Thứ Sáu tuần trước, nguyên chủ tịch Mặt Trận Tranh Cử Trump 2016, Paul Manafort bị quan tòa   Amy Berman Jackson xử tù ngay tức khắc vì ông dùng mật mã nhờ hai đồng nghiệp cũ khai gian về làm lóp-bi bất hợp pháp ở Hoa Kỳ. Việc này vi phạm tội nặng “lung lạc nhân chứng/witness tampering” và “cản trở thi hành công lý/obstruction of justice”—cộng với gần hai tá tội nặng từ Tháng Mười 2017 đủ cho ông hết đời trong tù. Bà Berman Jackson giải thích: “Ông phạm tội cản trở việc thực thi công lý… Ông phản bội tin tưởng [trước đây] của tòa” đã cho ông tại ngoại hầu tra, với $10 triệu tiền thế chân và quản thúc tại gia.

MANAFORT: LÀM BẬY, LÀM GIẦU?

Paul Manfort là con một thị trưởng nhỏ ở tiểu bang Connecticut; thời 1960 học tại đại học tư Georgetown danh tiếng ở Washington. Năm 1980 Manafort cùng bạn học Roger Stone thành lập tổ hợp luật sau này chuyên làm lóp-bi trong thời cực bảo thủ và đầy lem nhem Ronald Reagan. Năm 1985 Manafort mở đầu con đường “làm bậy ăn tiền” với “tổng thống muôn năm” Ferdinand Marcos độc tài và tham nhũng ở Philippines. Sự nghiệp Manafort lên cao thời 1990 và sau đó với một loạt những “lãnh chúa, người hùng” tham nhũng, ác ôn vi phạm nhân quyền vùng Phi Châu: Nigeria, Kenya, Zaire, Equatorial Guinea, Saudi Arabia và Somalia. Năm 1992 tổ hợp lóp-bi của Manafort “được” gọi là “Lóp-Bi Cho Các Đồ Tể” bởi Trung Tâm Công Chính.

Bối cảnh: Nhân vật Donald Trump

Ðã hai năm sau ngày ông Donald Trump quyết định ra tranh cử cấp sơ bộ làm người đại diện đảng Cộng Hòa, đi qua tuyển cử toàn quốc, rồi đắc cử một cách bất ngờ và làm tổng thống gần sáu tháng; dân chúng trong và ngoài nước đã có dịp chứng kiến và biết thêm về ông ở nhiều mặt. Ðáng buồn thay, những hiểu biết và nhận xét tiêu cực về cá nhân ông và những gì ông nói và làm không thay đổi mấy. Những biện hộ yếu ớt về con người ông, và gượng gạo, trâng tráo cho những phát ngôn, hành động của ông qua từng giai đoạn không mấy hiệu quả và không đủ để thay đổi những cái nhìn và nhận định ban đầu. Trước khi ông Trump đắc cử hầu hết giới truyền thông, nhất là những tờ báo độc lập, đứng đắn, với lịch sử lâu dài và uy tín nghề nghiệp xứng đáng để nắm “quyền thứ tư/fourth estate” đều lên tiếng chống đối ông. “Fourth estate,” tuy không có trong Hiến Pháp nhưng có tác dụng “kiểm soát và quân bằng/checks and balances” quyền lực của nhà nước với ba quyền về lập pháp, hành pháp và tư pháp qui định rõ trong Hiến Pháp Mỹ.

TỪ NAM CALIFORNIA

“Tháng Tư Đen” đã ra đi lần thứ 42; đây là dịp tiếp tục nhìn lại liên hệ Việt-Mỹ một cách đúng đắn để có khái niệm phần nào về tương lai. Như thường lệ, người viết dựa vào những học hỏi, nghiên cứu, và khám phá từ người đi trước và đương thời của những chuyên gia, giáo sư đại học —những vị này cũng đều dựa vào những khám phá, học hỏi và nghiên cứu của người đi trước và đương thời, theo đúng truyền thống học thuật. Giai đoạn thập niên thứ nhì dựa nhiều vào nghiên cứu của Giáo Sư Michael J. Boyle, chuyên gia về bang giao quốc tế, chính trị học và triết lý thuộc viện đại học La Salle, Pennsylvania. Ông cũng từng học, giảng dạy và nghiên cứu tại các viện đại học khác như Harvard, Stanford ở Hoa Kỳ, St. Andrew ở Scotland và Canberra ở Úc. Ông Jonathan Rauch, nhà phân tích chính trị nguyệt san The Atlantic và The Economist với uy tín lâu đời trong truyền thông thế giới cũng đưa ra nghiên cứu về Tổng Thống Barack Obama so với những tổng thống khác nửa thế kỷ qua.

Cột báo đã đi qua liên hệ Việt-Mỹ thời Tổng Thống Bill Clinton mang nhiều tính chất ngoại giao và lịch sử; thời Tổng Thống George W. Bush chú trọng vào ngoại thương. Không quên những gánh nặng gánh nặng tiêu cực trong quá khứ ngoại giao Mỹ, Tổng Thống Barack Obama hướng liên hệ vào chiến lược lâu dài cho thế kỷ mới.