Thứ Bảy, 30 tháng 9, 2023
Trịnh Khải Nguyên-Chương: Đảng Cộng sản Trung Quốc: Nói một đằng, làm một nẻo
 |
| Tâp Cận Bình, hình chụp năm 2022. |
Hôm thứ Ba, 26/9/2023, Đảng
Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) công bố một văn kiện nhan đề “Một cộng đồng toàn cầu
trong một tương lai chung” với nội dung có thể xem như là tầm nhìn mới của Trung
Quốc về một trật tự thế giới do Trung Quốc lãnh đạo, thay thế trật tự hiện thời
do Hoa Kỳ đứng đầu. Giới quan sát quốc tế không bỏ lỡ cơ hội này để tìm xem Trung
Quốc có đưa ra ý niệm gì mới mẻ không, nhưng họ đã thất vọng hoàn toàn vì toàn
bộ văn kiện chỉ thể hiện rõ ràng tính đạo đức giả của Bắc Kinh, và nó chẳng có
gì mới lạ ngoài những ngụy luận cố hữu nhằm lôi kéo các quốc gia đang phát triển
vào một cơ cấu chính trị toàn cầu chuyên quyền do Bắc Kinh chủ xướng.
Thứ Sáu, 29 tháng 9, 2023
Jo Inge Bekkevold: Không, trật tự thế giới hiện nay không phải là đa cực!, Foreign Policy, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Một trong những lập luận được các chính trị gia, nhà ngoại giao, và nhà quan sát chính trị quốc tế lặp đi lặp lại nhiều nhất là thế giới đang hoặc sẽ sớm trở thành đa cực. Trong những tháng gần đây, lập luận này đã được đưa ra bởi Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc António Guterres, Thủ tướng Đức Olaf Scholz, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Josep Borrell, Cao uỷ đặc trách đối ngoại của Liên minh châu Âu, lập luận rằng thế giới đã trở thành một hệ thống “đa cực phức tạp” kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.
Ngô Nhân Dụng: Chính phủ Mỹ sẽ đóng cửa hay không?
 |
| US Capitol |
Chính phủ Mỹ có thể “đóng cửa” lúc 12 giờ 1 phút AM, giờ miền Đông Hoa Kỳ, ngày Chủ Nhật này, nếu quốc hội chưa thông qua dự luật ngân sách mới để ông tổng thống ký. Mỗi năm quốc hội quyết định 12 bản ngân sách chi tiêu cho 438 cơ quan nhà nước. Tổng thống Joe Biden thuộc đảng Dân Chủ, đang chiếm đa số ở Thượng viện. Đảng Cộng Hòa kiểm soát Hạ viện, một số dân biểu đòi cắt bớt nhiều khoản chi phí lớn, nếu không sẽ không biểu quyết ngân sách mới.
Gina Anne Tam: Đằng sau cuộc đàn áp tiếng Quảng Đông và các phương ngữ ở Trung Quốc, Foreign Affairs, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Tại sao Bắc Kinh lại tìm cách quảng bá tiếng Quan Thoại?
Cuối tháng 8 vừa qua, chính quyền Hong Kong đã đột kích vào nhà của Andrew Chan, người sáng lập một nhóm ủng hộ tiếng Quảng Đông có tên là Hiệp hội Học tập Ngôn ngữ Hong Kong (Hong Kong Language Learning Association). Lực lượng an ninh quốc gia đã thẩm vấn Chan về một cuộc thi tiểu luận mà nhóm của ông đã tổ chức ba năm trước đó, dành cho các tác phẩm văn học viết bằng tiếng Quảng Đông, ngôn ngữ phổ biến ở Hong Kong. Một trong những tác phẩm lọt vào vòng chung kết của cuộc thi là một truyện ngắn viễn tưởng, kể về một chàng trai trẻ tìm cách khôi phục lịch sử của Hong Kong vốn đã bị chế độ độc tài xóa bỏ. Trong quá trình lục soát nhà của Chan mà không hề có lệnh khám xét, cảnh sát đã yêu cầu ông xóa tác phẩm trên khỏi trang web của mình, đe dọa sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho ông và gia đình. Sau đó, Chan đưa ra tuyên bố rằng ông không còn lựa chọn nào khác ngoài giải tán Hiệp hội, một tổ chức đã giúp quảng bá văn hóa Hong Kong thông qua việc bảo tồn tiếng Quảng Đông trong gần mười năm.
Thứ Ba, 26 tháng 9, 2023
Để duy trì cuộc chiến kéo dài, Ukraine đang tái thiết quân đội, kinh tế và xã hội, The Economist, Cù Tuấn biên dịch
.jpg) |
| Toàn cảnh Quảng trường Mykhailiv (trung tâm Kyiv). |
Trong ánh nắng mùa thu, Kiev trông thật rực rỡ. Những con phố rợp bóng cây tràn đầy sức sống: những quán cà phê sân thượng nhộn nhịp và những người hipster tụ tập tại các quán bar ở Podil, một khu phố thời thượng. Bỏ tiếng còi báo động không kích kỳ quặc sang một bên, dấu hiệu chính của cuộc chiến kéo dài 18 tháng với Nga là những chiếc xe tăng rỉ sét được biến thành đài tưởng niệm chiến tranh tạm thời và nhiều người đàn ông mặc quân phục đang tận hưởng kỳ nghỉ phép cùng người thân của họ.
John Mueller: Tại sao Mỹ không nên áp dụng chính sách ngăn chặn với Trung Quốc?, Foreign Affairs, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Trong cuộc tranh luận về cách nước Mỹ nên ứng phó với một Trung Quốc đang ngày càng quyết đoán, nhiều nhà bình luận đã ủng hộ một giải pháp có sẵn: chính sách ngăn chặn [1] Bằng cách áp dụng chính sách Chiến tranh Lạnh này, Washington đã đẩy lùi những tiến bộ chính trị và quân sự của Liên Xô (và Trung Quốc) ở bất cứ nơi nào chúng xuất hiện, nhờ đó ngăn chặn chủ nghĩa cộng sản quốc tế lan rộng. Theo lối nghĩ này, chính sách ngăn chặn đã giành chiến thắng trong Chiến tranh Lạnh, cho phép người Mỹ kiểm soát sức mạnh của Liên Xô mà không cần tham gia vào một cuộc chiến trực tiếp với nước này.
Thứ Sáu, 22 tháng 9, 2023
Ngô Nhân Dụng: Nếu Trung Cộng đánh, Đài Loan sẽ biết trước
Chính phủ Đài Bắc không nao núng vì nếu Trung Cộng định tấn công Đài Loan thật, mọi người sẽ biết trước, ít nhất là sáu tháng. Đó là thời gian tối thiểu để Trung Cộng chuẩn bị đối phó với các vấn đề do chiến tranh gây ra. Đài Loan và Mỹ, cũng như các nước khác đều quan sát và sẽ thấy những công tác chuẩn bị này. Rất nhiều tin tức không thuộc phạm vi quân sự được ghi nhận, thẩm lượng để đoán trước một quốc gia có thể chuẩn bị tham chiến. Nhiều dấu hiệu xuất hiện trong cuộc sống bình thường, không thể che giấu được.
Liana Fix và Michael Kimmage: Liệu phương Tây có bỏ rơi Ukraine?, Foreign Affairs, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
 |
| Cuộc xâm lược Ukraine của Nga từ cuối tháng 2, 2022. |
Khi Nga sáp nhập Crimea và xâm chiếm miền đông Ukraine năm 2014, Kyiv có rất nhiều người ủng hộ. Pháp, Đức, Anh, và Mỹ đều tìm cách khôi phục chủ quyền của Ukraine qua các biện pháp trừng phạt đối với Nga hoặc qua con đường ngoại giao, nhưng họ từ chối can thiệp quân sự trực tiếp. Và rất lâu sau đó họ mới cung cấp viện trợ quân sự sát thương – trong trường hợp của Washington là đến tận năm 2019.
Tuy nhiên, đến cuối tháng 2/2022, khi Nga tập trung lực lượng ở biên giới Ukraine, sự miễn cưỡng đó gần như đã tan biến. Tính chất tàn bạo của cuộc xâm lược và tài lãnh đạo lôi cuốn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã dẫn đến đợt viện trợ tài chính và quân sự đầu tiên của phương Tây. Thành công đáng kinh ngạc trên chiến trường của Ukraine vào tháng 9 và tháng 10/2022 đã mở ra cơ hội cho những hỗ trợ tham vọng hơn.
Thứ Ba, 19 tháng 9, 2023
Trần Trung Đạo: Trung Cộng phải sụp đổ
Trung Cộng có quân đội hiện dịch 2.3 triệu quân với 500 ngàn quân trừ bị. Trung Cộng có kho vũ khí và phương tiện chiến tranh tối tân và hiện đại hơn tất cả các quốc gia khác ở Á Châu. Theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) có trụ sở tại London, Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) có hơn hai triệu nam và nữ được đào tạo đang tại ngũ, khiến lực lượng này trở thành lực lượng vũ trang lớn nhất thế giới.
Ngô Nhân Dụng: Putin phải lụy Kim Jong Un
Adrian Karatnycky: Vì sao nhiều người Ukraine phản bội tổ quốc?, Foreign Policy, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Benedict Arnold, Vidkun Quisling, Philippe Pétain: Những kẻ phản bội khét tiếng, những tay sai của kẻ thù vẫn xuất hiện xuyên suốt lịch sử. Giờ đây, hàng ngũ của họ đang được bổ sung trong bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine, ngay cả khi chỉ có vài cái tên được biết đến bên ngoài Ukraine.
Hoàng Đình Tạo: BRICS – Sau tấm rèm kinh tế là bức tranh vân cẩu ngoại giao và quân sự
 |
| Bản đồ các thành viên BRICS và các quốc gia khác đang tham gia, đã đăng ký tham gia hoặc bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia BRICS |
Tại Johannesburg, (Nam Phi), BRICS đã nhóm họp từ ngày 22– 24/8/2023, với các nhà lãnh đạo của Nam Phi, Ba Tây, Trung Cộng, Ấn Độ, và ngoại trưởng Nga. Khách mời từ 48 quốc gia, đa số nam bán cầu; và 20 quốc gia nộp đơn xin gia nhập.
Ronan Farrow: Quy Luật Trong Bóng Tối Của Elon Musk, The New Yorker: Thiên Nhất Phương lược dịch
.jpg) |
| Elon Musk, hình chụp 2022. |
.jpg){kind=link}
Lời giới thiệu:
Trong mấy tuần vừa qua, cả Quốc Hội và Chính phủ Hoa Kỳ bị sôi sục vì tin tức tỷ phú Elon Musk, Chủ Tịch Công Ty Space X, đã cắt đứt mạng lưới truyền tin Starlink của Ukraine trên vùng trời Crimea, nơi quân lực Ukraine đang chiến đấu cùng quân xâm lăng Nga. Ông Musk bị Thượng Viện Hoa Kỳ gọi ra điều trần.
Bài viết “Elon Musk’s Shadow Rule” (Quy Luật Trong Bóng Tối Của Elon Musk) của Ronan Farrow (A reporter at large), The New Yorker, August 21,2023, đã mô tả rõ nội vụ.
***
Chính phủ Hoa Kỳ đã phải lệ thuộc vào một tỷ phú về kỹ thuật và đang cố gắng kìm hãm ông ta lại.
Thứ Sáu, 15 tháng 9, 2023
Ngô Nhân Dụng: G-20: Tập vắng mặt, Modi thành công
 |
| Thủ tướng Ân độ Narendra Modi phát biểu tại một sự kiện trong Hội nghị thượng đỉnh G20 tại New Delhi, 2003. |
Vladimir Putin không tới họp. Tập Cận Bình cũng xin kiếu. Ba ngày trước khi bắt đầu, Joe Biden vẫn chưa nói tới hay không. Người chủ trì đứng mời, Narendra Modi, có thể mất mặt. May mắn, cuối cùng Joe đã tới. Ấn Độ và Mỹ có cơ hội kết thân.
Thứ Ba, 12 tháng 9, 2023
Shi Jiangtao: Các động thái ở Biển Đông của Bắc Kinh đang đẩy Việt Nam và các nước khác trong khu vực vào sâu hơn trong vòng tay của Mỹ, SCMP, Cù Tuấn biên dịch
Tóm tắt:
*Việt Nam sẽ nâng cấp quan hệ của Mỹ lên ngang tầm với Trung Quốc khi Tổng thống Joe Biden đến thăm nước này lần đầu tiên vào Chủ nhật
* Động thái bất ngờ từ nước đồng minh cộng sản lâu năm của Trung Quốc làm nổi bật mối quan hệ thân thiện truyền thống giữa các nước Đông Nam Á đang trở nên xấu đi trước hành động phô trương sức mạnh trên biển của Bắc Kinh
Katsuji Nakazawa: Tập Cận Bình bị các đảng viên lão thành ở Bắc Đới Hà khiển trách, Nikkei Asia, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Đang có những dấu hiệu cho thấy bất ổn trong chính trị nội bộ Trung Quốc.
Hôm thứ Hai (04/09/2023), có thông báo rằng Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ không tham dự hội nghị thượng đỉnh sắp tới của Nhóm 20 nền kinh tế lớn ở Ấn Độ. Thủ tướng Lý Cường sẽ thay ông dự sự kiện.
Thứ Sáu, 8 tháng 9, 2023
Trịnh Khải Nguyên-Chương: Khi Thụy Điển chính thức gia nhập NATO
 |
| Ian.macky,net |
Thụy Điển và NATO đã hợp tác chặt chẽ hơn kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và mạnh mẽ hơn kể từ khi Nga xâm chiếm Ukraine lần đầu vào năm 2014-2015. Tuy nhiên, trong một thời gian dài, chỉ một số ít người Thụy Điển tin rằng việc gia nhập liên minh quân sự sẽ mang lại lợi ích cho họ.
Ngô Nhân Dụng: Thanh niên Trung Quốc ‘thảng bình’ và ‘bại lạn’
Trùng Dương: Cuộc tranh đấu dài cả thế kỷ cho Tu Chính Án 19 công nhận quyền đầu phiếu của phụ nữ Hoa Kỳ
 |
| Một cuộc diễn hành yểm trợ phong trào tranh đấu cho quyền đầu phiếu của phụ nữ Hoa Kỳ tại Thành phố New York, ngày 23 tháng 10, 1915. (Ảnh Library of Congress) Phải, trang đầu của luật Tu Chính Án 19. (National Archives) |
Ngày 26 tháng 8 hàng năm tại Mỹ là ngày Phụ Nữ Bình Đẳng để kỷ niệm ngày Tu Chính Án 19 công nhận quyền đầu phiếu của phụ nữ Mỹ sau cả một thế kỷ tranh đấu của giới phụ nữ để giành lấy quyền có tiếng nói.
Olivier Knox: Các tổng thống Mỹ gần đây đã nói gì với Việt Nam, The Washington Post, Cù Tuấn biên dịch
 |
| Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden trên chiếc Air Force One. Tổng Thống Joe Biden sẽ đến thăm Việt Nam từ ngày 10-11/9/2023 theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. |
