Tôi yêu màu lá xanh mướt của mùa xuân. Nổi trong đám lá xà cừ xanh thẫm, đôi khi lại có màu xanh nõn nà của lá bồ đề, lá sấu. Và khi xuân sang, buổi sáng sớm bước ra đường, lẫn trong khói bụi ô nhiễm, vẫn thấy một mùi thơm mát mà tôi gọi là mùi “hoa cỏ mùa xuân”.

Tôi yêu sắc đỏ rực trời của hoa phượng. Đôi khi tình cờ nhớ đến những ngày ở nước Mỹ, tôi nhớ xứ Cali cũng có hoa phượng, nhưng là phượng tím, jacaranda. Có những đoạn đường, hai bên một màu tím ngát, hoa nhiều hơn lá. Phượng tím cũng đẹp lắm. Nhưng không hiểu sao tôi vẫn yêu cái màu cháy đỏ nao lòng của phượng hồng Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh… những thành phố của Việt Nam mà tôi đã đi qua. Nhớ đến phượng là nhớ đến những câu hát xao xuyến: “Phượng hay bâng khuâng, tưởng chừng như cô đơn”, “xuân qua hè tới ta nhớ nhau luôn, phượng ơi”.

Thủ Tướng Malaysia khẳng định ASEAN sẽ duy trì hướng tiếp cận ôn hoà để giải quyết vấn đề Biển Đông trong khi Tổng Thư Ký ASEAN khẳng định các dự án lấn biển xây đảo của Trung Quốc đi ngược lại một thoả thuận giữa Trung Quốc và ASEAN.

Lãnh đạo nước chủ nhà của hội nghị thượng đỉnh ASEAN năm nay, Thủ Tướng Malaysia Najib Razak, tuyên bố rằng các nước hội viên ASEAN sẽ duy trì phương hướng tiếp cận ‘không đối đầu’ trong nỗ lực gấp rút hình thành một bộ Quy tắc Ứng xử trên biển COC ở Biển Đông.

Đây là lần thứ ba tôi có dịp tham dự Đại hội Điện ảnh Việt Nam Quốc tế do Hội Văn Học Nghệ Thuật Việt Mỹ (VAALA) gồm các bạn trẻ thuộc thế hệ từ 1.5 tổ chức. Đây là kỳ đại hội thứ  tám của Việt Film Fest, kể từ kỳ đại hội đầu tiên vào năm 2003. Và cũng kể từ năm ngoái, đại hội thay vì hai năm một kỳ đã trở thành thường niên. Và khác với mọi năm, năm nay mọi buổi sinh hoạt và chiếu phim cùng diễn ra tại cùng một địa điểm, đó là rạp UltraLuxe Cinemas tại thành phố Anaheim, Calif., thay vì rải rác tại các địa điểm khác nhau trong Quận Cam, nơi tập trung đông đảo người Việt nhất tại Hoa Kỳ, như mấy kỳ trước.

Cảm giác đầu tiên, như mỗi lần có dịp tham dự các đại hội của giới trẻ Mỹ gốc Việt, là sự tổ chức chu đáo, quy củ, như của bất kỳ đại hội có tính chuyên nghiệp nào tại Mỹ mà tôi đã có dịp tham dự, với sự đóng góp của nhiều tình nguyện viên thuộc thế hệ người Mỹ gốc Việt thứ hai, ra đời và lớn lên tại Mỹ. Nghe vài em tình nguyện trọ trẹ tiếng Việt trả lời những câu hỏi rất thông thường, tôi không khỏi mỉm cười và thường chuyển sang tiếng Anh cho các em được tự nhiên thoải mái.

Tiêu chuẩn tuyển chọn để trình chiếu của VFF là phim do người Việt hay gốc Việt thực hiện, hoặc do người không  cùng chủng tộc nhưng khai thác đề tài liên quan đến văn hoá và đời sống Việt ở trong hay ngoài Việt Nam. Tổng số 31 phim  (10 phim dài, còn gọi là feature, và 21 phim ngắn đủ thể loại, từ truyện tới ký sự, tài liệu) được trình chiếu, gồm những phim được thực hiện tại Việt Nam, Úc, Canada, Nhật, Brazil và Hoa Kỳ. Tuy nhiên, vì ngay cả những đạo diễn gốc Việt, như Charlie Nguyễn (phim “Fool for Love - Để Mai Tính 2”), Hàm Trần (“Hollow - Đoạt Hồn”), Cường Ngô (“Rise – Hương Ga”), Siu Pham (“Homostratus – Mother’s Room”), và Nguyễn Võ Nghiêm Minh (“Nước 2030”),  có phim dài/feature (trên 90 phút) trình chiếu trong đại hội năm nay cũng được thực hiện tại Việt Nam vì những lý do thực tế, trong đó phải kể tới việc làm phim ở Việt Nam ít tốn kém. Vì thế cho nên, trên nguyên tắc, phim của họ trở thành phim phát xuất từ Việt Nam, gồm 18 cuốn (trên tổng số 31), vừa ngắn vừa dài, kể cả hai phim VN đồng sản xuất với một hay vài quốc gia khác.

2016: ĐƯỜNG VÀO TOÀ BẠCH ỐC

1975 – 2015. 40 năm đã trôi qua! Đối với đời người, đó là một thời gian dài. Biết bao nhiêu chuyện đã xẩy ra, thử nhìn lại quãng thời gian đằng đẵng ấy, nhớ quên chồng chất lên nhau. Nhiều khi chuyện đáng nhớ lại quên, và ngược lại.

Nhưng thời thơ ấu thì nhớ lắm. Trí nhớ như những sợi dây mong manh bắt từ hiện tại nối vào quá khứ. Những sợi dây có khi bị đứt đoạn, có khi thẳng băng, có khi cuốn tròn, có khi thắt nút, có khi mòn mỏi phôi pha. Tôi thử tháo gỡ, phanh phui những vùng tối trong ký ức, cũng gặp được nhiều điều tưởng như đã rời bỏ tôi vĩnh viễn. Chẳng hạn vài ba câu hát thật xưa: “Đời ta bao tươi vui như hoa hồng thắm ...”, “Nắng trên khóm cây, xuân sáng ngời ...”, “Đoàn niên thiếu ta, hát đùa vui suốt ngày ...” Cả mấy câu hát tiếng Bà Ngư (tiếng một bộ tộc người Thượng vùng Đà Lạt) cũng tình cờ hiện lên dù tôi không hiểu nghĩa, “Mạch non dù ni – Báng phí du xề non ...”,và cả hình ảnh thằng bé con ở trần, đóng khố, mặt bôi lọ nghẹ, hai tay chống nạnh, mông lắc, vừa co ro bước vì trời lạnh quá vừa hát mấy câu trên theo tiếng vỗ tay của thầy dạy Nhạc. Thời thơ ấu đẹp. Oái ăm thay, đấy cũng là thời gian ách đô hộ tàn bạo của Pháp đè nặng. Về sau, trừ mấy năm thanh bình ngắn ngủi sau khi đất nước chia đôi và khi Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng Miền Nam chưa ra đời, với tôi, với thế hệ chúng tôi, toàn là những ngày máu lửa, chém giết, hận thù.

chuyện không thể nóiám ảnh suốt đờiân tình đứt đoạntrói buộc khôn nguôi[1]  

Quốc Hội Canada đã thông qua dự luật (Bill S-219) quy định ngày 30 Tháng Tư mỗi năm là ngày “Tìm Tự Do” (Journey to Freedom), và đạo luật đã được ban hành một tuần trước ngày kỷ niệm 40 năm dân miền Nam bị Cộng Sản cướp mất tự do.

Năm ngoái, Nghị Sĩ Ngô Thanh Hải đề nghị dự luật này với tên là “Ngày Tháng Tư Ðen” (Black April Day). Khi thảo luận tại Thượng Viện, nhiều nghị sĩ đề nghị đổi tên để mang một ý nghĩa tích cực hơn và dễ được người Canada thuộc các sắc dân khác ủng hộ; do đó đề nghị đổi tên thành luật Hành Trình Tìm Tự Do. Nhiều người Việt không thỏa mãn với tên gọi không phản ảnh nỗi đau buồn và uất hận vì mất tự do. Nhưng đổi tên là một thỏa hiệp khôn ngoan để đạt mục đích muốn cả nước Canada ghi nhận phong trào vượt biển tị nạn của người Việt sau ngày 30 Tháng Tư 1975 là một biểu tượng cho khát vọng tự do của con người. Chưa một sắc dân nào ở Canada được Quốc Hội đối xử đặc biệt như vậy.

• Chương 1: Chương 1: Nhu cầu viết lại lịch sử thời Pháp thuộc 
• Chương 2: Giới thiệu bộ sử Nguyễn Văn Tường của Nguyễn Quốc Trị 
• Chương 3: Tóm tắt giai đoạn lịch sử 1777- 1802 - (Phần 1) 
• Chương 3: Tóm tắt giai đoạn lịch sử 1777- 1802 - (Phần 1) - tt 
• Chương 3: Tóm tắt giai đoạn lịch sử 1777- 1802 (Phần 2) 
• Chương 4: Tác phẩm của John Barrow (1764-1848) - (Phần 1) 
• Chương 5: Ai cứu Nguyễn Ánh khỏi sự lùng bắt của Nguyễn Huệ, tháng 9-10/1777 
• Chương 6: Chân dung vua Gia Long 
• Chương 7: Montyon và cuốn Thuyết trình thống kê về Bắc Hà (Phần 1) 
• Chương 7: Montyon và cuốn Thuyết trình thống kê về Bắc Hà (Phần 2)
• Chương 8:  Hịch cuả Quang Trung

Mượn tựa đề của một bài hát của Trịnh Công Sơn để mô tả cảm giác của tôi về sự “qui cố hương” của Đại tá Lê Bá Hùng. Thật ra, nói “qui cố hương” là không đúng; anh ta chỉ viếng thăm chính thức thôi. Ngày rời quê mẹ là một cậu bé 5 tuổi, ngày trở về là một đại tá, chỉ huy cả hai chiếm hạm thuộc loại hiện đại nhất của hải quân Mĩ. Sự trở về của anh ta, một lần nữa, minh chứng cho câu nói bất hủ của ông Phạm Văn Đồng … quá bậy bạ. (Ông trả lời báo chí Tây và nói rằng những người vượt biên là “thành phần đĩ điếm, xì ke, trộm cướp chạy theo tàn dư Mỹ Nguỵ”). Dĩ nhiên, người di tản không phải là thành phần trộm cướp, mà thời đó là thành phần ưu tú của miền Nam Việt Nam. Họ là những người học hành đàng hoàng (không có bằng dỏm tràn lan như ngày nay), họ được đào tạo bài bản từ các nước tiên tiến hay ngay trong nước, họ là những chuyên gia rất tài giỏi của chế độ VNCH. Họ có thể không tốt trong việc đánh đấm ngoài chiến trường, nhưng họ là những người có học nghiêm chỉnh và có lòng nhân từ bác ái. Nếu có đi tị nạn thời đó và có dịp sống trong các trại tị nạn Đông Nam Á thời đó, các bạn thấy họ là những chuyên gia thứ thiệt, nói tiếng Anh không hề thua kém, thậm chí hơn hẳn, các quan chức Thái. Khi đến Thái Lan, họ rất dễ làm việc với người Mĩ và phương Tây vì cùng “bộ lạc” và nói cùng ngôn ngữ [tiếng Anh] nên rất dễ biết nhau.

Cách đây 40 năm, khi lớp người Việt tỵ nạn đầu tiên, như những chiếc lá lìa cành bị vung vãi khắp cùng nước Mỹ thì, bên cạnh nhu cầu âm nhạc, lớp người này cũng còn có nhu cầu đọc, thấy tiếng mẹ đẻ trên những trang sách - -Nhất là khi tập thể đó, chưa có một tờ báo nào, được phát hành rộng rãi như hiện tại.

Trước khao khát tinh thần cháy bỏng này, người đầu tiên có sáng kiến in lại tất cả những đầu sách đủ loại - Từ ưu tiên tự điển hay sách học tiếng Anh, các loại sách phổ thông, giải trí như truyện chưởng, truyện dịch Quỳnh Giao, truyện của các tác giả miền Nam, không phân biệt giá trị, tên tuổi, tới những cuốn sách dạy về gia chánh, nấu ăn, v.v... cũng đã được khẩn cấp in lại, như một nỗ lực đáp ứng khoảng trống quá lớn trong đời sống tinh thần của người tỵ nạn hồi tháng 4, 1975.

Tổ chức khủng bố này có máu lạnh và chiến lược

Người ta chưa được rõ về thương tích của lãnh tụ Abu Bakr al-Baghdadi, người tự xưng là Bậc kế thừa (caliph) Ibrahim của Ðấng tiên tri Muhammad, và đang lãnh đạo Nhà nước Hồi giáo ISIL, một Ðế chế Hồi giáo mới xuất hiện. Theo một số tin chưa được kiểm chứng do nhật báo Guardian của Anh vừa tiết lộ hôm 21, nhân vật này đã bị trọng thương sau một vụ không tập của liên quân quốc tế vào ngày 18 Tháng Ba tại một khu vực gần biên giới miền Tây của Iraq. Trong khi chờ đợi thêm chi tiết, chúng ta có thể tìm hiểu thêm về tổ chức này từ những phát giác của tờ Der Spiegel xuất bản tại Ðức.

Người ta ưa có ấn tượng sai, rằng một tổ chức khủng bố thường có hành động tàn sát của kẻ cuồng tín đến độ điên dại. Sự thật thì khủng bố chỉ là một phương pháp cho những mục tiêu sâu xa hơn. Với trường hợp của ISIL, mục tiêu ấy có nội dung chính trị là thành lập một đế chế lãnh đạo cả khối Hồi giáo trên cơ sở của Giáo luật Sharia, và để đi tới đó, họ có một lộ trình rõ rệt dựa trên địa dư và lịch sử. Chiến lược gia đã vẽ ra lộ trình ấy là một đại tá quân báo trong hệ thống phòng không của chế độ Saddam Hussein. Nghĩa là một sĩ quan.

Hoa Kỳ ngày thêm quan ngại về tốc độ phát triển nhanh chóng của không hải lực của Trung Quốc nhằm đẩy lùi ảnh hưởng của Mỹ ra khỏi vùng châu Á - Thái Bình Dương (Asia Pacific). Các tranh luận trong giới quân sự Hoa Kỳ trở nên sôi nổi về những biện pháp đối phó, và hiện có ba kế hoạch được đưa ra bàn thảo gồm (a) Air-Sea Battle tức Phối Hợp Không Hải Lực; (b) Offshore Control hoặc Phong Tỏa Đường Biển; (c) Archipelagic Defense hay Phòng Thủ Chuỗi Đảo. Nhưng trước khi đề cập sơ lược mỗi đối sách, tưởng cũng nên nhắc đến haì chiến lược đường biển của Trung Quốc là (1) Anti Access/Area Denial A2AD hay Chống Tiếp Cận / Chống Tiến Gần nhằm phòng thủ bờ biển phía Đông và (2) String of Pearl tức Chuỗi Ngọc Trai để bảo vệ con đường hàng hải phía Nam. 

Năm 1996 khi Trung Quốc bắn tên lửa đe dọa Đài Loan thì Hoa Kỳ đã cho hai đội tàu sân bay vào eo biển Đài Loan thị uy. Bắc Kinh yếu thế nên từ đó quyết tâm tái trang bị quân đội để ngăn cản không cho hải quân Mỹ tiến sát vào bờ biển phía Đông nếu có tranh chấp trong tương lai; gọi là Anti-Access Chống Tiếp Cận vì Trung Quốc sẽ đủ sức đánh đắm hạm đội đối phương trong khu vực biển nằm bên trong Chuỗi Đảo Thứ Nhất chạy dài từ phía Nam Nhật Bản, qua Đài Loan rồi nối liền với đường chín đoạn [Hình a]. Hiện nay, hoặc trễ nhất là vào năm 2020, thì Trung Quốc với các dàn tên lửa và không hải lực tối tân sẽ đủ khả năng để thực hiện mục tiêu này.

Bộ trưởng Thông tin-Truyền thông Nguyễn Bắc Son ngày 24/4 tuyên bố Việt Nam có nhân quyền và tự do báo chí hơn nhiều nước khác.

Truyền thông nhà nước dẫn phát biểu của ông Nguyễn Bắc Son trước cử tri xã Đại Đồng, (Thạch Thất, Hà Nội) bác bỏ những cáo giác của các tổ chức bảo vệ nhân quyền trên thế giới cho rằng Việt Nam không có tự do báo chí.

Ông Son nói ‘Đó là họ nói không đúng và nhìn nhận không đầy đủ.’

Người đứng đầu ngành thông tin-truyền thông của Việt Nam khẳng định ‘Thực ra ta có nhân quyền và báo chí ở ta tự do hơn họ rất nhiều.’

Ông Son dẫn chứng ‘hiếm có nước nào có nhiều tờ báo và truyền hình như Việt Nam hiện nay’, ‘các hội, các ngành đều có một tờ báo riêng’ ‘phục vụ nhu cầu độc giả mọi lứa tuổi’ tuy ông thừa nhận ‘báo chí là phương tiện truyền thông của đảng, nhà nước.’

40 năm là một thời gian khá dài. Một thế hệ trôi qua. Kể từ cái ngày bi kịch ấy, ngày 30 Tháng Tư năm 1975.

Mùa Thu năm 1969, con tàu liên vận quốc tế đưa đoàn du học sinh chúng tôi từ Bắc Kinh, đi qua Mông Cổ, Liên Xô, mất 13 ngày, thì đến Ba Lan vào buổi tối Tháng Tám.

Sau bữa ăn tối do Bộ Đại Học Ba Lan chiêu đãi tại Warsaw, xe bus đưa chúng tôi vế thành phố Lodz, cách Warsaw khoảng 120 cây số, nơi có trung tâm học tiếng Ba Lan dành cho người nước ngoài.

Cùng với việc tập thể hóa nông nghiệp, chính sách quản lý thị trường, ngăn sông cấm chợ đầu những năm 80 thế kỷ trước, những lộng hành của hệ thống các trạm trại quản lý thị trường, thâu thuế, đăng kiểm tàu bè ở cái xứ sông rạch chằng chịt này đã gây nên bao bất bình, căm phẫn cho người nông dân vốn rất hiền lành ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Đầu những năm 80, người viết cuốn sách nhỏ này có mặt ở Đồng bằng sông Cửu Long với tư cách là phóng viên thường trú của Đài Tiếng nói Việt Nam tại đồng bằng, có dịp rong ruổi trên sông nước Cửu Long đã chứng kiến tận mắt những cảnh rất đau lòng do bộ máy quan liêu, hống hách, tiêu cực gây ra với đồng bào.