Thứ Ba, 12 tháng 9, 2023
Trùng Dương: Cuộc bầu cử ngày 3 tháng 9, 1967 tại Miền Nam
Bích chương tranh cử của các ứng cử viên gồm 11 liên danh ứng cử tổng thống và phó tổng thống, và của các ứng cử viên thượng nghị viện tổ chức cùng ngày 3 tháng 9, 1967 dán bên hông chợ Bến Thành, Sài Gòn. Phải, băng rôn nhắc nhở dân chúng ngày đi bầu tại một vùng nông thôn. (Ảnh: flickr.com)
Nói đến quyền căn bản trong một chế độ dân chù, tức quyền đầu phiếu, hay quyền có tiếng nói, không thể không nhớ tới việc đã có lần người dân Việt có dịp cầm lá phiếu đó trên tay để chọn người mình cho là đáng tín cậy, mặc dù thực tế vẫn có những bất toàn của một nền dân chủ đầu tiên trong lịch sử tuy còn phôi thai.
Thứ Ba, 5 tháng 9, 2023
Cái chết của học giả Phạm Quỳnh: ngày 6/9/1945
![]() |
Học giả Phạm Quỳnh (17/12/1892–6/9/1945) |
Trần Gia Phụng: Tại sao cộng sản giết Phạm Quỳnh?
Cộng Sản Việt Nam (CSVN) giết Phạm Quỳnh hai lần: Lần đầu hạ sát, che giấu và phi tang thân xác ông tại Huế ngày 6-9-1945. Lần thứ hai bóp méo lịch sử, hủy diệt luôn sự nghiệp và thanh danh của ông. Một câu hỏi được đặt ra là lúc đó Phạm Quỳnh đã rút lui khỏi chính trường, tại sao cộng sản lại giết Phạm Quỳnh, trong khi không giết Trần Trọng Kim và toàn bộ nhân viên nội các Trần Trọng Kim, là những người đang còn hoạt động? Câu hỏi nầy cần tách ra làm hai phần để dễ tìm hiểu:
Thứ Sáu, 1 tháng 9, 2023
Đọc lại toàn văn Chiếu Thoái Vị của Vua Bảo Đại
TOÀN VĂN CHIẾU THOÁI VỊ (CÔNG BỐ CHÍNH THỨC TỪ 25/8/1945)
Vì nền độc lập của Việt Nam,
Để đạt hai mục đích ấy, Trẫm tuyên bố sẵn sàng hy sinh tất cả, và ước mong rằng sự hy sinh của Trẫm đem lại lợi ích cho Tổ quốc.
Lê Nguyễn: Chuyến Bắc hành của học giả Trương Vĩnh Ký và cái chết của Tổng Trú Sứ Paul Bert
![]() |
Học giả Trương Vĩnh Ký (6/12/1837–1/9/1898). Nguồn Hippolyte Arnoux và Emile Gselltrong Voyage de l'Égypte à l’Indochine – Paris 1870’s |
Hầu hết người Việt Nam và nhất là giới nghiên cứu sử học đã quá quen thuộc với Pétrus Trương Vĩnh Ký, một học giả xuất chúng am hiểu nhiều ngoại ngữ và có công lớn trong việc vận dụng chữ quốc ngữ trong giai đoạn sơ khai vào đời sống cộng đồng. Hàng trăm tác phẩm do ông để lại - đã xuất bản cũng như chưa xuất bản - có giá trị rất lớn trong điều kiện một xã hội Việt còn lạc hậu và đang bị ngoại bang chi phối. Tuy nhiên, có một mảng không nhỏ trong cuộc đời ông ít được đề cập đến, hoặc đề cập không đầy đủ, rõ ràng, khiến cho việc tìm hiểu và nhận định về nhân vật đặc biệt này dễ rơi vào trạng thái khiếm khuyết, phiến diện. Đó là mối quan hệ của Trương Vĩnh Ký với triều đình Huế, và với viên Tổng Trú sứ Paul Bert vào nửa sau thế kỷ 19.
***
Nói đến khả năng về ngoại ngữ của Trương Vĩnh Ký, có thể viện dẫn sau đây mấy dòng hồi ký của một du khách người Anh là J. Thomson, trong tác phẩm nhan đề “10 năm du hành ở Trung Quốc và Đông Dương”: “ Ông Petrousky (Petrus Ký-LN), một giáo dân Nam kỳ và là giáo sư dạy tiếng mẹ đẻ của ông tại Trường Thông ngôn Sài Gòn, là một ngoại lệ đáng lưu ý trong số những người bản xứ mà tôi vừa giới thiệu cùng bạn đọc. Ông từng theo học tại trường dòng Penang và tôi không bao giờ quên nỗi kinh ngạc khi được giới thiệu với ông. Ông nói chuyện với tôi bằng một thứ tiếng Anh rất vững, với một cách nhấn nhẹ nhàng của người Pháp, còn với tiếng Pháp, ông diễn tả không kém phần trong sáng và lịch sự. Tiếng Y Pha Nho, Bồ Đào Nha, Ý, ông cũng quen thuộc như những ngôn ngữ phương Đông; chính nhờ sự hiểu biết đặc biệt này mà ông đang nắm giữ một địa vị cao. Một ngày nọ đến thăm ông, tôi nhìn thấy ông đang thực hiện quyển Phân tích, đối chiếu các thứ tiếng chủ yếu trên thế giới, tác phẩm mà ông phải bỏ ra 10 năm lao động miệt mài. (Jean Bouchot – Un savant et un patriote cochinchinois – Petrus J.B. Trương-Vĩnh-Ký (1837-1898)- trang 43).
Thứ Sáu, 18 tháng 8, 2023
Nguyễn Gia Kiểng: Nhân kỷ niệm Cách Mạng Tháng Tám, giải oan cho Lâm Đức Thụ
![]() |
Ông Lâm Đức Thụ. |
Cuộc Cách Mạng Tháng 8 (19/8/1945) mà chúng ta sắp kỷ niệm lần thứ 78 đã mở đầu cho một giai đoạn khủng bố kinh hoàng. Hàng trăm nghìn người đã chết trong vài năm sau không phải vì chiến tranh. Trong tuyệt đại đa số họ là những người yêu nước và có kiến thức. Họ đã bị hành quyết, ám sát và thủ tiêu vì bị nghi ngờ là có thể không chấp nhận chủ nghĩa cộng sản. Một trong những nạn nhân đáng thương nhất là Lâm Đức Thụ. Ông là một trong những người xuất chúng nhất của Việt Nam trong nửa đầu thế kỷ 20 cả về tài năng lẫn nhân cách. Ông đã bị giết một cách dã man, vợ con có lẽ đã bị thủ tiêu ngay sau đó. Hơn thế nữa, ký ức của ông còn bị bôi nhọ mà không có ai bênh vực ông. Trả lại công lý cho Lâm Đức Thụ trước hết là bổn phận của lương tâm.
"Đi giết việt gian Lâm Đức Thụ!"
Lê Nguyễn: Cách dạy và học Sử cần được thay đổi sâu sắc trên tinh thần phi chính trị hóa.
![]() |
Nhà nghiên cứu lịch sử Lê Nguyễn. |
DĐTK: Thưa anh, trưởng thành ở Miền Nam trước năm 1975, với những kinh nghiệm bản thân về nền giáo dục VNCH, anh có thể nêu lên những nhận xét, đánh giá khái quát của anh về cách dạy và học môn Sử hồi đó ở bậc tiểu học, trung học, đại học. Và xin anh so sánh với bây giờ, từ chương trình học và thi cử, thái độ tiếp thu của học sinh, yếu tố chính trị trong chương trình…?
Nhà nghiên cứu lịch sử Lê Nguyễn:
Với tư cách một người được rèn luyện trong nền giáo dục miền Nam trước năm 1975, đồng thời là người quan sát thường xuyên nền giáo dục xã hội chủ nghĩa (XHCN) từ gần 50 năm qua, tôi xin trả lời về tình trạng dạy và học môn Sử tại miền Nam trước 1975 và tại Việt Nam hiện nay.
Nguyễn Xuân Thọ: Bức tường Berlin – Nước Đức chia cắt (tt)
Tại sao một nhà nước cảnh sát hùng mạnh như CHDC Đức, thừa sức xây 1400 km biên giới bất khả xâm nhập từ 1949 mà không khóa nổi mấy chục cây số đường biên Đông-Tây-Berlin suốt bao nhiêu năm, khiến 3 triệu người di tản qua đó?
Vấn đề nằm ở quy chế đặc biệt của thành phố Berlin trong các thỏa thuận ở Yalta và Potsdam. Ở đó việc chia tư nước Đức và thành phố Berlin là những điều khoản khác nhau, khiến Berlin trở thành một lãnh thổ đặc biệt.
Chỉ riêng việc Liên Xô huy động 2 triệu rưỡi quân, 7500 máy bay và 6000 xe tăng, tổn thất 80.000 người để chiếm trọn Berlin rồi sau đó nhường 3/4 thành phố cho Mỹ, Anh, Pháp đã nói lên tầm quan trọng của Berlin trong cục diện chính trị lúc đó.
Thứ Ba, 15 tháng 8, 2023
Nguyễn Xuân Thọ: Bức tường Berlin – Nước Đức chia cắt
![]() |
Bức tường Berlin, hình chụp năm 1986. |
Sáu năm sau, hè 1967, tôi đến Berlin với quan niệm Địch-Ta khá rõ ràng. Chúng tôi được dạy dỗ rằng bức tường Berlin là bức tường chống phát xít, bức tường bảo vệ hòa bình, rằng các bạn Đông Đức, Bắc Triều Tiên là những người đồng chí cùng cảnh ngộ, đang cùng đấu tranh thống nhất đất nước như người Việt mình.
Thứ Ba, 25 tháng 7, 2023
Trùng Dương: Tháng Bẩy nhìn lại việc chia cắt đất nước và cuộc di cư 1954 của ‘một biển người’
![]() |
Những người tị nạn miền Bắc di chuyển từ một tàu đổ bộ của Pháp đến tàu USS Montague của Mỹ trong Chiến dịch Con đường tới Tự do vào tháng 8 năm 1954. Hình: Wikipedia. |
Cuốn “Operation Passage to Freedom – The United States Navy in Vietnam, 1954-1955,” tạm dịch “Chiến Dịch Đường Tới Tự Do - Hải Quân Hoa Kỳ tại Việt Nam, 1954-1955,” do Ronald B. Frankum, Jr. biên soạn, là một trong những cuốn sách như vậy.
Thứ Sáu, 21 tháng 7, 2023
Lê Nguyễn: Tôn Thọ Tường, danh sĩ đất Gia Định thế kỷ XIX
![]() |
Tôn Thọ Tường (1825-1877), những năm cuối đời. Nguồn: Voyage de l'Egypte ... |
Hầu như trong suốt thế kỷ XX, mới chỉ có một tác giả duy nhất viết tác phẩm riêng về cuộc đời của Tôn Thọ Tường. Đó là ông Khuông Việt, tác giả quyển Tôn Thọ Tường do nhà Cảo Thơm xuất bản năm 1942. Dù bỏ ra nhiều công tìm hiểu, nghiên cứu, tác giả Khuông Việt cũng chỉ hoàn thành được một tập sách khổ nhỏ dày 150 trang, viết về cuộc đời và tác phẩm của Tôn Thọ Tường.
Thứ Sáu, 23 tháng 6, 2023
Terry Lee: Nguyễn Thái Học và cuộc Tổng Khởi Nghĩa
Tôi vô tình đọc được một thông báo trên Wikipedia tiếng Việt rằng họ đã sửa tên cuộc Tổng khởi nghĩa Yên Bái thành Khởi nghĩa Yên Bái (bỏ đi chữ ‘Tổng’). Chắc đây là họ làm dưới áp lực của chính quyền Đảng Cộng Sản Việt Nam (ĐCSVN), vì đối với ĐCSVN thì chỉ có cuộc ‘cách mạng tháng 8’ năm 1945 là Tổng Khởi Nghĩa, nên tôi viết bài này để chúng ta cùng ôn lại lịch sử. Chính sách của ĐCSVN đối với Việt Nam Quốc Dân Đảng (VNQDĐ) là chỉ vinh danh Nguyễn Thái Học và sau này thêm hai người Nguyễn Khắc Nhu và Phó Đức Chính, nhưng bỏ qua những anh hùng khác như cô Bắc, cô Giang, Ký Con Đoàn Trần Nghiệp v.v…, để làm giảm ảnh hưởng của VNQDĐ. ĐCSVN cũng sử dụng mọi thủ đoạn để bôi xấu và tận diệt VNQDĐ thuộc thế hệ thứ hai như Nguyễn Hải Thần, Võ Hồng Khanh, Trương Tử Anh, Nhất Linh Nguyễn Tường Tam, v.v…
Nguyễn Thái Học sinh ngày 30 tháng 12 năm 1902. Ngày 25 tháng 12 năm 1927 (lúc mới 25 tuổi), ông thành lập Việt Nam Quốc Dân Đảng. Nhiều người nghĩ rằng VNQDĐ là chi nhánh của Trung Hoa Quốc Dân Đảng (THQDĐ), nhưng sự thật không phải vậy. VNQDĐ không có liên quan gì đến THQDĐ. Theo Nhượng Tống viết trong cuốn sách ‘Nguyễn Thái Học 1902-1930’, đảng lấy tên VNQDĐ theo đề nghị của anh em Hà Nội trong lần họp đại hội đảng lần đầu tiên để soạn thảo chương trình và điều lệ của đảng.
Thứ Ba, 20 tháng 6, 2023
Hoàng Đình Tạo: Vài suy nghĩ nhân đọc 2 bộ sách về Việt Nam Quốc Dân Đảng
Qua Facebook, tui hỏi anh Trần Trung Đạo muốn mua tập Chính Luận thì tìm ở đâu? Thế là anh Trần Trung Đạo gởi cho tui một lô sách quý qua email, dĩ nhiên trong đó có cuốn Chính Luận của anh.
Sau khi đọc xong, tui liền đọc cuốn VIỆT NAM QUỐC DÂN ĐẢNG của bậc tiền bối HOÀNG VĂN ĐÀO.
Sở dĩ đây là cuốn kế tiếp, vì tôi vừa đọc xong bộ 4 cuốn QUỐC DÂN ĐẢNG của GS NGUYỄN MẠNH HÙNG phỏng vấn các bậc tiền bối của VIỆT QUỐC, ĐẠI VIỆT và DUY DÂN; được thâu băng và được nhiều người thiện chí giúp đỡ để ghi lại, sửa chính tả, trang trí bìa cũng như yểm trợ tài chánh. Mục đích của GS là kiểm điểm lại việc các đảng phái quốc gia đã làm gì? Thành công hay thất bại ra sao để gánh trách nhiệm trước lịch sử giai đoạn 1945-1954. Trong phần tài liệu, GS cũng liệt kê cuốn sách này trong trang điện tử Wikipedia.
Thứ Sáu, 16 tháng 6, 2023
Trần Trung Đạo: Không ai trong số họ đã hô “Việt Nam Quốc Dân Đảng muôn năm”
Tưởng Niệm Ngày Tang Yên Báy 17-6-1930
![]() |
Ảnh pháp trường Yên Báy 17 tháng 6 năm 1930. (Ảnh sưu tầm) |
Ngày 25 tháng 12, 1927 là ngày thành lập Việt Nam Quốc Dân Đảng, một tổ chức chính trị quy tụ đông đảo người Việt yêu nước với chủ trương “Làm một cuộc cách mạng quốc gia, dùng võ lực đánh đổ chế độ thực dân phong kiến, để lập nên một nước Việt Nam Độc lập Cộng hòa.”
Hội nghị đại biểu toàn quốc ngày 26 tháng 1, 1930 quyết định cuộc khởi nghĩa cả nước sẽ nổ ra vào đêm 9 rạng ngày 10 tháng 2, 1930. Tuy nhiên, vì gặp nhiều khó khăn trong việc tổ chức và Pháp có thể đã biết ngày nổi dậy, đảng trưởng Nguyễn Thái Học quyết định dời ngày khởi nghĩa sang đến 15 tháng 2, 1930.Nhiều nơi không nhận được tin nên vẫn bắt đầu vào đêm 9 tháng 2 hay như trường hợp Nguyễn Khắc Nhu chỉ huy cuộc khởi nghĩa ở Hưng Hóa và Lâm Thao vẫn quyết định tiến hành.
Trần Trung Đạo: Nhân dịp Tưởng Niệm Ngày Tang Yên Báy 17-6-1930 tìm hiểu lý do Trung Cộng “vinh danh” Tôn Dật Tiên và Cộng sản Việt Nam “vinh danh” Nguyễn Thái Học
![]() |
Chân dung Nguyễn Thái Học, Wikipedia |
![]() |
Chữ ký Nguyễn Thái Học (hình tư liệu) |
Theo The New York Times số ra ngày 6 tháng 3, 1982, 32 năm sau khi chiếm toàn lục địa, nhà cầm quyền Trung Cộng mới thả hết các đảng viên Quốc Dân Đảng Trung Hoa ra khỏi nhà tù mặc dù trong thời điểm đó nhiều đài tưởng niệm, nhiều đường phố và ngay cả nhiều trường đại học mang tên Tôn Văn, người sáng lập ra đảng này.
Phạm Trọng Chánh : Ngô Vi Quý, Đoàn Nguyễn Tuân, Phan Huy Ích và Nguyễn Du năm 1789-1790 trên đất nhà Thanh, dưới triều Tây Sơn
Năm 1789 sứ giả Tây Sơn Vũ Huy Tấn, Nguyễn Nễ đưa Nguyễn Quang Hiển cháu vua Quang Trung (con người anh cả) đi sứ.
Năm 1789. Ngô Vi Quý, làm Chánh sứ sang gặp đại thần Hòa Thân để dàn xếp việc vua Càn Long đòi hỏi : vua Quang Trung vào chầu, làm lễ ôm gối nhận tình cha con và cống voi để vua Càn Long xem voi là con vật thế nào mà quân Thanh thấy sợ bỏ chạy.
Thứ Sáu, 2 tháng 6, 2023
Lê Nguyễn: Về nhân vật Lưu Vĩnh Phúc trong lịch sử thời kỳ đầu kháng Pháp (Phần 2)
4) KHI LƯU VĨNH PHÚC VÀ QUÂN CỜ ĐEN BỊ LOẠI KHỎI VÒNG CHIẾN
Phải khách quan thừa nhận rằng trong hai trận đánh ở Ô Cầu giấy năm 1873 và năm 1883, có công lao rất lớn của quân Cờ Đen. Tổ chức này đã chuyển mình từ những thổ phỉ trong thời gian đầu mới trốn sang Việt Nam thành một đội quân tinh nhuệ dưới quyền điều động của quan binh Việt Nam và đã làm quân Pháp lắm phen mất ăn mất ngủ.
Thứ Ba, 30 tháng 5, 2023
Lê Nguyễn: Về nhân vật Lưu Vĩnh Phúc trong lịch sử thời kỳ đầu kháng Pháp (Phần 1)
Cho đến nay, người ta vẫn tìm thấy bàng bạc đây đó những chuyện kể, những bài viết nhắc đến nhân vật này như một tên thảo khấu chuyên gieo rắc tai ương cho dân lành và đáng bị lên án nặng nề. Điều này không khó hiểu, khi ta biết rằng nhiều tư liệu mà các nhà nghiên cứu sử thường xuyên tham khảo được biên soạn bởi những cây bút thực dân. Họ đã gọi nhiều lãnh tụ kháng chiến Việt Nam như Hoàng Hoa Thám, Phan Đình Phùng, Nguyễn Thiện Thuật là những “pirates” (kẻ cướp) hay “rebelles” (kẻ phản loạn) … Với họ, Lưu Vĩnh Phúc còn hơn thế nữa, khi quân lính của ông từng sát hại hai sĩ quan ưu tú đã góp phần rất lớn vào việc hoàn thiện cuộc chinh phục toàn cõi Việt Nam của họ.
Thứ Sáu, 19 tháng 5, 2023
Đỗ Thông Minh : Trích Tuyển Tập Biên Khảo “Sự thật Hồ Chí Minh & những hệ lụy"
Những điều ngộ nhận về Hồ Chí Minh
Giải Mã 1 Số Nghi Vấn Lịch Sử!
![]() |
1- HCM không được sinh ra ngày 19/5, ngày ấy chỉ là ngày thành lập “Việt Nam Độc Lập Đồng Minh Hội” (19/5/1941)! Thời đó nhiều gia đình không làm khai sinh con, nên sau hầu hết con cái cũng không biết được sinh ra ngày nào! Giáo sư Tiến sĩ về HCM học Hoàng Chí Bảo trong 1 buổi nói chuyện cũng đã công khai xác nhận điều này.
2- HCM không được sinh ra vào năm 1890, năm này chỉ là 1 trong 5 năm sinh HCM đã khai báo (1890, 1892, 1894, 1895, 1900, 1903...)!
Trần Gia Phụng: Công hay tội?
![]() |
Hồ Chí Minh trong phòng làm việc ở căn cứ Việt Bắc (Ảnh tư liệu) |
1.- DU NHẬP CHỦ NGHĨA CỘNG SẢN
Hồ Chí Minh (HCM) là đảng viên đảng Cộng Sản Pháp năm 1920, đến Moscow và vào học Trường Đại học Lao động Cộng sản Phương Đông (Communist University of the Toilers of the East) năm 1923. Cuối năm 1924, Liên Xô gởi HCM qua hoạt động ở Quảng Châu (Trung Hoa). Năm 1930, vâng lệnh Liên Xô, HCM thành lập đảng Cộng Sản Việt Nam (CSVN) tại Hồng Kông. Sau vài tháng, do lệnh của Liên Xô, đảng CSVN đểi tên thành đảng Cộng Sản Đông Dương. Năm 1945, HCM cùng đảng CS cướp chính quyền và thành lập nhà nước Cộng sản đầu tiên ở Á Châu.
Thứ Ba, 9 tháng 5, 2023
Dương Quốc Chính: Canh bạc tất tay của Trung Cộng
Bởi vì, Trung cộng từ khi hình thành 4 năm trước vẫn mang tiếng là thổ phỉ đi lên, dạng khởi nghĩa nông dân cướp chính quyền của giới tinh hoa Quốc dân đảng. Chính danh chả có, không phải đánh đổ thực dân, phong kiến gì cả. Nên chẳng có vai trò trong mắt quốc tế.
Để khuếch trương thanh thế, tỏ ra 1 nước lớn, sau cả trăm năm bị coi là Đông Á bệnh phu, bị Tây, Nhật ức hiếp, Trung cộng bắt buộc phải "xuất khẩu cách mạng" sang Bắc Triều Tiên và Bắc Việt Nam. Đem làn sóng đỏ lan ra các nước lân bang, cũng chính là vùng đệm (thuộc quốc) cũ của Trung Quốc. Bề ngoài thì coi là tình hữu nghị vô sản cùng xây dựng thế giới đại đồng, nhưng bản chất là Trung cộng muốn vợt lại thuộc địa cũ.