Thứ Sáu, 17 tháng 11, 2023
Richard Gowan: Liên Hiệp Quốc đã đánh mất niềm tin trước thế giới ra sao?, Foreign Affairs, Đinh Tỵ biên dịch
Thậm chí kể từ năm 1947, khi Đại hội đồng LHQ biểu quyết chia tách vùng đất Palestin thành các quốc gia Do Thái và Ả Rập, tổ chức này đã vật vã đối phó khủng hoảng Trung Đông rồi. Trong những thập niên qua, các cuộc thảo luận về hồ sơ xung đột Israel-Palestin tại LHQ đơn giản là bổn cũ soạn lại: Mỹ thường bỏ phiếu phủ quyết ngăn Israel không bị Hội đồng bảo an lên án, trong khi các nước Ả Rập vận động các nước đang phát triển bảo vệ thường dân Palestin. Các cuộc tranh cãi tại LHQ trong các tuần vừa qua sau vụ Hamas tấn công ngày 7 tháng 10 chủ yếu diễn lại kịch bản quen thuộc này. Hoa Kỳ cản trở Hội đồng bảo an kêu gọi một lệnh hưu chiến tại Dải Gaza, đồng thời không phản đối một nghị quyết vào cuối tháng 10 được đại đa số thành viên Đại hội đồng yêu cầu một “lệnh hưu chiến vì lý do nhân đạo”.
Thứ Ba, 7 tháng 11, 2023
Michael A. Cohen, Christopher Preble và Monica Duffy Toft: Bài học cho Israel về cuộc chiến của Mỹ ở Afghanistan, Foreign Affairs, Nhật Hiên biên dịch.
 |
| Lính IDF (Israel Defense Forces: Lực lượng Phòng vệ Israel) chuẩn bị cho chiến dịch trên bộ ở Gaza |
Làm thế nào để tránh một vũng lầy ở Gaza
Khi Israel thương tiếc vụ hơn 1.400 công dân bị khủng bố Hamas thảm sát vào ngày 7 tháng 10, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tới Tel Aviv để cam kết Mỹ sẽ hỗ trợ. Nhưng khi xuất hiện cùng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Biden cũng đưa ra điều cần thận trọng lưu ý. Ông nhớ lại, sau vụ tấn công 11/9, “ở Hoa Kỳ chúng tôi rất tức giận. Và mặc dù chúng tôi tìm kiếm công lý và có được công lý, chúng tôi cũng đã phạm sai lầm.”
Thứ Ba, 24 tháng 10, 2023
Michael Bennon và Francis Fukuyama: Con đường dẫn tới sự hủy diệt của Trung Quốc, Foreign Affairs, Cù Tuấn biên dịch
Năm nay đánh dấu kỷ niệm 10 năm Sáng kiến Vành đai và Con đường (Belt and Road Initiative, BRI) của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, dự án phát triển cơ sở hạ tầng lớn nhất và tham vọng nhất trong lịch sử nhân loại. Trung Quốc đã cho hơn 100 quốc gia vay hơn 1 nghìn tỷ USD thông qua chương trình này, làm giảm tiền của phương Tây chi cho các nước đang phát triển và gây lo ngại về sự lan rộng quyền lực và ảnh hưởng của Bắc Kinh. Nhiều nhà phân tích đã mô tả hoạt động cho vay của Trung Quốc thông qua BRI là “ngoại giao bẫy nợ”, được thiết kế để mang lại cho Trung Quốc lợi thế trước các quốc gia khác, và thậm chí chiếm đoạt cơ sở hạ tầng và tài nguyên của họ. Sau khi Sri Lanka chậm thanh toán cho dự án cảng Hambantota gặp khó khăn vào năm 2017, Trung Quốc đã có được hợp đồng thuê cảng này trong thời hạn 99 năm như một phần của thỏa thuận đàm phán lại khoản nợ. Thỏa thuận này làm dấy lên mối lo ngại ở Washington và các nước phương Tây khác rằng mục đích thực sự của Bắc Kinh là giành được quyền tiếp cận các cơ sở chiến lược trên khắp Ấn Độ Dương, Vịnh Ba Tư và châu Mỹ.
Thứ Ba, 17 tháng 10, 2023
Micheal Kimmage và Hanna Notte: Giải mã trật tự toàn cầu qua lăng kính cuộc khủng hoảng Trung Đông và các nơi khác, Foreign Affairs, Đinh Tỵ biên dịch
 |
| Vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, Hamas phát động một cuộc tấn công bất ngờ, tuyên bố đã bắn hơn 5.000 quả tên lửa vào Israel từ Dải Gaza trong vòng 20 phút. |
Thứ Sáu, 13 tháng 10, 2023
Suzanne Maloney: Cái kết cho chiến lược thoái lui của Mỹ tại Trung Đông, Foreign Affairs, Đinh Tỵ biên dịch
 |
| Tàn tích của đồn cảnh sát Sderot sau khi bị Hamas tấn công và IDF (Lực lượng Phòng vệ Israel) chiếm lại được. |
Thứ Ba, 10 tháng 10, 2023
Hanna Notte: Moscow đang tập họp các kẻ thù chống Washington, Foreign Affairs, Đinh Tỵ biên dịch
Nhìn bề ngoài, cuộc chiến chống Ukraine, ra xem là một thảm họa cho Nga. Với hầu hết binh lực đang dồn lực chiến đấu với lực lượng Kyiv, Moscow đang vật lộn duy trì quân đồn trú ở hải ngoại. Nga cũng đã tái triển khai cùng với một số vũ khí và hệ thống quân sự nhắm vào Châu Âu mà nó đã đặt tại Châu Á và Trung Đông. Và các thương vụ vũ khí của Moscow, vốn trên đà sụt giảm, hiện giờ đang ở tình cảnh bấp bênh hơn. Các lệnh trừng phạt đã cản trở các khách hàng truyền thống của Nga duy trì hợp đồng mua sắm vũ khí, cộng thêm bộ mặt trình diễn tệ hại của quân đội Nga trên chiến trường đã khiến niềm háo hức trang bị vũ khí Nga lụi tàn đi.
Thứ Sáu, 29 tháng 9, 2023
Gina Anne Tam: Đằng sau cuộc đàn áp tiếng Quảng Đông và các phương ngữ ở Trung Quốc, Foreign Affairs, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Tại sao Bắc Kinh lại tìm cách quảng bá tiếng Quan Thoại?
Cuối tháng 8 vừa qua, chính quyền Hong Kong đã đột kích vào nhà của Andrew Chan, người sáng lập một nhóm ủng hộ tiếng Quảng Đông có tên là Hiệp hội Học tập Ngôn ngữ Hong Kong (Hong Kong Language Learning Association). Lực lượng an ninh quốc gia đã thẩm vấn Chan về một cuộc thi tiểu luận mà nhóm của ông đã tổ chức ba năm trước đó, dành cho các tác phẩm văn học viết bằng tiếng Quảng Đông, ngôn ngữ phổ biến ở Hong Kong. Một trong những tác phẩm lọt vào vòng chung kết của cuộc thi là một truyện ngắn viễn tưởng, kể về một chàng trai trẻ tìm cách khôi phục lịch sử của Hong Kong vốn đã bị chế độ độc tài xóa bỏ. Trong quá trình lục soát nhà của Chan mà không hề có lệnh khám xét, cảnh sát đã yêu cầu ông xóa tác phẩm trên khỏi trang web của mình, đe dọa sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho ông và gia đình. Sau đó, Chan đưa ra tuyên bố rằng ông không còn lựa chọn nào khác ngoài giải tán Hiệp hội, một tổ chức đã giúp quảng bá văn hóa Hong Kong thông qua việc bảo tồn tiếng Quảng Đông trong gần mười năm.
Thứ Ba, 26 tháng 9, 2023
John Mueller: Tại sao Mỹ không nên áp dụng chính sách ngăn chặn với Trung Quốc?, Foreign Affairs, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Trong cuộc tranh luận về cách nước Mỹ nên ứng phó với một Trung Quốc đang ngày càng quyết đoán, nhiều nhà bình luận đã ủng hộ một giải pháp có sẵn: chính sách ngăn chặn [1] Bằng cách áp dụng chính sách Chiến tranh Lạnh này, Washington đã đẩy lùi những tiến bộ chính trị và quân sự của Liên Xô (và Trung Quốc) ở bất cứ nơi nào chúng xuất hiện, nhờ đó ngăn chặn chủ nghĩa cộng sản quốc tế lan rộng. Theo lối nghĩ này, chính sách ngăn chặn đã giành chiến thắng trong Chiến tranh Lạnh, cho phép người Mỹ kiểm soát sức mạnh của Liên Xô mà không cần tham gia vào một cuộc chiến trực tiếp với nước này.
Thứ Sáu, 22 tháng 9, 2023
Liana Fix và Michael Kimmage: Liệu phương Tây có bỏ rơi Ukraine?, Foreign Affairs, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
 |
| Cuộc xâm lược Ukraine của Nga từ cuối tháng 2, 2022. |
Khi Nga sáp nhập Crimea và xâm chiếm miền đông Ukraine năm 2014, Kyiv có rất nhiều người ủng hộ. Pháp, Đức, Anh, và Mỹ đều tìm cách khôi phục chủ quyền của Ukraine qua các biện pháp trừng phạt đối với Nga hoặc qua con đường ngoại giao, nhưng họ từ chối can thiệp quân sự trực tiếp. Và rất lâu sau đó họ mới cung cấp viện trợ quân sự sát thương – trong trường hợp của Washington là đến tận năm 2019.
Tuy nhiên, đến cuối tháng 2/2022, khi Nga tập trung lực lượng ở biên giới Ukraine, sự miễn cưỡng đó gần như đã tan biến. Tính chất tàn bạo của cuộc xâm lược và tài lãnh đạo lôi cuốn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã dẫn đến đợt viện trợ tài chính và quân sự đầu tiên của phương Tây. Thành công đáng kinh ngạc trên chiến trường của Ukraine vào tháng 9 và tháng 10/2022 đã mở ra cơ hội cho những hỗ trợ tham vọng hơn.
Thứ Bảy, 12 tháng 8, 2023
Tatiana Stanovaya: Thời đại hỗn loạn của Putin – Nguy cơ nước Nga rối loạn, Foreign Affairs, Trịnh Khải Nguyên-Chương biên dịch.
Lời người dịch: Càng ngày càng sa lầy tại cuộc chiến Ukraine, nội tình nước Nga theo đó ngày càng đen tối, trở nên phức tạp và hỗn loạn, nhất là sau vụ binh biến của nhóm lính đánh thuê Wagner. Tình trạng này có thể dẫn đến một tương lai bi thảm đen tối hơn nhiều cho nước Nga và hòa bình thế giới nếu các nhóm quyền lực theo dân tộc chủ nghĩa, cực đoan và cứng rắn lên nắm quyền. Đó là nhận định của tác giả Tatiana Stanovaya trong bài phân tích công phu dưới đây. Bà là Nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm Á-Âu Carnegie Nga, đồng thời là sáng lập viên và giám đốc điều hành của công ty phân tích chính trị R.Politik.
***
Thứ Sáu, 11 tháng 8, 2023
Keren Yarhi-Milo và Laura Resnick Samotin: Đọc Vị Lòng Dạ Của Nhà Độc Tài? Chuyện không tưởng, Foreign Affairs, Đinh Tỵ biên dịch
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng không mấy tin vào sự thật này, với nhận định, vào cuối tháng giêng tổng thống Biden tuyên bố nếu sắp tới cuộc xâm lược diễn ra đơn giản sẽ là ‘thảm họa” cho Nga. Chính phủ Đức cũng đánh giá, Nga xua quân tấn công là điều không tưởng, đến nổi trưởng cơ quan tình báo Đức bị kẹt tại Kyiv vào thời điểm Nga tràn quân sang Ukraine và phải nhờ nhân viên an ninh hộ tống di tản để thoát khỏi chảo lửa chiến tranh.
Thứ Ba, 1 tháng 8, 2023
Sheena Chestnut Greitens: Nỗi ám ảnh của Tập Cận Bình về an ninh, Foreign Affairs, Trịnh Khải Nguyên-Chương dịch
 |
| Tập Cận Bình, hình chụp năm 2023. |
Thứ Sáu, 21 tháng 7, 2023
Calder Walton: Cuộc chiến gián điệp mới giữa các cường quốc, Foreign Affairs, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch.
Trung Quốc và Nga đã sử dụng các cơ
quan tình báo để làm suy yếu
Mỹ như thế
nào?
Ch iến tranh Lạnh
chưa bao giờ
kết thúc. Chí ít thì đó là quan điểm của
Tổng thống
Nga Vladimir Putin. Dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy
Điện Kremlin vẫn
tiếp tục
cuộc chiến
vĩ đại chống
lại phương
Tây ngay cả
sau khi Liên Xô sụp đổ là hoạt
động của
các cơ quan tình
báo và
an ninh Nga. Thông qua các chiến
dịch của
mình, và qua quyền lực to lớn
mà họ nắm
giữ trong xã hội
Nga, họ đã tiếp
tục những
gì mà tình báo Liên Xô đã bỏ dở. Kể
từ năm 1991, các cơ quan này
đã bị
thúc đẩy bởi
một chiến
lược phục
thù, nhằm làm cho nước
Nga vĩ đại trở
lại và đảo
ngược trật
tự quốc
tế do Mỹ
lãnh đạo sau Chiến
tranh Lạnh. Cuộc
chiến của
Putin ở Ukraine là kết cục
đẫm máu của
chiến lược
đó.
Thứ Ba, 11 tháng 7, 2023
Andrei Soldatov & Irina Borogan: Cuộc khủng hoảng an ninh thực sự của Putin, Foreign Affairs, Trịnh Khải Nguyên-Chương biên dịch
 |
| Vladimir Putin. Hình Wikimedia |
Một trong số nhiều câu hỏi chưa được trả lời thỏa đáng về cuộc nổi dậy của thủ lĩnh Wagner, Yevgeny Prigozhin là tại sao guồng máy an ninh rộng lớn của Nga lại chuẩn bị quá kém cỏi để đối phó với cuộc nổi dậy đó. FSB, cơ quan an ninh chính của Điện Kremlin, từ lâu đã đặt nặng vấn đề “phòng ngừa” và thực hiện các bước tích cực để ngăn chặn bất kỳ mối đe dọa nào đối với nhà nước Nga. Thậm chí cơ quan này còn gài mật báo viên trong tổ chức Wagner. Tuy nhiên, hình như họ đã không có hành động nào để ngăn chặn cuộc binh biến trước khi nó bắt đầu, hoặc để cảnh báo Điện Kremlin về kế hoạch của Prigozhin.
Francis Fukuyama: Cuộc đối đầu giữa chủ nghĩa tự do và chủ nghĩa dân tộc, Foreign Affairs, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Phần 1.
Chủ nghĩa tự do đang gặp nguy hiểm. Các nguyên tắc cơ bản của xã hội tự do – là chấp nhận sự khác biệt, tôn trọng các quyền cá nhân, pháp quyền, và nhiều nguyên tắc khác – đang bị đe dọa, khi thế giới chịu ảnh hưởng từ thứ có thể gọi là suy thoái dân chủ, hoặc thậm chí là khủng hoảng dân chủ. Theo tổ chức Freedom House, các quyền chính trị và tự do dân sự trên khắp thế giới đã giảm đều mỗi năm trong suốt 16 năm qua. Sự suy tàn của chủ nghĩa tự do thể hiện rõ qua sức mạnh ngày một lớn của các chế độ chuyên chế như Trung Quốc và Nga, sự sa sút của các thể chế tự do – hay tự do trên danh nghĩa – ở các nước như Hungary và Thổ Nhĩ Kỳ, và sự thụt lùi của các nền dân chủ tự do như Ấn Độ và Mỹ.
Thứ Ba, 4 tháng 7, 2023
Liana Fix & Michael Kimmage: Ngày tàn của Putin sắp đến?, Foreign Affairs, Trịnh Khải Nguyên-Chương biên dịch
 |
| Cuộc binh biến của Yevgeny Prigozhin ở Rostov-on-Don vào ngày 24 tháng 6 năm 2023. Hình Wikipedia |
Cuộc xâm lăng của Nga vào Ukraine đã đập tan huyền thoại Tổng thống Nga Vladimir Putin là một nhà độc tài bất khả xâm phạm. Trước ngày 24 tháng 2 năm 2022, Putin có thể tỏ ra là vô đạo đức và hiếu chiến, nhưng qua các cuộc phiêu lưu quân sự ở Syria, Crimea, và xa hơn nữa, ông ta có vẻ như là một chiến lược gia có năng lực. Thế rồi, trong một nước cờ tính toán, ông ta thể hiện sự kém cỏi của mình bằng cách xâm lăng một quốc gia không hề gây ra mối đe dọa nào cho nước Nga, và thất bại hết phen này đến phen khác trong những mưu lược quân sự của mình – mà ví dụ mới nhất là cuộc binh biến diễn ra trong thời gian ngắn ngủi do ông Yevgeny Prigozhin, thủ lĩnh nhóm lính đánh thuê Wagner, chủ mưu hôm cuối tuần qua. Điều này, thêm một lần nữa, cho thấy huyền thoại độc tài của Putin đang trên đà suy yếu.
Thứ Sáu, 23 tháng 6, 2023
Gideon Rose: Cuộc chiến mà Ukraine có thể thắng, Foreign Affairs, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Tại sao phương Tây nên giúp Kyiv giành lại toàn bộ lãnh thổ?
Tháng 2/2022, Nga xâm lược Ukraine với ý định chiếm lãnh thổ và xóa bỏ nền độc lập mà người Ukraine đã giành được sau khi Liên Xô sụp đổ ba thập niên trước. Xét đến sự chênh lệch lớn về quy mô quân đội và sức mạnh giữa hai bên tham chiến, gần như chẳng ai nghĩ Ukraine sẽ có nhiều cơ hội. Những người bi quan cho rằng Kyiv sẽ thất thủ trong vài ngày hoặc vài tuần. Những người lạc quan hơn thì tin rằng quá trình đó mất vài tháng. Rất ít người nghĩ rằng Ukraine có thể đáp trả kẻ tấn công mình.
Một tháng sau khi cuộc xâm lược bắt đầu, hai chuyên gia về Nga, Thomas Graham và Rajan Menon, đã viết trên tạp chí Foreign Affairs, “Một chiến thắng mỹ mãn có lẽ nằm ngoài tầm với. Ukraine và những người ủng hộ phương Tây của họ không có khả năng đánh bại Nga với bất kỳ thời hạn nào.” Cùng lúc đó, nhà khoa học chính trị Samuel Charap đồng ý, “Tinh thần phản kháng dũng cảm của Ukraine – ngay cả khi được kết hợp với áp lực ngày càng lớn của phương Tây lên Moscow – vẫn khó có thể vượt qua các lợi thế quân sự của Nga, chứ chưa nói đến việc lật đổ Putin. Nếu không đạt được thỏa thuận với Điện Kremlin, kết quả tốt nhất có lẽ là một cuộc chiến lâu dài, gian khổ, mà đằng nào Nga cũng sẽ giành chiến thắng.” Ba tháng sau khi chiến tranh nổ ra, hai nhà sử học Liana Fix và Michael Kimmage lập luận rằng “một thất bại quân sự toàn diện của Nga trước quân đội Ukraine, bao gồm cả việc tái chiếm Crimea, gần như là điều viển vông.” Bốn tháng sau, nhà khoa học chính trị Emma Ashford đã nâng cấp chiến thắng của Ukraine thành một “tưởng tượng nguy hiểm”.