Tranh: Họa sĩ Nguyễn Thị Hợp

Được tin BÀ DOÃN QUỐC SỸ

Nhũ danh HOÀNG THỊ THẢO

Pháp danh DIỆU THẢO

Đã mãn phần vào lúc 5 giờ chiều

ngày 08 tháng 9 năm 2011

nhằm ngày 11 tháng 8 năm Tân Mão

tại Houston, Texas, USA

Hưởng thọ 86 tuổi

Thánh kính phân ưu với Nhà văn DOÃN QUỐC SỸ

 và tang quyến.

Ngày hôm qua 23 tháng 10, 2010, một độc giả của DĐTK đã gọi điện thoại đến Tòa soạn cho biết rằng loạt bài "Đừng Lặp Lại Kinh Nghiệm Chiến Tranh Việt Nam" (nguyên tác của Richard Nixon, Nường Lý chuyển ngữ) hiện đang đăng đến kỳ thứ 6, nhưng thiếu mất kỳ thứ 3.

Chúng tôi đã xem lại thì có kỳ thứ 3 chứ không thiếu. Độc giả có thể kiểm soát lại các kỳ đã đăng bằng cách bấm vào tên tác giả trong ô Danh Mục Tác Giả: toàn thể các bài đã đăng của tác giả ấy sẽ hiện ra. Trong trường hợp này xin bấm vào tên Nường Lý. Xin cám ơn quý vị.

DĐTK

Nhà thơ Vũ Hoàng Chương qua đời ngày 6 tháng 9 năm 1976 (ngày âm lịch là 13 tháng Tám).

Hôm nay Diễn Đàn Thế Kỷ tưởng niệm ông, một nhà thơ hàng đầu của Việt Nam trong thế kỷ 20, bằng một bảng tiểu sử chi tiết do nhà nghiên cứu văn học Đặng Tiến sưu tầm; hai bài viết về ông, một của Mai Thảo, một của Thanh Tâm Tuyền đăng trên báo Văn – Sài Gòn, ngày 14 tháng 2 năm 1975; một bức thư đề ngày 15-9-1999 của bà Vũ Hoàng Chương nhũ danh Đinh Thị Thục Oanh gửi cho nhà nghiên cứu Đặng Tiến ở Pháp; và sau cùng là một số bài thơ của nhà thơ Vũ Hoàng Chương làm sau tháng Tư 1975 vốn ít được phổ biến bằng các tác phẩm đã in của ông trong thời gian trước.

Tin từ gia đình cho biết, nhà văn Thảo Trường vừa qua đời tại tư gia ở Huntington Beach vào lúc 3 giờ chiều ngày 26 tháng 8, 2010, hưởng thọ 74 tuổi. Từ nhiều tháng qua, nhà văn Thảo Trường bị bệnh ung thư gan, các bác sĩ đã cho biết không còn hy vọng gì có thể chạy chữa.

Văn khố là nhà kho chứa sách vở. Ngoài bài vở hàng ngày vẫn được lưu theo thứ tự thời gian hay theo tên tác giả, ban Chủ trương của Diễn Đàn Thế Kỷ nay lập thêm một mục, đúng hơn là một “thư viện ảo”, để giới thiệu và lưu giữ các tác phẩm có giá trị của nền văn học Việt Nam mà cho đến nay, sự phổ biến vẫn còn bị hạn chế.

Góp Thêm Chút Ý Nghĩ Về Sách
“Hai Mươi Năm Miền Nam, 1955-1975”
của tác giả Nguyễn Văn Lục,
Nhà Xuất Bản “Tiếng Quê Hương”, 2010.

Giấc mơ xanh

Đọc bài phỏng vấn ông Thạch Như Sỹ- Chánh Thanh tra Sở Giao thông Vận tải Hà Nội- mà tôi cứ buồn cười. Ông này phát biểu, giao thông tại các ngã tư ở Hà Nội nên “vừa mở, vừa bịt”, nghĩa là ban ngày đông người đi thì bịt lại, đêm vắng người thì mở ra. Chà, thật chí lý, chí lý!!!

"Nhà văn Nhất Linh vẫn hồ nghi Lịch sử, vì con người ngàn năm vẫn không thay đổi. Và trần gian chỉ có một giá trị là cái đẹp."

(25.7.1906 - 7.7.1963)

Nhân ngày giỗ nhà văn Nhất Linh năm nay, mời quý độc giả theo dõi một bài viết đặc biệt của nhà nghiên cứu văn học Đặng Tiến, "Hạnh phúc trong tác phẩm Nhất Linh". Bên cạnh đó chúng tôi làm một cuộc triển lãm nho nhỏ những họa phẩm của Nhất Linh, với bài viết của Thụy Khuê liên quan đến một bức họa của Nhất Linh "Theo dấu Nhất Linh đến Bourges", và một bài viết của chính Nhất Linh nói về trường hợp nào ông đã vẽ bức Cúc Xưa.

Nhất Linh là một người đa tài. Ngoài sự nghiệp lẫy lừng của ông về báo chí, về văn chương và về chính trị, ông còn chơi nhạc (thổi clarinette), sưu tầm hoa lan và vẽ tranh. Khi còn trẻ, khoảng vào năm 1925, ông có theo học trường Mỹ Thuật, nhưng được một năm thì bỏ. Bỏ trường Mỹ Thuật nhưng Nhất Linh không bỏ vẽ, nhất là khi bước chân vào nghề báo, ông đã liên tục vẽ nhiều minh họa cho hai tờ Phong Hóa và Ngày Nay của nhóm Tự Lực Văn Đoàn với bút hiệu Đông Sơn. Rất tiếc chúng tôi không có phương tiện và thì giờ sưu tầm các tranh này, vì muốn thế phải tìm các số báo cách đây bảy tám mươi năm. Bức xưa nhất được "trưng bày" trên trang báo này là bức Chùa Cá được vẽ ngày 19 tháng 3 năm 1945, sau đó là một số ký họa vẽ trên đất Pháp khi ông phải đi chữa bệnh tại đó năm 1954. Ông có một số tranh vẽ tại Đà Lạt như bức lan Thanh Ngọc vào năm 1957, và cảnh đồi núi tại đây 1958. Và đợt sau cùng là thời gian ông trở lại nghiệp làm báo, ông vẽ bìa cho tờ Văn Hóa Ngày Nay, năm 1958.

Nhà nghiên cứu Đặng Tiến có viết: "Nhà văn Nhất Linh vẫn hồ nghi Lịch sử, vì con người ngàn năm vẫn không thay đổi. Và trần gian chỉ có một giá trị là cái đẹp." May mắn cho chúng ta là ngoài những vẻ đẹp trừu tượng được ông mô tả trong văn chương, ông còn đủ tài hoa để thể hiện vẻ đẹp hình thể trong các bức họa của ông.


Diễn Đàn Thế Kỷ

• Xây dựng đất nước trong thế kỷ 21
• 7-7: Tưởng niệm Nhất Linh

Hiện nay hơn một nửa dân số Việt Nam gồm những người từ 30 tuổi trở xuống. Thế hệ trẻ đó là những người, trong khi tìm một cuộc sống tốt đẹp cho chính mình, sẽ cùng nhau xây dựng đất nước trong thế kỷ này. Mạng lưới Diễn Đàn Thế Kỷ ước mong sẽ là nơi đóng góp và trao đổi ý kiến để cùng các bạn trẻ tiến tới một nước Việt Nam tốt lành hơn thế kỷ trước.

Đất nước chúng ta đang bước vào diễn trình Hiện Đại Hoá, thể hiện trên các mặt kinh tế, chính trị, xã hội, văn hoá. Trong mỗi lãnh vực này, công việc xây dựng của chúng ta phải học hỏi từ kho tàng kiến thức và kinh nghiệm của nhân loại. Làm sao cho thế hệ trẻ có dịp tiếp xúc và thu nhận được các kiến thức và kinh nghiệm quý giá mà loài người đã trải qua; cùng kiến tạo xã hội Việt Nam trong truyền thống và lịch sử; đó là mục tiêu của Diễn Đàn Thế Kỷ.

Một điều chắc chắn, trong thế kỷ này nước ta sẽ phải sống trong một xã hội dân chủ tự do. Trào lưu dân chủ hoá là hướng đi tự nhiên của nhân loại, đã bắt đầu từ mấy trăm năm nay, đã bùng lên mạnh mẽ trong mươi năm sau cùng của thế kỷ trước. Tự do dân chủ không phải chỉ gồm các hình thức tổ chức xã hội, như hiến pháp, luật pháp dân chủ. Chế độ Dân Chủ chỉ là cái khung quy định việc tổ chức xã hội; nội dung là những giá trị do dân tộc ta lựa chọn; mà mục tiêu sau cùng là cho mọi người được sống hạnh phúc. Dùng những cái khung pháp lý tiến bộ, các dân tộc tiên tiến đã xây dựng những định chế để thể hiện, phát huy và bảo vệ tinh thần dân chủ tự do. Một vấn đề chính trị mà con người sống trong xã hội phải luôn luôn suy nghĩ, đắn đo, thảo luận và lựa chọn là làm sao cân bằng những quyền hạn cùng trách nhiệm của nhà nước và của xã hội, gồm các công dân tự do. Dân Chủ là luôn luôn điều tiết để tìm thế cân bằng giữa nhà nước và xã hội, trong từng thời gian phù hợp với nhu cầu và trình độ phát triển chung. Chúng ta học hỏi được những gì trong kinh nghiệm các nước tiên tiến, và trong truyền thống văn hoá Việt Nam để thấy câu trả lời cho các câu hỏi đó?

Song song với nhu cầu hình thành một xã hội tự do dân chủ, đất nước chúng ta đang cố gắng đuổi kịp lân bang về trình độ phát triển kinh tế. Từ cuối thế kỷ 20, đường lối kinh tế hoạch định tập trung (thường gọi là xã hội chủ nghĩa) đã bị loài người gạt bỏ. Nhưng cuộc khủng hoảng tài chánh toàn cầu trong mấy năm 2007, 2008 đã đang cho thấy mô hình kinh tế tư bản cũng phải thay đổi triệt để. Nhiều quốc gia đang theo kinh tế tư bản nhưng để cho nhà nước đóng vai trò chi phối, điều khiển, và họ đạt được những thành tích ngoạn mục trong giai đoạn kinh tế bắt đầu phát triển. Nhưng kinh tế tư bản nhà nước có bảo đảm được sự phát triển bền bỉ và lâu dài hay không, điều này còn bị nghi ngờ. Nước Việt Nam đang ở trong giai đoạn bắt đầu phát triển, chúng ta nên tổ chức đời sống kinh tế theo mô thức nào? Nhà nước sẽ đóng vai chủ động, hay giới doanh nghiệp tư sẽ là động lực chính cho việc phát triển kinh tế? Đây là một vấn đề cần suy nghĩ và thảo luận. Tựu chung, câu hỏi này dẫn chúng ta trở lại với vấn đề cuối cùng nêu lên trong lãnh vực chính trị: Cân đối giữa vai trò của guồng máy nhà nước và của xã hội, trong đó những công dân tự do làm việc kinh doanh.

Khi lựa chọn câu trả lời cho câu hỏi trên, trong lãnh vực kinh tế cũng như về chính trị, sự lựa chọn sau cùng sẽ phải dựa trên tiêu chuẩn nào? Tiêu chuẩn quan trọng nhất là phúc lợi của toàn dân. Rút kinh nghiệm của loài người trong thế kỷ trước, chúng ta có thể gạt bỏ giấc mơ xây dựng một xã hội phúc lợi bình quân hoàn toàn, như một thiên đường hạ giới. Nhưng chắc chắn chúng ta cũng không thể chấp nhận một xã hội bất công và bất bình đẳng, chỉ theo quy luật tự nhiên mạnh được yếu thua. Trong xã hội luôn luôn có những nhóm có quyền lợi xung khắc, quyền tự do của một số người này sẽ hạn chế quyền tự do của nhiều người khác. Loài người lúc nào cũng phải lựa chọn, cân nhắc, đổi chác giữa tự do và công bằng xã hội. Tổ chức kinh tế nào, trong từng giai đoạn, cũng phải lựa chọn giữa tư lợi và công ích. Mỗi quốc gia tùy theo mỗi thời điểm mà quyết định một thế cân bằng cụ thể, mà không có cách xếp đặt nào có thể làm vừa lòng tất cả mọi người. Người Việt Nam sẽ chọn lựa thế nào trong thế kỷ 21 này?

Những thế cân bằng về chính trị cũng như về kinh tế mà ta lựa chọn để xây dựng một xã hội công bằng và nhân ái phải phù hợp với truyền thống văn hoá Việt Nam. Văn hoá mỗi dân tộc là một thực thể sinh động, không cố định. Trong những thời kỳ một quốc gia đang hiện đại hoá, thế nào cuộc sống cũng bị xáo trộn vì được tiếp xúc với rất nhiều sản phẩm văn nghệ, mỹ thuật, giải trí khác nhau, mới mẻ hơn, quyến rũ hơn. Những lựa chọn tập thể sẽ diễn ra, chính xã hội sẽ quyết định qua những cuộc sàng lọc lâu dài. Nhưng dân tộc ta sẽ phải chủ động trong việc phê phán, lựa chọn đó. Nếp sống của mọi người sẽ thay đổi, chúng ta làm sao xây dựng một nếp sống mới để mọi người sống an lành, tươi đẹp và hạnh phúc hơn?

Những lựa chọn trong bốn lãnh vực trên đây là công việc lâu dài. Mặc dù bản chất việc lựa chọn là lâu dài, chúng ta cần thảo luận rốt ráo với nỗ lực khẩn cấp, với tốc độ nhanh chóng, càng sớm càng tốt. Vì tại mỗi khúc quanh trong lịch sử, hướng đi được chọn ở mỗi điểm khởi đầu mới sẽ ảnh hưởng mạnh và sâu xa tới các lựa chọn tương lai. Người Việt Nam sẽ sống ra sao, sẽ suy nghĩ thế nào trong vài thế kỷ nữa, chiều hướng mới có thể sẽ được quyết định trong một thời gian ngắn, trong mươi năm, hay vài chục năm sắp tới. Trong thế giới vật lý cũng như trong cuộc sống của xã hội, hướng đi lâu dài tuỳ thuộc vào bước khởi đầu; một khi nếp mới đã thành hình, thay đổi sẽ rất khó.

Diễn Đàn Thế Kỷ mong được làm nơi họp mặt, đóng góp và trao đổi ý kiến, và cống hiến các kinh nghiệm, các hiểu biết của nhân loại, của dân tộc, để xây dựng nước Việt Nam trong các lãnh vực kinh tế, chính trị. xã hội và văn hoá. Tinh thần Diễn Đàn Tự Do sẽ được thể hiện, không phân biệt mầu sắc, khuynh hướng. Chúng tôi ước mong quý vị độc giả cũng sẽ là những người tham dự và đóng góp.