Tác giả: Trần Hậu Tuấn

Nhà xuất bản Thông Tấn ngày 23/06/2023, 231 trang, khổ 21 x 26 cm, song ngữ Việt – Anh

Dù rằm tháng Bảy với Lễ Vu Lan, Lễ Xá tội vong nhân mới qua được 7-8 ngày, nhưng cuối tuần này Sài Gòn vẫn có nhiều triển lãm cá nhân, đó cũng là một nét khác biệt của đô thành này vậy.

Từ ngày 26-30/8/2023 tại Hawaii Artspace số 5A/2, Trần Phú, Phường 4, Quận 5, Saigon, Vietnam, sẽ diễn ra cuộc triển lãm có tên “Lật mặt” (The Faces) của họa sĩ Bác Văn Vương tức Đỗ Trí Dũng, tức nhà thơ, nhà văn Vương Văn Quang, Văn Vương. Triển lãm trưng bày 18 tác phẩm chất liệu acrylic trên vải.

Tưởng Niệm 30 năm ngày mất của họa sĩ Nguyễn Gia Trí (20/6/1993–20/6/2023), đọc lại bài viết của nhà nghiên cứu và phê bình về mỹ thuật Huỳnh Hữu Ủy. 

Lùm tre nông thôn. 1936. Sơn mài. Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Trường Mỹ Thuật Đông Dương được thành lập năm 1924 ở Hà Nội, chỉ trong một thời gian ngắn chừng hơn mươi năm, đã đặt nền tảng cho một nền nghệ thuật mới hình thành và phát triển. Nếu trường Mỹ Thuật Hà Nội không được thành lập thì có lẽ ngày nay Việt Nam vẫn chưa có một nền nghệ thuật hiện đại, và mỹ thuật Việt Nam vẫn bị chìm lấp, lẫn lộn với mỹ thuật Trung Hoa. Nguyễn Gia Trí vào học trường Mỹ Thuật Hà Nội khóa 5, nhưng bỏ học lở dở, sau đó dường như theo lời khuyến khích của họa sĩ Victor Tardieu, ông trở lại trường, theo học khóa 7 cùng với các bạn đồng môn Lưu Văn Sìn, Trần Văn Cẩn, Nguyễn Văn Tại, Vũ Đức Nhuận ... vào năm 1931. Chỉ vài năm sau đó, ông đã là một khuôn mặt nổi bật, đến độ trên đất Hà thành văn vật thời thập niên 40-50, đã có lời truyền tụng về tứ tượng trong nghề hội họa: nhất Trí, nhì Lân, tam Vân, tứ Cẩn (Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Tường Lân, Tô Ngọc Vân, và Trần Văn Cẩn). (1)

Từ ngày 21 – 29/4/2023 tại tại May ArtSpace. 36/70 Nguyễn Gia Trí, quận Bình Thạnh, Sài Gòn, đã diễn ra cuộc triển lãm có tên "Bước xuống cầu thang & Tìm" của họa sĩ, nhà thơ Bùi Chát. 

Về họa sĩ Bùi Chát: (họa sĩ tự dạy) như chính anh tự nhận:

Theo học và tốt nghiệp cử nhân văn chương, rồi cử nhân luật

Cựu thi sĩ, đã xuất bản 7 tập thơ, đồng thời là người làm xuất bản

Bắt đầu cầm cọ lai rai vào đầu những năm 2000, nhưng phải bỏ dở nhiều lần trước khi theo hẳn hội họa vào năm 2019

Trong bầu không khí bị ô nhiễm bởi chiến tranh Ukraine và bóng dáng của dịch bịnh Covid-19 vẫn còn lảng vảng đâu đó, cuộc sống tại các nước châu Âu bị ảnh hưởng về nhiều mặt. Tại Pháp, vị thế và vai trò của Tổng thống Pháp-Emmanuel Macron, một trong những cột trụ lãnh đạo liên minh châu Âu (EU) không ngừng bị thử thách. Mặc dù vậy, sanh hoạt văn học nghệ thuật của châu Âu, nhất là của Pháp, vẫn không ngừng phát triển. Cụ thể nhất, mới đây, hôm 21-4-2023 trong khuôn khổ Lễ Hội Sách Paris-Festival du Livre de Paris-nhà văn nữ Việt Nam Dương Thu Hương được trao giải “Cino del Duca-2023”, một trong những giải văn học danh giá của nước Pháp với số tiền thưởng trị giá 200,000 Euros. 

Bức “La Famille dans le jardin” của họa sĩ Lê Phổ. Hình do Sotheby’s cung cấp cho tác giả.

Từng xuất hiện tại nhà đấu giá Christie's Singapore ngày 28/3/1999, nay “La famille dans le jardin” (Gia đình ở ngoài vườn, mực và bột mực [gouache] trên lụa, 91,3cm x 61,5cm, 1938) của Lê Phổ lại tái xuất hiện.

Dù phần giá ước định để chế độ “theo yêu cầu” (Estimate: Upon Request), nhưng có thể dự đoán bức này khi lên sàn sẽ sớm vượt ngưỡng 1 triệu USD. Bất chấp kinh tế đang suy vi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các lĩnh vực xa xỉ phẩm như đấu giá.

TẠI SAO VẬY?

THỨ NHẤT, đây là bức tranh lụa được sáng tác trong giai đoạn thứ hai của Lê Phổ - giai đoạn quan trọng nhất của đời ông. Năm 1937, ông trở lại Pháp, rồi định cư cho đến khi qua đời năm 2001 tại Paris, mà chưa một lần quay trở về quê hương. 

Họa sĩ Hoàng Đăng Khanh tại phòng triển lãm

Lời giới thiệu: “Mây Cao Nguyên” là tên cuộc triển lãm tranh cá nhân của họa sĩ Hoàng Đăng Khanh, tại REI Artspace | 371/4 Hai Bà Trưng, Quận 3, Saigon từ ngày 18/03 đến hết 02/04/2023. Triển lãm gồm 27 tác phẩm được vẽ bằng màu acrylic trên vải canvas, về thành phố Đà Lạt, theo họa sĩ, là lời tri ân của anh với thành phố nơi anh từng sống và học tập, nơi hội tụ gia đình, bạn bè và người thân.

Hoàng Đăng Khanh là một hoạ sỹ tự học đến từ Huế. Anh là con trai của họa sĩ tài hoa xứ Huế Hoàng Đăng Nhuận (1942-2021). Họa sĩ Hoàng Đăng Nhuận từng có tranh tham dự triển lãm tại Mỹ, Pháp, Hong Kong, Singapore…, được sưu tập tại Viện Bảo tàng mỹ thuật Việt Nam và Singapore, cũng như trong các bộ sưu tập tư nhân ở châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ.

Họa sĩ Nguyễn Gia Trí, Wikipedia

“Tôi làm sơn mài từ khi nó mới có, nên tuổi của tôi cùng tuổi với sơn mài. Tôi sống với nó như cá sống với nước nên không biết mình sống nữa”. Đó là lời họa sĩ Nguyễn Gia Trí nói với họa sĩ trẻ Nguyễn Xuân Việt, người mà ông nhận làm đệ tử vào những năm cuối đời. [1]

Đã 90 năm từ ngày cậu Trí ra đời trong một làng quê vùng đá ong Bắc Bộ (làng An Tràng, huyện Chương Mỹ, tỉnh Hà Đông). Giấy Chứng minh Nhân dân (CMND) của ông sau này ghi ông sinh ngày 6 tháng 10 năm 1912, nhưng ông Trí cùng mọi người thân đều khẳng định ông sinh năm 1908 (Kỷ Dậu). Không có tài liệu nói rõ về gia thế ông. Sinh thời ông Trí chỉ kể sơ với vợ con: cụ tổ Nguyễn Gia Phúc là người chuyên thêu y phục triều đình, đến đời ông thân sinh là Nguyễn Gia Cư còn làm công việc ấy. Chỉ riêng một việc: ba anh em ruột Nguyễn Gia Tường là giáo sư nổi tiếng của Collège Bưởi, Nguyễn Gia Trí học Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương ngành hội hoạ (theo hoạ sĩ Hoàng Tích Chù [2] thì ông Trí học Collège Bưởi rồi thi ngay vào Cao Đẳng Mỹ Thuật, bà Trí lại cho biết chồng mình có kể rằng ông đã theo học trường Y một thời gian rồi mới bỏ đi học vẽ), Nguyễn Gia Đức học Cao Đẳng Mỹ Thuật ngành Kiến trúc (và sau này trở thành một kiến trúc sư hàng đầu), cũng khiến ta hình dung được môi trường văn hoá gia đình rất thuận lợi cho một người đi vào con đường nghệ thuật.

Lời giới thiệu: Họa sĩ Nguyễn Trọng Khôi tốt nghiệp trường Cao đẳng Mỹ thuật Gia định, Sài Gòn năm 1973. Tên tuổi của ông đã được khẳng định từ trước 1975, khi ông làm minh họa bìa sách và báo cho Nhà xuất bản Vàng Son giai đoạn 1971–1975 cũng như qua các cuộc triển lãm tranh, liên tiếp từ năm 1972–1988. Sau khi sang Mỹ định cư từ năm 1988 cho đến nay, Họa sĩ Nguyễn Trọng Khôi tiếp tục có những cuộc triển lãm tại nhiều nơi ở Mỹ (cá nhân hay nhóm) và ông cũng trở về Việt Nam, triển lãm nhiều lần tại Hội An, Huế, Sài Gòn, Hà Nội… Tranh của ông đa dạng về thể loại, phong cách và bút pháp: từ Hiện thực, Hiện thực Biểu hiện, Trừu tượng cho tới Siêu thực…

Quý mão của tôi

Nữ họa sĩ Thanh Trí (1939–2023)

ĐẶNG TIẾN: GIỚI THIỆU NỮ HỌA SĨ THANH TRÍ