Vụ tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku lại thêm một bước leo thang hôm Thứ Hai 20 tháng 8 với các cuộc biểu tình xuống đường của dân chúng ở 10 thành phố Trung Quốc trong đó tại một vài nơi như Hàng Châu có cả việc đốt các xe hơi Nhật Bản.


Dân Trung Quốc biểu tình tại Thành Ðô chống Nhật Bản trong vấn đề tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku. (Hình: STR/AFP/Getty Images)

Tuần trước Nhật Bản đã bắt giữ 14 công dân Trung Quốc từ Hong Kong mang quốc kỳ Trung Quốc và Ðài Loan xâm nhập bất hợp pháp lên quần đảo Senkaku. Thể hiện ý muốn tránh gây căng thẳng, ngay sau đó Nhật đã tống xuất các người này và đưa họ trở về Hong Kong bằng máy bay và tàu. Nhưng hôm Chủ Nhật, 10 người Nhật đã đổ bộ lên đảo cắm cờ và tuyên bố tưởng niệm các tử sĩ hy sinh trong thời Thế Chiến II ở Á Châu. Hai nước Trung Quốc-Nhật Bản từng có một quá khứ nhiều thù hận trong tiền bán thế kỷ thứ 20 nên tất cả những hành động như vậy đều là chuyện rất nhạy cảm được coi như sự khiêu khích và khơi dậy tâm lý dân tộc cực đoan.

Chính quyền Nhật đã tạm giữ và thẩm vấn 10 người trong đó có 5 đại biểu dân cử địa phương, tuy nhiên theo các giới am hiểu sẽ không có việc truy tố hình sự. Phát ngôn viên chính phủ Nhật Osamu Fujimura tuyên bố việc làm của những người này là “đáng tiếc” và không được chính quyền chấp thuận trước. Phát ngôn viên này cho biết chính phủ Nhật rất quan ngại kềm chế mọi việc không vượt quá tầm kiểm soát và cũng kêu gọi nhà cầm quyền Trung Quốc thi hành mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ an toàn cho công dân Nhật.

Truyền thông Trung Quốc mạnh mẽ chỉ trích Nhật Bản nhưng cũng cho rằng phản kháng bạo động không phải là đường lối giải quyết tranh chấp. Tờ Trung Quốc Thanh Niên Nhật Báo viết: “Nhật Bản đã phạm một loạt những sai lầm trong vấn đề đảo Ðiếu Ngư và va chạm đến tình cảm nhân dân Trung Quốc”. Theo tờ báo này: “Tinh thần ái quốc của giới trẻ là đáng hoan nghênh... Nhưng với một số phần tử trong họ đã đốt phá xe của người Nhật, phá hoại tài sản công cộng, thì đó là hành động điên rồ. Việc này làm mất trật tự xã hội, tổn thương đến hình ảnh của các thành phố và hơn nữa đến hình ảnh đẹp về đất nước Trung Quốc”.

Quần đảo Senkaku của Nhật Bản, Trung Quốc gọi là Ðiếu Ngư đảo, Ðài Loan gọi là Ðiếu Ngư Ðài (Diaoyu Tai) có nghĩa là “nơi câu cá”, gồm 5 đảo và 3 mỏm đá, diện tích tổng cộng 7 km2, tất cả đều không có người ở. Quần đảo này nằm về phía Ðông Bắc Ðài Loan và phía Tây của quần đảo Lưu Cầu (Ryu Kyu) trong vùng miền Nam biển Ðông Hải (biển Ðông Trung Quốc).

Nhật Bản nói rằng từ năm 1885 chính quyền họ đã khảo sát tường tận những đảo này và nhận thấy đảo không có dân chúng cư trú cũng như không có dấu vết gì của Trung Quốc. Căn cứ vào đó, tháng 1 năm 1895 nội các Nhật Bản đã quyết định cho dựng bia và sát nhập quần đảo Senkaku vào lãnh thổ Nhật. Triều đình nhà Thanh ký hòa ước Shimonoseki năm 1895 kết thúc cuộc chiến tranh Trung-Nhật, nhường đảo Ðài Loan và quần đảo Bành Hồ cho Nhật Bản không đề cập đến Senkaku có nghĩa là quần đảo đã không thuộc về Trung Hoa trước đó.

Nhưng theo Trung Quốc thì từ thời nhà Minh, thế kỷ thứ 15, quần đảo Ðiếu Ngư đã thuộc về họ và những đất đai mà Nhật Bản chiếm trong cuộc chiến tranh Trung-Nhật cuối thế kỷ 19 là sự xâm lăng bất hợp pháp. Sau Thế Chiến II, Hoa Kỳ chiếm đóng Nhật Bản và Nhật từ bỏ chủ quyền các đảo nhỏ theo điều 2 của hòa ước San Francisco 1951 cho đến 1971 mới được trả lại. Nhật Bản không công nhận Ðài Loan là một nước có chủ quyền và không thừa nhận tuyên bố chủ quyền của Ðài Loan và Trung Quốc về quần đảo Ðiếu Ngư. Vấn đề tranh chấp chỉ nổi lên từ thời gian này khi người ta khám phá có trữ lượng dầu khí dưới lòng biển. Trung Quốc nói rằng họ không công nhận và chấp nhận giá trị các hiệp ước giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ, quần đảo Ðiếu Ngư có những bằng chứng lịch sử thuộc về họ và nằm trong vùng biển đặc quyền kinh tế thuộc Trung Quốc.

Chính quyền Nhật của Thủ Tướng Yoshihiko Noda cũng như chính quyền Trung Quốc đều chịu những áp lực quốc nội đòi hỏi phải có lập trường cứng rắn về vấn đề chủ quyền. Nhưng hoàn cảnh mỗi nước khác hẳn nhau và Nhật Bản ít bị chi phối bởi những yếu tố nội bộ như Trung Quốc.

Tranh chấp biển đảo với Nhật Bản cũng như với các nước Ðông Nam Á đặc biệt là Việt Nam và Philippines, đều xuất phát từ sự phát triển kinh tế và tham vọng trở thành cường quốc bá chủ Châu Á của Trung Quốc. Tư tưởng dân tộc cực đoan và ảnh hưởng của phái cực hữu trong giới quân sự có vai trò chính trong những ý đồ này. Tuy nhiên khác với biển Ðông (mà Trung Quốc gọi là Nam Hải), vùng biển mà về lâu về dài Trung Quốc muốn chiếm lãnh vị trí khống chế, biến thành “một cái hồ” đối với hải quân của họ; tại Ðông Hải tranh chấp chỉ có thể tới mức chủ quyền quần đảo Ðiếu Ngư chứ Trung Quốc không thể hy vọng hoàn toàn kiểm soát vùng biển này.

Giáo Sư Ting Wei phân khoa chính quyền và quan hệ quốc tế trường đại học Baptist University ở Hong Kong nhận định rằng khả năng của Trung Quốc trong tranh chấp Ðiếu Ngư có giới hạn. Trung Quốc có thể áp lực như họ đã làm về đất hiếm, một nguyên liệu tối cần thiết cho kỹ nghệ Nhật Bản, nhưng mối quan hệ kinh tế giữa hai nước còn bao gồm nhiều lãnh vực quan trọng khác và cả hai bên đều phải thận trọng không để tổn hại vượt ngoài tầm kiểm soát.

Ngoài ra ban lãnh đạo Trung Quốc đang trong tiến trình chuyển giao quyền lực và không tránh khỏi nỗi lo ngại rằng mọi động thái nào vượt quá mức độ lúc này cũng có thể đưa đến những hậu quả khó khăn cho chính họ. Theo Giáo Sư Ting, những người biểu tình chống Nhật về vấn đề đảo Ðiếu Ngư tới một lúc sẽ đặt câu hỏi tại sao chính quyền Trung Quốc không có khả năng bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của mình. Do đó giới lãnh đạo Trung Quốc “không thể để cho những chống đối này kéo dài đến lúc phát triển thành một phong trào rộng lớn bài Nhật Bản” vì nếu dân chúng Trung Quốc thấy rằng chính quyền quá yếu và quay ra phê phán họ, thì tình thế sẽ trở thành “cơn ác mộng của Bắc Kinh”.

Tân Hoa Xã, trong một bài bình luận hôm Thứ Hai, đã mạnh mẽ công kích hàng động của nhóm 10 người Nhật đổ bộ lên đảo và việc trục xuất 14 dân Trung Quốc, đồng thời phê phán lập trường của Tokyo cho đến nay về chủ quyền quần đảo Senkaku là không góp phần xây dựng. Nhưng sau đó, hãng tin nhà nước Trung Quốc này cảnh giác: “Ái quốc là hành động đáng ca ngợi, tuy nhiên phải tránh những thái độ quá khích hay tác phong bạo động”. Và Tân Hoa Xã kết luận: “Chính quyền Trung Quốc mong mỏi các công dân thể hiện lòng yêu nước trong hòa bình và bác bỏ tinh thần yêu nước mù quáng đưa đến bạo động làm tổn hại cho cả đồng bào mình”.

LONDON - WikiLeaks hôm Thứ Hai nói sẽ tiết lộ hàng triệu e-mail mật lấy được của StratFor, một công ty tình báo tư nhân đặt trụ sở ở Texas.

Những e-mail này sẽ được công bố dần dần và theo WikiLeaks có 5,000 e-mail thuộc loại tối mật. Cho đến nay đã có 214 trong số những e-mail này được phổ biến trên website của họ.


WikiLeaks từng gây xôn xao dư luận hai năm trước đây, khi tiết lộ những hồ sơ mật của quân đội Hoa Kỳ ở Iraq và Afghanistan, tiếp theo đó công bố hàng trăm ngàn công điện ngoại giao từ các tòa đại sứ Hoa Kỳ trên thế giới. Năm tờ báo ở Anh, Ðức, Pháp, Tây Ban Nha, Hoa Kỳ đã được thỏa thuận để đăng tải những tài liệu này. Nhưng tiếp theo đó, WikiLeaks gặp nhiều rắc rối do những xung đột bất đồng ý kiến nội bộ, trong khi chịu áp lực từ mọi phía của các chính quyền trên thế giới. Mặt khác, nhà sáng lập Julian Assange vẫn còn đang phải đương đầu với án lệnh truy tố của Thụy Ðiển về cáo trạng tấn công tình dục hai phụ nữ.

WikiLeaks Julian Assange trong buổi họp báo tại London hôm Thứ Hai, 27 tháng 2, loan báo WikiLeaks sẽ công bố 5 triệu e-mails của StratFor. (Hình: Carl Court/AFP/Getty Images)

Có thể rằng tiềm năng về những áp lực chính trị và pháp lý đã gây sự chú ý trong dư luận vì thường được nói đến nhiều, nhưng áp lực tài chính mới tạo nên hiệu quả nặng nề nhất đối với hoạt động của tổ chức này.

Với loan báo tiết lộ những e-mail của StratFor, có lẽ WikiLaeaks hy vọng sẽ một lần nữa lôi cuốn sự chú ý của dư luận và tái tạo được tín nhiệm để hoạt động. Những e-mails này do một nhóm xưng tên là “Anonymous” (ẩn danh) đánh cắp được trong thời gian 7 năm từ 2004 đến 2011 của StratFor, có nội dung là những phân tích tình báo và địa lý chính trị (geopolitic) cung cấp cho chính phủ Hoa Kỳ và nhiều quốc gia trên thế giới. Nhiều diễn đàn trên Internet vẫn gọi StratFor là một loại “CIA trong bóng tối” và như lời Assange giải thích với thông tấn xã Reuters: “Ðây là một hãng do thám tư, dựa theo những tin của mật báo viên từ chính phủ Hoa Kỳ, các cơ quan tình báo nước ngoài và mục tiêu do thám bao gồm, ngoài những đối tượng khác, là những tổ chức của những người tranh đấu vì lý tưởng.”

WikiLeaks nói họ có 5 triệu e-mails của StratFor và sẽ được phổ biến với sự hợp tác của hơn 20 cơ quan truyền thông quốc tế. Chưa rõ những cơ quan truyền thông này như thế nào nhưng hiện nay The New York Times ở Hoa Kỳ và The Guardian ở Anh, hai trong số năm tờ báo đầu tiên ở Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Ðức, Tây Ban Nha đầu tiên đã phổ biến các công điện ngoại giao do WikiLeaks tiết lộ, hiện nay không còn cộng tác với Assange nữa.

Thông tấn xã Associated Press nói rằng qua nhận xét sơ khởi, những e-mails vừa được tiết lộ lẫn lộn cả vô thưởng vô phạt lẫn gây phiền toái, nhưng Assange hứa hẹn còn có những tài liệu “chấn động” hơn sẽ được đưa ra sau này. Ông cũng tố cáo cách hoạt động mờ ám và bất hợp pháp của StratFor trong việc sử dụng mật báo viên và điều động tài chính ở nước ngoài.

StratFor, tên gọi tắt của Strategic Forecasting, Inc., (Công ty Dự báo Chiến lược) là một hãng tình báo toàn cầu thành lập năm 1996 ở Austin, Texas. Hoạt động đầu tiên của StratFor là ấn hành bản tin tình báo hàng ngày. Sau đó StratFor cung cấp cho khách hàng, bao gồm chính phủ Hoa Kỳ và các nước khác, những tin quan trọng và các bản phân tích tình báo. Sau vụ khủng bố 9/11 phân tích tình báo của StratFor về những hành động có thể làm của al-Qaeda và chính quyền Bush được trình bày công khai cho mọi người có thể xem tự do, CNN, Bloomberg, AP. Reuters, BBC, New York Times,... nhận định StratFor là một cơ sở có thẩm quyền trong lãnh vực phân tích tình báo chiến lược cũng như chiến thuật và hoạt động thay thế một phần nhiệm vụ cho những cơ quan tình báo của các quốc gia.

StratFor không trực tiếp đề cập tới lập luận của Assange tố cáo những phương cách hoạt động bất hợp pháp, nhưng khẳng định: “StratFor đã là một nguồn tình báo cho nhiều quốc gia như mọi cơ quan nghiên cứu chiến lược địa lý chính trị trên thế giới khác có thể làm” và “chúng tôi làm việc thẳng thắn và cam kết đạt tiêu chuẩn cao với đạo đức chuyên nghiệp.” Tuy nhiên về việc WikiLeaks công bố những e-mails của mình, StratFor nói: “Ðã bị đánh cắp tài sản của mình, chúng tôi không muốn trở thành nạn nhân thêm một lần nữa bằng cách đặt câu hỏi với họ.”

StratFor nhận tiền thực hiện việc nghiên cứu những vấn đề chính trị, quân sự, kinh tế để giúp cho khách hàng giảm thiểu rủi ro và cung cấp bản phân tích chuyển qua e-mail. Nhiều phân tích này không có tính cách bí mật nhưng một số khác hoàn toàn được giữ kín riêng cho từng thân chủ. StratFor giải thích là có thể một số e-mail sẽ được WikiLeaks công bố bị sửa chữa thêm bớt trong nội dung. Tuy nhiên “công ty sẽ không bình luận vì diễn tả quá nhiều những chuyện trong công việc của chúng tôi sẽ làm giảm giá trị kín đáo về cách hoạt động, thu thập tình báo, đường dây quan hệ và những bí mật khác của StratFor.” (HC)

Giáo dân La Vang trong đêm vọng Lễ Ðức Mẹ Hồn Xác Lên Trời ngày 14 Tháng Tám, 2011. Bên phải là tháp nhà thờ La Vang nguyên thủy. (Hình: Tổng Giáo Phận Huế)

Trong một hành động được coi là bất ngờ, chính quyền Việt Nam trả lại Thánh Ðịa La Vang ở Quảng Trị cho Giáo Hội Công Giáo Việt Nam giữa lúc hai bên đang có tranh chấp chủ quyền một số tài sản của giáo hội.

Người Việt Online

Một chiếc tàu ngầm hạng Kilo của Nga giống chiếc bán cho Việt Nam. Chiếc này được bán cho Iran. (Hình: defenselink.mil)

Công điện viết, phó đại sứ Hoa Kỳ cùng một số đại sứ các quốc gia khác lập đi lập lại quan ngại của mình với Bộ Trưởng Bộ Khoa Học và Công Nghệ Việt Nam Hoàng Văn Phong trong buổi gặp gỡ ngày 6 tháng 11, 2009. Các quan ngại liên quan đến “ảnh hưởng tai hại của Nghị Ðịnh 97 về sự siết chặt hoạt động của các tổ chức nghiên cứu khoa học.”

Hà Nội ‘không mặn’ quan hệ chính thức với Vatican



Tổng giám mục Giáo Phận Hà Nội, Ngô Quang Kiệt

 WESTMINSTER -Tổng giám mục Giáo Phận Hà Nội, Ngô Quang Kiệt, đã từ chức dưới áp lực của Vatican, ngõ hầu khai thông tiến trình bình thường hóa quan hệ ngoại giao Vatican-Hà Nội; một tiến trình mà Vatican thì muốn, còn Hà Nội thì không mặn mà.

Hà Giang/Người Việt (lược dịch)

HÀ NỘI (TH) - Ba người cuối cùng trong số khoảng 50 người biểu tình chống Trung Quốc ở Hà Nội bị công an bắt giữ hôm Chủ Nhật, 21 tháng 8 vừa được thả sau hơn 4 ngày giam giữ và thẩm vấn.

TN/Người Việt Online
HÀ NỘI (TH) - Ðàm phán giữa Việt Nam và Trung Quốc về vấn đề Biển Ðông đã trở thành bế tắc vì lập trường hai bên đối với quần đảo Hoàng Sa.

Ðảo Phú Lâm trong quần đảo Hoàng Sa bị Trung Quốc chiếm đoạt từ đầu năm 1974, nay đã xây dựng một phi đạo dài 3,000m. Trung Quốc đồn trú tại đây một đơn vị chiến đấu cơ và một đơn vị thiết giáp cũng như đang nới rộng cầu tàu, xây dựng thêm nhiều cơ sở trên đảo. (Hình: Panoramio)