lớp vỏ yên bình.

Trong liên tục hai năm qua các viên chức cao cấp của đảng cộng sản Việt Nam thực hiện nhiều hoạt động đối ngoại, vốn là vai trò của ngành ngoại giao hay người đứng đầu chính phủ.

Các viên chức này là những người thuần túy hoạt động đảng chứ không giữ chức vụ gì trong chính phủ.

Điều gì đang xảy ra đằng sau những hoạt động này?

Sau đây là ý kiến một số nhà quan sát trong và ngoài nước về sự thay đổi này.

(Nhabaotudo.com)

Một chiếc Lexus nhập từ Nhật chỉ 38.000 USD và thuế sau khi đặt tại showroom thì nó lên tới 140.000 USD, Ford Ranger nhập từ Thái Lan 18.000 USD và bán ra gần 35.000 USD, Camry nhập về 25.000 USD bán ra 60.000-70.000 USD.

Nhiên liệu xăng để vận hành xe hơi nhập từ Singapore chỉ khoảng 7000 VNĐ/lít bán ra 16.000-17.0000 VNĐ/lít. Một kg thịt lợn hơi ở VN giá từ 45.000-55.000 VNĐ trong khi đó ở Mỹ nó chỉ có giá khoảng 80-90 cent/kg (khoảng 16.000 VNĐ).

Gạo ngon đem xuất khẩu chỉ khoảng 7000 VNĐ/kg, trong khi đó người dân phải mua tới 13.000-15.000 cho 1 kg gạo loại thường (giá tại siêu thị).

Đã thành lệ, cứ sau mỗi vụ bắt bớ chính trị trong nước, dư luận lại ồn ào phân tích, suy luận, phán đoán.

Làn sóng bắt bớ nhằm vào những người hoạt động dân chủ, bắt đầu từ blogger Mẹ Nấm vào ngày 10/10 đến nay, một lần nữa làm dấy lên những phân tích, suy luận và phán đoán. Câu hỏi lớn nhất đặt ra luôn xoay quanh từ Tại Sao? Tại sao bắt? Tại sao lại là (những) người đó? Tại sao lại là lúc này?

 “Mời Tổng thống mới của Hoa Kỳ thăm Việt Nam”

Không hổ là nhân vật được xem như “người kế thừa vĩ đại” của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thường trực Ban bí thư Đinh Thế Huynh - dù chỉ xếp thứ 5 trong bảng tổng sắp của Bộ Chính trị nhưng lại đương kim “phó đảng” và đang sáng lạn hơn bao giờ hết với tương lai danh phận thành “số 1” - đã khai triển thế song hành công du đối ngoại vào năm 2016 hệt như ông Trọng đã triển khai vào năm 2015: đi Mỹ sau khi đã “vấn ý” Tập Cận Bình ở Bắc Kinh.

Nhưng cũng tương tự trường hợp Ủy viên bộ chính trị - Bí thư thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị “diện kiến” ở Washington vào tháng 7/2016, phải đến 3 ngày sau khi ông Huynh đặt chân lên đất Mỹ, Thông tấn xã Việt Nam mới đưa tin.

Blogger Nguyễn Ngọc Già tại phiên xử sơ thẩm cuối tháng ba năm 2016.

Mọi nguồn tin về Hồ Hải, đến nay vẫn quá ít ỏi. Không gì hơn ngoài mấy dòng "thông báo bắt" trên website Công an TP HCM. Sự lên tiếng ủng hộ anh, cũng là quá ít ỏi và trầm lắng, so với Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh và các trường hợp trước.

Những người tù cô đơn

Nguyễn Ngọc Già cũng vậy. Sau những dòng tin ít ỏi về phiên toà, dường như không biết gì hơn.

Không thấy sóng, không biểu ngữ băng rôn, không thấy ai xuống đường, không nghe những cuộc bão giông mang tên Hồ Hải, Nguyễn Ngọc Già.

Luật sư Lê Công Định gọi đó là "những người tù cô đơn". Chữ "cô đơn" nghe đau quá. Vâng, đành rằng cô đơn. Nhưng tôi muốn gọi sự "cô đơn" ấy là thầm lặng- những tù nhân thầm lặng. Nghe nó nhẹ nhàng và - bớt đau hơn.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu ra một khái niệm mới, nghe có vẻ hay: “Chính phủ kiến tạo” (CPKT). Theo phương pháp khoa học, khi đưa ra một khái niệm mới cần kèm theo giải thích nội dung (nội hàm, ngoại diên), nêu định nghĩa. Ban đầu có thể chưa thật chính xác, chưa hoàn chỉnh, sẽ bổ sung và sửa chữa dần dần. Đã nhiều tháng trôi qua, tôi chưa tìm thấy một giải thích hoặc định nghĩa của khái niệm CPKT. Thôi thì mỗi người hiểu theo cách của mình. Gần đây trong kỳ họp Quốc hội, nhiều đại biểu nói đến CPKT, không biết các vị ấy đã có được định nghĩa chưa?

Ông Phúc nói xây dựng CPKT, nhưng chưa ai vạch ra hình thù nó như thế nào và quan trọng hơn là để làm được thì cần có điều kiện gì, cần dựa vào đâu. Tôi xin suy nghĩ hộ ông và mách cho ông vài nước cờ như lên xe, gánh sĩ, xuống pháo, dục tốt, xuất tướng.

Để có được CPKT, điều kiện cần đầu tiên là có những con người kiến tạo (để đảm nhận các chức vụ). Những người đó phải có được ít nhất 2 phẩm chất rất cần thiết là năng lực (trí tuệ, sức khỏe) và đạo đức liêm chính. Đầu tiên ông phải có được đánh giá một cách khách quan và trung thực 2 phẩm chất đó trong các quan chức chính phủ của ông. Tôi theo dõi hoạt động các thành viên Chính phủ và nhận thấy một số ít có được một phần nào đó các phẩm chất ấy, còn số đông hơn hầu như là bị thiếu.

Người trình bày: Ngọc Dung.

Noam Chomsky (sinh năm 1928 tại Philadelphia) là một trong những tư tưởng gia có nhiều ảnh hưởng nhất trong thời đại chúng ta. Ông cũng là một trong số rất ít các khoa học gia mà công trình nghiên cứu được quần chúng quan tâm theo dõi. 

Noam Chomsky

Sau khi tốt nghiệp tiến sĩ ngữ học tại Đại Học Pennsylvania vào năm 1955, Chomsky bắt đầu dạy học tại Viện Kỹ Thuật Massachusetts (MIT). Ông được thăng giáo sư thực thụ năm 1961, và năm 1976 được nhận tước vị Institute Professor tức là được gia nhập một hàng ngũ chọn lọc các đồng nghiệp mà đa số đã lãnh giải Nobel về các bộ môn khác nhau. Rất nhiều chuyên viên ngữ học thời danh khắp năm châu từng là học trò cũ của ông hoặc từng chịu ảnh hưởng sâu đậm của ông nên vẫn một lòng tiếp tục ngưỡng mộ và quảng bá những lý thuyết cũ cũng như mới của Chomsky.

Ngày 31 tháng 10 năm 1517, Martin Luther, một Linh Mục dòng Hành Khất Thánh Augustin, đóng đinh trên cửa Thánh Đường Wittemberg 95 luận đề phản bác thần học Công Giáo La Mã. Làn sóng Cải Cách phát sinh, làm chuyển hướng toàn bộ văn minh Tây Phương, với những ảnh hưởng mạnh mẽ, không chỉ trên lãnh vực thần học, mà cả văn hóa nghệ thuật (như trong âm nhạc, chỉ cần nghĩ đến J.S.Bach), luật pháp, chính trị, triết học, kinh tế (Max Weber coi Tin Lành như động cơ hình thành Tư Bản Chủ Nghĩa hiện đại), ngôn ngữ (các tác phẩm tiếng Đức của Luther đem lại những quy định mới, hướng đến đồng nhất ngôn ngữ Đức, sẽ trở thành ngôn ngữ của triết học vào thế kỷ 19), v.v…

Hơn ba mươi năm sau, cùng với bốn anh em trong đơn vị xưa, chúng tôi trở lại Kontum tìm thăm nơi an nghỉ của những đồng đội cũ. Trong những năm 72 và 73, đơn vị chúng tôi đã có hơn hai trăm anh em vĩnh viễn nằm lại nơi này để giữ vững miền địa đầu, cửa ngõ quan trọng nhất vào Tây Nguyên, nơi có bản doanh Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn nằm không xa phía dưới - thành phố Pleiku.

    Dừng chân dưới chân núi ChuPao, nhớ tới những trận đánh khó khăn ác liệt với những toán địch quân bị xích chân trong những hầm núi đá, cố bám trụ những cái “chốt”, nhằm cắt đứt QL 14, con đường huyết mạch nối liền Kontum với Pleiku, và hình dung tới từng khuôn mặt của những anh em đã không bao giờ còn trở lại, một số đã gởi xác thân lại cho rừng núi nơi này, tôi xót xa khi nghĩ là mình còn mắc nợ họ. Món nợ máu xương không bao giờ trả được.

   Ngày ấy chiến trường ác liệt, có nhiều người lính phải hy sinh ngay khi vừa mới bổ sung cho đơn vị, mà ban quân số chưa kịp nhận hồ sơ lý lịch. Đa số rất trẻ, độc thân, và gia đình ở tận những miền xa, nên mồ mả không có ai chăm sóc. Hơn ba mươi năm rồi, qua bao nhiêu thăng trầm biến đổi, có lẽ hầu hết các nghĩa trang trong thành phố đã bị giải tỏa từ lâu, và nếu có được cải táng ở một nơi nào đó, chắc trên mộ bia không còn ghi đơn vị cũ. Chúng tôi đến đây như để tìm lại chút kỷ niệm và mong được vơi đi chút nào lòng trắc ẩn, chứ chuyện tìm lại được mồ mả của anh em – hy vọng rất mong manh.

Tôi vô cùng ngạc nhiên khi nhận được thư Bình, thằng bạn thân tình từ thời nối khố. Nó là đứa cuối cùng trong đám bọn tôi, vừa mới được sang định cư bên Mỹ theo diện HO 31. Lá thư chỉ vỏn vẹn mấy dòng:

 “Tao đã đến Mỹ vừa đúng hai tuần. Ở đây ồn ào và ngột ngạt quá, tao muốn tìm một chỗ bình yên. Mày có cách nào giúp tao sang Bắc Âu với mày. Bởi tao nghe mày kể bên ấy dù có buồn và mùa đông khá lạnh, nhưng cuộc sống yên bình, thích hợp cho những người cần một nơi để chữa trị những vết thương khó lành được trong lòng.

Tao đang có nhiều vết thương, và cũng đang có nhiều điều rối ren không giải quyết được. Rồi có dịp tao sẽ tâm tình với mày sau. Bây giờ, bằng mọi cách mày giúp tao sang đó với mày. Càng sớm càng tốt..”

Hơn một tháng trước, Định đã báo cho tôi biết việc Bình sẽ sang Mỹ. Nó đã phụ giúp vợ Bình sẵn sàng tất cả mọi thứ để đón Bình. Định còn bảo khi nào Bình đến Mỹ rồi, nó sẽ báo để tôi sang thăm. Ba thằng gặp lại, tha hồ mà kể chuyện xưa. Vậy sao bây giờ vừa mới đoàn tụ vợ con, Bình lại muốn sang Bắc Âu với tôi, một nơi xa tít mịt mùng?

Gọi điện thoại cho vợ Bình và Định nhiều lần, nhưng không ai bốc máy. Hôm sau tôi vào sở xin lấy trước một tuần hè, và đặt vé máy bay sang Mỹ. 

Bà con trong nước đang bàn nhau về “Nghị quyết Trung ương 4” mới họp đầu tháng Mười, 2016, trong đó nêu ra tổng cộng 27 “biểu hiện suy thoái” trong đảng Cộng sản. Các “biểu hiện suy thoái” này được chia làm ba loại, mỗi  loại gồm đúng 9 hiện tượng. Nghị quyết này được phổ biến tới tất cả các chi bộ đảng trong nước để học tập. Nhưng dân chúng không ai thắc mắc gì về nội dung những “biểu hiện suy thoái” được liệt kê, vì nhìn qua ai cũng biết hết rồi, dân còn hỏi tại sao không kể thêm cho cao hơn con số 27 nữa. Người dân hiện giờ chỉ hỏi nhau: Tại sao “các bố” lại chọn số 9, nhân với số 3, để thành con số 27, mà 2 cộng 7 tất nhiên thành “chín nút!”

Nhân Dân ta chỉ bàn về hiện tượng số 9 bởi vì không ai quan tâm đến những văn kiện và nghị quyết của đảng Cộng sản nữa. Các bố muốn nói gì thì nói, tất cả chỉ là những chuyện tào lao, ai cũng biết thế rồi. Nhưng tại sao các bố lại kiên quyết chọn con số 9, tin vào vận hên “chín nút” như vậy?

Mặc dù nhân dân trong nước biết những nghị quyết của đảng chỉ toàn chuyện tào lao, nhưng khi nhìn kỹ vào bảng liệt kê 27 “biểu hiện suy thoái” trong nội bộ đảng, chúng ta cũng thấy nhiều điều lạ đáng chú ý.

Hậu hiện đại được Jean-François Lyotard đưa ra hai định nghiã khác nhau: 1/Hậu hiện đại là thân phận của tri thức trong những xã hội phát triển nhất và 2/Hậu hiện đại là sự hoài nghi các siêu văn bản. Ông chỉ định hậu hiện đại bắt đầu từ cuối thập niên 1950 và trước đó là hiện đại. Nội dung tác phẩm Điều kiện hậu hiện đại bàn về những vấn đề sau đây: 

Thân phận tri thức

Theo Lyotard, từ cuối thập niên 50 trở đi, những phương pháp khoa học và kỹ thuật sắc sảo và tân kỳ nhất đều dựa trên căn bản ngôn ngữ, đặc biệt như ngữ âm học và các lý thuyết về ngữ học, hoặc sự dịch thuật và chuyển tải ngôn ngữ thông thường sang ngôn ngữ máy móc, như vấn đề lưu trữ các kho dữ kiện và truyền thông tin học, vv.; qua những sự chuyển thể này, bản chất tri thức (savoir) không còn nguyên vẹn nữa. Ngoài ra, một kiến thức (connaissance) chỉ được đưa vào kênh truyền thông và "dùng được" nếu người ta có thể "phiên dịch" hay số hóa nó thành thông tin. Như vậy, chắc chắn một phần tri thức (phần không thể số hóa được) sẽ bị bỏ rơi, và hướng đi của nền nghiên cứu mới, trong thời đại tin học, sẽ tùy thuộc vào sự số hóa. Với độc quyền của tin học thì chỉ có một thứ "tri thức" được chấp nhận, được thực sự ngự trị, được chính thức hóa, qua ngả tin học[1].

“Bạn giả cũng tựa như bạc giả, đã không xài được mà để trong túicó khi mang họa.” 

Nhiều người vẫn cho rằng một trong những hạnh phúc trên đời này là tình bạn. Điều này thì ai cũng dễ dàng đồng ý thôi. Thế nhưng, để có tình bạn thực sự thì cần có những người bạn thực sự. Như thế nào gọi là một người bạn?

Liệu có phải những ai ta vẫn giao du đều là bạn cả? Không đâu, số người ấy gồm cả “bạn” lẫn “bè”, và phần nhiều là bè hơn là bạn. “Bạn bè” không phải là lối nói cho xuôi tai, cũng không phải là “từ láy”, “từ đệm” này nọ như nhiều người tưởng mà là “từ ghép” của hai chữ “bạn” và “bè”. Bạn, nói đơn giản, là người đồng hành cùng chia vui sẻ buồn với ta trên những chặng đường đời. Bè là những kẻ tạt ngang qua đời ta trong chốc lát, rồi đường ai nấy đi mà không chút vấn vương. 

Sáu mươi năm trước, vào ngày 26/10/1956 ở miền Nam Việt Nam, từ Vĩ tuyến 17 đến Mũi Cà Mau, một bản Hiến pháp được ban hành để khai sinh ra một quốc gia mới là Việt Nam Cộng hòa (VNCH).

Từ tiến trình thành lập, sau khi người Pháp rút ra khỏi Đông Dương qua Hiệp định Geneve 1954, đất nước này đã trải qua nhiều biến động chính trị, chịu đựng chiến tranh nhưng cũng có nhiều nỗ lực xây dựng trong hai thập niên, cho đến ngày 30/4/1975 thì bị xóa tên, khi xe tăng và bộ đội cộng sản từ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tiến vào Thủ đô Sài Gòn và lãnh đạo cuối cùng của VNCH ra lệnh buông súng đầu hàng.

Sau ngày 30/4/1975 thế giới ít còn ai nhắc đến VNCH với những gì đã được vun trồng trên mảnh đất này.

Hơn bốn mươi năm sau, VNCH được đưa ra xem xét lại tại Đại học Berkeley qua hội thảo chủ đề: Nation-Building in War: The Experience of Republican Vietnam, 1955-1975 – Kiến quốc thời Việt Nam Cộng hòa 1955-1975 tổ chức trong hai ngày 17 và 18/10/2016 vừa qua.

Mỹ đen hay Mỹ trắng. Đàn ông hay đàn bà.  

Gia đình chúng tôi cùng hơn 30 triệu cử tri Hoa Kỳ đã bầu xong bằng thư. Trên phiếu bầu danh tính của bà Hillary Clinton ghi theo đảng Dân Chủ. Nhưng tên của ông Donald Trump lại ghi là đảng Cộng Hòa và đảng người Mỹ Độc Lập. Như vậy tay anh chị mới nổi của chính trường Hoa Kỳ tự coi mình chỉ Cộng Hòa một nửa. Thái độ chưa từng có trong lịch sử tranh cử. Trump bất chấp. Vì thế gia đình tôi bầu cho bên Dân Chủ. Tôi chọn đàn bà. Tám năm trước, đọc lại trang sử đẫm máu và đẫm lệ của người Mỹ da đen, tôi bầu cho một người đàn ông da đen. Ông Barack Hussein Obama. Tên nghe lại có vẻ khác lạ. Một chính khách gần như vô danh với thành tích sinh hoạt cộng đồng. Phải chăng cũng giống như các vị trong ban đại diện cộng đồng Việt Nam từ Bắc xuống Nam CA. 

Mở trang sử cũ thấy ghi dân da đen đến Mỹ từ năm 1619 với hơn 20 người đàn ông. Mỹ trắng đã mang da đen theo làm lao công, làm đầy tớ và thực ra là đám nô lệ tập sự. Hai mươi ông Mỹ đen đầu tiên đến miền Đông nước Mỹ sau này đã trở thành tiền nhân của dân nô lệ Mỹ đen tại Hoa Kỳ. Những bàn tay và tấm lưng đen cúi xuống những ruộng bông trắng đã xây dựng nên nước Mỹ ngày nay. Người da đen cũng đã từng chiến đấu trong quân đội Mỹ chống người Anh để dành độc lập cho Hoa Kỳ. Lịch sử đi những bước lạ lùng. Người Anh bỏ nước ra đi qua Tân thế giới nhưng vẫn trung thành với nữ hoàng. Nhưng khi mẫu quốc đánh thuế nặng nề thì người Anh lại chống lại người Anh để trở thành người Mỹ. 

Quy định về sở hữu đất là nguyên nhân của nhiều vụ va chạm ở Việt Nam

Ngày 30/10/2016, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành một nghị quyết về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Nghị quyết số 04-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII đề cập tới việc ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện được mô tả là "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ.

BBC Tiếng Việt phỏng vấn Giáo sư Tương Lai từ TPHCM và Tiến sỹ Lê Đăng Doanh từ Hà Nội.

'Cơ thể chết'

Trước hết Giáo sư Tương Lai, nguyên Viện trưởng Viện Xã hội học Việt Nam nói việc đưa ra các khái niệm "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" là điều mà ông gọi là sự "bế tắc về lý luận".

"Là một người nghiên cứu thì tôi nói ngay là khái niệm "tự diễn biến" là cực kỳ mơ hồ. Tôi cho rằng đây là sự hoang tưởng về ngôn từ.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Sau Hội nghị Trung ương 4 khoá XII diễn ra từ ngày 9 đến 14/10 và chuyến thăm Trung Quốc của Thường trực Ban Bí thư Đảng CSVN diễn ra từ ngày 19 đến 21/10 vừa qua, dư luận đang dấy lên đồn đoán là ông Đinh Thế Huynh đã được chọn làm người kế nhiệm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Chưa biết tin đồn này có trở thành hiện thực hay không, nhưng dường như một lần nữa Trung Quốc lại nổi lên như một nhân tố quyết định ngôi vị lãnh đạo tối cao ở Việt Nam.

Không ít người cho rằng đây là một “thông lệ” bắt đầu từ Hội nghị Thành Đô năm 1990, hội nghị mà cố Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch từng cảnh báo là sẽ đưa Việt Nam bước vào “một thời kỳ bắc thuộc mới rất nguy hiểm”. Tuy nhiên trên thực tế, Bắc Kinh đã thò “bàn tay lông lá” của mình vào chính trường Việt Nam từ trước đó rất lâu.

Khi thảo luận về ngân sách, đại diện các địa phương tại Quốc Hội Việt Nam tiếp tục bày tỏ sự bất bình vì phải nộp thêm hàng trăm ngàn tỉ đồng cho tổng ngân khố.

Và cũng vì thiếu tiền cho ngân sách quốc gia, nên Thủ Tướng CSVN Nguyễn Xuân Phúc kêu gọi nhà cầm quyền thành phố Sài Gòn, địa phương nộp ngân sách nhiều nhất Việt Nam, là nên “đồng cam cộng khổ.”

Theo chuyên gia kinh tế Vũ Thành Tự Anh, tại Việt Nam, số tiền mà chính quyền các địa phương thu được hàng năm chia làm ba loại.

Loại thứ nhất (thường là những nguồn thu liên quan tới khai thác các loại tài nguyên chiến lược) phải nộp 100% cho tổng ngân khố.

Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng.

Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng bị tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) liệt vào danh sách những kẻ thù của tự do báo chí trên thế giới.

Nhân ngày Quốc tế Chấm dứt Tội ác Chống lại Báo giới (2/11), tổ chức RSF đã đưa ra danh sách 35 nhân vật bị cho là kẻ thù của báo chí. Danh sách này gồm có các nguyên thủ quốc gia, lãnh đạo tôn giáo, các tổ chức tội phạm… chuyên kiểm duyệt, tra tấn, bỏ tù hoặc giết chết những người làm báo.

Ngoài Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, danh sách còn có tên nhân vật đang gây chú ý khác là Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Racip Tayyip Erdogan, người đang thực hiện một chiến dịch thanh trừng nhắm vào những người bị cáo buộc là có dính líu vào âm mưu bất thành để lật đổ ông hồi tháng 7. RSF nói ông Erdogan đã bắt giam hơn 200 nhà báo và hiện còn 125 người vẫn còn ngồi tù. Ngoài ra, danh sách của RSF còn có tên của Lãnh tụ Kim Yong Un của Bắc Triều Tiên.

Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng.

Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam hôm 30/10 đã ban hành Nghị quyết 04 của Trung ương Đảng. Nghị quyết do ông Nguyễn Phú Trọng ký nêu ra các dấu hiệu về việc đảng đang biến chất, và xác định các biện pháp để chỉnh đốn đảng.

Toàn văn nghị quyết được đăng trên nhiều báo Việt Nam, chỉ ra 27 biểu hiện về suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ đảng.

“Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là những thuật ngữ Đảng Cộng sản Việt Nam thường dùng để nói về việc nhiều đảng viên không còn tin tưởng vào chủ nghĩa cộng sản và mong muốn áp dụng một hệ thống chính trị khác.

Cụ thể, Nghị quyết 4 viết rằng “một bộ phận không nhỏ đảng viên” trong những năm gần đây “phản bác, phủ nhận chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh … đòi thực hiện ‘đa nguyên, đa đảng’ … đòi thực hiện thể chế ‘tam quyền phân lập’, phát triển ‘xã hội dân sự’.

Bầu cử vào ngày 8/11, và ngày chót 7/11 các cuộc vận động chính thức phải ngưng theo luật, như vậy còn đúng một tuần để hai ứng viên chạy nước rút, và cử tri có những ý nghĩ cuối trước giờ bỏ phiếu quyết định một cách dân chủ, chứ không bị ai "mớm" như ở những quốc gia độc tài hay Cộng sản như Việt Nam.

Các cuộc thăm dò cho thấy bà Clinton vẫn dẫn trước một cách thoải mái, nhưng có 1-2 bản thăm dò theo cách khác biệt, nhất là từ một giáo sư đại học đã tuyên đoán đúng kết quà bầu TT Mỹ từ 1948 lại cả quyết ông Trump có nhiều hy vọng thắng chung cuộc. Chung quanh nhà khu người viết ở Florida thuộc khu bảo thủ nên thấy các bảng cắm tên Trump-Pence khắp nơi, tay hàng xóm còn hỏi "mày không thích Trump nên không cắm bảng ủng hộ?". Người viết phải trả lời không chỉ ủng hộ qua việc cắm bảng tên trong vườn mà còn tích cực giúp ý kiến trong ban tư vấn về chính sách kinh tế cho Trump, nhất là thuế khóa mới, để kích thích nền kinh tế và đem công ăn việc làm về lại xứ Mỹ như nhiều cử tri mong muốn.

Chúng tôi được đọc một lá thư riêng cảm động, xin mạn phép trích dẫn và không ghi tên tác giả: “Những ngày ở miền Trung trong nửa tháng vừa rồi, chứng kiến những đoàn xe cứu trợ tấp nập đến với vùng lũ, mình vô cùng cảm động. Trong một xã hội loạn lạc, nhiễu nhương và nhiều thứ tồi tệ; tình người của chúng ta vẫn sống, ươm mầm cho tương lai phía trước.”

Những đoàn người cứu trợ tấp nập đến với vùng lũ lụt, đó là cảnh chúng tôi đã chứng kiến cũng vào tháng Mười, năm 1964, sau “trận bão năm Thìn” làm tràn ngập miền Trung từ Quảng Nam vào Bình Định. Năm đó, các ban đại diện sinh viên thuộc nhiều phân khoa đại học và các trường trung học ở Sài Gòn, cùng với những hội đoàn tư như Hướng Đạo, Thanh Niên Thiện Chí, Thanh Sinh Công, vân vân, đã tự động đứng ra lạc quyên cứu trợ đồng bào. Họ không cần xin phép ai hết, đi xin gạo, xin tiền, quần áo, thuốc men, vân vân, rồi tìm cách đem ra miền Trung. Một nhóm sinh viên đã xin gặp cụ Phan Khắc Sửu, lúc đó cầm đầu chính phủ, và ông bộ trưởng Xã hội để xin nhà nước giúp phương tiện di chuyển. Hai vị không những hứa can thiệp nhờ máy bay quân đội chuyên chở mà Bác sĩ Phan Quang Đán, bộ trưởng Xã hội, còn ra lệnh các Ty Xã hội ở các tỉnh trao những phẩm vật cứu trợ của bộ cho các sinh viên, học sinh phân phối. Ông đồng ý rằng các bạn trẻ tình nguyện đi giúp ích có thể đưa các đồ cứu trợ tới người dân hữu hiệu hơn guồng máy công chức. Ít nhất, không sợ thất thoát vì tham nhũng, không sợ có cảnh thiên vị khi lập danh sách đồng bào nạn nhân để trao các món quà.

Có thể kết luận ngắn gọn như vậy từ Nghị Quyết TW 4 khóa 12 vừa do Tổng Bí thư ĐCSVN ký ngày 30-10-2016.

ĐCSVN không bao giờ công khai các buổi họp, hội nghị của mình để cho bàn dân thiên hạ thấy ai có ý kiến gì trong nội bộ đảng, như hầu hết các đảng chính trị hiện đại vẫn làm, cho nên có lẽ tiêu đề phải là "Đảng của ông Trọng... đổi mới" thì mới sát thực tế.

27 điểm mà ông Trọng đưa ra để nhận diện đảng viên nào của ĐCSVN:

1) suy thoái về

- tư tưởng chính trị (9 điểm);

- đạo đức, lối sống (9 điểm) và

2) "tự diễn biến," "tự chuyển hóa" (9 điểm).

Không bàn đến suy thoái về đạo đức, lối sống của các đảng viên ĐCSVN ở đây, mà chỉ nhắc qua sự suy thoái tư tưởng chính trị và sự "tự diễn biến, tự chuyển hóa" của họ (18 điểm).

“Cần thơ gạo trắng nước trong, ai đi đến đó lòng không muốn về” (Ca dao)

Nghịch lý Miền Tây

Từ xa xưa, người ta thường nói đến đồng bằng Nam Bộ trù phú là “vựa lúa của cả nước”, với những “cánh đồng thẳng cánh cò bay”, với hệ thống kênh rạch chằng chịt, tôm cá đầy sông, hoa trái đầy vườn, lúa gạo đầy bồ… Miền Tây được “thiên nhiên ưu đãi”, với “Cần Thơ gạo trắng nước trong” và “người đẹp Tây Đô”, cuộc sống vật chất phong lưu như “công tử Bạc Liêu”, còn cuộc sống tinh thần hồn nhiên như “bài ca vọng cổ”…

Nhưng tất cả những hình ảnh đẹp đẽ và hồn nhiên đó đã trôi vào quá khứ như một huyền thoại về một “thời xa vắng”. Nó đang được thay thế bằng hình ảnh “Miền Tây hoang dã” với môi trường bị ô nhiễm, ruộng vườn bị hoang hóa vì hạn hán và ngập mặn. Cuộc sống của hàng triệu người dân miền Tây đang bị đe dọa. Con gái miền Tây phải bỏ quê hương đi lấy chồng Đài Loan, hoặc ra thành phố kiếm sống bằng nghề bia ôm...

Nhà dân bị ngập lụt ở huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh ngày 15 tháng 10 năm 2016. - AFP photo

Tại sao không thể thoát lũ, thắng lũ. Sao bao đời, truyền kiếp dân mình cứ phải chọn cách sống chung với lũ, cùng lũ, chết trong lũ?

Lũ sau dồn lũ trước

Ngang qua Hà Tĩnh - Quảng Bình – Quảng Trị những ngày này, mới thấy hết thế nào là bi thương. Lũ trước vừa đi, lũ sau lại ập về, xô sập tiếp những khung nhà không còn gì để sập, trơ trụi, hoang tàn.

Miền Trung, năm nào cũng vậy. Mới hai cơn lũ đầu mùa. Rồi sẽ bão nữa. Có năm, hàng chục cơn, hết bão đến lũ quần quét tan hoang.

Với Thừa Thiên- Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên là những cơn đại hồng thuỷ 1998 - 1999. Nhiều nơi, xác người đắp chiếu xếp lớp dọc quốc lộ 1A.

Giám đốc FBI James Comey.

Cục Điều tra Liên bang (FBI) đang bị chỉ trích gay gắt vì xen vào cuộc vận động tranh cử tổng thống Mỹ sau khi giám đốc của cơ quan này loan báo ông sẽ duyệt lại cuộc điều tra về email của bà Hillary Clinton.

Những cơ quan của liên bang lâu nay vẫn cố gắng tránh can dự vào chính trị đảng phái để bảo toàn sự độc lập và thẩm quyền của mình, nhưng năm nay FBI đã bị cuốn vào việc điều tra cả hai ứng cử viên hàng đầu.

Về phần bà Clinton, hôm thứ Sáu FBI loan báo họ đang duyệt lại một loạt những email mới phát hiện mà có thể dẫn đến nhiều thông tin hơn về cách thức mà bà Clinton, ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ, xử lý thông tin mật trong email khi bà còn là nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ từ năm 2009 tới năm 2013.