Bài viết sau đây của Nhà nghiên cứu Mai Thái Lĩnh, bằng những sự kiện được mô tả chi tiết sẽ cho chúng ta thấy rõ lai lịch và “thành tích” của Tập đoàn siêu hạng Formosa trước khi đầu tư vào Việt Nam:- Formosa đã bị tai tiếng rất nhiều vì tội phạm hủy hoại môi trường;- Ngay ở Đài Loan đã nổ ra những cuộc phản đối Formosa dữ dội, ngoài việc bắt đền tiền đã khởi kiện và yêu cầu đóng cửa;- Sự phản đối của dân Đài Loan với Tập đoàn Formosa không chỉ đơn thuần về kinh tế và môi trường. Về nguồn gốc Formosa thuộc phái thân Hoa lục độc tài cực đoan, đối lập với Đảng Dân Tiến Đài Loan có tính chất thân dân chủ, và bảo vệ môi trường, bảo vệ dân sinh.Đọc xong, không thể không bật ra câu hỏi: Các cấp lãnh đạo ở Việt Nam khi chấp nhận cho Tập đoàn Formosa lập một khu liên hợp công nghiệp, độc quyền vận hành trong 70 năm, tại một vùng hiểm yếu về an ninh như Vũng Áng, các vị có biết những thông tin này không, có biện pháp cảnh giác gì tương xứng không, hay chỉ nhìn thấy một mối lợi trước mắt nào đó? Hay là… còn gì gì nữa, để đến nay đã thành thảm họa, dễ chừng 50 năm nữa chắc gì đã gột rửa xong? - H.S.P

Muốn đánh giá một Chính phủ có thật "đã làm rất tốt việc bắt Formosa phải cúi đầu chịu tội trước người dân Việt Nam" hay không thì theo chúng tôi, không nên chỉ nhìn vào sự thay đổi thái độ bề ngoài của cái Công ty nổi danh lỳ lợm trong việc gieo rắc tai họa cho thế giới này, mà phải đánh giá thật khoa học tương quan giữa sự đền bù thiệt hại do chính họ chấp thuận, cùng những việc họ hứa sẽ làm sau khi cúi đầu nhận lỗi, với quy mô và mức độ thiệt hại mà họ đã gây ra cho đất nước chúng ta.

500 triệu đô la thật chưa thấm vào đâu so với cả một vùng biển miền Trung từ Vũng Áng đến Đà Nẵng - và có thể xa hơn nữa - bị nhiễm độc mà chưa biết bao giờ mới có thể tự giải độc, bao giờ biển mới có thể phục hồi; so với sự thất nghiệp của bao nhiêu ngàn hộ ngư dân cả người lớn và trẻ em trong ba tháng trời xảy ra sự cố tính đến thời điểm hiện nay và đến bao nhiêu lâu nữa chưa thể biết được, nó làm xáo trộn đời sống nhiều mặt của ít nhất một phần ba dân chúng Việt Nam, xô đẩy vô vàn số phận người Việt vào tình thế bất trắc; so với tình trạng ế ẩm, mất khả năng xuất khẩu, tức là bị triệt tiêu, của toàn ngành hải sản cùng với bao nhiêu thương phẩm khác đi cùng với nó không phải chỉ một nơi nào mà trên khắp đất nước...

Vì thế, chưa thể vội kết luận đây là một lo toan thực sự "vì hạnh phúc người dân" của Nhà nước Việt Nam, trái lại, còn quá nhiều khuất tất đáng ngờ cần được làm rõ qua vụ nhận lỗi có vẻ "đóng trò" này (chẳng hạn, trong vòng ba tháng biết đâu đã có một thỏa thuận ngầm, trong đó nguyên nhân thật sự của biển nhiễm độc và cá chết, và cả kẻ thủ ác đích thực là ai, đã được giấu nhẹm đi với cái giá 500 triệu đô la bèo bọt, v.v. đại loại như vậy).

Trong giới hạn của vấn đề đang bàn, chúng tôi xin đề xuất: nếu Nhà nước không chủ động khởi kiện Formosa ra Tòa án quốc tế nhằm trả lại quyền lợi và danh dự cho dân chúng một cách tương xứng, thậm chí bắt Formosa phải đóng cửa vĩnh viễn; nếu không truy tố những quan chức bất lương đã làm hậu thuẫn cho Formosa vào trú đóng tại Vũng Áng với những ưu đãi bất thường; nếu không truy tố những kẻ đã chỉ huy công an đàn áp tàn bạo dân Việt xuống đường trong những ngày tháng 5 chỉ nhằm đòi hỏi Formosa phải trả lời minh bạch ngay sau khi xẩy ra vụ việc tồi tệ cá chết; và nếu cũng không chính thức lên tiếng xin lỗi vì những lời vu cáo bỉ ổi của truyền thông nhà nước đối với đông đảo trí thức nhân sĩ từng lên tiếng phê phán thái độ lập lờ trịch thượng của Formosa... thì dân chúng và người đại diện cho dân chúng tất sẽ phải cùng nhau đứng lên làm việc đó kỳ cho đến khi nào đạt được kết quả như mong muốn, để thực thi quyền làm chủ chính đáng của mình mà người cầm quyền cộng sản các đời đều đã trang trọng ghi vào Hiến pháp.
Bauxite Việt Nam

Lúc nghe chị Nguyệt nói với mấy người làm chung trong xưởng rằng da chị đen, vì ở Việt Nam suốt ngày chị phải ngồi ngoài đường bán trái cây, nắng Sài Gòn đã ăn sâu vào da mặt chị, không cách chi nhả được hết. Thư không biết chị bán trái cây ở đâu? Chị ngồi trên những cái sạp cao sau chợ Bến Thành, hay xập xệ quang gánh ở các vỉa hè? Nhưng chắc chắn là chị sẽ không tha thứ cho bất cứ ai mua trái cây của chị mà eo xèo giá cả. Chị sẽ nguýt, sẽ háy bằng con mắt sắc như dao, hoặc mỉa mai rủa sả họ... Nhất là những cô học trò khờ khạo như Thư, thích ăn quà vặt mà cứ xớ rớ đến gần ngắm nghía rồi chẳng mua gì hết. Da mặt chị đen, lại bị rỗ chằng chịt, tạo nên một vẽ dữ dằn, đanh đá. Từng ấy nét đủ cho Thư tưởng tượng ra những điều không mấy đẹp về chị.