Thứ Ba, 26 tháng 9, 2023
Ngô Nhân Dụng: Tại sao đạo lý suy sụp?
![]() |
Cờ hoa, băng rôn, phướn, pano cổ động chào mừng Kỷ niệm 93 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2023) ở Hà Nội. Ảnh: Báo Tuổi Trẻ Thủ Đô |
\Một bức thư truyền trên mạng từ cả năm nay, chính tôi đã nhận được nhiều lần. Người viết là một thanh niên Nhật đã qua thăm Việt Nam – một người Việt cũng có thể tự nhận như thế để khích động đồng bào. Tác giả ghi lại những điều đáng buồn thấy mỗi ngày: Người Việt không biết xếp hàng. Người Việt chửi hay còn hơn hát. Người Việt cúi rạp mình trước quyền lực bất công mà chẳng dám lên tiếng. Người Việt nhìn đâu cũng thấy cơ hội để mánh mung, lọc lừa. Vân vân. Về lớp tuổi thanh niên: “… một thế hệ, họ không còn biết phải tin vào điều gì, thậm chí còn không dám tin vào chính mình.”
Để duy trì cuộc chiến kéo dài, Ukraine đang tái thiết quân đội, kinh tế và xã hội, The Economist, Cù Tuấn biên dịch
![]() |
Toàn cảnh Quảng trường Mykhailiv (trung tâm Kyiv). |
Trong ánh nắng mùa thu, Kiev trông thật rực rỡ. Những con phố rợp bóng cây tràn đầy sức sống: những quán cà phê sân thượng nhộn nhịp và những người hipster tụ tập tại các quán bar ở Podil, một khu phố thời thượng. Bỏ tiếng còi báo động không kích kỳ quặc sang một bên, dấu hiệu chính của cuộc chiến kéo dài 18 tháng với Nga là những chiếc xe tăng rỉ sét được biến thành đài tưởng niệm chiến tranh tạm thời và nhiều người đàn ông mặc quân phục đang tận hưởng kỳ nghỉ phép cùng người thân của họ.
John Mueller: Tại sao Mỹ không nên áp dụng chính sách ngăn chặn với Trung Quốc?, Foreign Affairs, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Trong cuộc tranh luận về cách nước Mỹ nên ứng phó với một Trung Quốc đang ngày càng quyết đoán, nhiều nhà bình luận đã ủng hộ một giải pháp có sẵn: chính sách ngăn chặn [1] Bằng cách áp dụng chính sách Chiến tranh Lạnh này, Washington đã đẩy lùi những tiến bộ chính trị và quân sự của Liên Xô (và Trung Quốc) ở bất cứ nơi nào chúng xuất hiện, nhờ đó ngăn chặn chủ nghĩa cộng sản quốc tế lan rộng. Theo lối nghĩ này, chính sách ngăn chặn đã giành chiến thắng trong Chiến tranh Lạnh, cho phép người Mỹ kiểm soát sức mạnh của Liên Xô mà không cần tham gia vào một cuộc chiến trực tiếp với nước này.
Nhạc sĩ Quốc Dũng qua đời
![]() |
Nhạc sĩ Quốc Dũng (15/6/1951 – 24/9/2023). Ảnh: Báo Phụ Nữ TP.HCM |
Nhà thơ, họa sĩ Đinh Trường Chinh: Có một thế hệ nhạc sĩ miền Nam như thế…
Tâm Thường Định: Chùm Thơ viết tặng Mẹ
![]() |
No more clinging on...The beauty of letting go! Photo: NguyenQuang. |
Mẹ mãi sống cuộc đời như thị
Bao yêu thương tận tụy với khoan dung
Mẹ đẹp tựa tranh, thơ, ruộng, biển, muôn trùng
Cuộc đời Mẹ từ bi, tâm hoàn hảo
Từ Thức: Tạp ghi tháng 9
Joe Biden tuyên bố chuyện thăm viếng Việt Nam và thay đổi quan hệ đối tác chiến lược, không có mục đích kiềm chế Trung Cộng. Nghĩa là cuộc thăm viếng có mục đích chính là… kiềm chế Trung Cộng. Hoa Kỳ nói rất quan tâm đến nhân quyền ở Việt Nam. Nghĩa là không mảy may bận tâm đến nhân quyền ở Việt Nam.
Một viên chức Việt Nam cũng nói với báo Mỹ: Việt Nam rất quan tâm chuyện nhân quyền. Nghĩa là sắp có vài chục người đi tù về tội viết lách (đúng hơn: viết mà không biết lách), tội muốn bảo vệ môi trường, muốn làm thánh rắc muối, thánh rắc đường, thánh rắc hạt tiêu.
Truyện ngắn Phạm Lưu Vũ: Chiếc khoen đồng
![]() |
Nhà văn Phạm Lưu Vũ. |
“Tôi đã bỏ công tìm tòi, nghiên cứu khá nhiều về lai lịch nhân sự ở vùng này, phát hiện có một dòng họ Phan ở đây, vốn có gốc từ họ Mạc, lưu lạc từ miền Trung ra. Chẳng hay anh đã biết đến điều đó chưa?”.
Truyện ngắn Annie Ernaux: Trở về, Ngu Yên chuyển ngữ
![]() |
Annie Ernaux |
Annie Ernaux
Nhà Văn Pháp, Nobel Prize 2022
Sinh ngày 1 tháng 9 năm 1940 tại Lillebonne, Pháp; con gái của Alphonse và Blanche; kết hôn với Philippe Ernaux, 1964 (ly dị, 1985); các con: Eric, David.
Học vấn: Đại học Rouen, Tổng hợp Văn học Hiện đại (Pháp), 1971. Tiểu thuyết gia và người viết hồi ký. Từng là giáo viên dạy tiếng Pháp cấp hai ở Haute-Savoie và vùng Paris, 1966–77; Center National d'Enseignement par Correspondance, giáo sư, 1977–2000.
Dư luận xung quanh việc tử tù Lê Văn Mạnh bị thi hành án
![]() |
Có người đặt câu hỏi vì sao tòa án tỉnh Thanh Hóa ra lệnh xử tử Mạnh lúc này?
Chúng ta sẽ tìm thấy câu trả lời trong thông báo họ gửi cho gia đình.
Theo đó, họ thi hành án Mạnh thể theo yêu cầu của Vụ I, Tòa án Nhân dân Tối cao (TANDTC) thông qua công văn đề ngày 11/8/2023.
Trong hệ thống thứ bậc của bộ máy quyền lực ở Việt Nam, chúng ta biết rằng Vụ I không thể gửi công văn này nếu không có sự chỉ đạo của Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình.
Thứ Sáu, 22 tháng 9, 2023
Ngô Nhân Dụng: Nếu Trung Cộng đánh, Đài Loan sẽ biết trước
Chính phủ Đài Bắc không nao núng vì nếu Trung Cộng định tấn công Đài Loan thật, mọi người sẽ biết trước, ít nhất là sáu tháng. Đó là thời gian tối thiểu để Trung Cộng chuẩn bị đối phó với các vấn đề do chiến tranh gây ra. Đài Loan và Mỹ, cũng như các nước khác đều quan sát và sẽ thấy những công tác chuẩn bị này. Rất nhiều tin tức không thuộc phạm vi quân sự được ghi nhận, thẩm lượng để đoán trước một quốc gia có thể chuẩn bị tham chiến. Nhiều dấu hiệu xuất hiện trong cuộc sống bình thường, không thể che giấu được.
Liana Fix và Michael Kimmage: Liệu phương Tây có bỏ rơi Ukraine?, Foreign Affairs, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
![]() |
Cuộc xâm lược Ukraine của Nga từ cuối tháng 2, 2022. |
Khi Nga sáp nhập Crimea và xâm chiếm miền đông Ukraine năm 2014, Kyiv có rất nhiều người ủng hộ. Pháp, Đức, Anh, và Mỹ đều tìm cách khôi phục chủ quyền của Ukraine qua các biện pháp trừng phạt đối với Nga hoặc qua con đường ngoại giao, nhưng họ từ chối can thiệp quân sự trực tiếp. Và rất lâu sau đó họ mới cung cấp viện trợ quân sự sát thương – trong trường hợp của Washington là đến tận năm 2019.
Tuy nhiên, đến cuối tháng 2/2022, khi Nga tập trung lực lượng ở biên giới Ukraine, sự miễn cưỡng đó gần như đã tan biến. Tính chất tàn bạo của cuộc xâm lược và tài lãnh đạo lôi cuốn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã dẫn đến đợt viện trợ tài chính và quân sự đầu tiên của phương Tây. Thành công đáng kinh ngạc trên chiến trường của Ukraine vào tháng 9 và tháng 10/2022 đã mở ra cơ hội cho những hỗ trợ tham vọng hơn.
Song Chi: Ông Nguyễn Văn Điền –những năm tháng bị đàn áp, tù đày và những trăn trở, ưu tư với hiện trạng Phật giáo Hòa Hảo
![]() |
Ông Nguyễn Văn Điền, Hội trưởng Ban Trị sự Trung ương Giáo hội PGHHTT. |
Cả một nhà mấy đời bị đàn áp vì là tín đồ Phật giáo Hòa Hảo
Ông Nguyễn Văn Điền sinh ngày 18.4.1939 tại làng Long Hưng, huyện Lai Vung, tỉnh Sa Đéc. Gia đình thuộc diện trung nông.
Cha là ông Nguyễn Văn Hiệp, sinh năm 1898 tại Sa Đéc. Ông Nguyễn Văn Hiệp và vợ có 6 người con-3 trai, 3 gái, trong đó ông Nguyễn Văn Điền là con út.
Gia đình từ đời ông bà nội theo Đức Phật Thầy Tây An ở núi Sam, An Giang – vị Giáo tổ khai sáng tông phái Phật Đạo Bửu Sơn Kỳ Hương. Sau này, khi Đức Thầy Huỳnh Phú Sổ khai đạo Phật giáo Hòa Hảo và đi khuyến nông tại 107 vị trí ở đồng bằng sông Cửu Long, ông Nguyễn Văn Hiệp đã trực tiếp quy y với Đức Thầy vào dịp rằm tháng 6 năm 1945.
Hải Di Nguyễn: Anh Vàng Đức Sơn –nhân chứng vụ đàn áp Mường Nhé năm 2011
![]() |
Anh Vàng Đức Sơn. |
Ngày 14/9/2023, anh Vàng Đức Sơn cùng gia đình đặt chân đến bang Minnesota, Hoa Kỳ sau hơn 11 năm lưu lạc tại Thái Lan.
Anh sinh năm 1982, là người H’mông theo đạo Tin Lành , và là một trong những nhân chứng của sự kiện Mường Nhé năm 2011.
Người H’mông theo đạo Tin Lành
Trong phỏng vấn ngày 18/9/2023, anh Vàng Đức Sơn cho biết “Tôi sinh ra ở tỉnh Hà Giang. Hồi đó bố ở tỉnh Hà Giang.”
Khi cha anh theo đạo Tin Lành và từ bỏ phong tục tập quán H’mông, ông bị chính quyền đàn áp, bắt bớ, ép bỏ đạo. “Đến năm 1996, bố trốn về sống ở tỉnh Điện Biên.” (Điện Biên khi đó vẫn thuộc tỉnh Lai Châu, chưa tách riêng).
Phạm Đình Trọng: Thảm họa văn hóa
Ông bộ trưởng bộ Lễ thay mặt nhà nước của nền văn minh sông Hồng, thay mặt nhân dân của đất nước Văn Hiến đi đón thủ tướng nước ngoài đến thăm Việt Nam. Khách đến thăm có phẩm hàm nhà nước cao hơn chủ nhà ra sân bay đón khách. Không một lưng vốn văn hoá, ra sân bay đón nguyên thủ nước ngoài, trong khi khách ở cấp cao hơn nhưng có văn hoá giao tiếp lịch lãm, luôn tươi cười ngoái nhìn chủ nhà thì ông chủ nhà, bộ trưởng bộ Lễ mặt sắt lạnh lùng vênh váo nhìn trời, chân nghênh ngang bước giữa thảm đỏ giành cho khách, đẩy khách nguyên thủ quốc gia ra rìa thảm đỏ!
Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ: Thơ phản ánh tâm hồn, trí tuệ, và nhân cách cao vời
Viên Linh: Tuệ Sỹ, Giữa Mùa Thay Đổi
Từ giữa năm
1963, tại Miền Nam Việt Nam xuất hiện những cây bút viết từ cửa chùa, đặc biệt từ 1964, họ ào ạt đưa ra ánh sáng những sáng tác thơ văn, những biên khảo triết học mang sinh lực đông phương trầm hùng vào giữa không khí Đời Sống, Tuổi Trẻ và Văn Nghệ lúc ấy đã rất chán chường với ảnh hưởng phương tây. Có thể kể Phạm Thiên Thư, Phạm Công Thiện, Tuệ Sỹ, Chơn Pháp Nguyễn Hữu Hiệu, Chơn Hạnh,… trong số đó, Tuệ Sỹ đặc biệt sâu sắc.
Thơ Hoàng Xuân Sơn
ĐỌNG LẠI, PHÍA MI MẮT
Không phải là nước mắt
lệ đã khô lâu rồi
một ai đã từng hát
[như thế]
Chiếc mùi soa thời tình
không còn ai nhớ lấy
những tay áo quẹt ngang
những lằn mắt sưng tấy
Từ Thức: Truyên cực ngắn
Đang ngồi nhậu bia, đậu phộng, ông bạn đứng bật dậy như một cái lò xo, “chết mẹ, xuýt quên mất”, và lôi tôi ra khỏi tiệm cà phê, như bị ma đuổi.
Ngồi trên xe, đương sự giải thích: chiều nay là buổi ra mắt sách của thằng bạn thân, có vai vế trong làng văn nghệ; tôi là cái đinh của buổi họp, người giới thiệu cuốn sách. Phiền một cái là mình mải nhậu, chưa đọc một dòng, chỉ thấy cái tựa.
Chúng tôi đến trễ 1 giờ, nghĩa là 2 giờ trước khi buổi ra mắt sách bắt đầu, theo phong tục đi trễ, làm trễ luôn luôn được tôn trọng của người Việt.
Truyện Trịnh Y Thư: Ký ức của loài bò sát (Phân đoạn 14-15)
Mười chín tuổi, tôi trở thành một dân quân du kích. Tôi được phát một khẩu súng và một băng đạn. Tôi cũng được tập bắn súng, nhưng mỗi lần tập chỉ được bắn ba phát vì không có nhiều đạn. Khẩu súng là vật bất ly thân, mặc dù công việc của tôi mỗi ngày là trồng ngô sắn, và đi mua lương thực như thịt cá về cho nhà bếp. Có hôm vào rừng đẵn những cây nứa to về làm lán, mỗi lán có ba, bốn du kích hay bộ đội trú ngụ. Lán của tôi do chính tay tôi cùng với năm anh du kích khác dựng, nên tôi làm kỹ lắm, trước cửa tôi còn trồng mấy bụi hoa rừng màu tim tím dễ thương.
Hoàng Hưng: Hậu giám sát toàn cảnh (Post-Panopticon)
![]() |
Camera giám sát có mặt ở khắp mọi nơi trong cuộc sống hiện đại |
Nhân ra mắt sách “Giám sát & Trừng phạt” của Foucault trong buổi khai mạc Thư viện tại trụ sở mới của Viện Pháp Hà Nội, Hoàng Hưng trích lược luận văn “Bentham, Deleuze and Beyond: An Overview of Surveillance Theories from the Panopticon to Participation” của Maša Galič, Tjerk Timan & Bert-Jaap Koops
Phố cũ mùa Thu trong tranh Phạm Ánh
![]() |
Họa sĩ Phạm Ánh |
DĐTK đã từng giới thiệu tranh của họa sĩ Phạm Ánh trước đây với chủ đề “Phố cổ, Hoa và Nắng trong tranh Phạm Ánh” . Lần này, nhân mùa Thu về, xin được giới thiệu loạt tranh “Phố cũ mùa Thu” của người họa sĩ trẻ, hiện đang sống và làm việc tại Hà Nội này.
Thứ Ba, 19 tháng 9, 2023
Trần Trung Đạo: Trung Cộng phải sụp đổ
Trung Cộng có quân đội hiện dịch 2.3 triệu quân với 500 ngàn quân trừ bị. Trung Cộng có kho vũ khí và phương tiện chiến tranh tối tân và hiện đại hơn tất cả các quốc gia khác ở Á Châu. Theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) có trụ sở tại London, Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) có hơn hai triệu nam và nữ được đào tạo đang tại ngũ, khiến lực lượng này trở thành lực lượng vũ trang lớn nhất thế giới.
Ngô Nhân Dụng: Putin phải lụy Kim Jong Un
Adrian Karatnycky: Vì sao nhiều người Ukraine phản bội tổ quốc?, Foreign Policy, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Benedict Arnold, Vidkun Quisling, Philippe Pétain: Những kẻ phản bội khét tiếng, những tay sai của kẻ thù vẫn xuất hiện xuyên suốt lịch sử. Giờ đây, hàng ngũ của họ đang được bổ sung trong bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine, ngay cả khi chỉ có vài cái tên được biết đến bên ngoài Ukraine.
Hoàng Đình Tạo: BRICS – Sau tấm rèm kinh tế là bức tranh vân cẩu ngoại giao và quân sự
![]() |
Bản đồ các thành viên BRICS và các quốc gia khác đang tham gia, đã đăng ký tham gia hoặc bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia BRICS |
Tại Johannesburg, (Nam Phi), BRICS đã nhóm họp từ ngày 22– 24/8/2023, với các nhà lãnh đạo của Nam Phi, Ba Tây, Trung Cộng, Ấn Độ, và ngoại trưởng Nga. Khách mời từ 48 quốc gia, đa số nam bán cầu; và 20 quốc gia nộp đơn xin gia nhập.
Ronan Farrow: Quy Luật Trong Bóng Tối Của Elon Musk, The New Yorker: Thiên Nhất Phương lược dịch
![]() |
Elon Musk, hình chụp 2022. |
Lời giới thiệu:
Trong mấy tuần vừa qua, cả Quốc Hội và Chính phủ Hoa Kỳ bị sôi sục vì tin tức tỷ phú Elon Musk, Chủ Tịch Công Ty Space X, đã cắt đứt mạng lưới truyền tin Starlink của Ukraine trên vùng trời Crimea, nơi quân lực Ukraine đang chiến đấu cùng quân xâm lăng Nga. Ông Musk bị Thượng Viện Hoa Kỳ gọi ra điều trần.
Bài viết “Elon Musk’s Shadow Rule” (Quy Luật Trong Bóng Tối Của Elon Musk) của Ronan Farrow (A reporter at large), The New Yorker, August 21,2023, đã mô tả rõ nội vụ.
***
Chính phủ Hoa Kỳ đã phải lệ thuộc vào một tỷ phú về kỹ thuật và đang cố gắng kìm hãm ông ta lại.
Song Thao: Mạt chược
![]() |
Chơi mạt chược. |
Đêm 17 tháng 8 vừa qua, tại Bảo Tàng Do Thái ở Montreal (Museum of Jewish Montreal) có đêm dạy và thi đấu mạt chược. Thấy báo đăng tin tức về sự kiện này, tôi chộp liền. Kể cũng vô duyên, mạt chược đâu có phải thứ quốc hồn quốc túy của ta đâu mà vội vơ vào. Đây là sản phẩm của Trung Hoa nhưng dân ta lậm vào khá nhiều. Dân ta ở sát cạnh anh Đại Hán, bị anh ta đô hộ cả ngàn năm, chịu ảnh hưởng văn hóa của Tàu nặng nề, có gánh thêm mạt chược trên vai cũng đúng thôi. Nhưng Do Thái, nghìn trùng xa cách với Trung Hoa, sao cũng học đòi. Thực ra tại Montreal chúng tôi, Trung Hoa và Do Thái không xa cách như chúng ta nghĩ.
Lý Đợi: Nỗi lòng Vua Hàm Nghi
Trần Hậu Tuấn ra mắt sách Nguyễn Tư Nghiêm
Tác giả: Trần Hậu Tuấn
Nhà xuất bản Thông Tấn ngày 23/06/2023, 231 trang, khổ 21 x 26 cm, song ngữ Việt – Anh
Trần Mộng Tú: Chùm thơ Lục Bát
![]() |
Hình minh họa John Diez |
Cà phê sáng
Cái ly cái muỗng nhìn nhau
Cà phê buổi sáng giọt sầu đêm qua
Thôi thì pha cho loãng ra
Chút ngọt chút đắng hai ta chia đều.
*
Đi bộ trong xóm
Tưởng rằng bước đã quen chân
Chông chênh vẫn lạc ngay trong xóm mình
Hóa ra chân vẫn đi tìm
Con đường xưa với bóng hình người xưa