“Quan tài cha tôi đặt trên chiếc xe song mã màu đen. Đó là loại quan tài xấu nhất được mua phân phối giá hai đồng bảy hào năm xu. Sáu mảnh gỗ tạp, bào qua loa, vênh vẹo đóng đinh qua loa, không sơn phết,tấm thiên,tấm địa và bốn góc đều hở.Trên nóc quan tài chỉ có ba nén nhang cắm vào quả trứng luộc để trong chén cơm. Không nến, không hoa. Không có một vòng hoa, một bông hoa nào trong đám tang cha tôi. Ngoài con ngựa già kéo xe, chỉ có 10 người đưa đám, kể cả hai nhân viên dịch vụ mai táng và người đánh xe ngựa. Người bạn, người đồng nghiệp duy nhất của cha tôi là nhà thơ Yến Lan, còn lại là người trong gia đình. Chúng tôi bấu víu vào nhau, đẩy chiếc xe ngựa lăn bánh chậm chạp ra khỏi con hẻm, đi về hướng cửa Đông. Người hàng phố đứng nhìn đám tang vội vã quay đi. Không ai dám tới dự và đưa cha tôi đến nơi an nghỉ cuối cùng. Họ đều sợ liên lụy. Lúc cha tôi còn sống họ sợ đã đành, giờ cha tôi đã chết mà họ vẫn sợ.

“Chiều mùa Đông gió mưa hun hút, lạnh tê tái. Chiếc xe ngựa mầu đen và một dúm người mầu đen vón vào nhau líu rứu ra hướng cửa Đông. Mẹ tôi bảo dừng lại một phút cho cha tôi chào Hà Nội một lần cuối. Mẹ tôi và chúng tôi thay mặt cha tôi quỳ xuống lạy ba lạy. Tôi nhớ những ngày mới về tiếp quản Thủ Đô, cha tôi thường dẫn chúng tôi đi thăm năm cửa ô và ba sáu phố phường Hà Nội, kể cho chúng tôi nghe về cụ ngoại tôi, Tổng đốc Hoàng Diệu.”

Ông Phan An vừa lom khom chậm rãi bước đi trong con hẻm phố Thuốc Bắc (Hà Nội) vừa kể về đám tang của cha mình, nhà báo, nhà văn Phan Khôi. Ông cứ nhắc đi nhắc lại, giọng nói như nấc lên:

- Không có đám tang nào ảm đạm như đám tang cha tôi! Không có đám tang nào buồn thảm, thê lương như đám tang cha tôi!

Một lần nữa Phan An lại từ Đà Nẵng ra Hà Nội, tìm về căn nhà số 73 hẻm phố này, nơi cha ông đã sống những ngày cuối cùng. Ông tìm về quá khứ, tìm về nỗi đau xót mà gần hết cuộc đời vẫn chưa thể nguôi ngoai được.

Mấy ngày trước, cả nước xôn xao chuyện biệt thự của ông Trần Văn Truyền, nguyên Ủy viên Trung ương đảng, Tổng thanh tra Chính phủ.  Báo  chí đưa tin ông  này  sắp  hoàn  tất  dự án tư dinh gồm  một  biệt thự và 3 ngôi nhà gỗ cao cấp trên lô đất 17.000 mét vuông tại xã Sơn Đông, thành phố Bến Tre, trị giá hàng chục tỷ đồng, trong khi  ông   ã có   một biệt thự  ở  phường 3 thành phố này  và 2 căn hộ cao cấp  ở Thảo Điền, Phú Mỹ Hưng , thành phố Hồ Chí Minh.

MINH DIỆN

Đầu năm ngoái, giữa lúc Trung ương đảng triển khai Nghị quyết  4 về : “Một số vấn đề cấp bách trong công tác  xây dựng đảng”, nhằm ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng suy thoái đạo đức lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên giữ cương vị lãnh đạo, thì có đơn tố cáo “biệt phủ” của con bí thư tỉnh ủy Hải Dương. Báo chí xác minh “biệt phủ” nguy nga đó do Bùi Thanh Tùng con trai Bùi Thanh Quyến xây ở xã Ninh Thành, huyện Ninh Giang, Hải Dương.

Một góc "biệt phủ" của Bùi Thanh Tùng

Trong khuôn viên  hơn 4.000 mét vuông, tường  cao ba mét bao quanh, có  ngôi biệt thự ba tầng và  các công trình núi non, sông suối nhân tạo  giữa một rừng cây  kiểng cổ thụ quý hiếm, trị giá hàng chục tỷ đồng. Bùi Thanh Tùng giải thích tài sản này là của cá nhân mình, không liên quan đến bố ông, tức Bùi Thanh Quyến. Ông Tùng nói: “Đây là kết quả từ  bàn tay khối óc và mồ hôi nước mắt cùa bản thân tôi!”.

Bùi Thanh Tùng sinh năm 1980, lúc xây biệt phủ  mới 30 tuổi. Theo báo  Giáo dục thời đại, 23 tuổi Tùng mới tốt nghiệp đại học quản trị kinh doanh, sau  đó  làm cán bộ  Phòng việc làm - an toàn lao động,  Sở lao động thương binh và xã hội Hải Dương.  

Vậy là chỉ trong vòng 7 năm,  Bùi Thanh Tùng vừa học cao học lấy bằng thạc sỹ, vừa học chính trị lấy bằng cử nhân,  vừa phấn đấu lên đến chức Trưởng phòng,  lại vừa dùng “bàn tay khối óc và mồ hôi nước mắt” làm ra khối tài sản hàng tỷ đồng. Tài thật!

Tôi biết nhiều doanh nhân làm ăn chân chính, bỏ  vốn  vài  chục  tỷ, đánh vật với kinh tế thị trường hàng chục năm mà không xây nổi một ngôi biệt thự,  đừng nói  biệt phủ  như ông Tùng. Ông Tùng đã  sử dụng “bàn tay khối óc và mồ hôi nước mắt” vào lúc nào, ra sao,  để  giàu nhanh như vậy?  Cần phải hỏi xem ông Tùng có làm những việc cấm đảng viên không được làm không, và cũng cần phải  hỏi các cơ quan thuế Hải Dương xem ông Tùng đã đóng khỏan thuế nào chưa?    Các doanh nghiệp làm ra một đồng phải đóng đủ các loại thuế, phí, phải bôi trơn .  Một ca sỹ hát rã họng, một bà mẹ liệt sỹ bán căn nhà, một người nghèo rớt mồng tơi may mắn trúng tờ vé số đều phải nộp thuế thu nhập. Chả lẽ ông Tùng  mua  bán nhà đất kiếm được  khối tài sản kếch xù kia mà trốn  thuế?  

Nhưng cơ  quan  thanh tra, kiểm tra đã quên hoặc cố tình bỏ qua những chi tiết đó. Họ tin vào lời ông Tùng,  là tài sản đó  của ông ta, và ông ta làm ra một cách chính đáng. Tuy nhiên  một điều không thể xuê xoa được, là  Bùi Thanh Tùng   đã xây  ngôi biệt thự  trên diện tích  đất 500 mét vuông chưa chuyển mục đích từ nuôi trồng thủy sản sang đất ở,  vi phạm điều 31 Luật đất đai năm 2003. Ai cũng biết, nếu  là dân thì chắc chắn chính quyền không  để  yên.  Chỉ cần  làm một  cái chuồng  xí  trái phép cũng bị thanh tra xây dựng ập đến phạt và đập nát ngay, đừng nói xây  biệt thự . 

Ông Bùi Thanh Quyến

Nhưng với cậu quý tử con quan đầu tỉnh này thì  biệt phủ cứ tiếp tục xây, kết luận thanh tra  để đó, chẳng cơ quan nào xử lý. Ủy ban kiểm tra trung ương chỉ nhắc nhở bí thư tỉnh ủy. Và ông Bùi Thanh Quyến chỉ nhận thiếu sót: “Chưa thường xuyên khuyên bảo con  tự giác gương mẫu chấp hành đầy đủ các quy định của Luật đất đai, chưa dứt khoát trong việc để con trai mua và sử dụng đất ở Ninh Thành” .

Cái việc tưởng nghiêm trọng ấy hóa ra nhẹ bỗng như lông hồng. Để rồi chẳng bao lâu,  ngày 1-10-2013 vừa qua, con trai Bùi Thanh Quyến  là  Bùi Thanh Tùng nhảy tót lên chức Phó giám đốc Sở lao động thương binh và xã hội  Hải Dương và con rể ông là  Lê Hồng Diên  nhảy lên ghế  chủ tịch huyện Tứ Kỳ, tỉnh này.

Dân Hải Dương lại được một phen  xôn xao bàn tán.  

Người ta đặt câu hỏi Bùi Thanh Tùng, Lê Hồng Diên tài đức ra sao mà băng băng trên đường quan lộ  như vậy?  Nhiều người am hiểu  cho rằng, Lê Hồng Diên chẳng có tài đức gì, còn  Bùi Thanh Tùng  bằng cấp lôm côm,  đang vi phạm pháp luật và đang  ôm một khối tài sản bất minh.  Hai “thằng ấy”  được đề bạt  nhờ cái ô bí thư tỉnh ủy Bùi Thanh Quyến.

Như giọt nước làm tràn  ly,  những  ý kiến  của người dân Hải Dương đã tràn lên các trang mạng.

Trong bài “Tản mạn đôi dòng về người bạn đồng ngũ”, cựu chiến binh Nguyễn Công Đán kể lại trên Blog My.opera.com/vnhaiduong như sau: “Cuối năm 1972 chúng tôi nhập ngũ một ngày. Sau thời gian tập luyện rất là khổ ải, đơn vị hành quân vào khu 4 theo đội hình của sư 320. Đến Quảng Bình tân binh Bùi Thanh Quyến bỗng nhiên mất tích. Đại đội cử người đi tìm suốt một tuần không thấy tăm hơi.  Hai tháng sau người ta thấy anh bộ đội cụ Hồ ấy  xuất hiện ở quê nhà. Thì ra trước khi “B quay”, Bùi Thanh Quyến đã có mối quan hệ nào đó với ông phó Ban quân sự huyện Ninh Thanh thông qua bà mẹ. Thế là nghiễm nhiên anh ta được phục vụ ở huyện đội với tư cách chiến sỹ, đồng thời xóa án đào ngũ khi có giấy của đơn vị gửi về.

Sau sáu năm “chiến đấu” tại địa phương, người bạn đồng ngũ ấy của tôi được chuyển sang nghề đánh xe bò. Bùi Thanh Quyến chưa một lần vượt qua sông Bến Hải chạm súng với lính Việt Nam cộng hòa hoặc quân đội Hoa Kỳ, nhưng nghe nói hồ sơ đảng của ông ta có thẻ thương binh và bằng “Dũng sỹ diệt Mỹ”.

Cách đây hai năm, lúc ấy ông ta đang ngồi ghế chủ tịch, có nói trong lúc nửa tỉnh nửa say tại cuộc họp đồng ngũ: “Bằng cấp không quan trọng, chủ yếu là phải biết làm công tác ngoại giao...”.

Một trong những Scandall gây tai tiếng nhất trong thời gian qua là tấm bằng PTTH ông Quyến khai trong hồ sơ ứng cử vào BCH trung ương đảng cộng sản Việt Nam nó hoàn toàn không có thực, vì ông bí thư chưa học hết cấp II (lớp 7 cũ).

Ấy thế mà chỉ trong thời gian ngắn, vị chức sắc cao cấp nhất hàng tỉnh có được bộ sưu tập đủ các loại bằng, từ đại học nông nghiệp cho đến học viện cao cấp Chính trị quốc gia…”.

Câu chuyện trên không biết chính xác không, nhưng có một sự thật là ông Bùi Thanh Quyến đã nhiều lần bị tố cáo sử dụng bằng cấp giả và tham nhũng. Nhiều tờ báo đã lên tiếng về việc đó. Ví dụ báo Quân đội nhân dân số 1-2007,  đăng  bài về  những sai phạm của ông Bùi Thanh Quyến trong dự án đầu tư xây dựng hạ tầng khu dân cư Bắc đường Thanh Niên thành phố Hải Dương; báo  Mới đăng về vụ nhà máy xi măng Phú Tân; báo Tiền Phong đăng bài viết về vụ  ông  HVT trong nhóm luật sư Hải Dương tố cáo ông Quyến tham nhũng bị trả thù bằng cách ném nhớt dơ và mắm tôm vào phòng khách...

Có điều  cũng như chuyện “biệt phủ” vừa qua, dù đơn tố cáo, dù dư luận xôn xao, dù báo chí phản ánh nhưng thanh tra, kiểm tra chỉ chiếu lệ, rồi để trượt đi như nước đổ lá môn. Kết quả là ông Bùi Thanh Quyến vẫn ung dung tự tại, con cái vẫn băng băng trên đường hoạn lộ, trong khi nhân dân càng bức xúc, càng mất  niềm tin vào quyết chống tham nhũng của đảng.  

Cách đây không lâu cháu Nguyễn Hồng Sơn, một cầu thủ bóng đá năng khiếu U13, của Qũy đầu tư và phát triển tài năng bóng đá Việt Nam (PVF) bị nghi ngờ khai gian tuổi.  Ban tổ chức đã dùng thủ đoạn ghi âm lén cuộc nói chuyện qua điện thoại của mẹ em, và kết luận em sinh năm 1999, trong  khi  giấy khai sinh, học bạ, hộ khẩu của em đều ghi ngày  sinh ngày  24 tháng10 năm 2000.  Và họ  đã loại em và cả đội bóng ra khỏi giải Yamaha  2013.

Tại sao đối với  một đứa trẻ thì người ta đối xử khắt khe như vậy, còn với ông bí thư tỉnh ủy  Bùi Thanh Quyến thì lại quá dễ dãi. Phải chăng chỉ có một đứa trẻ như Nguyễn Hồng Sơn, còn những ngưởi như Bùi Thanh Quyến quá nhiều?

Anh Nguyễn Văn Hội, thượng tá, cựu chiến binh ở Ninh Giang, Hải Dương gọi điện nói với tôi: “Mỗi lần đi ngang qua cái biệt phủ Thanh Tùng tôi lại tự hỏi tiền đâu ra mà một thằng nhóc ba mươi tuổi xây cơ ngơi này? Công lao gì mà hai anh em nó nhảy lên ghế lãnh đạo dễ hơn leo cây khế hái trái ngọt như vậy?

Dân làng tôi bảo nhau, nếu Bùi Thanh Quyến mà “thanh liêm” như  tờ  báo tỉnh ca ngợi  thì họ sẵn sàng đi đầu xuống đất!”

Bùi Thanh Quyến thanh liêm? Một câu chuyện tiếu lâm rất hay, xin bà con đừng vội đi đầu xuống đất! Ôi nói với anh Hội như vậy không biết có đúng không?

M D     

              Tôi và Lê Vũ vừa ngồi xuống ghế, chưa kịp kêu ly cà phê, thì một ông già chìa tập vé số vào trước mặt:
              - Mua giùm mấy tở đi! Có cặp ba số chín hên lắm!

              Nhìn khuôn mặt già nua, nhăn nheo, đầu chỉ còn vài sợi tóc bạc, cổ dài ngoẵng như cổ cò và thân hình ốm nhom, khoác lỏng lẻo chiếc áo thun cũ của ông già thật tội nghiệp. Lê Vũ  nói:
              - Tôi mua giúp cụ hai tờ lấy hên buổi sáng!


Lê Vũ  đưa cho ông già 20.000 đồng, rút  hai tờ vé số, đưa tôi một tờ, cười  xòa:
              - Biếu anh một cái hên!`

               Ông già chưa kịp bước đi, một chị  nhà quê, mặc bộ  ba ba, vai đeo túi vải, chìa tập vé số năn nỉ:
               - Mua giùm em mấy tở hai anh! Có cặp Long An đẹp lắm. Hai anh mua chiều trúng độc đắc!
               Để đáp lại thịnh tình của Lê Vũ, tôi mua hai tờ, chia cho anh một tờ.

             Li cà phê vừa bưng lên, chưa kịp khuấy cho tan đường, thì một gã thanh niên xộc vào. Hắn  dí  tập vé số  tận mặt tôi, không thèm nói năng gì. Tôi gạt tay hắn, bảo:
               - Mua rồi!

                Gã thanh niên như câm điếc. Hắn dúi mạnh thêm tập vé số vào trước mặt tôi. Tôi  nhìn lên, bắt gặp một khuôn mặt ngây ngô, nhưng lì lợm, đôi mắt lừ lừ. Khuôn mặt dữ tợn ấy như nói muốn nói: “Tại sao mua của hai người kia mà không mua của tôi?”.

                Thôi một sự nhịn chín sự lành! Tôi rút hai tờ vé số, dúi vào tay gã thanh niên hai chục ngàn, gã lừ lừ bỏ đi.
               Ngoài cửa lại xuất hiện mấy người bán vé số nữa. Một đứa bé khoảng hơn mười tuổi, một người mẹ bồng con trên tay, và một người đàn ông đầu trọc. Tôi  bỏ ly cà phê chưa kịp uống, kéo  Vũ  đứng dậy:
                  - Kiếm chỗ khác !

                  Lê Vũ cười chua chát:
                  - Chỗ nào chả vậy? Đất nước mình giờ nhân văn thật! Đâu  cũng gặp người đi bán  may mắn  cho người khác!

            Lê Vũ nói đúng. Dù chúng tôi đã chọn một quán cà phê nhỏ trong ngõ hẻm, nhưng vừa ngồi xuống đã thấy mấy người bán vé số xuất hiện. Họ không mời chào bình thường mà như ép buộc phải mua. Sự nài nỉ lằng nhằng làm mình khó chịu.

              Lê Vũ nói hội chứng vé số đã  lan tỏa trên cả nước. Mấy năm trước chỉ ở Sài Gòn, giờ đâu cũng gặp người bán vé số. Một thành phố lịch lãm như Đà Nẵng  mà người bán vé số dạo xông vào các nơi.

              Vâng, đúng như vậy thật! Những sấp giấy bằng ba đầu ngón tay, in ấn cẩu thả, màu sắc lòe loẹt ấy đã và đang theo chân người đi khắp mọi nơi, ùa vào từng quán cà phê, quán nhậu, rạp hát, đình chùa miếu mạo, trường học, bệnh viện, bãi chợ, nghĩa trang, giao lộ, đám cưới, đám ma và cả cơ quan công quyền...

              Ngày xưa, khi đất nước chưa giàu đẹp văn minh như bây giờ, thỉnh thoảng mới  nhìn thấy tờ “Xổ số kiến thiết Thủ Đô”. Ngày ấy, người ta phát hành Xổ số nhân một sự kiện nào đó, và mỗi lần phát hành đều công bố số tiền thu được chi vào công trình phúc lợi nào đó. Vé Xổ số in giới hạn, và không có người bán vé số dạo.  Các  quầy bán vé xổ số đặt cạnh những quầy bán báo, hiệu sách ai muốn mua tới đó, như các nước văn minh bây giờ họ vẫn làm.

              Ngày ấy, mỗi  lần quay xổ số đều như một cuộc vui tập thể. Mọi người không quá háo hức cầu may trúng thưởng, chỉ coi như một cuộc chơi, hơn nữa, có một chút tự hào vì mình đã đóng góp xây dựng Thủ Đô, trái tim cùa cả nước.

               Bây giờ vé số đã trở thành một nghề kinh doanh, do nhà nước độc quyền. Mỗi tỉnh, thành phố  đều có Công ty cổ phần xổ số, trực thuộc Sở tài chính. Mỗi ngày hàng chục triệu tờ vé số được in ấn phát hành, nguồn thu  hạch toán theo ngành dọc,  lời lỗ thế nào chỉ những người trong cuộc hiểu với nhau. Một tờ vé số trước kia mệnh giá 2.000 đồng, giờ 10.000 đồng, 20.000 đồng, thậm chí 50.000 đồng. Lại  bán cặp, bán lô.  Có lô 10 tờ,  lô 100 tờ. Mệnh giá càng cao, tiền thưởng càng lớn. Có tờ vé số  ghi tiền thưởng  độc đắc lên tới  hàng chục chục tỷ. Có lô quảng cáo trúng thưởng hàng trăm tỷ. Xổ số kiến thiết không còn là một cuộc chơi tập thể, một hình thức góp gió thành bão, chung tay xây dựng những công trình ích nước lợi nhà. Nó đã biến dạng thành những sới bạc công khai, đầy rẫy những mánh lới làm ăn. Nay vẫn thấy đề "Xổ số kiến thiết" nhưng không rõ tiền lãi thu được  nhiều như thế lo kiến thiết cho xã hội được những gì? Người ta thấy các Công ty XSKT nào cũng giàu sụ, các lãnh đạo trực tiếp và liên quan cũng không thiếu phần chia chác! Hèn gì, Nhà nước thả lỏng cho hình thức "đánh bạc" có con dấu này.

                 Người ta mơ ước đổi đời từ vé số. Người ta coi vé số là một phương tiện đề làm giàu. Có kẻ bán vợ đợ con vì vé số . Nhiều vụ án lừa đảo, giết nhau vì vé số. Bao nhiêu chuyện cười ra nước mắt cũng bắt đầu từ  những canh bạc đỏ đen. hên xui ấy. Vé số của Nhà nước là đường dẫn "minh bạch" cho nạn số đề làm rối tung xã hội tha hóa lối sống. Những cá cược  từ vài trăm  ngàn,  đến vài chục tỷ, đều  dựa vào những số đầu, số đít của các lồng quay xổ số. Những lò ghi đề  lừa đảo, sát phạt nhau đến tan cửa nát nhà cũng từ đó mà ra. Từ Trời, Phật đến Thánh, Thần, Thiên Linh, Địa Linh, từ  linh hồn ông bà, tổ tiên đến  ma quỷ, từ  cuộc gặp tình cờ một con chó chạy  qua đường   đến một  giấc chiêm bao, cũng được vận dụng làm phương tiện để chơi những canh bạc nhà nước độc quyền mang danh nghĩa "Xổ số kiến thiết"!

               Ai cũng biết kinh doanh xổ số là đánh bạc, là siêu lợi nhuận. Nhưng ngoài các công ty độc quyền của nhà nước được hưởng, chỉ  một số ít đại lý kinh doanh vé số,  và bọn chủ đề,  chủ sới  ăn theo làm giàu, chứ những người  bán vé số dạo chằng kiếm chác gì.   Mỗi ngày  họ đi bộ hàng chục cây số, mưa nắng dãi dầu, bã bọt mép van nài, mà chỉ kiếm được vài  đồng tiền còm!  Đó là cái nghề nhếch nhác mà những người lương thiện phải làm. Phải làm vì thất nghiệp, vì đói khổ. Đội quân bán vé số dạo không ai thống kê hết, nhưng có lẽ phải hàng trăm ngàn người.

               Đất nước ta rừng vàng biển bạc, tài  nguyên phong phú, khí hậu ôn hòa, lại  có đảng cộng sản  đỉnh cao trí tuệ  lãnh đạo,  mà  sao dân ta nghèo, phải làm cái nghề nhếch nhác, bấp bênh như vậy?  Không biết ở các nước  tư  bản giẫy chết,  như  Mỹ, Anh, Pháp có cái nghề bán vé số dạo như ta không?

              Trên xa lộ 22, chỗ ngã tư Giếng Nước, Hóc Môn, ngày nào đi ngang qua,  tôi cũng gặp một người đàn ông khoảng ngoài 50 tuổi, gầy đét, mặt quắt queo  cháy nắng, đứng bán vé số.  Ông chỉ còn một chân, một chân đã bị cụt tới đầu gối.  Cái chân lành đen đúa như khúc củi xỏ vào chiếc dép, đoạn  chân cụt  kê lên chiếc nạng gỗ.  Ông  kẹp vào nách  chiếc nạng gỗ còn lại, đứng lom khom như con cò,  tay cầm  tập vé số chĩa ra đường.  Trên ngực áo của ông có  gắn chiếc huy hiệu cựu chiến binh, màu đỏ, lóe sáng như một đốm lửa.

            - Anh quê đâu? Tôi hỏi.

            - Dạ  Long An!

            - Anh bị thương năm nào, ở đâu ?

            - Dạ  năm 1979 , mặt trận 779!

            Tôi  nhớ những năm tháng ấy trên biên giới phía Nam, hàng  ngàn người lính Việt Nam đã gục ngã trong những khu  rừng bạt ngàn và những cánh đồng đầy  mìn sát thương của Trung Quốc. Theo thống kê, gần mười năm làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia,  hơn 30.000 cán bộ chiến sỹ ta đã hy sinh, và hàng ngàn người mang thương tật như người cựu chiến binh này. Số phận họ giờ đây ra sao? Bao nhiêu người có mặt trong đội ngũ bán vé số dạo?


              Người thương binh bán vé số nói với tôi, giọng rưng rưng:
             -Thà chết đi còn hơn ! Sống lay lắt khổ quá, anh ạ!

             Nhìn người thương binh, tôi biết anh nói thật. Đôi mắt đỏ ngầu kia đã là giới hạn cuối cùng của sự chịu đựng!

             - Vợ chồng tôi không có ruộng - Anh nói - Vợ tôi quanh năm  làm ruộng thuê, tôi có mỗi cái chân không  lội đìa được, bán vé số suốt ngày có khi không đủ ăn hai  bữa cơm bụi!

               Anh thương binh kể, vì không có tiền mua vé số đi bán, nên anh và một nhóm gần hai chục người, trong đó có 5 thương binh, 3 con liệt sỹ, phải làm thuê cho một đại lý vé số.  Đại lý thuê cho họ một gian nhà kho, có một vòi  nước tắm, không điện, không giường chiếu.  Không bao cơm nước gì hết.  Chỉ cho mượn một manh chiếu , một cái mền.  Sáng mỗi người nhận một sấp vé số  đi bán, chiều  về kiểm lại,  bán được tờ nào ăn huê hồng tờ đó.  Tờ vé số mệnh giá 10 ngàn,  được  hoa hồng hai ngàn. Mất tờ nào đền tờ đó.  Mỗi ngày bán được vài chục tờ vé số, không chắc  đủ ăn hai bữa cơm bụi. Có người không may bị bọn lưu manh giật mất cả sấp vé số, phải làm trừ  nợ cả năm chưa đủ.  Họ cầu  người mua vé số gặp may, trúng độc đắc, cho mình chút  lộc trời!

                  - Đã có ai mua vé số của anh trúng độc đắc chưa?

                  - Chưa!

                  - Những người trong nhóm anh?

                  - Cũng chưa!

                   Người ta quảng cáo nhiều người trúng số độc đắc. Những câu chuyện  trúng số độc đắc lung linh như huyền thoại. Nhưng tôi  chưa gặp người mua, bán  vé số nào may mắn như vậy. Ngược lại đã chứng kiến sự  ngược đãi bất công.

              Một lần, trong một quán cà phê đang đông khách. Một  người đàn ông béo tốt, mặt mũi phương phi, vẫy tay gọi chị bán vé số đến, bảo đưa cuốn sổ trúng thưởng.  Chị bán vé số cười tươi, hy vọng dò xong, dù trúng hay không, người khách phương phi cũng mua mình vài tờ.

                Người đàn ông móc túi, lấy  tập vé số dày cộp,  gắn kính lão lên mắt, lấy tay thầm nước bọt, rồi chăm chú lật từng tờ  dò tìm. Khuôn mặt lúc đỏ lúc tái, có vẻ hồi hộp lắm.

                Gã bỗng  thét lên:
                - Đù má con đĩ ngựa!

                Rồi gã đập tay xuống bàn, xé tập vé số, ném vào mặt chị phụ nữ. Những mảnh vé số bay như bươm bướm. Chị cúi xuống nhẫn nhục nhặt cuốn sổ, mắt ầng ậng nước.

                Gã  đàn ông kia coi thầy, bảo mua “con ngựa” sẽ trúng độc đắc.  Gã theo “con ngựa” cả tháng, mơ thành tỷ phú, nhưng  không trúng, dù chỉ cái giải an ủi, nên gã cáu tiết, trút dận lên người bán vé số dạo.
                   Nhà báo  Lê Vũ  nói với tôi:
                - Người kém may mắn, lại đi  bán cái may mắn cho  người khác!

                - Ai cũng có quyền  hy vọng!

                -  Hy  vọng  trong  tuyệt vọng! Hình như Hemingway đã nói thế.

                Ngày mai tôi sẽ gặp người thương binh bán vé số ở ngã tư Giếng Nước, Hóc Môn, nói với anh  như vậy, không hiểu anh  có nghe tôi không?

                Trước cửa quán xuất hiện một phụ nữ đeo chiếc loa sắt tây, kéo lê một tấm gỗ đặt trên bốn bánh xe gần sát mặt đất, trên có một cụ già nằm co quắp, một tay ôm chiếc bị, một tay cầm tập vé số. Người phụ nữ vừa kéo xe vừa hát, giọng não nùng:
                            Ngày xưa tay mẹ đào hầm
                      Chở che cán bộ dưới tầm bom rơi!
                            Giặc tan họ tếch đi rồi,
                  Bao nhiêu ơn nghĩa  trên đời họ quên!
                        Mẹ ơi nước xuống nước lên,
                  Thói đời đổi trắng thay đen lẽ thường!
                         Lạy Trời Phạt rủ lòng thương!

          Trước cảnh tượng ấy, tôi bỗng nhớ mấy câu thơ trong bài "Đò Lèn" của Nguyễn Duy:
Bom Mỹ giội, nhà bà tôi bay mất
Đền Sòng bay, bay tuốt cả chùa chiền
Thánh với Phật rủ nhau đi đâu hết
Bà tôi đi bán trứng ở ga Lèn!

            Nghĩ sâu xa một chút, nghe âm hưởng những câu thơ ấy mà đau. Nay không còn bom Mỹ dội đã gần 40 năm, coi như cũng gần một đời người, không bom Mỹ dội. Nhưng tại sao chùa chiền vẫn xây nhiều mà Thánh, Phật đi đâu hết? Ai ở xứ này làm cho Thánh, Phật phát giận, lỉnh mặt quay đi? "Những pho tượng chùa Tây Phương không biết trả lời...Cửa vẫn đóng và đời im ỉm khóa" (Chế Lan Viên). Con người không còn biết tin vào cái gì, chỉ biết tin vào Chúa, Phật, Thánh, Tiên, nhưng nén nhang cứ cháy, lòng nhân thế vẫn lạnh tanh.

            Một con mưa bỗng ập xuống. Những giọt nước mưa trái mùa như nước mắt của Trời, như những giọt cảm thương của Phật. Nhưng khi con người sống bên nhau, cũng nhau trên thế gian này mà không có trước có sau, chỉ biết vơ vét về mình vinh thân phì gia đến mấy cũng không thấy đủ, không biết thương nhau, thì Trời, Phật, Thánh, Thần chắc cũng không ôm xuể, phải đành bó tay thôi! Số phận mỗi con người lay lắt trong xã hội cũng bấp bênh, phập phù trông mong sự "ăn may" như những tờ vé số!

M.D