Thứ Sáu, 17 tháng 3, 2023
Trần Mộng Tú: Từ Bùi Huy Tín tới Bùi Bích Hà
(Gửi Bùi Bích Hà với lòng thương nhớ)
Ngày 12 tháng 3 vừa qua, tác giả Trần Viết Ngạc vừa ra mắt cuốn sách:
"Bùi Huy Tín với Thực nghiệp Dân báo và Tràng An báo” tại Vườn Ý Thảo (số 3 Thạch Hãn, TP. Huế).
Cuốn sách dày trên 280 trang, gồm 6 chương và phần phụ lục, do NXB Hồng Đức ấn hành. Ngoài tiểu sử của nhân vật Bùi Huy Tín (1875-1963), cuốn sách dành nhiều trang viết về tờ báo “Thực nghiệp Dân báo” và tờ “Tràng An báo”.
![]() |
Tác giả Trần Viết Ngạc giới thiệu về cuốn sách. Nguồn: Khám phá Huế |
Theo nhà sử học Dương Trung Quốc, cuốn sách thoả mãn những người quan tâm khi được tiếp cận với một trữ lượng phong phú những hiểu biết về nhân vật Bùi Huy Tín so với những gì đã có.
Thứ Ba, 14 tháng 3, 2023
Nguyễn Xuân Quang: Tiễn đưa một người anh hùng của Ukraine
Hôm nay ngày 10 tháng 3 năm 2023, Kyiv cùng Ukraine tiễn đưa Dmytro Kotsyubaylo biệt danh "Da Vinci" về nơi an nghỉ cuối cùng.
“Một người Anh hùng của Ukraine, một tình nguyện viên, một biểu tượng của đàn ông và lòng dũng cảm. Anh đã hy sinh trong trận chiến gần Bakhmut, trong trận chiến bảo vệ Ukraine. Một trong những anh hùng trẻ nhất của Ukraine. Một trong những người có lịch sử cá nhân, tính cách và lòng dũng cảm mãi mãi trở thành lịch sử, tính cách và lòng dũng cảm của Ukraine” - Tổng thống Zelensky nói.
Thứ Sáu, 10 tháng 3, 2023
Bùi Văn Phú: Buồn vui làm người gốc Việt
Ngày mới tới Mỹ, đi học ESL nhiều bạn nghĩ tôi là người Hàn quốc. Vào Đại học U.C. Berkeley, trong giờ làm thí nghiệm lớp Hoá học có mấy bạn da trắng thấy tên ngắn gọn “Phu Bui” nên nghĩ tôi là người Hoa.
Ở chung ký túc xá có một bạn người Nga, nhìn tên tôi anh biết ngay là người Việt, vì anh quen mấy du sinh Việt ở Liên bang Sô Viết và cũng có người họ Bùi. Một hôm khi chúng tôi đứng cạnh nhau chờ ăn cơm chiều, anh nói vui là đừng bao giờ xếp hàng sau người Việt, tôi hỏi vì sao thế, anh kể đứng sau người Việt thì khi đến lượt sẽ có mấy người Việt khác chen vào trước mình, mà anh đã chứng kiến trong ký túc xá bên Nga.
Nguồn gốc Việt đã không thể hiện qua khuôn mặt của tôi, còn giới tính cũng là một câu chuyện vui.
Tâm Tịnh An: Du lịch miền Đông Bắc Việt Nam
![]() |
Hoàng Su Phì, Hà Giang. Ảnh Quang Nguyen Vinh, Pixabay |
Thứ Sáu, 24 tháng 2, 2023
Nguyễn Xuân Diện: Di sản Thích Quảng Độ gửi hậu thế
![]() |
Hòa thượng Thích Quảng Độ (27/11/1928 – 22/2/2020) Hình Wikimedia |
Ngài là một bậc chân tu, đạo hạnh cao cả, cảm thông chia sẻ và xả thân đấu tranh cho những cảnh đời bất công ngang trái trong xã hội. Ngài không chỉ là một học giả uyên bác, Ngài còn là một nhà thơ vừa phóng khoáng vừa nhân hậu.
Giác linh Đại lão Hòa thượng đã cao đăng Phật quốc vừa tròn ba năm.
Trần Trung Đạo: Chiều Đông
Một ngày tháng 8 năm 1992, tôi nhận được một bài thơ của một người bạn tin cẩn gởi từ trong nước. Anh chép tám câu thơ của Hòa Thượng Thích Quảng Độ nhưng không có tựa.
Tôi đọc và rất cảm động. Qua từng câu thơ tôi hình dung cảnh cô đơn, trống vắng, quạnh hiu mà Thầy đang sống trong thời gian lưu đày ở Thái Bình trong một buổi chiều đông.
Sau 1975, giữa lúc gần hết mọi người đều đi theo chiều gió, Thầy cố bước ngược chiều để mong cứu vớt những gì còn sót lại sau những điêu tàn, đổ nát. Tinh thần vô úy của đạo Phật đã giúp Thầy vượt qua bao thử thách, cực hình, đày đọa.
Trong đêm tối giữa nhà lao Phan Đăng Lưu hay trong buổi chiều mưa tầm tã tay dắt bà mẹ già 90 tuổi trên đường lưu đày từ Sài Gòn ra Vũ Đoài, Thái Bình, Thầy vẫn một tấm lòng son sắt với quê hương và đạo pháp.
Trần Mạnh Hảo: Đám mây đi Tết ông Trời
" Mai sau hãy chôn tôi cùng mây trắng / Để muôn đời tôi vẫn ngẩn ngơ bay" ( Trần Mạnh Hảo)
![]() |
Hình minh hoạ, Michaela,Pixabay |
Khi tôi còn nằm trong nôi, mẹ đã ru hát bằng câu ca dao:
“Trên trời có đám mây xanh
Ở giữa mây trắng xung quanh mây vàng
Ước gì anh lấy được nàng…”
Lớn lên, biết chạy ra sân, ra ngõ, ngó lên trời ngắm mây bay, tôi đã bị đám mây xanh của mẹ mê hoặc. Những đám mây trắng đi trên trời chậm rãi, đủng đỉnh, huyền bí bay về đâu không biết, cứ trôi dạt vào tâm hồn tôi cả trời cổ tích, khiến trí tưởng tượng tôi bay bổng theo mây chu du khắp các chân trời. Hình như tôi đã yêu mây xanh từ đó?
Thứ Ba, 21 tháng 2, 2023
Lê Chiều Giang: Phía bên kia vầng trăng
![]() |
Hình minh hoạ, Julia Volk |
Chiều tàn, với sắc đỏ thắm rọi soi xuống dòng nước, là chút mầu sâu thẳm của ráng chiều đang nhạt nhoà vào đêm tối. Chút ánh sáng sắp tàn, phai dần cho bóng đêm, đã luôn làm tôi chìm đắm trong những ly rượu đỏ, có khi muốn uống hết, uống cho đến khi nào im hơi…
Mới bốn giờ, quá sớm cho bữa tối, tôi lang thang dọc theo phố biển San Francisco, nơi thiên hạ dập dìu với nhiều quán xá…
Nguyễn Xuân Diện: Trẩy hội chùa Hương, ghé thăm Vân Đình
![]() |
Du khách hành hương trảy hội Chùa Hương. (Ảnh Thanh Tùng, TTXVN) |
Vân Đình là một thị trấn nhỏ, nằm ngay bên con đường trảy hội chùa Hương, rộn ràng trong mưa bụi mỗi độ xuân về, là thủ phủ của huyện Ứng Hoà, Hà Nội. Xưa Vân Đình là một vùng đất cổ thuộc huyện Sơn Minh, phủ Ứng Thiên, trấn Sơn Nam thượng; năm tháng trôi qua, thiên tai địch họa trải đã nhiều song cũng không xóa được những vết tích cổ kính nơi đây.
Vân Đình không chỉ có… vịt và chó
Tôi có anh bạn là một tay sành ẩm thực có hạng. Dấu chân anh đã in khắp các miền non nước, và anh thì đã biết đến không biết bao nhiêu là của ngon vật lạ, đặc sản thời trân các nơi. Khi tôi hỏi anh đã biết đến các món vịt cỏ, thịt chó Vân Đình chưa thì anh ta lôi kéo tôi đến ngay mấy cái quán vịt ở đường Láng, và còn hẹn sẽ đưa đi một vòng quanh Hà Nội để đếm xem có bao nhiêu cái quán đề biển Thịt chó Vân Đình, ra vẻ là người sành điệu lắm. Tôi bảo anh ta chỉ là một gã biết ngọn mà không biết gốc. Và thế là chúng tôi phải làm một chuyến đi Vân Đình, cùng cả một đám thực khách đang bừng bừng khí thế.
Thứ Ba, 7 tháng 2, 2023
Nguyễn Đức Tùng: Những năm hai ngàn
Thành phố Gisborne ở Tân Tây Lan, dân số hơn ba mươi ngàn, là thành phố đầu tiên trên trái đất đón chào ngày đầu tiên của thiên niên kỷ mới, ngày 1 tháng 1 năm 2000. Con người bắt đầu nghĩ tới Thiên đàng. Nhiều người nghĩ là sẽ có những chuyến bay tới đó.
Năm hai ngàn, người Nhật tin rằng phát minh ra mì gói là đóng góp lớn nhất của họ đối với nhân loại, trong thế kỷ hai mươi.
Thì không phải vậy sao?
Thời sinh viên, nếu không có mì gói, instant noodle, trước kia ở miền Nam gọi là mì Đại hàn, tôi có sống được không?
Không. Những năm hai ngàn không thể nào quên Margaret Atwood, The blind assassin, Kẻ sát nhân mù lòa, Kazuo Ishiguro, When we were orphans, Khi chúng ta là những đứa trẻ mồ côi, Anne Carson, Martin Amis, Stephen King, Philip Roth, Alice Munro, Kenzaburo Oe, T.C. Boyle, Salman Rushdie, Joan Didion, Lorrie Moore.
Tại sao đọc?
Việt Dương: Họa sĩ Vị Ý với giấc mộng không thành?
![]() |
Họa sĩ Vị Ý (1924-1988). Hình Nguyễn Tiến Thịnh, báo Người Việt. |
Trên đảo Galang
Tàu Cao Ủy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc đón những những người tị nạn cộng sản ở đảo Subi về Galang và cập bến đảo Galang khoảng 9, 10 giờ đêm. Khi điểm danh xong, chúng tôi được xe chở về barracks cách bến chừng 3 cây số.
Sáng hôm sau, tôi đang nằm nghĩ đến sự nhẹ nhàng thoát nạn với niềm vui cập bến Galang thì có một ông từ ngoài đi vào nhìn quanh, rồi đứng lại trước sạp tôi nằm. Tôi sửng sốt ngồi bật dậy:
- Vị Ý, gặp ông ở góc biển này ư?
Với nụ cười tươi và cái pipe quen thuộc, Vị Ý đưa tay kéo tôi xuống sạp:
- Chuyến tàu nào của Cao Ủy chở người tị nạn tới Galang, tôi đều đến nhìn mặt một lượt xem có ai quen biết. Cả chục chuyến chẳng gặp ai. Đến hôm nay thì trời không phụ lòng người.
Vị Ý quàng vai tôi:
- Ra quán.
Thứ Sáu, 3 tháng 2, 2023
Nguyễn Công Khanh: Đầu Năm Nói Chuyện: Đi Tìm Bản Sắc (Phần 2)
Hai hôm sau, khi đi làm về, nghe tiếng điện thoại, anh chắc là của bạn. Khi anh vừa lên tiếng trả lời thì bạn anh bắt đầu ngay như một bài luận thuyết:
"Tôi muốn nói với ông điều này, trước khi đi tìm bản sắc cho con ông, cho cháu ông, cho chắt ông và cho cả ông nữa, để khỏi bị nhận lầm, để sống và có thể ngẩng mặt được ở xứ nầy, để có thể hòa hợp với những người Việt trên thế giới được, thì phải bàn đến mấy vấn đề căn bản trước."
"Nói đến bản sắc thì phải nói đến văn hóa, văn hóa và bản sắc thường đi liền với nhau, văn hóa tạo ra bản sắc và bản sắc duy trì văn hóa. Cho nên phải biết bản sắc và văn hóa là gì. Còn tài liệu Việt Nam mà tôi nghĩ ông có thể tin cậy được là của hai học giả Trần Trọng Kim và Đào Duy Anh."
"Trước hết nói về văn hóa, xem Mỹ nó định nghỉa ra sao. Theo E.B. Taylor, một nhà nhân chủng học hiện đại trong cuốn Primitive Culture 1981:
"Văn hóa là một tổng hợp hỗn tạp gồm kiến thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, luân lý, luật lệ, phong tục và những khả năng khác cùng tập quán đòi hỏi ở một người để thành một phần tử của xã hội đó."
Thứ Ba, 31 tháng 1, 2023
Nguyễn Công Khanh: Đầu Năm Nói Chuyện - Đi Tìm Bản Sắc ( Phần 1)
Có những người bạn, lâu lắm anh không gặp, nhiều người có lẽ từ ngày rời nước ra đi. Khi gặp nhau, anh và họ thường dùng những giây phút đầu, nhìn nhau từ đầu tới chân, rồi cả hai cùng thốt lên: "Trông vẫn thế, không thay đổi gì cả", nghĩa là Việt Nam vẫn hoàn toàn Việt Nam.
Sự thật, qua nhiều năm trời xa xứ, anh và mọi người cũng không thay đổi là bao. Tuy tóc anh có nhiều sợi bạc thêm, mặt anh có nhiều nếp nhăn hơn, và dù anh có ăn nhiều bánh mì, nhiều thịt cá Mỹ hơn, nhưng cũng chẳng giúp anh giống Mỹ thêm được chút nào.
Ngay cả cách sống, khi bước vào nhà, trong nhiều năm, có thể thấy ngay những bức tranh trên tường, những tấm lịch dù có thay đổi hàng năm, nhưng vẫn là những hình ảnh muôn đời của Việt Nam. Vẫn những hàng thùy dương trên cửa Thuận An, Sa Huỳnh, Đại Lãnh, Nha Trang, Vũng Tàu...Vẫn những đồng lúa xanh của miền Nam với sóng lúa chẩy vờn nhau tới mãi chân trời. Vẫn những con thuyền nhỏ nặng trĩu trái cây, xuôi giòng bình yên giữa hai hàng cây xanh bên bờ kinh lạch đỏ đất phù sa. Vẫn những cồn cát mênh mông, óng ả không dấu chân người. Vẫn những thắng tích: Hòn Phụ Tử Hà Tiên, Lăng Ông, Chợ Bến Thành, Thánh Thất Cao Đài, Tháp Bà, Cầu Đá, Hòn Chồng, Lăng Tự Đúc, Cột cờ Đông Ba, Suối Vàng, Hồ Than Thở, Thác Cam Ly... Còn nữa, còn thêm nữa, những cảnh Tháp Rùa, Hồ Hoàn Kiếm, Chùa Một Cột, cánh buồm trên vịnh Hạ Long...
Nguyễn Hữu Nghĩa: Nghĩ về chiến sĩ nhân quyền Võ Văn Ái (18.10.1935—26.1.2023)
![]() |
Nhà thơ, nhà báo, nhà hoạt động nhân quyền Thi Vũ--Võ Văn Ái (Nguồn: trang Quê Mẹ) |
Anh Ái làm báo và nhà xuất bản Quê Mẹ ở Pháp từ 1976, tôi lập báo và nhà xuất bản Làng Văn ở Canada từ 1984. Anh làm thơ, ký tên Thi Vũ, tôi làm thơ ký tên Cung Vũ. Anh có tập “Gọi Thầm Giữa Paris”, tôi có các tập “Hồng Trần”, “Cỏ Biếc”, “Nguyệt Bạch”. Anh Ái nhận xét thơ Cung Vũ khá “màu mè”, với cách đặt tên hồng, biếc và bạch, mỗi tập một màu. Tôi đùa, bảo tác giả Thi Vũ gọi không ra tiếng (Gọi Thầm). Ỷ Lan cười thoải mái. Anh Ái soạn cuốn “Bốn Mươi Năm Thơ Việt Nam, 1945-1985”; tôi chỉ viết về thơ cổ, “Hồ Xuân Hương”. Anh viết “Nguyễn Trãi Sinh Thức và Hành Động”, cùng “Luận Chiến Nước Ngoài, Tới Tận Cùng Sự Hóa Giải Dân Tộc”, tôi in cuốn “Dọn Đường Về Nước” và “Những Chuyển Biến Mới Trên Chiến Trường Cũ”, đều nói về tư tưởng chính trị và thời sự.
Thứ Sáu, 27 tháng 1, 2023
Trần Trung Đạo: Tình người như mùa Xuân

Trạm kiểm soát không lưu không có chọn lựa nào khác nên phải cho phi cơ hạ xuống trong tình trạng vô cùng nguy hiểm. Tiếng cọ xát của đôi cánh máy bay cắt xuyên qua lớp tuyết dày như tiếng lụa xé. Tôi đoán thầm, tất cả hành khách chắc đang thề thốt sẽ không bao giờ đi máy bay lần nào nữa. Sau khi hạ xuống xong, phi cơ đậu ngay cuối phi đạo vì không đủ sức để lăn vào cửa. Hành khách phải bước xuống và lội lên 20 phân tây tuyết để vào hành lang phi trường.
Thứ Sáu, 20 tháng 1, 2023
Trần Mộng Tú: Năm Mới
![]() |
Hình minh hoạ, Karolina Grabowska |
Ước gì những dòng nước trước mặt ta êm ả quanh năm, những cánh buồm trắng thỉnh thoảng xuất hiện khoe vẻ quyến rũ, tinh khiết cùng những chiếc xuồng máy khỏe mạnh, trẻ trung với tiếng cười của những người chơi trượt nước; bên dưới dòng nước cá lớn không ăn cá bé; con rùa, con ốc có chỗ riêng của nó, những đám rong nhẹ nhàng rung động, cát nằm yên ả, hàng vi lô thỉnh thoảng xào xạc gió vào mùa tuần tự: Xuân,Hạ,Thu Đông.
Ước gì con đường luân lưu trong thành phố, những quốc lộ xuyên bang, xe cộ qua lại nhường nhịn nhau, mùa Hạ khô ráo cũng như ngày Đông, tháng gió, mùa Xuân cũng như mùa Thu, bánh xe lãng tử lăn đều trong thái bình, nhường nhịn, tránh né nhau, không có tai nạn nào đáng gọi là trầm trọng.
Lê Chiều Giang: Nghề nghiệp
Sơn dầu. Tranh Nghiêu Đề |
" ...Phận bèo bao quản nước sa
Lênh đênh đâu nữa cũng là lênh đênh..."
KIỀU, Nguyễn Du
Khi nghe mưa rạt rào, tôi để yên cửa sổ, dù biết mưa hắt sẽ làm ướt hết ghế bàn, chăn gối.
Mưa Cali hiếm hoi, tôi thèm bước ra đường dầm mưa cho ướt hết tóc và áo, nhưng nhìn đồng hồ đã là một giờ sáng, đêm tối làm tôi phải ngại ngùng.
Tắt hết đèn đóm, mưa như tiếng ru, nhưng tôi biết mình sẽ chẳng thể nào thiếp ngủ. Tôi thức trắng chỉ vì thèm nghe tiếng mưa rơi. Mưa, như đang tỉ tê nói những lời trầm trầm, lời nho nhỏ với tôi cùng đêm tối.
Mưa đưa trí nhớ tôi trở về với ánh đèn tù mù của bến xe tỉnh nhỏ, nơi 30 năm trước tôi theo thiên hạ, lần mò cho một lần xuống ghe thuyền, ra tàu lớn. Tôi ra đi, tôi chạy trốn, tôi thèm được xa lìa khỏi quê hương.
Nguyễn Công Khanh: Đi Lễ Giao Thừa
Chùa Việt Nam ở Seattle, Hoa Kỳ |
Bao nhiêu năm ở Seattle và dù không phải là Phật tử thuần thành, nhưng lễ Giao Thừa nào vợ chồng con cái chúng tôi cũng có mặt tại chùa Việt Nam, ngôi chùa đầu tiên của thành phố.
Chiều cuối năm chúng tôi dọn dẹp nhà cửa đón Tết, bầy bàn thờ, sắp mâm cơm cúng, thắp hương mời tổ tiên về cùng ăn Tết với con cháu. Vợ chồng chúng tôi theo ảnh hưởng của các cụ xưa, nên không quên cúng cả vàng bạc tiền giấy, mặc dầu không biết các cụ ở bên kia thế giới có dùng được hay không. Dần dần thành thông lệ. Các con tôi khi còn nhỏ rất thích thú được tham gia việc đốt vàng như một trò chơi. Nay đã trưởng thành, làm việc trong các ngành khoa học, giáo dục, ngoại giao mà khi đi tảo mộ, các con tôi cũng đốt vàng tiền, chắc là để làm yên lòng chúng tôi?
Cao Vị Khanh: Tháng Giêng và những muộn phiền
![]() |
Hình minh hoạ,Tuan Hoang,Pixabay |
![]() |
Hình minh hoạ, Ivars |
Quê nhà xa huốt một đường bay
Rượu xuân ai ướp mùi quan ải
Mà thấm xa thêm những dặm dài!
Bốn câu hai mươi tám chữ, cụt ngủn. Lỡ có muốn thêm cũng chẳng biết thêm gì. Mà có thiếu gì không, mấy câu gọi là thơ, buổi chiều mùng-ba năm đầu tiên ăn- tết ở xứ người.
Một năm trước đó, ngay bữa ba-mươi-tết, tôi bồng đứa con gái đầu lòng lên năm, đeo xe đò từ một tỉnh ở phía cực tây, về thăm cha mẹ ở một làng quê giữa hai nhánh sông Tiền và sông Hậu. Luôn thể để báo tin một chuyến đi xa. Xa lắm, không biết có tới nơi tới chốn. Mà cũng chẳng biết ... rồi sẽ có một ngày về.
Thứ Ba, 17 tháng 1, 2023
Nguyễn Đức Tùng: Xập xòe én liệng
- Đoạn đường miền Đông có nhiều khúc thật đẹp, bạn nhớ không?
- Nhưng mà khúc nào mới được chớ?
- Vừa ra khỏi Xuân Lộc, theo quốc lộ một, mình gặp rừng đất đỏ bạt ngàn cao su, trước khi đổ vào Hố nai, dọc đường hàng quán núp trong rừng cây, mà những cái quán ấy thú vị, bán nước dừa, cà phê, khách ngồi đu đưa trên võng mà uống.
Hồi ấy buôn cà phê bị bắt nhưng dân bán lẻ đủ sức cung cấp nhu cầu, ai đó sáng chế cà phê vợt, uống cũng được, trộn với bắp rang, cả nước đói khổ có thứ nước màu nâu sẫm bốc mùi thơm đã may lắm, đòi gì nữa? Anh chạy xe một hồi tóc bay mù bụi đỏ thì trời đổ mưa, mưa đột ngột đến nỗi không chạy kịp sẽ ướt từ đầu đến chân. Chớp loằng ngoằng. Anh tấp vội vào lề, rú ga vọt qua khoảng sân cao, tối, bùn nhão, gần như phóng thẳng vào thềm nhà người ta.