BBC 

BBC

Trung Quốc đã phản ứng mạnh về việc Việt Nam tuần tra Trường Sa

Nguyễn Hưng Quốc

Bản đồ chỉ rõ 9 lô dầu khí mà Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc mở thầu quốc tế hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý và thềm lục địa của Việt Nam. - Source PVN

Động thái mới nhất này cho thấy quyết tâm sử dụng đường lưỡi bò phi pháp để xâm chiếm chủ quyền nước khác đã bắt đầu lộ liễu bất chấp dư luận quốc tế.

Mục đích đã phơi bày

Từ nhiều năm nay các nước trong khu vực Biển Đông đã liên tiếp lên tiếng chống đối đường lưỡi bò của Trung Quốc và ai cũng thấy rằng con đường 9 khúc này là mục tiêu của mưu đồ bành trướng, phù hợp hoàn toàn với tham vọng của một chính quyền chủ trương lấy sức mạnh Đại Hán để vẽ lại bản đồ từng có thời bị xâu xé bởi nội thù cũng như ngoại xâm.

Đường lưỡi bò được Trung Quốc đầu tư không giới hạn qua các chiến dịch vận động, viết lại lịch sử, giả mạo hiện vật cũng như mua chuộc, khống chế các nhà khoa học Trung Quốc chân chính để bóp méo sự thật với mục đích duy nhất: chiếm đoạt tài nguyên giàu có của Biển Đông. Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Bắc Kinh cho biết nhận định của ông về con đường lưỡi bò này:

"Cái lưỡi bò ấy do chính phủ Quốc Dân Đảng tự vẽ ra, tôi nhấn mạnh chữ “tự vẽ ra” không được quốc tế công nhận cho nên nó chẳng có giá trị pháp lý gì cả. Họ sẽ không dám làm gì và các nhà thầu cũng không dại gì mà dính vào chuyện ấy. Tám trăm tờ báo của họ đã đồng thanh phản đối, bác bỏ Luật Biển mà Quốc hội Việt Nam thông qua là một điều vô lý.

Tôi đã yêu cầu chính phủ phải đưa ra những tài liệu, căn cứ rất có giá trị của mình để mà đấu lý với họ chứ không thể để cho họ nói càn nói bậy thì không được."

Trung Quốc kêu gọi đấu thầu 9 lô dầu khí nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam cho thấy họ ngang ngược bất chấp luật pháp quốc tế. Họ không dựa vào một cơ sở nào mà công ước quốc tế về luật biển quy định. - Thạc sĩ Hoàng Việt

Ngày 23 tháng Sáu vừa qua Trung Quốc đã dùng con đường 9 khúc này để xâm lược vùng biển Việt Nam. Bắc Kinh cho phép Tổng công ty dầu khí Hải Dương còn được gọi là CNOOC mở thầu 9 lô dầu đang hoạt động tại vùng biển Việt Nam.

Theo ông Đỗ Văn Hậu, Tổng giám đốc Petro Vietnam phát biểu trong cuộc họp báo vào ngày 27 tháng Sáu thì các lô mà Trung Quốc gọi thầu có tổng diện tích hơn 160.000 km2 nằm trong một khu vực mà Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã có các hoạt động khai thác dầu khí từ lâu với các đối tác nước ngoài.

Thạc sĩ Hoàng Việt hiện giảng dạy môn luật quốc tế tại Đại học Luật Thành phố cho biết cái nhìn của ông qua khía cạnh luật pháp:

"Khi Trung Quốc kêu gọi đấu thầu 9 lô đó khi chúng nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam cho thấy một điều Trung Quốc họ ngang ngược bất chấp luật pháp quốc tế. Họ không dựa vào một cơ sở nào mà công ước quốc tế về luật biển quy định là mỗi quốc gia ven biển sẽ có đặc quyền kinh tế 200 hải lý cũng như thềm lục địa 200 hải lý kéo dài từ đường cơ sở.

Tổng giám đốc Đỗ Văn Hậu khẳng định Tổng Cty dầu khí Hải Dương của Trung Quốc đang mời thầu quốc tế 9 lô ngoài khơi Việt Nam là hoàn toàn trái với thông lệ quốc tế. AFP

Đối với thềm lục địa thì đó là một đặc quyền của quốc gia ven biển. Nếu quốc gia ven biển đó không khai thác các tài nguyên sinh vật hay không sinh vật trên vùng thềm lục địa thì không quốc gia nào được quyền khai thác khi chưa được sự đồng ý của quốc gia có đặc quyền.

Thềm lục địa này hoàn toàn là của Việt Nam nhưng Trung Quốc họ đưa ra đấu thầu thì tôi cho rằng họ bất chấp công lý, bất chấp luật pháp quốc tế và chắc chắn đối với hành động như vậy của Trung Quốc thì không ai trên thế giới này người ta ủng hộ cả."

Chắc chắn nếu là người Việt, không ai không có cùng nhận xét với Thạc sĩ Hoàng Việt, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước nguyên đại biểu quốc hội cho biết suy nghĩ của ông:

Trong vùng 200 hải lý của mình thì không anh nào có thể xâm phạm được. Đây không phải là vùng tranh chấp, nếu vùng tranh chấp thì còn có thể bàn cãi còn đây là vùng thuộc chủ quyền của Việt Nam nên không thể tranh cãi nữa. - Trung tướng Nguyễn Quốc Thước

"Bây giờ chính phủ cũng đã có công hàm, thái độ kiên quyết bác bỏ và khi mình đã kiên quyết thì không anh nào dại dột chui vào chỗ ấy để gây phức tạp cho họ đâu. Còn bây giờ về quan hệ ngoại giao nhà nước cũng phải đấu tranh làm rõ quan điểm của mình theo Luật Biển và DOC. Mình phải lấy hai cái này để đấu tranh vì dứt khoát khu vực ấy là thềm lục địa của mình rồi.

Trong vùng 200 hải lý của mình thì không anh nào có thể xâm phạm được. Đây không phải là vùng tranh chấp, nếu vùng tranh chấp thì còn có thể bàn cãi còn đây là vùng thuộc chủ quyền của Việt Nam nên không thể tranh cãi nữa. Về phương thức như thế nào để chúng ta bảo vệ thì chúng tôi tin chắc rằng ta đã có những kinh nghiệm lần trước rồi và đã có những cơ sở pháp lý và đã được thế giới người ta rất đồng tình nên chúng tôi không thể nhân nhượng.

Thế giới người ta cũng thấy rõ rồi cho nên vấn đề này tôi tin rằng Trung Quốc chỉ nói thế thôi chứ bây giờ họ có thể gọi thầu nhưng những nước khác người ta thấy rằng anh chui vào một chỗ nguy hiểm thì cũng chả ai dại gì mà chui vào để đối đầu với Việt Nam và đối đầu toàn vùng Đông Nam Á."

Lưỡi bò lấn vào biển Việt Nam bao xa?

Căn cứ xác định thềm lục địa mở rộng theo Oceans and Law of the Sea

Để dễ theo dõi hơn, người dân bình thường Việt Nam có thể thấy rằng từ khu vực các lô dầu mà Việt Nam đang khai thác nếu vào tới Quảng Ngãi chỉ cách 76 hải lý, cách khu gần nhất ở Nha Trang là 60 hải lý. Điểm gần nhất giữa Nha Trang và Phan Thiết có 57 hải lý. Và nghiêm trọng hơn cả, điểm gần nhất chỉ cách đảo Phú Quý của Việt Nam chỉ hơn 30 hải lý. Có nghĩa là bàn chân Trung Quốc chỉ cách Việt Nam 30 hải lý mà thôi.

Tại sao đường lưỡi bò lại quan trọng đối với Trung Quốc như vậy? Ông Dương Danh Dy, nguyên Tổng lãnh sự Việt Nam tại Bắc Kinh nhận xét:

"Tại sao Trung Quốc phát triển ở Biển Đông như vậy thì nó có hai điều. Một là bành trướng bá quyền hai nữa là vấn đề sống còn của Trung Quốc. Hiện nay họ đã khai thác tài nguyên cạn kiệt, ô nhiễm môi trường, ruộng đất không còn…thế nên bây giờ họ phải vươn ra biển.

Vươn ra biển Bắc thì vướng Nhật Bản, phía khác thì Nga cũng là cường quốc nên không làm được cho nên chỉ có cách chĩa vào Biển Đông vì các nước nhỏ và yếu hơn nên dễ chiếm vì Biển Đông có dầu có tất cả mọi cái mà Trung Quốc rất cần.

Ở Trung Quốc hiện nay mang hai tính chất: một tính chất bành trướng bá quyền, thứ hai là mang tính sống còn. Bành trướng bá quyền nếu bị đánh dập đầu, đánh dập ý chí thì nó buông nhưng vì sống chết của Trung Quốc nếu không có Biển Đông thì sẽ chết cho nên họ rất ngoan cố và rất nguy hiểm."

Trung Quốc thấy rõ thế yếu của các nước trong khu vực nên sau nhiều nỗ lực vận động bằng dư luận cho đường lưỡi bò phi pháp, Bắc Kinh đã liều lĩnh tiến thêm một bước nữa tuy chỉ là ném một viên đá thăm dò nhưng tiềm ẩn dưới những hành động này là các phương án tiếp theo trong đó từng bước sẽ được Bắc Kinh tiến hành tùy theo sự chống đối của quốc gia bị lấn ép.

Bài học khó nuốt của Philippines vẫn âm ỉ cháy trong cơn khát dầu khủng khiếp của một đất nước mơ làm bá chủ thế giới nhưng đụng phải một đất nước tuy nhỏ bé nhưng kiên cường và rất thông minh trong cách đối phó với kẻ mạnh. Liệu Việt Nam có thể làm gì trên phương diện pháp lý quốc tế để vạch trần âm mưu này của Trung Quốc. Thạc sĩ Hoàng Việt cho biết:

"Công ước luật biển mang tính chất của công pháp quốc tế thì nó không có cơ quan gọi là thi hành án cho việc các quốc gia vi phạm. Tuy nhiên nó có cơ chế khác chẳng hạn như sự lên án của dư luận quốc tế thì rất quan trọng. Còn tòa án quốc tế luật biển, về mặt lý thuyết như vừa rồi Philippines vẫn có thể mời Trung Quốc ra tòa án quốc tế Luật Biển.

Tòa án này có chức năng giải quyết tranh chấp trên cơ sở giải thích, vận dụng, áp dụng các điều khoản của công ước và vì vậy vẫn có khả năng đưa ra tòa án quốc tế mặc dù Trung Quốc không đồng ý. Như Philippines vừa rồi họ đưa ra và bảo rằng dù Trung Quốc không đồng ý họ vẫn đơn phương mang ra tòa án quốc tế luật biển và xem xét lại các quy định của tòa án quốc tế về luật biển. Vấn đề quan trọng nhất là ý chí chính trị có quyết tâm hay không."

Bản đồ cho thấy vùng biển Trung Quốc muốn làm chủ (theo vạch màu đỏ).Khu vực này còn được gọi là đường lưỡi bò. Source UNCLOS

Không giống như Philippines Việt Nam có hoàn cảnh lịch sử và vị trí địa lý khá bất lợi so với Trung Quốc. Về chính trị Trung Quốc đã tận dụng con bài Chủ nghĩa Xã hội để trói chặt Việt Nam vào 16 chữ giả dối.

Về kinh tế Bắc Kinh không ngại dùng những thủ thuật quen thuộc để Hà Nội khó thoát ra tấm lưới lãi suất và kho hàng nguyên liệu giá rẻ. Hai thứ vũ khí này đã khiến Việt Nam trong một thời gian dài tê liệt ý chí để cuối cùng cũng sực tỉnh khi ngày 23 tháng 6 đòn chí tử cuối cùng được Bắc Kinh giáng xuống: dùng đường lưỡi bò tấn công thẳng vào đặc quyền kinh tế biển Việt Nam.

Thế nào là hành động phi pháp?

Theo dõi phát biểu của người phát ngôn Bộ Ngoại Giao Việt Nam Lương Thanh Nghị sau khi vụ việc xảy ra giới quan sát nhận thấy đây là phát ngôn mạnh mẽ nhất từ trước tới nay với những từ ngữ sát phạt nặng nề và nêu bật tính chất vụ việc.

Ông Lương Thanh Nghị khẳng định, “việc phía Trung Quốc ngang nhiên mời thầu quốc tế tại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam là hành động phi pháp và không có giá trị”.

Trong ngôn ngữ ngoại giao khi dùng cụm từ “hành động phi pháp” là hình thức chống đối cao nhất và nghiêm trọng nhất của quốc gia này đối với quốc gia khác. Trung Quốc chắc chắn thấy rõ phản ứng của Việt Nam qua tuyên bố này và họ sẽ điều chỉnh những hoạt động sắp tới trong kế hoạch đã được trù tính.

Khi bị phản ứng dữ dội bước kế tiếp của Trung Quốc sẽ theo hai kịch bản: một là đề nghị thương thuyết theo kiểu hai bên cùng khai thác, hai là tiến hành chiến tranh chớp nhoáng để khẳng định con đường lưỡi bò phi pháp. Khả năng Việt Nam chấp nhận thương thuyết là không tưởng còn khả năng thứ hai nếu xảy ra thì Việt Nam sẽ ra sao? Ý kiến của ông Nguyễn Trọng Vĩnh:

"Không sợ họ đánh đâu! Họ bây giờ đang bị cô lập trước quốc tế từ Hàn Quốc qua Nhật Bản tới Australia. Ấn Độ và Myanma cũng khác trước rồi Trung Quốc không còn nắm được họ nữa. Cho nên họ đang ở cái thế cô lập và nội bộ họ đang đấu tranh với nhau đầy mâu thuẫn cho nên họ không dám đánh đâu, tôi nói với chính phủ như thế và ta cứ đấu."

Còn ông Dương Danh Dy thì mạnh mẽ hơn, ông cho biết:

"Tôi xin nhắc chính người Trung Quốc nói chứ tôi không nói tôi chỉ lấy tin trên mạng Trung Quốc đó là: Đánh, chiếm Trường Sa thì dễ. Nhưng giữ thì khó. Tôi xin nói chỉ có mấy cây số nếu anh chiếm Trường Sa thì tên lửa của chúng tôi ụp lên anh vì Việt nam đủ sức làm điều này đó là chưa nói đến máy bay. Tên lửa di động trên bờ cứ nhắm vào tất cả tàu bè Trung Quốc đi qua là bắn thì các anh sống thế nào được?

Phải để cho nhân dân người ta phản đối. Không những chính phủ phản đối nhưng dân chúng tôi cũng phải quyết liệt phản đối. Không được cấm người ta biểu tình phản đối phải để cho dân lên tiếng phải để người yêu nước biểu tình phản đối sự bành trướng của Trung Quốc - Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh

Cho nên chuyện không phải đơn giản đâu. Tôi xin nhắc lại trước đại hội 18 sắp khai mạc thì họ có thể có những hành động bất ngờ nhưng theo tôi những chuyện họ tuyên bố vừa rồi vẫn là trên giấy. Ngoài cái chuyện cắt cáp ra thì mọi chuyện vẫn là trên giấy. Họ tuyên bố chủ quyền chỉ là trên giấy và đường 9 đoạn cũng chỉ là trên giấy mà thôi."

Việt Nam đã sẵn sàng?

“Lộng giả thành chân” là một câu thành ngữ xuất phát từ Trung Quốc vẫn là cẩm nang của Bắc Kinh hiện nay trong các đối sách Biển Đông. Để đối phó với những thủ đoạn này Việt Nam đã sẵn sàng chưa hay vẫn còn tin rằng mọi sự đều có thể giải quyết trong tinh thần đồng chí?

Phải thừa nhận rằng về mặt chính trị xã hội Việt Nam chưa chuẩn bị đủ những điều cần thiết cho việc khơi dậy tâm lý toàn dân. Qua chính sách tránh gây khiêu khích, Việt Nam đã mắc bẫy Trung Quốc khi cấm tuyệt đối những thông tin về Biển Đông và chính sách này đã gây hệ lụy trước mắt là nhiều cán bộ và dân chúng rất mù mờ về Hoàng Sa và Trường Sa.

Tâm lý ấy ăn sâu đến nỗi khi vụ mở thầu 9 điểm của Trung Quốc xảy ra rất nhiều tờ báo trong nước loan tin cuộc họp báo của ông Đỗ Văn Hậu, tổng giám đốc PVN mà không đem hình ảnh cùng lời phát ngôn mạnh mẽ của ông Lương Thanh Nghị lên mặt báo.

Thậm chí có báo còn không loan tin vụ xâm chiếm chủ quyền nghiêm trọng này. Thiếu tướng Nguyễn Trong Vĩnh cho biết ý kiến của ông nên mở rộng cửa để người dân biểu tỏ sự phản ứng của mình đối với Trung Quốc, ông nói:

"Phải để cho nhân dân người ta phản đối. Không những chính phủ phản đối nhưng dân chúng tôi cũng phải quyết liệt phản đối. Không được cấm người ta biểu tình phản đối phải để cho dân lên tiếng phải để người yêu nước biểu tình phản đối sự bành trướng của Trung Quốc."

Khi dân chúng không xem việc mất biển vào tay Trung Quốc là hệ trọng thì sức mạnh duy nhất có thể giữ được nước là lòng dân sẽ bị phân tán và lúc ấy cơ hội cho đạo quân thứ 5 của Trung Quốc đang hiện diện tại Việt Nam quấy phá đất nước sẽ không phải là nhỏ.

BLOG DR.NIKONIAN 

Xin đừng quăng quật

Mùa xuân năm 1974, khi tấm giấy báo tử này bi tráng được ký, tôi vẫn còn là một chú nhỏ ngày hai buổi đến trường. Tuy bao nhiêu năm tháng đã trôi qua, tôi vẫn chưa quên những âm thanh hừng hực ngày ấy. Từ chiếc radio Zenith cũ kỹ của gia đình, đài phát thanh Sài gòn đã liên tục phát đi những bản hùng ca “Hội nghị Diên Hồng”, “Chi Lăng”, “Hận Nam quan”,… Nghe nói ông Hoàng Đức Nhã, tổng trưởng dân vận hồi đó đã huy động những nhạc sĩ, ca sĩ nổi tiếng của Sài gòn ngay trong đêm để cùng lên đài phát thanh, cùng hợp ca những bản nhạc hùng bất hủ ấy.


Lớp nhỏ chúng tôi cũng vậy, cũng cùng nhau hát đến khản giọng trong những buổi sinh hoạt hướng đạo, những ngày đi ủy lạo nạn nhân chiến cuộc hay hay cứu trợ đồng bào bão lụt.

Hoàng Sa mất vào tay giặc chưa được bao lâu, thì 5 năm sau, cuộc chiến biên giới 1979 nổ ra. Chúng tôi lại được lệnh đào hào, tập bắn súng thật, tập ném lựu đạn…Và được khuyến khích, cổ vũ tối đa việc bày tỏ lòng khinh miệt, căm ghét với “lũ bành trướng sô vanh nước lớn Bắc kinh”, theo từ ngữ của các pa nô chống Trung quốc rợp trời hồi đó.

Ghét Tàu thì không cần cố gắng và tranh luận. Khác với những nền đô hộ mà sự xâm lược luôn đi kèm với một chút khai sáng, 10 thế kỷ đô hộ của người Tàu trên đất nước hình chữ S không hề mang lại điều gì tốt đẹp, trừ công khai hóa về nông nghiệp của Sĩ Nhiếp. Tàn ác như thực dân Pháp mà còn có được Viện Viễn Đông Bác cổ, hội Đô thành hiếu cổ… để nghiên cứu, bảo tồn di sản văn hóa của chính dân tộc mà họ đô hộ. Đó là chưa kể Trường Đại học Y Hà nội, Trường Mỹ thuật Đông dương… đã để lại trong lịch sử Việt nam những cái tên sáng chói của những trí thức Tây học ngang tầm thế giới.

Còn người Tàu ư? Có dân tộc nào thâm hiểm đến độ đốt sách, chôn nho sĩ… để tuyệt diệt cội rễ văn hóa của dân tộc chúng ta như họ? Có kẻ xâm lăng nào tham lam đến độ ngoài các sản vật thời trân của đất nước, còn bắt cha ông ta phải tiến cống cả danh sĩ, mỹ nữ…, những nguồn gene ngoại hạng của đất nước sang Tàu? Và dù mê tín, cột đồng mà Mã Viện dựng lên với lời nguyền độc địa “đồng trụ chiết, Giao Chỉ diệt” là khẳng định chắc chắn nhất của dã tâm tuyệt diệt trăm họ Bách Việt trên đất nước chúng ta.

Với những ký ức ghê sợ như thế, đừng ngạc nhiên khi thấy não trạng đề kháng ngoại xâm đã là một phần của căn tính Việt. Vì sao dân tộc chúng ta có thể tồn tại mà không bị đồng hóa sau 10 thế kỷ dưới ách một dân tộc hung hãn như vậy, tự nó là một phép lạ lịch sử ngoại hạng  và chưa từng có ở bất cứ dân tộc nào khác.

Trung Hoa lục địa ngày nay vẫn chưa đủ bao la với người Tàu. Biển Đông của chúng ta vẫn là chỗ nhòm ngó của kẻ tham lam. Sự ngang ngược của kẻ cướp đất, cướp biển vẫn xảy ra mỗi ngày, với nhiều mưu mô quỉ quyệt khác nhau. Cả một lịch sử dài hơn 10 thế kỷ, dường như người Tàu vẫn chưa học được những bài học xương máu về chí quật cường của dân tộc chúng ta, nơi mà từ thế kỷ 12, gã lính viễn chinh cha ông của họ khi nhớ tới phải “run sợ đến bạc đầu”.



Bản đồ chào thầu 9 lô dầu khí trái luật của Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC). Nguồn: Báo Tuổi Trẻ

Hôm nay, khi người Tàu ngang nhiên mời thầu những lô khai thác dầu ở biển Đông, chỉ cách bờ biển Phan Thiết 54 hải lý, đã có nhiều luồng dư luận bên lề khác nhau. Có người cay cú không màng, phủi tay đứng ngoài cuộc. Có kẻ hồ hởi thì thào về ngọn đèn xanh nào đó đã bật cho cuộc xuống đường sắp tới.

Tất cả đều sai! Vì yêu nước thì không cần đèn xanh đèn đỏ. Vì xuống đường biểu thị lòng ái quốc không thể, và không bao giờ là trò chơi để đong đưa hay kiếm chác.

Tôi xuống đường, vì tôi căm phẫn khi đất nước bị xâm hại.

Dẫu không hề ảo tưởng về sự nhún nhường của những kẻ đã cho xe tăng cán nát xương thịt của chính nhân dân mình, tôi đi, vì không muốn thấy xác những ngư phủ anh em phải trở về trong khoang thuyền ướp đá.

Tôi đi, để con cái tôi còn được ăn cá biển Đông, nơi những đội hùng binh thời các chúa Nguyễn đã cỡi thuyền ra giữ nước.

Tôi đi, vì những giọt dầu quí giá của tổ quốc, mà tương lai sẽ là cơm ăn, áo mặc, trường học, bệnh viện… của những thế hệ sau khỏi bị kẻ cướp kia chiếm đoạt.

Tôi đi, vì tôi yêu nước Việt của tôi, và đứng ngoài với mọi trò chơi chính trị.

Chỉ thế thôi, xin đừng quăng quật!



Trên mạng, chúng ta có thể bắt gặp vô số trường hợp sinh ngày 30/4/1975, buồn có, vui có…, bơm thổi, cũng có. Thế nhưng mới đây tôi tình cờ gặp một bạn sinh đúng ngày này, nhưng là một trường hợp rất bình thường, chẳng ai để ý cả, chỉ có suy nghĩ của bạn là thú vị. Bạn này nói rằng tụi mình có cái “vinh dự kinh khủng”, đó là sinh ra nhằm lúc để chứng kiến nhiều cái sẽ chết đi, vì thập niên 20, 30 của mỗi thế kỷ thường có những thay đổi như thế.

Cái đầu tiên mà bạn này nói là việc cải lương sắp chết.

Văn hóa Việt Nam vốn có thói quen đùn đẩy trách nhiệm cho quá khứ, nên cải lương từ lâu được xem như nghệ thuật của truyền thống, dù tuổi đời của nó chỉ tương đương với một số nghệ sĩ còn sống như Phạm Duy (sinh 1921), Viễn Châu (sinh 1924), Trần Văn Khê (1921)… Bởi theo nhà nghiên cứu Vương Hồng Sển (1902-1996, người từng dành nhiều tài sản để xiển dương bộ môn này) thì: ngày 16/11/1918, khi tuồng Gia Long tẩu quốc công diễn, cách hát này mới chính thức “bành trướng không thôi, mở đầu cho nghề mới, lấy đờn ca và ca ra bộ chỉnh đốn, thêm thắt mãi, vừa canh tân, vừa cải cách... nên cải lương hình thành lúc nào cũng không ai biết rõ...”, (theo Hồi ký 50 năm mê hát, trang 207).

Cái chết mà bạn này nói là mất sức sống, hoặc sống mà như chết, chứ không phải hoàn toàn biến mất trong đời sống. Nó cũng giống như cái chết của hát bội, hát chèo… dù các nhà hát và gánh hát thì vẫn còn đây đó.

Việt Nam hay nói tới bản sắc văn hóa, nhưng thực chất, chẳng bao giờ thể hiện một sách lược bảo tồn và phát triển văn hóa đúng đắn, có chăng là… bảo thủ một cách mù quáng. Cải lương định hình từ thập niên 1930, khoảng 30 năm sau, nó nhanh chóng bước lên đỉnh cao của thể loại, với các bài bản phong phú, với nhiều nghệ sĩ tài danh. Những cái tên như Út Trà Ôn, Hữu Phước, Thành Được, Hùng Cường, Tấn Tài, Dũng Thanh Lâm, Minh Cảnh, Minh Vương, Út Bạch Lan, Ngọc Giàu, Thanh Nga, Lệ Thủy, Mỹ Châu, Bạch Tuyết, Phượng Liên, Thanh Kim Huệ, Thanh Thanh Hoa…, mà ngày nay, nhiều người vẫn còn sống.

Cái chết của cải lương dường như được tuyên bố từ ngày 30/4/1975, vì sau ngày này, nhiều gánh hát bị giải thể và cấm hát. Trong sự rã rời đó, cải lương cựa quậy thêm chừng 10 năm (1985) thì bắt đầu chết, với lý do “thiếu kịch bản hay, thiếu rạp diễn mới và thế hệ lão thành tàn lụi”. Thực chất thì không phải như vậy, vì nghệ sĩ lúc này gần như vẫn còn nguyên, chỉ có rạp hát là đã bị thu hồi để làm hợp tác xã, kịch bản thì bị kiểm duyện gắt gao, nên thành ra chẳng có cái gì đáng để xem. Bổn cũ soạn lại miết, dân miền Nam vốn ưu thay đổi, cũng ngại xem. Đầu thập niên 1990, chính quyền bắt đầu chú ý đến cải lương theo hướng tuyên truyền, cách làm này hoàn toàn vô bổ, nên cải lương càng thêm có cớ để chết. Từ năm 2000 đến nay, dù có nhiều cuộc thi, nhưng khuôn khổ của nó cũng hoàn toàn bó hẹp ở ca ngợi và tuyên truyền, nên nó cũng không có đất sống. Cũng cần lưu ý rằng, thời cao điểm, tại vùng Sài Gòn, Chợ Lớn, Gia Định đã có khoảng 40 rạp hát cải lương, vậy mà bây giờ chỉ còn Nhà hát Trần Hữu Trang, nên thi xong, muốn có đất dụng võ cũng khó, vì chẳng biết đầu quân về đâu cho đủ sống. Nên chết là đương nhiên thôi.

Ai cũng biết có sinh thì có diệt. Nhưng nhiều người không tin cải lương sẽ chết, vì thấy bộ phận nào trên “thân thể” cũng còn “trẻ khỏe”, chỉ có mất khán giả mà thôi. Họ không cắt nghĩa được, nếu chỉ nhìn riêng vào nội hàm cải lương. Cho nên, nói đến cái chết của cải lương, bắt buộc phải cứu xét đến chính sách phát triển văn hóa và cách ứng xử của nhà cầm quyền với bộ môn này.

Mà không chỉ riêng với ải lương, mà với nhiều mặt của nền văn hóa cũng thế, cái chết đều liên quan trực tiếp đến chính sách của nhà ầm quyền.

Điều tiếp theo mà bạn này nói là cái chết của đảng CSVN.

Họ luôn tuyên truyền chế độ tư bản đang giãy chết, thế nhưng trong hơn 20 năm qua, từ gần một nửa thế giới, cộng sản chỉ còn trong vỏ bọc chính thể của vài ba nước. Mà tinh thần vô sản thì đã biến chất hoàn toàn.

Nếu khẩu hiệu của cải lương là: “Cải cách hát ca theo tiến bộ/ Lương truyền tuồng tích sánh văn minh” – theo tiến bộ và văn minh mà còn chết yểu. Thì khẩu hiệu đi ngược tiến bộ và văn minh của đảng độc tài, ắt cùng chung số phận mà thôi. Với ách nước còn lại, chỉ là một sớm một chiều, tự họ không thắng nổi tuổi già hay số mệnh của chính mình. Đảng CSVN ra đời năm 1930, nhỏ hơn cải lương khoảng 10 tuổi, có thể xem là tiểu đệ cũng được. Huynh đệ này đều có ý muốn “cải lương”, nhưng phương thức hoạt động thì ngày càng “cổ lương”, nên có cùng thời điểm để chìm xuồng (!?).

Có điều cái chết của cải lương hay ca khúc bolero Việt Nam (thập niên 1950) dù buồn nhưng lặng lẽ, chẳng tác động trực tiếp đến đời sống nhân quần; còn cái chết của đảng CS dù vui nhưng sẽ khá huyên náo và nhiều hệ lụy. Cái chết này sẽ làm cho nhiều tầng lớp bị thương.

Hệ lụy đầu tiên là những khoản nợ công khổng lồ mà nhân dân phải gánh chịu trong hàng thế kỷ nữa mới mong trả hết. Chính quyền vay nợ quốc tế bao nhiêu tiền, không một chuyên gia hay tổ chức nào có thể tổng kết hết được, chỉ biết là rất nhiều và chủ yếu để phục vụ các nhóm nhỏ quyền lực của đảng.

Hệ lụy tiếp theo là nền giáo dục tan hoang. Hiện có đến 1/3 dân số đi học (khoảng 30 triệu học sinh, sinh viên, nghiên cứu sinh…) mà giáo dục chỉ có bệnh thành tích, thu học phí cao và nhồi sọ, làm sao có được những lớp kế tục giỏi và lành mạnh.

Hệ lụy kế tiếp là các thỏa hiệp bất lợi về biên cương, biển đảo, chủ quyền…, làm sao các thế hệ tiếp theo đủ cơ sở pháp lý để bảo vệ, tranh biện.

Hệ lụy dễ thấy nữa là nền nông lâm ngư nghiệp bị phá tan tành, dù phần lớn người dân vẫn thuộc tầng lớp này.

…v.v….

Nếu cải lương sống dở chết dở là do chính sách bảo tồn văn hóa sai lệch, thì Đảng CSVN sống dở chết dở là vì chủ đích của chính họ. Sự phân nhóm quyền lực trong một đảng độc quyền khiến cuộc chạy đua quyền lực và tài lực luôn là chủ đích chính, hùng mạnh thì khó tham nhũng, móc ngoặt. Họ luôn tự xào xáo để tạo ra lỗ hổng nhằm có cơ hội trục lợi và xóa dấu vết của chính mình, cái này gọi là “đục nước béo cò”.

Chính vì vậy, cái chết của đảng CSVN cũng rất khác với cải lương, nó không phải mất sức sống mà hoàn toàn sẽ biến mất trong thù hận, oán hờn của người dân, chỉ còn lại những dòng trong lịch sử. Chắc chắn đảng cầm quyền cũng biết điều đó, nên họ luôn chơi chiêu của cờ bạc, “rời bàn tan nợ”, nên họ mặc sức tích cóp tài sản riêng và tìm cách hợp thức hóa đây đó.

Chính bối cảnh như vậy, con đường của Việt Nam sẽ là món nợ khổng lồ từ một cái chết và một đám tang được báo trước, chỉ còn chờ đợi ngày xảy ra mà thôi. Cho nên, trong viễn cảnh về một Việt Nam hậu cộng sản, những người soạn thảo ra các con đường cho Việt Nam, bắt buộc phải nghĩ đến các món nợ này. Nếu phớt lờ nó, mọi kế sách chỉ còn là bong bóng xà phòng vì nó phi thực tế.



 “Đêm từng không ngủ vì cảm giác rất vui sau những ngày cùng đồng nghiệp "dày công" đưa hai chữ "phản biện" vào Nghị quyết 11 như một chức năng quan trọng được Đảng và xã hội thừa nhận của báo chí, ông sốt ruột vì được phản biện, nhưng báo chí "chưa làm được bao nhiêu".

Đọc những dòng này không ít người tưởng là tâm tư của một nhân vật… lịch sử nào đó, không ngờ là của ông Lê Doãn Hợp, nguyên bộ trưởng Bộ 4T người nổi tiếng bây giờ và mãi mãi với câu tuyên bố: “Báo chí cần theo lề phải”.

Câu tuyên bố này trở thành một slogan dán trước cửa Bộ Thông tin và Truyền thông phản ảnh trung thực tình hình chịu đựng của báo chí Việt Nam.

Ông Hợp đã bị búa rìu của cư dân mạng tấn công tới tấp vì câu phát ngôn này và có lẽ người đâm nhát cuối cùng cho câu phát biểu ngu muội của ông Hợp đi vào…lịch sử là của một nhà toán học chứ không phải là một nhà văn hay nhà báo: ''  Bám theo lề là việc của con cừu, không phải việc của con người tự do.''

GS Ngô Bảo Châu nổi tiếng vì câu này, hơn cả giải thưởng toán học Fields mà ông đã nhận.

Hình như vẫn không cam tâm, trả lời tờ Việt Weekly, ông Hợp khẳng định là “anh em” báo chí cắt ngắn câu nói của ông. Ông chỉnh lại cho rõ như thế này:

"Tôi nói cái ý đó là tất cả mọi ngành nghề trong đất nước này muốn an toàn và tự do thì phải làm đúng luật, cũng như người đi bộ khi tham gia giao thông sẽ an toàn và tự do nếu mình đi đúng lề đường bên phải. Chứ còn mình nhảy ra đường xe máy mình đi, mình nhảy sang đường ô tô mình đi thì làm sao an toàn được.

Phải nói đầy đủ như vậy, nhiều khi nó cứ cắt đi thì 'lề đường bên phải' như trói buộc, nhưng không phải."

Ngay cả khi có cơ hội nói thêm cho đầy đủ ông Lê Doãn Hợp vẫn không thoát ra khỏi cái bẫy mà ông tự giăng cho mình. Câu nói của ông nếu dùng để so sánh thì rõ ràng là kém thông minh. Người đi bộ và người viết báo là hai chủ thể, hai phạm trù hoàn toàn khác xa nhau. Người đi bộ dĩ nhiên phải đi trên lề không phải vì họ tôn trọng luật giao thông vì trước hết họ ý thức một cách rõ ràng là bước xuống lề là chết, là tai nạn ập tới. Lề dành cho họ là bắt buộc đối với bất cứ một quốc gia nào khi quy hoạch đường xá đô thị.

Còn lề dành cho báo chí thì sao? Ông Hợp không nói nhưng mọi người đều biết.

Sự nguy hiểm mà người cầm bút sẽ gặp là đụng tới những vấn đề mà nhà nước muốn dấu. Những khu vực có gắn bảng “nhạy cảm” được đương nhiên xem là nơi không được chĩa mũi vào mặc dù người dân cần biết. Ông Hợp khẳng định nếu báo chí không lạc vào cái vùng ấy, tức là vùng đã được quy định bằng mồm, thì không bao giờ nhà báo bị tai nạn, và vì vậy giống như người đi bộ đúng theo lề quy định, nhà báo sẽ an toàn trên cái lề mà ông Lê Doãn Hợp gọi là “lề phải”.

Ông Hợp đã chứng minh một lần nữa cho đúng cái ý của ông. Và người dân thấy rõ ông chứng minh rất đúng với điều họ nghĩ.

Bài học về cừu những tưởng đã quá đủ để ông Lê Doãn Hợp chấp nhận về hưu tuy có day dứt vì phát biểu kém thông minh, nhưng ông Hợp xem ra không cam tâm mang tội với lịch sử báo chí nước nhà. Trong Ngày Báo chí Cách mạng ông đã xuất hiện trên một bài phỏng vấn của báo VietnamNet, một lần nữa dạy khôn người cầm bút. Ông chắt lưỡi, ông hít hà vì theo ông nhà báo không dám xông pha trận mạc mà còn đổ thừa có quá nhiều vùng cấm dành cho báo chí.

Ông tuyên bố: Báo chí Việt Nam không có vùng cấm.

Nghĩ tới nghĩ lui hoài không biết ông này ngứa mồm nói dại hay ngứa tai vì đã khá lâu không nghe thiên hạ réo tên ra mà chửi nên ông đâm cuồng. Bài phỏng vấn này phóng viên đã dành chỗ cho ông mặc tình phóng uế. Nhà báo thời nay họ khôn lắm, đăng nguyên bài không sai một chữ nhằm cho độc giả thấy rõ hơn bản chất của một tay lưu manh chữ nghĩa cho tới ngày về vườn vẫn không từ bỏ thói bốc phét của đám hạ lưu.

Trả lời báo VietnamNet Online ông nói:

“Thời làm Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, tôi đã dày công cùng đồng nghiệp đưa hai chữ "phản biện" vào Nghị quyết 11

Vì thế khi đưa được hai chữ "phản biện" vào Nghị quyết 11, đêm ngủ tôi cứ lâng lâng. Nhưng còn buồn vì mặt yếu nhất hiện nay của báo chí chính là phản biện. Báo chí gần như chưa làm được gì nhiều với chức năng phản biện của mình.”

Thưa ông Hợp, ở chỗ này ông đã “vung tay trật khớp” rồi. Ông nói dóc trơn như thoa mỡ. Ai cũng biết bất cứ nghị quyết nào của đảng đưa ra cũng nhằm mục đích tuyên truyền còn thực chất thì lúc nào vẫn một con số không to tướng. Ông vừa bảo báo chí phải theo lề phải lại bảo nhà bảo phải phản biện thì rõ ràng ông xem thường nhà báo quá. Nếu ông chịu khó nhìn lại mình thì chắc rằng khả năng viết một câu văn đúng nghĩa của ông còn tồi hơn một nhà báo chưa ra trường.

Ông không thể “trằn trọc” như ông diễn kịch trong khi trả lời phỏng vấn vì cơ địa của ông vốn không được cấu tạo có khu vực “mẫn cảm” giống như Bác Hồ luôn thức và trằn trọc lo nghĩ cho vận nước trong hang Pắc Bó.

Làm Bộ trưởng mà trong bài viết khi về hưu ông ghi như thế này:

“Ở bất kỳ cương vị công tác nào tôi cũng tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất, lối sống, làm việc hết mình, dân chủ, sáng tạo, kỷ cương, gương mẫu, tiến công, quyết liệt được mọi người tin yêu; luôn phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó. Được Đảng, Nhà nước, Quân đội tặng nhiều phần thưởng cao quý

Tôi vinh dự được Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ương cho thôi chức danh Bộ trưởng khi tín nhiệm trong đội ngũ cán bộ chủ chốt của toàn Ngành Thông tin và Truyền thông dành cho tôi đang ở đỉnh cao (93%).

43 năm liên tục phấn đấu cho Quân đội, cho dân, cho Đảng. Nay được “ Hạ cánh an toàn” về làm Đảng viên và công dân cơ sở.”

Thứ nhất là ông tự cao tự đại (hình như các ông cấp Bộ trở lên đều như vậy cả?) Có ai lại tự khen mình mà không sợ dân chúng bịt mũi như thế? Thứ hai là ông không biết làm thống kê (thống kê kiểu Bộ Giáo Dục và Đào tạo thường làm trong các kỳ thi hàng năm luôn đạt 99,99%) Ông bảo là 93% yêu mến ông, cảm phục ông và lưu luyến vô cùng khi ông từ giã họ.

Thưa ông, bệnh tưởng đã làm ông mụ mị. Không một thủ trưởng cơ quan nào được nhân viên dưới quyền yêu mến vượt quá 54% là thống kê mà thế giới chấp nhận hợp lý nhất. Con số 93% xem ra còn khá khiêm tốn so với kết quả kỳ thi vừa qua. Thôi thì duyệt cho ông qua.

Tuy nhiên câu cuối cùng thì không “duyệt” được.

Ông đem câu xách mé của người dân nói về một gã quan lớn hay Bộ trưởng nào đó sau khi no nê kiếm chác, về hưu mà không bị tòa án xét xử mặc dù đơn thư tố cáo nằm chất chồng trong Viện kiểm sát. Người dân gọi đó là “hạ cánh an toàn”.

Ông dùng nguyên xi câu này để nói về bản thân ông đã làm người ta chết cười. Một Bộ trưởng Truyền thông như thế thì bị mấy anh làm báo khinh bỉ là phải rồi.

Quay lại chuyện phỏng vấn. Ông nói:

“Một tờ báo từng hỏi tôi liệu có vùng cấm đối với báo chí không. Tôi xin khẳng định ngay là không có vùng cấm nào, chỉ có báo chí ngại không vào mà thành vùng cấm.”

Thưa ông, câu này thì ông nói quá đúng. Cho ông 10 điểm. Tờ báo hỏi ông có ác ý rõ ràng nhưng ông rất thông minh để tránh cái bẫy nguy hiểm này. Chỉ có các nước thiếu dân chủ mới có vùng cấm cho báo chí còn báo chí cách mạng làm sao xảy ra những hiện tượng tồi tệ như thế được?

Chẳng qua các anh sợ công an đánh. Các anh sợ Tổng biên tập cắt. Các anh sợ Ban tuyên giáo kỷ luật. Các anh sợ bị bắt như Nguyễn Việt Chiến, như Nguyễn Văn Hải như Hoàng Khương chứ có công văn, nghị quyết nào cấm các anh nhào vào vùng nóng tác nghiệp đâu?

Vậy là các anh hớn hở rồi nhé. Các anh nhận thấy điểm hèn yếu không dám lăn xả rồi nhé. Từ nay khái niệm vùng cấm coi như không hiện hữu phải không?

Ông cũng nói:

“Hãy nhớ rằng tiêu cực luôn sợ báo chí. Một thiết chế chính trị mà báo chí đủ uy trước tiêu cực là thiết chế chính trị tuyệt vời. Mà để làm được điều đó, báo chí chỉ có cách làm tốt công tác phản biện.”

Cám ơn ông đã nhắc. Câu này hình như ông cóp ở đâu thì phải! Tiêu cực không dễ tiêu diệt như ông bốc đồng nói ra đâu. Chúng len lỏi, luồn lách trong mọi cơ quan từ nơi cao nhất là Ban Bí thư Trung ương đảng cho tới nơi thấp nhất là tổ dân phố. Ông đề cao vai trò báo chí không khác nào mặc áo giấy cho âm binh trước khi đem chúng đi đốt.

“Những vấn đề nóng của xã hội báo chí chưa khoan đến đáy, chưa xoáy đến gốc, chưa chọc sâu đến tận cùng. Tôi thấy chúng ta còn thiếu những bài báo có tính chiến đấu cao, dám lăn xả vào cuộc sống.”

Đúng là những lời có cánh.

Nhưng là cánh của loài chim cánh cụt, hoàn toàn không có khả năng bay, dù chỉ là cất lên rồi rơi xuống.

Thưa ông Hợp, uổng công ông mua chuộc nhà báo để đăng bài của ông vì anh ta không chịu khó biên tập lại cho bớt đi tính hài hước trong lời ông phát biểu.

Những điều mà ông nhấn mạnh chính là ước mơ của bất cứ người làm báo nào có lương tâm. Sở dĩ họ không làm được vì lương tâm của hầu hết những người đi theo lề phải do ông vạch ra đều đang chết lâm sàng, hay sống đời thực vật, và do đó nếu ngòi viết của họ có run rẩy lần tìm miếng cơm manh áo trong cái bóng tối nhờ nhờ của báo chí Việt Nam thì công đầu cũng vẫn là của ông mà không ai dành được.

Làm ơn đừng xúi bẩy họ đi vào con đường mang tên phản biện mà tuy nói mạnh miệng lắm nhưng ông vẫn cả tin trong lòng là không anh nhà báo nào dám đi. Ông thì “hạ cánh an toàn” rồi, còn họ, những con người sống bằng cái nghề nghe có vẻ cao quý ấy lại không biết làm cách nào để vừa an toàn vừa không mang tiếng hèn, ngay cả khi họ không bao giờ dám mơ tới chuyện cất cánh, dù chỉ cất cánh rồi rơi xuống như chim loài cánh cụt.



Cách đây hơn 100 năm, quyền làm người của nhân dân Việt Nam bị chế độ độc tài phong kiến và thực dân Pháp tước đoạt, người Việt Nam sống trong cảnh nô lệ, không hơn súc vật bao nhiêu. Phan Châu Trinh và các đồng chí của cụ là Trần Quý Cáp và Huỳnh Thúc Kháng đã khởi xướng ra phong trào Duy Tân để kêu gọi toàn dân đứng lên đòi lại quyền làm người.

Các cụ đã mở nhiều trường học để nâng cao dân trí và khai sáng cho người dân thấy rằng quyền làm người của mình đã bị bọn cường quyền tước đoạt như thế nào, làm thế nào để đòi lại và đòi lại được thì làm thế nào để bảo vệ.

Theo các cụ, muốn đòi lại thì phải chấn khí từ niềm tự tin vào trí tuệ được khai sáng của mình, tạo ra sự dũng cảm, tập hợp lực lượng, xây dựng tinh thần dân chủ, đấu tranh lại với cường quyền đòi lại dân quyền đồng thời với chủ quyền quốc gia.

Khi đã đòi lại được trọn vẹn quyền làm người thì để bảo vệ nó, phải xây dựng một nhà nước pháp quyền theo định chế dân chủ với ba quyền phân lập rõ ràng. Chỉ có một nhà nước pháp quyền thực sự như vậy do người dân dựng lên mới đảm bảo bền vững quyền làm người trọn vẹn của người dân.

 Quyền làm người của toàn dân là cái gì đó còn quý báu hơn vàng nên luôn là món mồi béo bở kích thích sự thèm muốn của những kẻ cầm quyền. Bọn cầm quyền phong kiến trong hàng ngàn năm trên toàn thế giới chưa bao giờ nghĩ đến việc trả lại cho người dân những quyền cơ bản để làm người. Khi chế độ phong kiến sụp đổ, một chế độ khác thay thế nếu không theo định chế dân chủ, không tam quyền phân lập hoặc dân chủ trá hình sẽ tạo cơ hội cho cá nhân hay một nhóm cá nhân cầm quyền nổi lên lòng thèm khát, tái tước đoạt quyền làm người của toàn dân.

Quyền làm người của nhân dân để trước mắt nhà cầm quyền mà không có định chế dân chủ trùm lên bảo vệ cũng giống như mỡ để trước miệng mèo mà không có lồng che.  Hầu hết những nhà nước phi dân chủ tiếp theo sau chế độ phong kiến đều đã xử sự như vậy, hiếm hoi và may mắn lắm mới xuất hiện đâu đó một ông độc tài nhưng mà tốt, biết kiềm chế cơn thèm khát quyền lực của mình.

Nhà cầm quyền cộng sản do ông Hồ Chí Minh lập ra, sau khi Nhật đầu hàng đồng minh thì đối mặt ngay với cuộc chiến 30 năm đã tạo lý do cho họ đưa toàn bộ quyền làm người của từng người dân vào chế độ quân quản thời chiến. Vì lí do nầy hay lí do khác hoặc vì thấy cần thiết phải hy sinh cho chiến thắng nên người dân có thể chấp nhận điều nầy.

Nhưng vào giai đoạn hòa bình, nhà nước đặt dưới quyền lãnh đạo tuyệt đối của đảng Cộng Sản, lại đưa cả nước tiến lên CNXH theo đường lối kinh tế hoạch định. Toàn bộ tài sản, đất đai, tư liệu sản xuất, phương tiện sản xuất đều được quốc hữu hóa để đặt dưới quyền quản lý của nhà nước. Quyền làm người của từng người dân, tuy không phải là vật chất nhưng cũng được nhà cầm quyền duy vật đưa vào tập thể, được quốc hữu hóa và cũng được quản lý nghiêm ngặt như các loại tài sản vật chất khác. Từ đó, sinh ra khái niệm "quyền làm chủ tập thể của nhân dân" mà người khai sinh ra nó là ông Lê Duẩn rất đắc ý.

Trong đêm dài bao cấp của "quyền làm chủ tập thể", hầu như người dân mất toàn bộ quyền tự do để làm người. Tự do riêng tư, tự do đi lại, tự do cư trú, tự do mưu sinh, tự do ngôn luận, tự do biểu tình, tự do hội họp, tự do lập hội... Tất cả những cái quyền ấy đều được nhà cầm quyền cất giữ, ai muốn tạm xin lại phải làm đơn để cơ quan chức năng xét duyệt và không phải quyền nào cũng xét trả tạm lại được. Nhớ lại thời ấy, người dân muốn làm cái gì cũng phải xin phép nhà cầm quyền. Đi từ địa phương nầy sang địa phương khác, phải xin phép. Tạm trú qua đêm tại nhà khác cũng phải xin phép.

Rồi có những việc xin phép cũng không được làm như : Ngôn luận, lập hội, biểu tình...và chuyện mưu sinh cũng bị cấm đoán. Vì thế mới có chuyện vua lốp tự ý sản xuất ra lốp xe nên bị bắt bỏ tù và những tư nhân làm ăn khấm khá bị đưa đi cải tạo.

Thậm chí cái quyền cốt lõi của con người là quyền được sống cũng  bị xâm phạm nghiêm trọng. Hàng vạn người chết vì cải cách ruộng đất và gần cả triệu người bỏ xác trên biển vì đi tìm đất sống đã nói lên điều đó.
Cho đến khi đất nước rơi vào hoàn cảnh khó khăn cùng cực, hết đường xoay sở, nhà cầm quyền mới "đổi mới" chấp nhận làm ăn theo cơ chế thị trường đồng thời trả lại cho người dân một số quyền tự do như quyền tư hữu, quyền tự do mưu sinh, tự do đi lại, tự do cư trú...để phục vụ cho sự vận hành của cơ chế thị trường. Vì nếu không tư hữu, không tự do đi lại, không tự do cư trú, không tự do mưu sinh thì không thể nào làm cho thị trường lưu thông được.

So với thời "quyền làm chủ tập thể", ngày nay, đời sống người dân trở nên thoải mái hơn, một bộ phận dân chúng đã tăng cao thu nhập, bộ mặt xã hội nhờ vậy đã được cải thiện đáng kể.

Tuy vậy, người dân Việt Nam vẫn còn thiếu nhiều quyền tự do để trở thành con người bình đẳng với người dân của rất nhiều nước trên thế giới cũng như các nước trong khu vực.

Những người dân đã khai trí, hiểu mình bị mất những quyền gì và luôn luôn tìm cách đòi hỏi.

Không được ra báo tư nhân để thực thi quyền tự do ngôn luận, nhiều người dân đã thay thế bằng cách ra blog, ra web, vào mạng xã hội... để viết lên chính kiến của mình. Những trang nầy càng ngày trở nên lớn mạnh và uy tín đến mức trở thành một luồng truyền thông khác bên cạnh luồng truyền thông của nhà cầm quyền.

Nhà cầm quyền đang tìm mọi cách dẹp luồng truyền thông nầy, nhưng e rằng không thành công vì người dân đã biết quyền của mình đến đâu. Nhà xuất bản tư nhân cũng được nhiều người tự thành lập mà không cần xin phép nhà nước.

Không được cho phép biểu tình, người dân vẫn đi biểu tình vì họ biết rằng đây là quyền tự do phổ quát của họ, tự nhiên có, đã được hiến pháp công nhận, không cần phải xin xỏ ai. Biểu tình đòi lại đất, biểu tình chống bất công, biểu tình chống ngoại xâm... tuy bị nhà cầm quyền ngăn cấm, trấn áp nhưng vẫn cứ diễn ra khắp nơi.

Quyền hội họp, quyền lập hội cũng đang được nhiều người dân đòi  lại quyết liệt dù họ phải bị trả giá bằng tù đày. Câu lạc bộ nhà báo Tự Do của anh Điếu Cày, nhóm 8604, nhóm Thức- Long- Định- Trung...l à những ví dụ.

Tóm lại người dân Việt Nam trong thời đại thông tin bùng nổ đã biết tự khai trí, tự chấn khí để biết mình còn bị mất những gì và tự tin đòi lại những gì thiêng liêng thuộc về mình.

Cái gì của con người phải trả lại cho con người, hy vọng nhà cầm quyền đang được khai trí cũng hiểu ra điều đó.



Chủ tịch nước Trương Tấn Sang là người phát hiện sâu, một bầy sâu. Nhưng dường như lại bất lực trong cách diệt sâu. Bàn tròn kỳ này mở cho bạn đọc hiến kế giúp Chủ tịch Sang “diệt sâu”. Những kế sách để diệt chết sâu, đập chết sâu thật sự chứ không chỉ là những lời chém gió sướng mồm như Chủ tịch Sang.
     
   “Trước kia chỉ có một con sâu làm rầu nồi canh. Nay thì nhiều con sâu lắm! Nghe mà thấy xấu hổ.

Không nhẽ cứ để mãi như vậy, mai kia người ta nói là cả một bầy sâu, tất cả là sâu hết. Thế đâu có được! Một con sâu đã nguy hiểm rồi. Một bầy sâu là chết cái đất nước này!”- Phát ngôn ấn tượng của chủ tịch Sang khiến ông ăn điểm trong mắt dân chúng và tạo ra nhiều kỳ vọng lớn về một chiến dịch “diệt sâu” làm trong sạch đảng.

          Nhưng rồi, những kỳ vọng đó tan dần. Chiến dịch “diệt sâu” có lẽ chỉ dừng lại ở những câu nói sướng mồm.

          Hơn một năm sau khi phát hiện ra “một bầy sâu”, vẫn chưa thấy Chủ tịch nước Trương Tấn Sang diệt được con sâu nào. Để rồi ông lại phải than tiếp, thêm một câu sướng mồm: “Nhiều cử tri nói thẳng với tôi “một số cán bộ có ăn hối lộ thì cũng ăn vừa phải thôi, ăn hết như thế thì còn đâu để nhân dân ăn?”

          Nghe sướng mồm. Nhưng có vẻ như ông bất lực nhìn “bầy sâu” đang ăn hết phần của dân mà không có thuốc phun. Không phun thuốc, chỉ tự vẫy vùng thì sâu không chết mà ngược lại nó càng kéo đến bu bám đầy hơn. Lúc đó thì không chỉ phần của dân mà ngay cả phần của ông cũng bị nó chặn ăn mất.

          Cứ thử hình dung khuôn mặt nhăn nhó của Chủ tịch Sang trước một bầy sâu ăn tạp để thấy ông bất lực mức nào. Câu ông trích khác gì dân chửi chính sự bất lực của ông, của đảng.

          Nhiều báo, nhiều người kỳ vọng vào ông Sang. Nhưng tôi thất vọng. Có vẻ như Chủ tịch Sang đang lặp lại phương cách chém gió của người tiền nhiệm.

          Ông kêu gọi dân chúng “Nếu tất cả chúng ta mà sợ hết thì đất nước sẽ như thế nào,đảng sẽ ra sao? Không thể được đâu, phải hành động thôi!”.

          Nghe có vẻ hay. Nhưng lời kêu gọi hành động đó phải dành cho chính ông. Một khi Chủ tịch nước còn không dám hành động, trông thấy bầy sâu bâu nhan nhản quanh mình mà không dám phun thuốc diệt, không dám vung tay đập chết vài con thì kêu gọi gì ở người dân?

          Nhà báo Nguyễn Thế Thịnh có câu khá hay “vì sao trừng phạt tham nhũng lại phải đau đớn?”. Bắn chết vài thằng hại nước, đập chết vài con sâu ăn hết phần của dân mà đớn đau sao?

          Nhà báo Hồ Trung Tú thì nói thẳng rằng ông không hi vọng gì vào mục tiêu “trong sạch đảng”, mà “điều quan trọng là cần phải tìm cho ra cái cơ chế vận hành xã hội giúp ngăn ngừa tham nhũng”.

          Tôi chia sẻ với ý kiến của Hồ Trung Tú. Cái cơ chế vận hành ấy không gì khác, phải là một nền tư pháp độc lập. Nền tư pháp độc lập như tiến sĩ Phạm Ngọc Cương ví là bộ hãm phanh ABS (mời đọc lại bài ABS).

          Nghị quyết 4, hay nghị quyết 4000 cũng không diệt sạch sâu nếu không xây dựng và xác lập được một nền tư pháp độc lập. Một Ban nội chính trung ương được tái lập, một ban phòng chống tham nhũng thay vì dưới quyền Thủ tướng được chuyển sang tay Tổng Bí thư cũng không thể làm thay chuyển cuộc chiến chống tham nhũng, nếu vẫn cứ tự thân kiểm điểm, tự thân “chùi rửa”.

          Một khi tham nhũng đã như một bầy sâu gặm ăn hết cả phần của dân, một khi cơ thể đã trọng bệnh, đến ung thư di căn như nhận xét của cựu Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, mà vẫn sợ đau, vẫn bình thản thúc thắc với phương cách “tự chùi rửa” thì xin lỗi, chỉ còn nước đem chôn chứ chẳng mong biến chuyển gì.

          “Tư pháp độc lập không chỉ giải tỏa vấn đề “xây dựng chỉnh đốn” đảng đang bế tắc về phương pháp mà tạo tính răn đe cho toàn bộ hệ thống công quyền... Chỉ cần một điểm tựa có thể nâng cả thế giới. Điểm tựa chính trị để cả dân tộc đứng dậy lúc này là hình thành và gia cố nền tư pháp độc lập”- Tiến sĩ Phạm Ngọc Cương.

          Đấy là vài ý kiến kích hoạt cho bàn tròn “hiến kế” này. Mời bạn đọc tiếp tục…

Blog Hiệu Minh

Nhân dân. Ảnh: internet

Nhân dân Mỹ chống chính phủ. Ảnh: HM

BLOG ANH VŨ

Thứ ba, ngày 25 tháng mười năm 2011

Tôi có phải là nhân dân không nhỉ?

Blog Đinh Tấn Lực

Lê Doãn Hợp nhất định là một danh nhân. Bởi đã tuôn rất nhiều danh ngôn.

***

***

***

***

***

***