Elon Musk, hình chụp 2022.

Lời giới thiệu: 

Trong mấy tuần vừa qua, cả Quốc Hội và Chính phủ Hoa Kỳ bị sôi sục vì tin tức tỷ phú Elon Musk, Chủ Tịch Công Ty Space X, đã cắt đứt mạng lưới truyền tin Starlink của Ukraine trên vùng trời Crimea, nơi quân lực Ukraine đang chiến đấu cùng quân xâm lăng Nga. Ông Musk bị Thượng Viện Hoa Kỳ gọi ra điều trần.

Bài viết “Elon Musk’s Shadow Rule” (Quy Luật Trong Bóng Tối Của Elon Musk) của Ronan Farrow (A reporter at large), The New Yorker, August 21,2023, đã mô tả rõ nội vụ.

***

Chính phủ Hoa Kỳ đã phải lệ thuộc vào một tỷ phú về kỹ thuật và đang cố gắng kìm hãm ông ta lại.

Trong một cuộc phỏng vấn với giám đốc người Pháp Francois Truffaut, giám đốc Alfred Hitchcock đã thảo luận làm sao gây sự giật gân để cho khán giả có nhiều hiểu biết hơn diễn viên mới là điều quan trọng. Trong một phim mà khán giả biết có một trái bom dấu sẵn trong khi hai người khác thản nhiên thảo luận sẽ làm cho không khi căng thẳng và giật gân hơn là một phim với cảnh bình thường, khán giả không biết chút nào về trái bom sắp nổ. 

Trong phim Hitchcock Strangers on a train và phim Shadow of a Doubt, nét ngoài vô hại che dấu sự hãi sợ của mối nguy hiểm sắp tới, một sự nguy hiểm được báo trước khá sớm, không những chỉ bằng đối thoại, nhưng còn bằng máy quay phim xoay quanh với sự nghi ngờ. Biết rằng có trái bom nổ chậm, khán giả muốn báo động cho hai người đang nói chuyện, muốn họ tham dự vào những diễn tiến sắp xảy ra.

Kể từ khi có cuộc xâm lăng của Putin, những bài hát được sáng tác thận trọng hơn, tinh thần hài kịch trở thành u sầu hơn và ý hướng thân thiện với Nga sô cũng chết hẳn.

Ca sĩ kiêm blogger người Ukraine Jerry Heil (Yana Shemayeva), 2022. Hình Wikipedia

Vào buổi sáng ngày 24 tháng Hai, 2022, khi chiến xa Nga vượt biên giới Ukraine hướng về Kyiv, ngôi sao nhạc pop Jerry Heil, lúc đó 26 tuổi, đang nổi tiếng với những bài ca vui nhộn, và tự nhận thức về bản thân, thí dụ như bài “Okhrana Otmera, tạm dịch “Anh bỏ Em”, chuyện kể về một thanh niên gọi nhầm tên người nữ trong lúc làm tình. Những bài khác nói đến việc mua sắm, ăn chay trường.

“Bây giờ, dù thiên hạ yêu cầu tôi trình diễn trên sân khấu những bài hát tiền chiến, tôi cũng không lòng dạ nào mà hát lên được.”Heil đã cho Newsweek biết vậy vào cuối tháng Ba, trước buổi trình diễn tại thị trấn Iano-Frankivsk, ở phía tây của Ukraine.

Timothy Garton Ash là Giáo sư Châu Âu học tại Đại học Oxford, và là Nghiên cứu viên cao cấp của Viện Hoover tại Stanford. Ông là tác giả khoảng mười cuốn sách viết về chính trị hoặc 'lịch sử hiện tại'. Ông có một chuyên mục về các vấn đề quốc tế trên tờ Guardian, và thường xuyên viết bài cộng tác cho New York Review of Books, cùng nhiều tạp chí khác.

Gordon F. Sander là một nhà báo và nhà sử học ở Riga, Latvia. Ông là tác giả của một số cuốn sách về Phần Lan, bao gồm The Hundred Day Winter War (Chiến tranh Mùa đông Trăm ngày) và The Finnish Factor: Kekkonen, Kennedy, Khrushchev and the Cold War (Nhân tố Phần Lan: Kekkonen, Kennedy, Khrushchev và Chiến tranh Lạnh). Ông viết cho The Washington Post và Christian Science Monitor. (3/2023)

King’s Gate, Suomenlinna, Phần Lan. Hình Wikipedia

Trên lối vào pháo đài uy nghi Suomenlinna ở vịnh Phần Lan, chúng ta đọc được lời ghi trên King’s Gate như sau “ Hỡi hậu thế, đứng nơi đây trên mảnh đất này của các bạn, đừng bao giờ trông cậy vào sự trợ giúp từ bên ngoài”. Pháo đài này được xây cất từ thế kỷ thứ XVIII, lúc đó còn là một phần của Thụy Điển.  Tuyên ngôn trên có thể nói đã là kim chỉ nam cho chính sách ngoại giao của Phần Lan kể từ khi nước này dành được độc lập với Nga Xô năm 1917, qua Thế Chiến II, và qua thời hậu chiến, quốc gia này lại lọt vào quỹ đạo của Nga, và khi Liên Bang Xô Viết tan rã thì Phần Lan đã trở thành một nước trung lập.