BLOG HÀ HIỂN

Hồn gì?

Hà Hiển

Đọc thêm:  “Nội xâm” văn hóa

“Một buổi sáng, tỉnh giấc ông bố Việt (sống tại Australia) nhận được hai tin nhắn của con gái đang học trung học viết bằng tiếng Anh: ‘Hôm nay là sinh nhật con, con mời 15 bạn đến dự’ và ‘7h tối, xin bố mẹ hãy ra khỏi nhà’.

“Liệu bạn có thể chịu đựng nổi một đứa con như vậy không?”

Mình đưa ra tình huống và câu hỏi trên, được copy nguyên văn từ một bài báo trên VnExpress, để hỏi Mica, thằng “dê tây” nhà mình (chồng của đứa cháu gái) thì nó bảo “đứa con gái đó là loại không được giáo dục đầy đủ”

“Loại không được giáo dục đầy đủ” nghĩa là “loại thiếu giáo dục”, người Việt nói ngắn gọn là  “đồ mất dạy”.

Khi một “thằng Tây” chính hiệu như Mica nói đó là “đồ mất dạy” thì liệu có thể tin rằng cái sự “mất dạy” đó là đặc trưng của bọn Tây?

Thế nhưng, cũng theo bài báo trên, có cái tên là “Gia đình Việt khó níu giữ văn hóa dân tộc khi có yếu tố ngoại” thì “đứa con đuổi bố mẹ ra khỏi nhà để tổ chức sinh nhật” ấy là con của một gia đình Việt Nam đang làm việc và sinh sống tại Sydney (Australia) và nó “được hưởng toàn bộ nền giáo dục của nước sở tại” từ khi mới vài ba tuổi. Và tình huống này được bà Tôn Nữ Thị Ninh dẫn ra như một ví dụ tiêu biểu về một trường hợp người Việt đã không còn giữ  được cái “truyền thống văn hóa dân tộc” mà bà gọi là “hồn Việt”  khi sống ở nước ngoài.

Tóm lại, cái “mất dạy” của đứa con trong một gia đình người Việt cụ thể đã được bà Ninh, qua bài báo trên, đổ tại cho Tây một cách khái quát. Gia đình người Việt kia chỉ có một cái lỗi là đã thiếu quan tâm giáo dục, để cho đứa trẻ ấy bị nhiễm phải cái thói mất dạy do cái “nền giáo dục của nước sở tại” gây ra. Không biết có nên coi đây là một quan điểm cũng có thể được xếp vào loại mất dạy hay không?

Cái tình huống con cái đuổi bố mẹ ra khỏi nhà kia tất nhiên không phải là “hồn Việt” rồi.

Và “đuổi” như vậy thì vẫn còn là ít!

Báo chí thỉnh thoảng lại đăng những chuyện con chửi cha đánh mẹ, thậm chí giết cả cha mẹ hay ông bà  để lấy tiền chích hút hay chơi game xảy ra ngày càng nhiều trong các gia đình Việt Nam và những đứa mất dạy ấy hoàn toàn sống trong nước, được hưởng 100% nền giáo dục trong nước cũng như vô số các hành vi tàn ác, vô cảm và phản văn hóa khác đang diễn ra hàng ngày trong cùng một môi trường thuần túy Việt Nam thì đó là hồn Việt, hồn Tây hay là cái hồn gì hả bà Ninh?

BLOG HỒ NHƯ HIỂN

TĂM NHÂN ĐẠO VÀ SỰ VÔ CẢM

Hồ Như Hiển

Miếng khi đói, gói khi no

Của tuy tơ tóc, nghĩa so nghìn trùng

Gia huấn ca  - Nguyễn Trãi

   Chẳng biết trên thế giới, còn nước nào dùng tăm hay không. Tìm hiểu trên mạng được biết, dùng tăm xỉa răng sẽ gây rách nướu răng, viêm chân răng, sâu răng. Ở các nước văn minh, họ dùng chỉ nha khoa hoặc đánh đánh răng ngay sau mỗi bữa ăn.

   Đến bây giờ, người dân nước mình vẫn dùng tăm sau khi ăn (mình cũng vậy). Đó là một trong những biểu hiện của một xã hội lạc hậu.

   Hơn chục năm trước mình đi học, nhà trường bắt phải mua tăm nhân đạo. Bây giờ những đứa em của mình đi học, cũng bị ép phải nhân đạo. Những gói tăm được khoán về lớp. Tăm bị vất vãi tung tóe khắp lớp học. Những chiếc tăm buồn bã, cô độc, mỏng manh, gầy gò như thân phận người làm ra chúng và phận người buộc phải mua chúng. Hình như đấy là sự phản ứng tự nhiên, khi các em bị “buộc phải nhân đạo”.

   Thế giới ngày nay đã bước sang nền kinh tế tri thức. Vậy mà những người có trách nhiệm khai sáng thế hệ trẻ, khai sáng cộng đồng lại không hiểu cái phi khoa học khi dùng tăm? Nếu chiếc tăm vẫn còn “sứ mệnh lịch sử” ở trong xã hội ta, chẳng lẽ họ không còn cách nào khác để giáo dục tinh thần tương thân tương ái cho các em? Ví dụ, tổ chức cho các em học sinh đến tham quan cơ sở sản xuất tăm của người khiếm thị, người khuyết tật. Nếu không tổ chức được như  thế, có thể chiếu những clip về việc sản xuất tăm nhân đạo, từ đó nói về tinh thần lá lành đùm lá rách của cha ông. Rồi khuyến khích các em mua tăm tùy theo điều kiện của mỗi em. Họ không thấy sự phản nhân văn trong việc hành chính hóa lòng nhân đạo, hành chính hóa lòng trắc ẩn, hành chính hóa tâm hồn các em khi khoán các em mua tăm nhân đạo theo định mức?

   Với một cơ chế thiếu công khai minh bạch, người ta có quyền nghi ngờ những đồng tiền mua “tăm nhân đạo” của các em học sinh, khi đến tay người làm ra chúng, ít nhiều đã bị ngót đi.

   Cứ cho rằng, người viết bài này có cái nhìn thiếu tích cực. Vậy xin hỏi:

   Hồi còn đi học, bác sỹ Nguyễn Mạnh Tường có mua tăm nhân đạo không mà ông ấy ném xác phi tang khách hàng của mình?

   Ngày còn ngồi trên ghế nhà trường, các bảo mẫu hành hạ trẻ mầm non có phải mua tăm nhân đạo không mà bây giờ họ lại có những hành động dã man đến thế với các em bé?

   Các em được giáo dục lòng trắc ẩn, vậy sao các vụ bạo lực học đường ngày càng tiếp diễn? 

   Vì sao trường học nào cũng giáo dục các em lòng nhân đạo, cách sống đẹp theo kiểu như vậy mà có việc hôi bia của tài xế, chen lấn nhau trong các lễ hội hoa?

…

   Những chiếc tăm đó đã hình thành nhân cách con người thế nào, để bây giờ chúng ta có một xã hội không ngày nào mà không có tin cướp giết hiếp trên các mặt báo? Vụ sau tàn độc, kinh hoàng hơn vụ trước. Và lòng người cũng nguội lạnh hơn, bàng quan hơn, coi như đó là “chuyện thường ngày ở huyện”?

   Giáo dục các em lòng nhân đạo mà sao chính người làm giáo dục lại vô cảm với hoàn cảnh các em?

BLOG HUỲNH NGỌC CHÊNH 

ĐỪNG LẤY CÁI XẤU ĐỂ MONG ĐÈ BẸP CÁI XẤU HƠN

Vũ Thư Hiên

Lại dồn người vào chân tường, đám diều hâu.

 Mình nằm trong số những bạn cùng phẫn nộ hành vi hành hạ các cháu trẻ của những người đàn bà gọi là bảo mẫu tại cơ sở mầm non tư thục có tên là Phương Anh - Lê Thị Đông Phương. Dù thế, dù rất phẫn nộ, dù họ đã bị công an bắt thì họ vẫn được quyền hưởng những quyền tối thiểu của một con người khi chưa bị kết án.

Suy cho cùng, xử lý người phạm tội là cuối cùng để mang đến cho họ con đường sống của sự lương thiện. Nhưng việc báo chí quá hăng thông tin, bỏ qua quyền con người, xúm xít chụp ảnh, đưa ảnh ào ào là hành động xấu, không nhân văn và cũng không phù hợp với quy định của pháp luật.

Báo chí đáng ra cần phải đi sâu mổ xẻ hành vi này, báo động về sự tha hóa trong đội ngũ giáo dục, tìm hiểu và phân tích trách nhiệm quản lý chứ không phải xúm lại, dồn người ta vào một góc để chụp ảnh, chen nhau chụp ảnh, trông rất phản cảm và cũng để lại hình ảnh xấu, "mấy dạy".

Cũng như có phóng viên mang cả clip cho các cháu và cha mẹ các cháu xem để thực hiện cái gọi là hiệu ứng "người nhà" thì có vẻ rất ác, rất phi nhân tính. Ai cho phép đẩy hai người đàn bà này trước các ống kính? Và nhà báo (đứng trên bàn) rạng rỡ cười khi chụp ảnh nói lên điều gì đây? Đừng lấy cái xấu để mong đè bẹp cái xấu hơn.

Tiêu diệt cái ác chính bằng sự lương thiện, chính bằng điều tốt đẹp, giáo dục người xấu bằng tấm lòng, bằng sự bao dung chứ không phải lao vào người phạm tội xâu xé đủ kiểu như thế. Phải nghĩ tới tương lai của người phạm tội, nếu có án, sau khi ra tù, họ còn cuộc sống của họ, cuộc sống hướng tới sự lương thiện. Báo chí trước hết là văn hóa. (Facebook Vũ Thư Hiên)

TS Vũ Thị Phương Anh:

Cũng giống như Bộ trưởng Y tế, Thứ trưởng Giáo dục chỉ biết đau xót, không cầm được nước mắt vv, nhưng không có giải pháp gì cả.

Thưa bà, nếu chỉ biết đau xót thì một người bán rau, bán xôi, đổ rác có lẽ còn đau xót trước những cảnh tượng như vậy hơn bà. Vì họ nhìn thấy hình ảnh con mình trong ấy. Còn bà, chắc bà biết rõ những chuyện như vậy không thể xảy ra cho con cháu bà được, vì bà biết nên gửi con cháu vào nơi nào để không bị hành hạ như vậy. Và quan trọng hơn, bà có điều kiện để làm như vậy.(Vu Thi Phuong Anh)

Facebook Sao Hồng 

PHÓNG VIÊN CŨNG SAI...

Sau khi phóng viên báo Tuổi Trẻ điều tra và phơi bày vụ việc (các cô bảo mẫu nhà trẻ tư thục Phương Anh hành hạ các cháu), một số phóng viên "ăn theo sự kiện" bằng cách tiếp xúc các gia đình và cho phụ huynh và chính các cháu (Bảo) xem lại video đó. Phóng viên thật là BẤT NHẪN !

Điều đó chứng tỏ phóng viên nhẫn tâm và không có chút kiến thức gì về tâm lý giáo dục trẻ em! Bản thân biên tập viên và tổng biên tập các tờ báo đăng bài đó cũng chỉ chạy theo tin nóng mà không cân nhắc nội dung và hình ảnh của bài. Thật thiếu trách nhiệm và thiếu hiểu biết !

Tại sao bắt các cháu xem lại hình ảnh đó?

Việc cần làm bây giờ là phòng ngừa những tổn thương tâm lý mà các cháu đã bị sự ngược đãi đem đến! Đừng khoét sâu nổi đau cho gia đình và các cháu !

Mình không rõ người mang laptop cho các cháu xem video đó có phải là phóng viên không?

(mình muốn nói rõ thêm: Trong các phim về xã hội đen, những kẻ bắt cóc con cái hoặc bắt cha mẹ chứng kiến cảnh họ hành hạ người thân để đạt mục đích khai thác thông tin có lợi cho kẻ bắt cóc.

Vậy thì người mẹ của cháu Đào bị hành hạ phải xem lại cảnh con mình như thế có như tra tấn không?) — Facebook Vo Don

Bóp cổ, gí đầu, lấy khăn bịt mũi, tát vào mặt bé chỉ đau về thể xác tức thời !

Còn tra tấn về tinh thần nhồi nhét như giáo dục hiện nay sẽ làm ảnh hưởng cho nhiều thế hệ và Xã hội sau này... nhưng chẳng ai nghĩ đến...

Thật đáng buồn !

Facebook Nguyễn Lân Thắng

Một người bạn mình vừa viết...

Chuyện hai cô bảo mẫu cũng đáng lên án nhưng có cả ngàn chuyện khác còn ghê tởm hơn thế, sao chả thấy báo nào dẫn dắt dư luận lên án đi.

Bao nhiêu người bị đánh khắp nơi, dần cho hộc máu, ốm o, thậm chí bỏ mạng ở cơ quan bảo vệ pháp luật, rồi ép cung, tra tấn.

Bao nhiêu người chả gây hại cho ai, chả làm gì phức tạp, chỉ đi đòi quyền lợi cho mình, thậm chí còn làm điều tốt là phổ biến kiến thức cho người khác còn bị hành hạ, bị xua đuổi, bầm dập, triệt đường sống. Họa còn gánh nhiều hơn là bị đánh đập.

Từ bi hỉ xả đi, chưa làm được điều phúc đức thì cũng đừng quá quắt vào chuyện đẩy người lầm lạc vào chỗ đường cùng nhỉ.

BLOG NGUYỄN LÂN THẮNG

Những nấm mộ đi tù

Tôi vào Nam thăm gia đình và bạn bè một ngày cuối năm rực nắng. Sài Gòn vẫn hối hả như bao lần tôi đã đến. Gia đình tôi bên nội là dân Bắc, bên ngoại là dân Nam, thế nên từ bé đến giờ tôi chẳng xa lạ gì với mảnh đất này. Mọi lần đến Sài Gòn, tôi thường cố gắng dành thời gian về nghĩa trang thành phố để thăm mộ ông ngoại tôi. Lần này đi, tôi chợt nhớ đến đã đọc đâu đó về nghĩa trang quân đội VNCH cũng nằm tại Biên Hòa. Gia đình tôi không có người thân nào nằm ở nghĩa trang này, nhưng tôi rất tò mò muốn đến đây để mắt thấy tai nghe mọi chuyện và để thắp dù chỉ một nén nhang cho những người đã khuất. Trên đường đi, mặc dù được bạn bè hướng dẫn tận tình qua điện thoại mọi "thủ đoạn" để có thể lọt vào nghĩa trang này dù không có người thân bên trong, nhưng tự dưng tôi nổi lên nỗi băn khoăn rất lớn: Tại sao chiến tranh đã qua lâu mà vào nghĩa trang này lại phải trình chứng minh thư, phải chứng minh được mình có người thân nằm trong đó, và tệ nhất là không được chụp ảnh đàng hoàng? Tôi quyết định sẽ chỉ đi vòng ngoài để quan sát và nhất là lên Đền Tử Sĩ, một nơi hoang tàn chẳng có ai canh gác. Dù đã biết những điều tệ hại nơi đây qua internet, nhưng quả thật chỉ khi chứng kiến tận mắt những gì ở Đền Tử Sĩ tôi mới thấu hiểu phần nào nỗi đau của biết bao gia đình có người thân nằm lại nơi này. Đền nằm trên một gò đất cao án ngữ ngay trước nghĩa trang, phía trước là cổng tam quan vẫn còn mờ mờ dòng chữ gì đó không đọc được nữa. Tôi về tra lại trên mạng mới biết đó là dòng chữ "Vì nước hi sinh" và "Vì dân chiến đấu". Theo những ảnh chụp trước 1975 còn lại trên mạng thì cảnh quan nơi này thay đổi thật nhiều. Cả khu gò phủ kín một rừng cây được trồng chắc mới gần đây thôi. Lần theo những bậc bê tông phủ dày lá khô, tôi bước lên khu đền mà lòng thầm kinh ngạc vì sao những cấu trúc xây dựng này có thể bền bỉ tồn tại đến bốn mươi năm dù không có người chăm sóc. 

Bên trong đền, ngoài một cái bàn gỗ dựng tạm làm ban thờ là đống chăn chiếu bẩn thỉu, chắc của một người vô gia cư nào đó tá túc qua ngày. Ngày xưa nơi đây từng là chỗ cử hành những nghi lễ trọng thể để tưởng nhớ người đã khuất, giờ bẩn thỉu hoang tàn không khác xó chợ hoang. 

Tôi và người bạn đi cùng không dám dọn dẹp kê đặt lại gì nhiều, chỉ dâng hoa và thắp tạm nén hương mong những người còn nằm lại ngậm cười nơi chín suối. 

Dẫu biết chỉ là hành động tượng trưng, nhưng thôi thì quét chút lá quanh đền cho mát lòng những người đã khuất.

Rời khỏi khu đền, chúng tôi đi một vòng vào sâu phía trong nghĩa trang. Người ta đã xây chặn giữa Đền Tử Sĩ và khu chôn cất một nhà máy nước có tên là Bình An. Cả khu nghĩa trang được xây kín tường cao 3m, bên trên có hàng kẽm gai lởm chởm trông không khác gì trại tù. Xe đưa chúng tôi lướt qua khu kiểm soát, ngoài cổng đề tên là Nghĩa trang nhân dân Bình An, phía trong thấp thoáng vài ngôi mộ. Nếu tôi cố vượt qua cổng này vào bên trong thì chắc chắn phải trình chứng minh thư, phải ghi tên vào sổ, phải chịu sự giám sát của nhân viên an ninh và sẽ không thể nào đàng hoàng nâng máy lên chụp bất cứ thứ gì. Đó là điều tôi đã được bạn bè cảnh báo trước và tôi không thể chấp nhận được! Tôi đi thăm nghĩa trang chứ có phải đi thăm tù đâu mà phải như vậy!

Vậy mà bao năm qua, gia đình những người đã khuất vẫn phải nín nhịn, vẫn phải xin xỏ chính quyền để thực hiện những quyền rất chính đáng của mình là được ra vào để thăm nom săn sóc phần mộ người thân nằm lại nơi này. Những người nằm xuống trong nghĩa trang này dù lý tưởng của họ là đối lập với nhà nước hiện nay, nhưng họ cũng là người Việt Nam, cũng là cha là ông của biết bao gia đình, mộ phần của họ đáng được hưởng sự chăm sóc của người thân. Tôi tự hỏi một chính thể với đầy đủ sức mạnh trong tay mà sao lại sợ họ thế? Sao nỡ cầm tù kể cả khi họ đã chết? Đến ngay cả những lính Trung Quốc xâm lược biên giới phía Bắc năm 1979, khi chết vô danh trên đất Việt cũng được quy tập chôn cất trong bao nghĩa trang đàng hoàng khắp miền núi phía Bắc? Sao người Việt với nhau mà nỡ đối xử tàn tệ đến mức kinh hoàng như vậy? Còn nhiều câu hỏi nữa cứ luẩn quẩn trong đầu tôi trên đường về, nhưng chắc chắn một điều là chính sách hòa giải dân tộc sẽ không thể thành công nếu nhà nước cứ hành xử như thế này.

Chiến tranh đã lùi qua lâu mà vết thương trong lòng dân tộc hình như vẫn chưa khép lại. Khi tôi đăng một số bức ảnh chuyến đi thăm nghĩa trang này lên Facebook cách đây mấy hôm thì lập tức nhận được vô số phản hồi trái chiều. Người thì rất hoan nghênh, người thì lại phê phán cho rằng tôi là thằng cộng sản con, là kẻ cơ hội làm chuyện chính trị. Tôi nghĩ các bạn có ý phản đối tôi không cần phải nặng nề như vậy. Chính thể Việt Nam Cộng Hòa dẫu gì cũng đã là quá khứ. Chiến tranh đã kết thúc gần bốn mươi năm và chúng ta vẫn phải chung sống với nhau. Điều quan trọng cần làm là nhìn nhận quá khứ, giải quyết tồn tại và hướng tới tương lai. Một mặt cứ sống trong hận thù, phân biệt Nam Bắc thì không thể cùng chấn hưng đất nước được. Mặt khác, phải dũng cảm bỏ qua khác biệt để bắt tay nhau cùng phá bỏ tất cả những điều phi lý, những điều đi ngược lại giá trị nhân bản của dân tộc này. Hãy đi từng bước nhỏ, từng việc cụ thể như việc phá bỏ chế độ kiểm soát nghĩa trang quân đội Biên Hòa giống một trại tù. Hãy lên tiếng, hãy làm trong khả năng mà bạn có thể chịu đựng được. Không bắt đầu thì mãi mãi chẳng bao giờ có đổi thay./.

BLOG NGUYỄN VẠN PHÚ 

 Sunday, December 22, 2013

Thi tuyển đại học bằng bài thi SAT?

Khi mới có tin Bộ Giáo dục & Đào tạo sẽ thay đổi cách thức tuyển sinh đại học từ chỗ thi chung, dùng đề chung, sử dụng kết quả chung nay thành tự tổ chức thi, khá nhiều ý kiến nêu SAT như một dạng đề thi mà trường sẽ sử dụng, như Đại học quốc gia Hà Nội chẳng hạn.

Thiết nghĩ nên bình tĩnh tìm hiểu loại bài thi này để khỏi đi từ thái cực này sang thái cực khác, gây khổ cho học sinh.

SATđúng là bài thi mà nhiều trường đại học ở Mỹ (chứ không phải tất cả) sử dụng kết quả để làm một trong nhiều tiêu chí tuyển chọn sinh viên. Nhưng khác biệt lớn nhất cần phải nói ngay là tinh thần bài thi SAT khác xa tinh thần bài thi tuyển sinh ở Việt Nam. SAT nhằm kiểm tra xem học sinh có đủ năng lực tư duy lô-gích, năng lực đọc hiểu và năng lực diễn đạt để theo học các chương trình đại học. Nó không nhằm đánh giá học sinh theo thang bậc từ giỏi đến dở như các kỳ thi đại học ở Việt Nam. Một bên xem bài thi là phép thử đủ hay chưa đủ chuẩn làm sinh viên; một bên là đặt ra rào chắn để học sinh đua nhau xem ai vượt được vũ môn, bước chân được vào giảng đường. Một bên thi bất kể nội dung học; một bên thi theo kiểu học gì hỏi nấy, nhiều lúc ở mức độ lắt léo. Tinh thần khác nhau thế nên nội dung bài thi, cách học, cách chuẩn bị khác xa nhau.

Về nội dung, chắc hẳn không có chuyện dùng bài thi SAT bằng tiếng Anh (vì khả năng tiếng Anh của đa số học sinh không đủ đáp ứng) cũng chẳng có chuyện dịch nguyên xi sang tiếng Việt để học sinh thi vì như thế thì đề thi sẽ rất ngớ ngẩn. Biên soạn lại thì e rằng phải vượt qua một số trở ngại: đầu tiên là người duyệt đề sẽ cho rằng mức độ như thế là quá dễ (?). Một bên đã quen với các câu hỏi kiến thức rất sâu sẽ không thể nào chấp nhận loại đề thi chỉ kiểm tra xem học sinh hiểu đúng một từ nào đó hay không. Một bên đã quen với việc yêu cầu học sinh viết những bài luận dài, phân tích những góc cạnh khác nhau của một tác phẩm sẽ chê đề thi chỉ bắt học sinh lập luận sao cho thuyết phục, bất kể lập trường của học sinh.

Nếu vượt qua được trở ngại này có nghĩa giáo dục Việt Nam đã tiến được một bước dài trong nhận thức về mục tiêu đào tạo thì lúc đó chuyện tuyển sinh đại học chỉ là chuyện nhỏ!

Cứ soạn thử một câu hỏi kiểu SAT xem sao:

Câu trích: “Thật buồn cho nhân tình thế thái” – người đàn ông than thở - “Ngày xưa tôi chăm lo cho cô ấy đến thế mà giờ khi đã giàu có, cô ta ngó lơ khi tôi ngã bệnh”.

Câu hỏi: Hãy chọn từ nào bạn cho là gần nghĩa nhất với từ “nhân tình thế thái” trong câu trên: a) người tình tên Thế Thái; b) vợ nhỏ; c) bồ nhí; d) thói đời.

Gạt chuyện đùa qua một bên, giả thử kiểm tra như thế này thật (thay vì yêu cầu học sinh viết về “chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong thơ Tố Hữu” hay “thiên nhiên trong thơ Nguyễn Khuyến”) có lẽ chất lượng đại học sẽ được nâng lên một bước vì nó tác động ngược trở lại bắt các em học sinh đọc hiểu đàng hoàng hơn chứ không còn học vẹt. Dùng cách kiểm tra này nhà trường phổ thông sẽ phải quan niệm lại cách dạy, các tác phẩm được chọn vào chương trình chỉ là công cụ, cái quan trọng là trang bị cho học sinh các kỹ năng đọc hiểu sâu, biết được khi nào tác giả dùng giọng văn mỉa mai, châm biếm, lúc nào dùng lập luận theo kiểu đánh lừa… Các em sẽ biết sử dụng ngòi bút để trình bày quan điểm và thuyết phục người nghe đồng ý với quan điểm đó. Tất cả những kỹ năng này hiện nay sinh viên còn rất yếu, thậm chí thiếu vắng hoàn toàn.

Trở ngại thứ hai là để bài thi như SAT có tác dụng tuyển sinh, phải chấp nhận thay đổi rất nhiều thói quen đã trở thành nếp khó thay đổi: thí sinh có thể thi SAT bất kỳ lúc nào trong năm vì như Mỹ mỗi năm tổ chức thi SAT đến bảy lần; thí sinh cũng có thể thi SAT bất kể đang học lớp 10, 11 hay 12. Vì thế kiến thức học có thể không trùng khớp với kiến thức thi; cái trùng khớp chỉ là phương cách học và những kỹ năng mong muốn học sinh có được sau khi học xong phổ thông. Giả thử áp dụng sai, học sinh lơ là chuyện học chính khóa, dùng thì giờ chỉ để luyện thi SAT thì coi như hỏng.

Trở ngại thứ ba là nơi biên soạn đề, tổ chức thi và chấm thi. SAT hiện do một tổ chức tư nhân phi lợi nhuận đảm trách (College Board) nhưng thi thì tại các trung tâm mà trung tâm cũng thường là trường phổ thông do chính ban giám hiệu quản lý đề nhận về, giáo viên trong trường coi thi rồi cũng do trường niêm phong bài gởi đi chấm. Ôi chỉ mới hình dung đến đây đã thấy vô vàn khe hở khó lòng áp dụng đại trà tại Việt Nam. Từng trường ra đề kiểu SAT thì chắc chắn không khả thi vì thiếu tính quy mô kinh tế.

Từ đó mới thấy, giả thử Bộ Giáo dục & Đào tạo vẫn giữ kỳ thi chung, đề chung, kết quả chung nhưng kèm theo nhiều cải tiến, biết đâu phương án mới này vừa khắc phục các điểm yếu của “ba chung” mà lại không quay về lập lại các điểm yếu của tự tổ chức tuyển sinh một thời rất bát nháo.

Đó là Bộ tổ chức một Cục Khảo thí tương tư như College Board, tuyển người giỏi soạn đề kiểu SAT thật sự, công khai các dạng đề cho học sinh chuẩn bị, tổ chức thi và chấm thi nghiêm túc dựa vào mạng lưới các trường có uy tín. Ngoài SAT chung còn các kỳ thi dựa vào kiểu mẫu SAT từng môn để giúp các trường đại học tuyển đúng chuyên ngành. Mỗi năm tổ chức nhiều lần thi, kết quả có giá trị lâu dài. Các trường đại học chỉ việc sử dụng kết quả mà thí sinh nộp để xét tuyển kèm theo các yêu cầu khác như phỏng vấn, viết bài luận... Cục Khảo thí sẽ tính lệ phí thi cao nhưng miễn giảm cho học sinh gia đình khó khăn để tự trang trải, không phụ thuộc vào ngân sách.

Nhìn chung, cải tiến việc tuyển sinh đại học là việc nên làm nhưng nên nhân dịp này cải tiến đến nơi đến chốn chứ không nên từ cách làm này chuyển thành cách làm khác rồi quay trở lại cách làm cũ chứ bản chất là không cải tiến gì cả.

Thưa toàn thể Qúy Vị.

Tôi thật sự bất ngờ khi có mặt tại buổi lễ hết sức trân trọng nầy. Vì ở đất nước tôi nhiều quyền tự do được hiến pháp công nhận nhưng vẫn bị nhà cầm quyền tìm cách nầy cách khác hạn chế. Trong vòng 2 năm trở lại đây có khá nhiều blogger không được phép đi ra nước ngoài để du lịch, để chữa bệnh, để dự hội thảo, hoặc để nhận các giải thưởng quốc tế như tôi mà không có lý do. Đó là các blogger Đào Hiếu, Người Buôn Gió, Nguyễn Hoàng Vi, JB Nguyễn Hữu Vinh, Huỳnh Trọng Hiếu, Uyên Vũ, Lê Quốc Quân…



Do vậy sự có mặt của tôi ở đây là một bất ngờ. Có thể là do uy tín của Tổ chức Phóng viên không biên giới RSF cũng như của tập đoàn Google, là hai tổ chức đã sáng lập và bảo trợ cho giải thưởng cao quý nầy. Và cũng có thể là do những cuộc vận động đấu tranh cho nhân quyền, cho dân chủ ở nước tôi đang diễn ra khá sôi động thông qua việc góp ý sửa đổi hiến pháp đã có những tác dụng nhất định lên giới cầm quyền.

Xin nói thêm về cuộc vận động đấu tranh cho nhân quyền và dân chủ đang diễn ra khá mạnh mẽ ở đất nước tôi. Cách đây ba năm, khi blogger, luật sư Cù Huy Hà Vũ  qua các bài viết đề nghị đa đảng để dân chủ hóa, liền bị kết án 7 năm tù, thì nay, khi tôi có mặt ở đây, bên nước tôi đã có nhiều tổ chức với tổng số gần 20 ngàn người ký tên vào các bản kiến nghị yêu cầu xóa bỏ điều bốn trong hiến pháp và yêu cầu đa đảng mà không phải e dè sợ hãi.

Điều gì đã làm nên sự kỳ diệu nầy. Ấy là mạng internet. Mạng internet đã giúp người dân chúng tôi nói lên tiếng nói và nguyện vọng đích thực của họ trong hoàn cảnh tự do ngôn luận bị bóp nghẹt.

Như quý vị đã biết ở đất nước tôi không hề có báo tư nhân, chỉ có cơ quan của nhà nước hoặc của đảng cầm quyền mới được ra báo và lập đài phát thanh – truyền hình. Do vậy 700 cơ quan báo đài đều nằm dưới quyền kiểm soát của những đảng viên CS tin cậy. Thông tin đăng tải trên các cơ quan báo đài ấy đi theo định hướng của đảng cầm quyền. Tiếng nói và nguyện vọng của nhiều người dân vì thế mà không có nơi để xuất hiện.

May thay mạng internet xuất hiện và các blogger ra đời. Ban đầu các blogger tiên phong tuy còn rất ít ỏi  nhưng họ là những mũi kim nhọn đâm những lỗ thủng đầu tiên vào bức màng bưng bít thông tin ở đất nước tôi. Và nhiều người trong số họ phải trả giá cho sự dũng cảm ấy, họ đã và đang bị ngồi trong nhà tù, trong trại cải tạo, bị quản thúc và thậm chí bị cưỡng bức vào nhà thương điên nữa. Đó là các blogger và các nhà đấu tranh dân chủ ôn hòa: Thích Quảng Độ, Nguyễn Văn Lý, Nguyễn Đan Quế, Phạm Bá Hải, Nguyễn Văn Đài, Hà sỹ Phu, Bùi Minh Quốc, Tiêu Dao Bảo cự,  Cù Huy Hà Vũ, Đỗ thị Minh Hạnh, Bùi thị Minh Hằng, Phạm Thanh Nghiên, Tạ Phong Tần, Điếu cày Nguyễn Văn Hải, Phan Thanh Hải, Phạm Minh Hoàng, Lê Công Định, Trần Huỳnh Duy Thức, Nguyễn Tiến Trung, Lê Thăng Long, Trần Anh Kim, Nhạc sỹ Việt Khang, Trần Vũ Anh Bình, Lê Anh Hùng,…. Và lớp trẻ sau nầy như Nguyễn Phương Uyên, Paul Lê sơn và nhóm thanh niên công giáo ở Vinh…

Những hy sinh ấy đã không uổng công. Ngày nay những blogger và những người đấu tranh cho dân chủ đã phát triển lên thành một lực lượng lớn mạnh và rộng khắp mà nhà cầm quyền không thể nào ngăn cản nổi. Hai vạn chữ ký và sẽ còn nhiều hơn nữa đòi xóa bỏ điều bốn đã nói lên điều đó. Hàng trăm trang blog cổ xúy cho đổi mới, cổ xúy tự do ngôn luận, cổ xúy dân chủ thu hút lượng người đọc khổng lồ và kết nối với nhau thành một hệ thống báo chí mà chúng tôi gọi là báo lề dân, tồn tại lớn mạnh song song bên cạnh hệ thống báo chí do nhà nước kiểm soát được gọi là báo lề đảng.

Trong cái nền vững vàng ấy tôi được phát triển lên. Những lá phiếu từ khắp nơi trên thế giới bầu cho tôi để tôi trở thành công dân mạng chính là những lá phiếu dành cho phong trào đấu tranh cho quyền công dân trong đó có quyền tự do ngôn luận đang lớn mạnh lên hàng ngày trên đất nước chúng tôi.

Xin dành vinh quang nầy cho những người đi tiên phong đã và đang bị trả giá trong nhà tù và cho tất cả những người bạn đồng hành của tôi đã giúp đỡ và tạo đà cho tôi.

-          Để nhận được giải thưởng cao quý nầy, tôi đã nhận được sự ủng hộ của các blogger, các bạn trẻ yêu nước tại VN cũng như các bạn khác tại hải ngoại. Những lá phiếu các bạn dành cho tôi chính là những lá phiếu góp phần động viên một phong trào đang vươn lên lớn mạnh ở VN, phong trào của những người viết báo tự do, những người sẵn sàng đối đầu với những khó khăn để đấu tranh cho quyền tự do ngôn luận chính đáng. Cám ơn các cơ quan truyền thông như VOA, BBC, RFI, RFA, SBTN…đã tích cực đưa tin và viết bài về tôi cũng như về sự kiện bầu chọn công dân mạng, nhờ vậy mà giải thưởng lần nầy đã gây ra tiếng vang rộng lớn tạo ra nguồn động viên to lớn cho phong trào đấu tranh cho sự tiến bộ ở trong nước tôi.

-          Riêng với cá nhân tôi, từ khi nhận được giải thưởng cao quý nầy tôi đã cảm nhận được sự tin yêu của bạn đọc khắp nơi dành cho blog huỳnh ngọc chênh của tôi. Sau khi được tin tôi trúng giải thưởng netizen, số lượt người vào đọc hàng ngày tăng từ 15 ngàn lên 20, có khi 25 ngàn lượt .

-          Cám ơn tập đoàn Google, tập đoàn về mạng to lớn, phủ khắp toan cầu, là kho tri thức khổng lồ mà những người viết báo chúng tôi luôn cần đến. Thật xứng đáng khi Google đã kết hợp với RSF tổ chức ra giải thưởng cao quý nầy để hàng năm trao cho những người hoạt động vì sự tự do báo chí trên toàn cầu thông qua hệ thống mạng internet.

-          Xin chân thành cám ơn tổ chức RSF, đã có mạng lưới rộng lớn trên toàn thế giới, là chỗ dựa quan trọng cho những người cầm bút tự do, nhất là những nhà báo trong những đất nước bị bóp nghẹt tự do ngôn luận. Giải RSF là nguồn động viên to lớn cho những blogger ấy.

-          Cám ơn bà bộ trưởng truyền thông Pháp Fleur Pellerin người đại diện cho chính quyền Pháp có mặt tại buổi lễ nầy. Sự có mặt của bà là một vinh dự rất lớn cho buổi lễ. Chúc bà sức khỏe. Chúc nước Pháp mãi mãi là ngọn cờ đi đầu trong việc đấu tranh cho quyền của con người.

Hàng loạt con tàu trọng tải lớn, trị giá từ vài trăm tỉ đến cả nghìn tỉ bị chủ tàu bỏ rơi, trở thành những con tàu “ma” khổng lồ dập dềnh trên các vùng biển từ bắc vào nam. Thậm chí, một số tàu còn bị chủ hàng siết nợ, giữ làm tin tại các vùng biển nước ngoài. (báo Thanh Niên)


Tình hình kinh tế đang trong tình cảnh vô cùng bi đát. Nợ xấu lên con số hàng triệu tỉ đồng, các tập đoàn kinh tế quốc doanh hầu như đều thua lỗ và thua lỗ nặng. Tổng nợ của các tập đoàn ấy lên đến 1,3 triệu tỉ đồng. Theo tính toán của các chuyên gia số tiền lời hàng năm phải trả trên số tiền nợ ấy cho ngân hàng là 200.000 tỉ đồng. Nhưng nếu làm ăn cật lực và có lãi là 5% thì mỗi năm các tập đoàn ấy cũng chỉ rặn ra được 40.000 tỉ đồng, lấy đâu ra 160.000 tỉ nữa để trả lãi ngân hàng. Đó là giả định rằng làm ăn có lời chứ trong thực tế thì các "quốc doanh" ấy đang từ lỗ đến chết, làm chi mà rặn ra tiền.(Xem tại đây). Ngay cả việc đào lên bán như Vina Than, hút lên bán như Vina Dầu mà cũng lỗ to thì có cái Vina nào mà lời được.


Thế thì tiền đâu để đến bây giờ ta vẫn còn ngáp ngáp và nhiều người cho rằng vẫn chưa chạm đáy?

Xin thưa đó là kiều hối. Theo số liệu công bố chính thức, dòng kiều hối trong trong tầm kiểm soát mỗi năm chảy về 10 tỉ USD, tương đương 200.000 tỉ đồng. Bên cạnh đó, đầu tư của Việt Kiều về nước mỗi năm cũng có thêm 10 tỉ USD nữa. Đó là theo số liệu chính thức, chứ trong thực tế số tiền kiều hối không chỉ 10 tỉ USD mà có thể lên đến gấp đôi, gấp rưỡi con số đó.

Hồi trước, nước ta còn nghèo, nguồn kiều hối đó đã góp phần rất lớn trong việc cứu đói giảm nghèo và đưa đất nước đi lên. Trong thời gian làm ăn khấm khá, nguồn kiều hối đó giúp cân bằng với số tiền thất thoát do làm ăn ngu xuẩn của các "quốc doanh" và do tham nhũng của các quan chức.

Trong tình hình nợ nần và thất thoát cực kỳ bi đát như hiện nay với số tiền lên đến hàng triệu tỉ đồng thì 10 tỉ USD kiều hối hàng năm ấy e không cứu vãn được tình hình, chỉ đủ để duy trì cái sự ngáp ngáp mà thôi.
Phải làm sao đây để thoát đáy?

Đã có cách. Chúng ta có đoàn tàu ma hoành tráng và lớn nhất thế giới. Theo thống kê của cục hàng hải hiện có trên 40 chiếc tàu vào hàng trọng tải lớn đang neo đậu dập dềnh lâu ngày trên hầu hết các cảng biển từ Bắc xuống Nam, chưa kể nhiều tàu khác đang bị giam giữ trên thế giới vì nợ nần (xem tại đây). Chủ của chúng nó hầu hết là các Vina đã bỏ ra từ vài chục đến vài trăm triệu USD mua về để làm nhiệm vụ...rót tiền nhà nước vào túi riêng. Nhiệm vụ đã hoàn thành, chủ của chúng cho chúng nằm chơi nghỉ dưỡng, người ta gọi chúng là đoàn tàu ma.

Nên chăng, bây giờ ta tận dụng đưa đoàn tàu ma nầy vào khai thác.

Dùng đoàn tàu nầy tổ chức cho dân ta vượt biên giai đoạn hai. Đẩy chừng 1 triệu người nữa ra biển. Do tàu bè to lớn và hiện đại, 1 triệu người đó chỉ hao hụt chừng 20% nghĩa là chết chỉ chừng 200.000 người (không như trước đây, hao hụt đến trên 50%). Với 800 ngàn người sống sót đó trở thành Việt Kiều, vài năm sau thu về được thêm vài chục tỉ USD kiều hối mỗi năm. Không có đầu tư nào sinh lợi mau như đầu tư nầy. Hy vọng nền kinh tế quốc gia lại thoát đáy để tiếp tục khởi sắc.

Tất cả đang trông chờ vào đoàn tàu ma.





Tay Cua IT này từng bẻ chữ Nho, bàn về Kinh tế và hàm răng, dù chẳng biết tý nào, nên blog Cua thành hổ lốn. Được cái may là bạn đọc quá giỏi, nên giúp cho những bài viết “kiễng chân” vẫn đứng vững.

Hôm nay xin bàn về khái niệm Trilemma – một trong ba cái khó – còn khó nữa. Mong các cụ thông cảm, nhưng chương trình học thuật cần tiếp tục, dù “giáo sư” Cua có vấn đề về trí tuệ.

Trilemma – Bộ ba bất khả thi

Rất may, một đồng nghiệp bên WB, email cho biết. Các nhà kinh tế vĩ mô đã đưa ra khái niệm “impossible trinity –  “tam pháp bất khả thi”, hoặc “bộ ba bất khả thi” – ý nói không thể duy trì đồng thời 3 yếu tố: (1) Tỷ giá cố định, (2) Tự do chu chuyển dòng vốn (hàm ý tới dòng vốn ngoại đổ vào từ bên ngoài) và (3) Chính sách tiền tệ độc lập.

Bộ ba này trong tiếng Anh còn được gọi là Trilemma, chơi chữ như Dilemma – vấn đề đau đầu khi phải chọn một trong hai.

Nói nôm na về Trilemma, để phát triển kinh tế hay giữ nhịp độ, chỉ có thể thực hiện đồng thời hai trong ba chính sách này mà thôi.

Xin nhắc lại, chỉ hai trong ba: (1) tỷ giá cố định và tự do chu chuyển dòng vốn, hoặc (2) tỷ giá cố định và chính sách tiền tệ độc lập; hoặc (3) tự do chu chuyển dòng vốn và chính sách tiền tệ độc lập vv.

Về lý thuyết, chính sách tiền tệ và tỷ giá hối đoái với giả định là vốn được tự do lưu chuyển qua biên giới quốc gia đều có quan hệ với nhau.

Khi ngân hàng trung ương thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng thì tỷ giá hối đoái sẽ tăng lên. Nếu chính sách tiền tệ thắt chặt thì tỷ giá giảm đi. Do đó, áp dụng chế độ tỷ giá cố định, thì chính sách tiền tệ không thể thay đổi linh hoạt được.

Nếu có quốc gia nào cố gắng thực hiện cả ba chính sách trên đồng thời thì điều gì sẽ xảy ra. Kinh tế tăng trưởng nhanh, vốn nước ngoài sẽ chảy vào trong nước gây ra áp lực tăng giá nội tệ. Khi đó, ngân hàng trung ương muốn bảo vệ chế độ tỷ giá cố định thì phải thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng.

Song điều này có thể làm tăng lượng cung tiền trong lưu thông dẫn đến tăng tốc lạm phát. Muốn lạm phát không tăng tốc, thì phải thực hiện chính sách thanh khoản đối ứng. Nhưng như thế thì vốn nước ngoài càng chảy vào nhiều.

Đầu thập niên 1990, một số nước châu Á đã cố gắng thực hiện đồng thời ba chính sách và hậu quả là rơi vào khủng hoảng hết sức tồi tệ.

Vị đồng nhiệp cũng cho biết, tại một nước “quen” vào những năm 2006-2008, vốn bên ngoài đổ vào ồ ạt, với khối lượng lớn. Nhưng quốc gia đó lại muốn duy trì tỷ giá cố định bằng cách can thiệp thị trường (mua đô la), tức là tăng lượng tiền nội tệ ra thị trường.

Trong hoàn cảnh đó, Ngân hàng TƯ phải tăng lãi suất, hoặc phát hành trái phiếu để thu hút nội tệ.

Tuy vậy, bên Chính phủ lại muốn có tăng trưởng cao nên duy trì lãi suất thấp tự do, gây ra tình trạng overheating – kinh tế phát triển quá nóng. Hình như chuyện này cũng kéo theo nhiều hệ lụy bởi những cái đầu chứa toàn IT hay YT gì đó lại quản lý KT vĩ mô.

Ôm cả ba là không thể, ôm hai thì OK. Như vậy có 1 bồ, 1 vợ thì OK, nhưng hai bồ, 1 vợ hay hai vợ một bồ là tan cửa nát nhà.

Tỷ giá cố định của Hoa Kỳ 1944-1971

Tìm tin trên internet mới biết, trên thế giới đã từng có chuyện về tỷ giá cố định do Mỹ cầm đầu. Hội nghị Bretton Woods diễn ra ở New Hamshire, Hoa Kỳ, năm 1944, thống nhất mức tỷ giá cố định cho các đồng tiền chính và cho phép ngân hàng trung ương được can thiệp vào thị trường tiền tệ.

Hội nghị Bretton Woods 1944.

Chế độ Bretton Woods quy định một ounce vàng có giá 35 đôla Mỹ và kéo dài từ năm 1944 đến năm 1971.

Tại thời điểm đó, lạm phát và thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ gia tăng đã làm suy giảm giá trị đồng đôla.
Hoa Kỳ cố thuyết phục Đức và Nhật Bản, là hai nước đều có cán cân thanh toán thuận lợi, tăng giá trị các đồng tiền của họ. Nhưng các quốc gia này miễn cưỡng chấp nhận bước đi này, vì việc tăng giá trị đồng tiền của họ sẽ làm tăng giá hàng hóa của các nước đó và gây tổn hại đến xuất khẩu của họ.

Cuối cùng, Hoa Kỳ đã bỏ giá trị cố định của đồng đôla và cho phép đô la được thả nổi – tức là cho dao động đối với các đồng tiền khác. Đồng đôla ngay lập tức hạ giá.

Tỷ giá cố định Bretton Woods đã giới hạn hoạt động chi tiêu của Hoa Kỳ và thế giới do lượng vàng sở hữu là có hạn trong khi nhu cầu sử dụng tiền lại lớn hơn rất nhiều.

Hoa Kỳ in tiền phục vụ cho việc tài trợ cho Chiến tranh Việt Nam hoặc viện trợ cho các nước khác đã khiến đôla mất giá và tăng lạm phát. Cuộc chiến VN ảnh hưởng mọi mặt tới cả thế giới.

Để xóa bỏ sự bất hợp lý trên, vào tháng 8 năm 1971, Tổng thống Nixon đã phải rút hẳn khỏi hệ thống Bretton Woods và tiến hành thả nổi đồng đô la. Bây giờ thì nó đang trôi nổi khắp thế giới, muốn tỷ giá nào cũng OK.

Giải Ig Nobel cho anh Bình – Thống đốc.

Bây giờ bàn chuyện phát biểu của anh Bình tại Quốc hội. Thấy bà con chửi om xòm về lời phân trần trước QH của Thống đốc NHNN, mình chẳng hiểu anh nói sai chỗ nào.

Mình vẫn tin các quan, nhất là các quan cầm cân nẩy mực cho nền kinh tế quốc gia. Bảo mua vàng là mình mua vàng, bảo bán vàng là mình bán tắp lự, chỉ tội nhà này không có vàng.

Trong lúc trả lời chất vấn của đại biểu Trần Du Lịch, Thống đốc Bình nói “Người ta tìm ra bộ 3 bất khả thi giữa tăng trưởng, lạm phát và tỷ giá, ông đó được quốc tế cho giải thưởng Nobel. Vậy mà hiện nay chúng ta phải vừa làm sao kiềm chế được lạm phát mà vẫn phải tăng trưởng. Tôi đã có lần nói đùa với Chủ tịch Quốc hội là em chỉ cần nửa giải thưởng Nobel cũng được, nếu em làm được một trong hai”.

Giải Ig Nobel

Ông đại biểu Nguyễn Trí Dũng cự lại là ông Bình nói như thế là “không chính xác” bởi ông Dũng cho rằng “Thật ra “bộ ba bất khả thi” đề cập tới ba mục tiêu là ổn định tỉ giá, tự do hóa dòng vốn và chính sách tiền tệ độc lập. Như vậy, thống đốc hoặc chưa hiểu chính xác về lý thuyết “bộ ba bất khả thi”, hoặc cố lấy sự thông cảm để né câu hỏi của đại biểu.”

Ông Trí Dũng đãng trí một chút. Ổn định tỷ giá khác với tỷ giá cố định, ông cũng nhầm khái niệm một cách tai hại, dù khen cho ông đã tấn công Thống đốc rất đúng lúc.

Tuy nhiên so với Thống đốc thì lỗi của ông Trí Dũng chưa là gì. Làm tới thống đốc Ngân hàng Nhà nước mà không nhớ nổi thế nào là bộ ba bất khả thi, một  khái niệm vỡ lòng trong kinh tế.

Tôi tìm định nghĩa Trilemma kia thì không thấy có chữ nào là Tăng trưởng, Lạm phát. Có mỗi từ Tỷ giá được ông nhắc đến nhưng cũng không biết là tỷ giá đó là cố định hay trôi nổi.

Xin viết lại cho ông Bình rõ Trilemma nhé. Đó là (1) Tỷ giá cố định; (2) Tự do chu chuyển dòng vốn; và (3) Chính sách tiền tệ độc lập. Xin các cụ trong hang Cua cũng học cho thuộc trước khi bình về anh…Bình.

Phát biểu trước Quốc hội, với hàng chục triệu người theo dõi trên tivi, xin ông Bình nói chính xác tới từng từ. Thống đốc Ngân hàng NN mà hiểu mơ hồ cái bộ ba kia như thế thì rất lo cho đất nước này.

Thay vì xét giải Nobel như ông đùa, có lẽ cái giải Ig Nobel của đại học Harvard – dành cho những phát minh điên rồ và ngu dại – thì may ra họ xét tới.

Xin nói thêm, ba vấn đề tưởng chừng bất khả thi theo quan điểm của Thống đốc Bình (tăng trưởng, lạm phát và tỷ giá), trong thực tế, vẫn có thể được triển khai gần như song song trong bất cứ nền kinh tế nào. Đó là những nhiệm vụ và chức năng cơ bản của các Ngân hàng Trung ương trên thế giới.

Như vậy, cái sai của anh Bình không tự nhiên sinh ra, không tự nhiên mất đi, nó chỉ đi từ cái sai này sang cái sai khác

Gần đây, các quan chức của Ngân hàng Nhà nước Việt nam (SBV) thường hay nói đến lạm phát mục tiêu (inflation targeting) trong điều hành chính sách tiền tệ nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát ở Việt Nam.

Thống đốc Nguyễn Văn Bình.

Để làm được điều này cần phải hội tụ được những điều kiện như sau: (i) Ngân hàng trung ương (SBV) phải xác định lạm phát mục tiêu là nhiệm vụ hàng đầu của chính sách tiền tệ; (ii) Mục tiêu lạm phát không được đặt thấp hơn các mục tiêu khác; (iii) Chính sách tiền tệ không bị áp đảo bởi các ưu tiên tài khóa; (iv) Ngân hàng trung ương phải có đủ công cụ chính sách để kiểm soát lạm phát theo nguyên tắc thị trường.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay SBV dường như không có nhiều dư địa để thực hiện các nhiệm vụ cơ bản với tư cách là một Ngân hàng trung ương độc lập.

Viết tới đây, tôi bỗng nhớ khái niệm “hộp đen” mà một thời các vị lãnh đạo cao cấp Việt Nam luôn nói trên cửa miệng. Nói hộp đen mà chẳng hiểu hộp đen hoạt động ra sao. Cho tới khi có bài báo ngắn của Giáo sư Phan Đình Diệu lên án về nạn sính chữ trong các quan, thì hộp đen mới thôi xuất hiện trên tivi, radio và báo chí.

Các cụ đã dạy rồi “thà dốt đặc còn hơn hay chữ lỏng”. Không biết thì viết blog như Tổng Cua, đúng sai có các bạn đọc góp ý và sửa ngay.

Xin đừng để “Trilemma” của Thống đốc thành Dilemma của đất nước này.

HM và một đồng nghiệp X. 20-11-2012



Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khi trả lời chất vấn của Đại biểu Dương Trung Quốc về “văn hóa từ chức” trong phiên họp Quốc hội gần đây đã khẳng định đại ý ông “không xin”, “không chạy” chức và cũng “không thoái thác” những nhiệm vụ được đảng phân công từ trước đến nay.

Do đặc thù của nước ta nên mỗi khi nói đến  “xin” hay “chạy” có liên quan đến chuyện chức quyền thì người ta thường liên tưởng ngay đến mặt tiêu cực của vấn đề là có việc dùng tiền để được giữ vị trí nọ, chức vụ kia trong các cơ quan nhà nước. Không chỉ “chạy chức”, “chạy quyền”,  nhiều cụm từ có chữ “chạy” ở đằng trước đã được dùng để chỉ tệ nạn hối lộ chẳng hạn như  “chạy bằng”, “chạy trường”, “chạy tội”, “chạy án” v.v…

Trở lại chuyện “xin” hay “chạy chức” hay “chạy quyền”, nếu hiểu vấn đề này rộng ra không bó hẹp ở khía cạnh tiêu cực như đề cập ở trên, thì trên thế giới có chỗ nào mà tự dưng người ta “được phân công” làm thủ tướng hay tổng thống mà không cần phải “xin” ai hay “chạy” đi đâu cả? Ví dụ như cuộc bầu cử  Tổng thống Mỹ vừa rồi nếu cái lão Obama không chạy hết bang này đến bang khác để xin dân Mỹ bầu cử cho mình mà chỉ ngồi trong nhà vênh mặt rung đùi bắc chước anh Ba nhà ta  bảo tôi chẳng cần “xin” cũng chẳng cần “chạy” nhưng cũng chẳng “thoái thác”  nếu được “phân công” tiếp tục làm tổng thống thêm vài ba nhiệm kỳ nữa thì chưa cần đến dân Mỹ mà cái Đảng Dân chủ của lão cũng cho lão về vườn luôn.

Thế mới biết anh Ba nhà ta sướng thật, chẳng xin, chẳng chạy mà vẫn cứ làm thủ tướng ngon ơ đến 2 nhiệm kỳ.

Vâng, “trời không chịu đất thì đất phải chịu trời” vậy, vì các anh Ba, và có thể cả các anh Nhất, anh Tư  anh Năm anh Sáu… chẳng bao giờ cần phải xin ai hay chạy đi đâu mà vẫn được phân công giữ các trọng trách cao cả nên người phải “chạy”, phải “xin” chính là nhân dân Việt Nam anh hùng, phải chạy phải xin các anh những thứ mà người dân ở những xứ khác không cần phải xin, phải chạy mà nghiễm nhiên có quyền được hưởng. (*)
_________________________________________________________
Chẳng hạn như đây này, như thầy Hà Văn Thịnh xin các anh hãy vì dân vì nước, dù chỉ một chút (bấm vào để đọc):
Hãy vì dân vì nước, một chút thôi, làm ơn!



BLOG ĐINH TẤN LỰC
Công Hàm Cung Chúc Tân Nhiệm
http://dinhtanluc.wordpress.com/cong-ham-cung-chuc-tan-nhiem/

Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam
Độc Lập – Hạnh Phúc – Tự Do
- Công Hàm Cung Chúc Tân Nhiệm –
Kính thưa Ngài tân Tổng Bí Thư ĐCSTQ vĩ đại kính mến,
Thật là một vinh hạnh lớn lao vô đối cho tôi được thay mặt cho Chính phủ nước CHXHCNVN dâng trình lên Ngài tân Tổng Bí Thư ĐCSTQ vĩ đại kính mến lời chúc mừng cực kỳ trang trọng và rất mực chân tình với hết cả tấm lòng vô đáy của chúng tôi.
Phải nói là suốt đời, không thể nào bản thân tôi khả dĩ có một thời khắc nào lãng quên niềm vui sướng tột cùng được bắt tay Ngài trong dịp khấu kiến lãnh đạo quý quốc và tham quan Hội chợ China–ASEAN Expo hồi tháng 9 vừa qua. Mà không phải đợi đến thời điểm thiêng liêng bấy giờ tôi mới nhận chân ra rằng Ngài mới thật sự là đỉnh cao lãnh tụ anh minh của thiên triều quý quốc. Tự trong thâm tâm của một người làm chính trị dày dạn qua bao nhiêu thác ghềnh của dòng sử cận đại Việt Nam, tôi không hề ngần ngại để kính trình đến Ngài là tôi đã nhìn thấy điều đó từ những năm năm trước, xin được lặp lại là từ 5 năm trước. Nói như thế để mong rằng Ngài nhận ra ở tấm lòng tôi chí ít là hai điểm son:
Một là, không phải bản thân tôi lơ là chậm trễ để cho Bắc Triều Tiên lân quốc tiếm công giành lấy chiến thắng là kẻ chúc mừng Ngài đầu tiên. Tôi chỉ muốn được gửi đến Ngài những điều suy nghĩ cực kỳ tôn kính/thiêng liêng của tôi về Ngài, về mối tương quan hữu nghị giữa TQ với VN nói chung, hay giữa Ngài và cá nhân tôi nói riêng, ngay trong dịp sinh nhật thứ 63 tuổi đời và thứ 51 tuổi đảng của tôi hôm nay, 17 tháng 11 năm 2012.
Hai là, cũng không phải bản thân tôi tranh đua gì với các đồng chí khác trong Bộ Chính Trị ĐCSVN để giành lấy cái tầm cỡ sự biểu tỏ lòng vui mừng sâu xa và siêu đẳng đối với Ngài tân Tổng Bí Thư ĐCSTQ. Thật sự, như Ngài cũng từng hai năm rõ mười về tình hình sinh hoạt ở cấp BCT các đảng CS còn lại trên toàn thế giới… Ý tôi muốn nói là mỗi người trong BCT của chúng tôi đều nhất quán và triệt để một lòng với lãnh đạo quý quốc, đặc biệt là lãnh đạo thế hệ V này của thiên triều Hán Tộc, nhưng, từng ủy viên trong BCT của chúng tôi cũng đều đại diện cho một bộ phận không nhỏ đảng viên trung thành của mỗi chúng tôi, đặc biệt là những đảng viên cao cấp trong BCH/TW đảng CSVN và các đường dây thuộc hạ trong vùng cương thổ cát cứ của họ. Do đó mà mỗi chúng tôi đều cần thay mặt những bộ phận không nhỏ đó để bày tỏ niềm vui sướng được dâng lời chúc mừng đến Ngài.
*
Kính thưa Ngài tân Tổng Bí Thư ĐCSTQ vĩ đại kính mến,
Toàn thể Chính phủ nước CHXHCNVN thật sự hân hoan đón mừng tin vui cho một bộ phận nhân loại là Đại hội ĐCSTQ lần thứ 18 đã bế mạc tốt đẹp/mỹ mãn/vuông tròn/toàn vẹn ngoài sức mong đợi của chúng tôi. Trong đó, niềm vui mừng và cảm kích hàng đầu là, sau nhiều năm tháng vất vả cật lực phấn đấu vượt qua biết bao chướng ngại, kể cả chướng ngại vợ chồng Bạc Hy Lai, thì sau rốt, Ngài Tập Cận Bình vĩ đại kính mến của riêng tôi đã đoạt vị trí đứng đầu Ủy ban Thường vụ Bộ Chính Trị ĐCSTQ, tức là đứng đầu thế hệ lãnh đạo mới của một nước Trung Hoa Đại Lục đang trên đường đến đỉnh đứng đầu thế giới.
Cũng nhân đây, Chính phủ nước CHXHCNVN trân trọng kính gửi lời chúc mừng đến quý “đồng nghiệp” (nhưng không dám gọi là đồng đẳng) trong Ban Thường Vụ BCT đảng CSTQ: đồng chí Lý Khắc Cường, đồng chí Trương Đức Giang, đồng chí Du Chính Thanh, đồng chí Lưu Vân Sơn, đồng chí Vương Kỳ Sơn và đồng chí Trương Cao Lệ.
Phải nhìn nhận rằng đây là một thành quả liên hiệp chung của các nhà nước cộng sản chúng ta. Chúng tôi, những người CS chân chính, luôn kỳ vọng và vững tin rằng, với đức tài vượt bực của “thất hiền” Thường Vụ BCT/ĐCSTQ thế hệ V, Trung Nam Hải sẽ nhanh chóng trở thành trung tâm quyền lực của vũ trụ, và qua đó, hợp cùng các quốc gia vệ tinh chúng tôi, sẽ sớm trở thành một Quốc Tế Mới giàu mạnh vô địch và quang vinh muôn năm. Chúng tôi nguyện sẽ phấn đấu hết mình để hoàn thành mọi trách vụ được giao phó, sao cho xứng đáng với lòng tin cậy của Ngài tân Tổng Bí Thư ĐCSTQ và Ban Thường Vụ BCT/ĐCSTQ, để tất cả người CS chân chính chúng ta cùng hân hoan đạt đến đích nhắm Quốc Tế Mới thống nhất toàn cầu đó.
Thế giới sẽ phải cúi đầu nhìn nhận rằng TQ là một đất nước vĩ đại từng sản sinh ra những con người vĩ đại trong suốt 5000 năm qua, với những đóng góp to lớn không thể thiếu đối với sự phát triển của nhân loại. Trong lịch sử gần đây, mặc dù TQ đã trải qua nhiều giai đoạn gian khổ, người TQ phải đối mặt với những thời điểm xâu xé/tối tăm/gay go nhất… Tuy nhiên, rất nhiều người Trung Quốc yêu nước đã đấu tranh kiên cường cho sự hồi sinh vĩ đại của một quốc gia xứng đáng nắm danh hiệu là Trung Tâm Thế Giới. ĐCSTQ kịp lúc ra đời, đã tập hợp và dẫn dắt nhân dân Hán Tộc đạt được những nỗ lực phi thường và biến một đất nước nghèo nàn, lạc hậu thành một nước Trung Quốc mới đang tiến gần tới mục tiêu phồn vinh và hùng mạnh hơn bao giờ hết. Sự trỗi dậy vĩ đại của Trung Quốc đã có được triển vọng tươi sáng hơn bất cứ khi nào.
Qua đó, Chính phủ nước CHXHCNVN càng thấy rõ hơn vai trò và trách nhiệm của “thất hiền” là tập hợp và lãnh đạo toàn Đảng và toàn thể các nhà nước vệ tinh cùng dồn sức tiếp nối lịch sử và tiếp tục nỗ lực không mệt mỏi cho sự hồi sinh vĩ đại của Hán Tộc, để Trung Quốc nói riêng và Quốc Tế Mới nói chung, có chỗ đứng vững chắc trên thế giới, và có những đóng góp vĩ đại mới cho nhân loại.
Trách nhiệm vĩ đại của quý “thất hiền” không chỉ vĩ đại đối với một tỷ ba nhân khẩu của TQ đại lục; mà còn là vĩ đại đối với cả những Bộ Chính Trị vệ tinh, gần là Việt Nam và Bắc Triều Tiên có chung biên giới, xa là cả Cu-ba ở bên kia bán cầu. Sự vĩ đại đó không chỉ so với chiều dài lịch sử 5000 năm của TQ với một nền văn hóa tuyệt vời mang đậm chất lâu đời nhưng mãi mãi tươi mới; nó còn vĩ đại với cả nền văn hóa Cần-Kiệm-Liêm-Chính của những quốc gia bao quanh Trung Quốc mà VN là một điển hình.
Chính từ đó mà bản thân tôi mới có thể khẳng định với dân tộc VN của chúng tôi, ngay từ đầu nhiệm kỳ một của mình, là nếu không nắm được vai trò phòng chống tham nhũng thì tôi sẽ từ chức ngay, ngoại trừ khi Đảng giao phó cho tôi nhiệm vụ tiếp tục sứ mệnh lãnh đạo toàn dân bằng những quả đấm thép. Nhất định là toàn thể nhân dân VN đều hết dạ vui mừng thấy ra bản thân tôi một lòng một dạ tận tụy/trung thành/chung thủy và đầy nhiệt huyết với Đảng như thế nào.
Tất cả là nhờ vào Ý Thức Trách Nhiệm. Hơn bao giờ hết, đó là ý thức trách nhiệm, còn gọi là Tính Đảng cao độ, đối với Đảng. Đó cũng ước nguyện đã từ lâu biến thành tâm niệm một lòng một dạ phục vụ Đảng, và trên đó nữa là phục vụ cho tinh thần hữu nghị từng khắc ghi vào lịch sử hai nước bằng Thập Lục Kim Từ rất đáng tự hào mà Đảng anh em đã gia ơn ban tặng, để từ đó làm nền móng cơ bản vững chắc cho cái tinh thần toàn tâm toàn ý quán triệt rằng Đảng của chúng ta là …Đảng Của Chúng Ta, không phân biệt Bắc-Nam hay Trung-Việt, và không nệ hà đặc trưng màu sắc chư hầu hay tự trị.
Tất cả còn nhờ vào Lòng Tự Trọng không thể thiếu. Có nghĩa rằng, cho dù đã hội đủ điều kiện bốn tốt, chúng tôi vẫn quyết tâm phát huy niềm tự hào nhưng sẽ không bao giờ tự mãn, theo đúng lời khuyến cáo chân tình của quý “thất hiền” lãnh đạo từng dặn dò là không được ngủ quên trên những thành tựu của tình hữu nghị ngày một thăng hoa giữa hai Đảng chúng ta đang trên đường nhập một. Lịch sử là do Đảng làm nên. Đảng là nguồn gốc của sức mạnh. Trách nhiệm của chúng ta nặng tựa núi Thái Sơn, và con đường Thống Nhất của chúng ta còn rất dài. Chúng tôi hiểu rất rõ rằng khả năng của mỗi cá nhân là hữu hạn, nhưng khi giới lãnh đạo chúng ta đoàn kết lại thì không trở ngại nào chúng ta không thể vượt qua. Mỗi cá nhân chỉ có một vài nhiệm kỳ có hạn, nhưng không bao giờ có giới hạn cho sự phục vụ Đảng Của Chúng Ta bằng cả tâm hồn lẫn trái tim, và xin được nhắc lại là bằng hết cả tâm hồn lẫn trái tim (là đủ).


Kính thưa Ngài tân Tổng Bí Thư ĐCSTQ vĩ đại kính mến,

Trong môi trường mới ngày nay, Đảng Của Chúng Ta đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Lớn nhất là những thách thức đến từ Facebook/Twitter/Google… Rất nhiều vấn đề cấp bách trong Đảng cần được giải quyết ngay, đặc biệt là vấn đề tham nhũng; vấn đề vai trò trọng yếu của Ban phòng chống tham nhũng; và cả vấn đề lợi dụng tham nhũng để gây phân hóa nội tình.

Giới lãnh đạo chúng ta không còn khả năng bưng bít thông tin như thời còn bức màn sắt trước đây. Thậm chí còn có lãnh đạo tận dụng môi trường ảo để tấn công đồng chí của mình mà giành lấy vị trí/vai trò phòng chống tham nhũng.

Hà Nội chúng tôi cũng mới vừa trải qua một cơn địa chấn nội bộ khủng khiếp, nhưng may là đã có những cố vấn kịp thời của lãnh đạo quý quốc, đặc biệt là của đích thân chính Ngài tân Tổng Bí Thư ĐCSTQ, đã giúp cho tinh thần đoàn kết của hàng ngũ Trung ương ở đây còn giữ nguyên giá trị của khẩu hiệu Còn Đảng-Còn Mình. Và may mà phía Chính phủ chúng tôi vẫn còn nắm giữ giềng mối các tập đoàn quả đấm thép đã từng chứng tỏ khả năng đấm vỡ mọi sức đề kháng, bất kể từ nhân dân hay từ một bộ phận không nhỏ nào khác.
Tất nhiên, bài thu hoạch của nhân dân ở đây vẫn phải là: Đảng là nguồn gốc của sức mạnh, không thể khác, chí ít là cho tới khi nào đám Dân Báo tranh thủ đủ số độc giả nắm tay nhau làm thành một lực đối trọng ngang tầm.

Từ đó, chúng tôi hiểu được vì sao “thất hiền” của quý quốc đặt trọng tâm đối phó với các mạng ảo. Chúng tôi cũng đã học hỏi rất nhiều từ đó. Bộ phận CAM của chúng tôi, dù đã chứng tỏ khả năng treo Sinh Tử Lệnh hàng loạt trên 300 trang mạng cùng lúc, nhưng chắc chắn là vẫn còn phải học hỏi rất nhiều từ tài năng/óc sáng tạo/kinh nghiệm của đồng nghiệp từ quý quốc. Để chi?

Theo thiển ý, trước tiên là để thay thế cho dàn báo chính quy của chúng ta ngày càng bó tay/bó chân và sửa soạn bó chiếu trước khoảng trống truyền thông tự nguyện nhường sân cho phản động. Quy luật của chúng ta xưa giờ vẫn vậy: “Không quản được thì cấm – Không cấm được thì dập”.

Kế nữa, là để tranh thủ giáo dục lại đám Dân Báo một loạt nhận thức đúng đắn ngang tầm chân lý là: “Nhà báo được sống là nhờ ơn Ðảng. Không có Ðảng thì đời nhà báo không bằng đời con chó... ”.

Sau cùng là để khẳng định ý chí của Đảng: Mọi điều sai trật là đều có thể sửa. Đảng có toàn quyền định hướng và chỉ ra trách nhiệm của toàn dân trong đó, mỗi khi thấy sai.

Do vậy, mọi đòi hỏi khác về lãnh vực trách nhiệm đều không phù hợp với thực tế của đất nước, gây mất ổn định xã hội XHCN, làm giảm niềm tin vào Đảng, và hoàn toàn đi ngược lại ý chí của Đảng, tức là đi ngược lại ý chí của Tổ Quốc!

Tất cả những ý kiến vừa nêu không nhằm vào việc khoe mẽ với Ngài tân Tổng Bí Thư ĐCSTQ, bởi tất cả đều là sự thu hoạch từ những BCT nhiệm kỳ trước của quý quốc. Chúng tôi chỉ trình bày lại để tiếp thu thêm những điều cập nhật khác mà Ngài tân Tổng Bí Thư ĐCSTQ sẽ gia ơn bảo ban/chỉ dạy trong thời gian trước mặt.


Kính thưa Ngài tân Tổng Bí Thư ĐCSTQ vĩ đại kính mến,

Tóm lại, nhân danh người đứng đầu Chính phủ nước CHXHCNVN hiện giờ (và với sự hậu thuẫn to lớn của Ngài, để có thể tự hào nhân danh là người đứng đầu Khu Tự Trị Quảng Nam trong một tương lai gần), bản thân tôi rất mong được biểu tỏ đến Ngài hết cả lòng trung thành/tận tụy/chung thủy/nhiệt tâm đối với Ngài, như đã chứng tỏ điều đó với các BCT trước đây của quý quốc, từng được đánh dấu bằng các cột mốc biên giới; hay thông qua dự án Bô-xít Tây Nguyên, ngư trường lưỡi bò, và cả hội nghị Thành Đô kỳ II… rồi sau đó là thiện chí và nỗ lực hoàn trả ảnh hưởng chi phối hai nước bạn Lào-Căm.

Chúng tôi, như “những hạt bụi lấp lánh” trước ánh sáng Đông Phương Hồng, cũng muốn long trọng tuyên hứa với Ngài là sẽ tận tâm tận lực hoàn thành mọi sứ mệnh được chính Ngài cùng quý “thất hiền” Thường Vụ BCT/ĐCSTQ giao phó.

Kính chúc quý Ngài sức khỏe, nghị lực đạt được mọi thắng lợi trước mắt để sớm đưa Trung Quốc lên hàng đệ nhất siêu cường, nói riêng, và cả Quốc Tế Mới XHCN lên hàng bá chủ Liên Hiệp Quốc, nói chung.
Hà Nội, ngày 17 tháng 11 năm 2012,

Thái Thú  Đặc Mệnh Toàn Quyền Khu Tự Trị Quảng Nam tương lai,
Đồng chí “X”


20-11-2012. Kỷ niệm 102 năm ngày mất đại văn hào Lev Nikolayevich Tolstoy
Blogger Đinh Tấn Lực sao chép



 Sông Tranh ít nhất cũng mang lại một điều tích cực: Khiến cho dân chúng quen dần với những đại địa chấn 4,5- 4,7 độ richter, cho đến một ngày nào đó địa chấn nổ ngay dưới chân mình.

3 năm trước, khi trận động đất mạnh đến 3,8 độ richter xảy ra tại Yên Thành, Nghệ An (ngày 20-10-2010), cả nước đã rúng động. Báo chí bấy giờ thậm chí mở cuộc tấn công vào các chung cư ở…thủ đô, những nơi vì “tiết kiệm”, các ông chủ đầu tư đáng kính đã bỏ qua hầu hết các yêu cầu về kháng chấn. Nhưng ghê nhất lại là từ lời khẳng định của một nhà khoa học vật lý địa cầu: “Ở Việt Nam cũng như trên thế giới không thể dự báo được động đất mà chỉ là cảnh báo và đưa tin”. Cái này còn ghê hơn “Sự cảnh báo cũng chỉ ở mức độ nhất định. Ví dụ như vùng Tây Bắc năm 1935 có động đất cường độ 6,7 độ richter, năm 1983 có động đất cường độ 6,8 độ richter, do vậy chúng tôi cảnh báo khoảng 20-30 năm sẽ có một trận động đất lớn xảy ra ở vùng này. Tuy nhiên sự cảnh báo đó chỉ để tham khảo, độ chính xác không cao”.

Nói toẹt ra là động đất thì chịu. Không thể cảnh báo. Cảnh báo cũng là chỉ đoan đoán nó vậy. Tương tự như kinh nghiệm dân gian “gà bay lên cây, cá nhảy khỏi nước, chó bồn chồn cắn bậy lung tung”. Có nghĩa là thôi thì trông giời.

Vị tiến sĩ vật lý địa cầu đó giờ đã trở thành cái tên “quen thuộc”: Ông Lê Huy Minh, tác giả của “đánh giá tác động động đất kích thích” đối với dự án Sông Tranh 2.

Và những trận động đất cỡ 3,8 độ richter, sau sự biến Sông Tranh, giờ chỉ là muỗi, là tép, là nhỏ như con thỏ. Hóa ra, Sông Tranh ít nhất cũng mang lại một điều tích cực: Khiến cho dân chúng quen dần với những đại địa chấn 4,5- 4,7 độ richter, cho đến một ngày nào đó địa chấn nổ ngay dưới chân mình.

Ông Minh đúng. Động đất là không thể cảnh báo. Nhưng vị TS vật lý địa cầu cũng sai toét trước những trận động đất nhân tạo tại Sông Tranh.

Nghĩ mà kinh trước “hôm qua” là việc treo sinh mạng người dân dưới những trận lũ nhân tạo vì thủy điện. Còn hôm nay là những cơn đại địa chấn, cũng nhân tạo, cũng vì thủy điện.

Sáng nay, QH thảo luận Luật Phòng tránh giảm nhẹ thiên tai. Một trong những mục tiêu quan trọng nhất của dự luật là nâng cao năng lực dự báo trước bão, trước lũ, trước hạn hán, trước xâm nhập mặn, trước động đất, trước sóng thần. Chiến lược quốc gia về phòng chống và giảm nhẹ thiên tai đã đặt ra một định lượng về thời gian “Nâng thời gian dự báo bão, áp thấp nhiệt đới trước 72 giờ”. Nếu nói cả dự luật quan trọng nhất chữ “phòng”, thì trong chữ “phòng”, quan trọng nhất ba chữ “dự báo trước”. Nhưng ngoài bão và áp thấp, mười mấy loại thiên tai còn lại không có bất cứ định lượng thời gian về việc “dự báo trước” nào.

Thực ra, cái thiếu nhất, đến ngay trong quy phạm đầu tiên có tính chất khái niệm khi dự án luật liệt kê tới 13 loại thiên tai với đủ hình thức, mức độ (mưa, mưa lớn, áp thấp nhiệt dới, bão, lũ, lũ quyết, ngập lụt, dông, lốc, sét, sạt lở do mưa lũ, nước dâng, động đất, sóng thần) thậm chí các vị ĐBQH còn đề nghị bổ sung “lũ ống”, “giông lốc”, “cháy rừng”, và cả “dịch bệnh”, “thảm họa điện hạt nhân”, nhưng vẫn thiếu những thiên tai có thể nhìn thấy trước: Thứ thiên tai do chính chúng ta tạo ra đồng bào của mình.

Không ngẫu nhiên mà có vị ĐBQH đề nghị “bảo đảm tính mạng của người dân” phải là nguyên tắc số 1 của dự luật.

Cái gì do ông giời, động đất chẳng hạn, thì đúng là không dự báo trước được, đúng là phải “Trông giời, nhìn gà, ngó chó”. Nhưng những gì thuộc về con người thì thực ra là thứ thiên tai có thể loại bỏ dễ dàng. Chỉ có điều “chúng ta” có muốn và có dám loại bỏ nó hay không mà thôi.