Thứ Sáu, 15 tháng 9, 2023
Vụ cháy chung cư mini ở Hà Nội: cần thay đổi từ pháp luật, sự quản lý của nhà nước cho tới tư duy, lối sống của người dân!
 |
| Toàn cảnh đám cháy chung cư mini trong hẻm 29/70 phố Khương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội) (Ảnh: TTXVN) |
Phạm Xuân Nguyên: Đau đớn và phẫn uất
ĐAU ĐỚN trước 56 người đã chết và hàng chục người bị thương trong vụ cháy kinh hoàng tại khu nhà cho thuê (phải gọi đúng như thế chứ không thể gọi đó là chung cư mi ni được) ở số 37, ngách 29/70 Khương Hạ (Thanh Xuân, Hà Nội). Họ, những người già con trẻ, những thanh niên trẻ trung, đã phải bị chết và bị thương tức tưởi trong đau đớn xót xa vô cùng tận. Cầu xin đấng cao xanh cho họ được siêu sinh tịnh độ ở thế giới bên kia! Và xin chia sẻ sâu sắc nỗi đau không thể gì khoả lấp này của các gia đình nạn nhân vụ cháy!
PHẪN UẤT trước sự vô trách nhiệm của các cấp chính quyền thủ đô Hà Nội trong việc quản lý đô thị. Cái khu nhà trong ngõ hẹp bị cháy đó chỉ là một thí dụ, một thí dụ rất nhỏ, cho muôn vàn trường hợp cấp phép sai, cho phép sai mà vẫn làm theo kiểu “phạt cho tồn tại” (đây là sự man rợ nhất của quản lý chính quyền trong mọi lĩnh vực hiện nay ở nước ta cho nên người ta cứ ngang nhiên cố tình làm sai để thành sự đã rồi chịu bị phạt nhưng không bị phá, bị huỷ, và thế là vẫn được tiến hành, được sử dụng) trong xây dựng đô thị, và cả trong nhiều lĩnh vực khác, ở Hà Nội, và cả khắp các đô thị trong nước. Đến như toà nhà 8B Lê Trực ở vùng lõi trung tâm Ba Đình còn đội tầng lên được mà mấy năm rồi vẫn cắt tầng chưa xong, cho dù cấp lãnh đạo cao nhất đã có ý kiến. Đến như cả toà nhà to đen choán một góc Hồ Tây sát mép nước vi phạm trắng trợn mọi quy định quy tắc về xây dựng mà còn được cấp phép. So với hai cái toà nhà đó thì cái khu nhà cho thuê ở Khương Hạ vừa bị cháy chỉ là mắt muỗi. Tôi nhìn toà nhà đen bên Hồ Tây đó như là một cái MẢ ĐEN chôn vùi các phép tắc nhà nước trong xây dựng của thủ đô.
Bắt giam và khởi tố chủ khu nhà bị cháy, đó chỉ là phần nổi, không chạm đến được phần chìm của tảng băng lâu nay trong quản lý xây dựng, nếu vẫn cách vận hành bộ máy quản lý đô thị như hiện nay.
Phạm Xuân Nguyên
Hà Nội, 14.9.2023
 |
| Hiện trường vụ cháy chung cư mini ở Hà Nội. Ảnh: VnExpress. |
 |
| Ảnh: Facebook Phạm Xuân Nguyên |
***
Nguyễn Tiến Cường: Hỏa hoạn ở chung cư Khương Hạ – Trách nhiệm thuộc về ai?
Một vụ hỏa hoạn dữ dội đã xẩy ra vào khoảng gần nửa đêm 12.09.2023 ở một chúng cư mini tại phố Khương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội gây thiệt hại lớn về nhân mạng, tài sản cho người dân. Theo báo chí, truyền thông (chính phủ), đã có khoảng 60 người chết, 40 người bị thương đang được điều trị tại các bệnh viện.
Hỏa hoạn xẩy ra ngay tại thủ đô Hà Nội, hai ngày sau chuyến viếng thăm của Tổng Thống Mỹ – Joe Biden khiến cho lãnh đạo chế độ CSVN...mất sướng, đồng thời làm cho khuôn mặt của thủ đô vốn đã thiếu mỹ quan – vì những công trình xây dựng bừa bãi, lộn xộn với những cao ốc không theo quy hoạch phát triển đô thị đúng đắn – càng thêm nhếch nhác.
Chiều ngày 13.09.2023, cơ quan Cảnh sát Điều Tra của Hà Nội đã khởi tố, bắt tạm giam ông Nghiêm Quang Minh sinh năm 1979 – chủ nhân chung cư mini này – về tội vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy theo điều 313 bộ Luật Hình Sự.
Không đi sâu vào các chi tiết về thiệt hại nhân sự, tài sản của người dân, cũng như nguyên nhân gây ra hỏa hoạn vì đã có nhiều người nói, bàn đến. Hầu như ai cũng nhận thấy, khi hỏa hoạn xẩy ra tại các chúng cư, các đường thoát hiểm, dụng cụ chữa cháy, bình xịt bột CO²... dường như không có hoặc có nhưng không thể sử dụng để dập tắt lửa hoặc thoát thân.
Đã có những người sử dụng mạng xã hội nêu lên thắc mắc: -Tại sao cư dân trong các chúng cư đó không lên tiếng khi hỏa hoạn chưa xẩy ra? Họ có biết được nguy hiểm tiềm tàng khi hỏa hoạn xẩy ra không?
Người Việt Nam (dường như) một là vô ý thức, hai là coi thường mạng sống của mình, của người chung quanh, ba là...không có thời gian để nghĩ tới. Lo cái ăn, cái mặc, đóng tiền học phí cho con, tiền học thêm, tiền xăng, tiền điện, thực phẩm, tiền bãi đậu xe...bù đầu. Không ai rảnh đi đặt câu hỏi khi sống trong chúng cư: -Xẩy ra hỏa hoạn, mình chạy đường nào?
Tuy nhiên, giả sử có người đêm nằm ngủ không được, vắt chân lên trán suy nghĩ vẫn vơ, tự đặt câu hỏi trên thì (không biết) phải đi hỏi ai và ai sẽ có trách nhiệm trả lời?
Tất nhiên, người đầu tiên được hỏi sẽ là chủ nhà cho thuê hoặc người bảo vệ chúng cư. Hai người này chắc chắn sẽ không có câu trả lời thỏa đáng. Vài kịch bản đối thoại có thể như sau:
-Lo chi anh (chị) ơi! Chúng cư khó cháy lắm! Mà cháy thì chạy còn kịp mà!
Gặp bảo vệ hoặc chủ nhà (khó chịu), câu trả lời có thể là:
-Ở chúng cư phải chịu vậy thôi! Còn không thích, muốn an toàn hơn thì đi tìm chỗ khác mà mướn!
Nếu “bức xúc” quá, không chịu được, cộng với chút can đảm thì có thể ra ủy ban nhân dân phường, quận hoặc sở Phòng Cháy, Chữa Cháy quận, thành phố “kiến nghị” về sự nguy hiểm nơi mình ở, xin “chỉ đạo” cách đối phó khi có lửa, khói bốc lên ngùn ngụt.
Chuyện gì sẽ xẩy ra? Chẳng có chuyện gì hết. Nếu may mắn không bị cán bộ, lãnh đạo phường, quận nạt nộ, chửi mắng thì sẽ được hướng dẫn, đá trái banh qua phòng, sở cứu hỏa. Phòng, sở cứu hỏa sẽ nhẹ nhàng giao banh cho chủ nhân, người sở hữu tòa chúng cư. Không tin ư? Làm thử xem!
Chế độ CSVN là chế độ độc tài, đảng trị. Thể chế này tạo ra một hệ thống tham nhũng dầy đặc như mạng nhện, từ bộ chính trị, trung ương đảng, tỉnh, thành phố xuống đến hạ tầng cơ sở, phường, xã, khóm, tổ dân phố... Có chức là có quyền nhưng lại hoàn toàn không ai có trách nhiệm.
Bắt ông Nghiêm Quang Minh, chủ nhân tòa chúng cư bị cháy rụi ở Hà Nội đưa ra tòa kết tội, xét xử, tống giam, yêu cầu bồi thường cho những nạn nhân có giải quyết được vấn đề an toàn cho người dân trong các chúng cư khác không? Chắc chắn là không! Bởi vụ hỏa hoạn nằm ở điều mà nhiều người gọi là lỗi hệ thống.
Một số người đổ lỗi cho người dân trong vụ hỏa hoạn ở chúng cư là thấy lỗi hệ thống nhưng không (dám) lên tiếng nên phải chịu thôi. Ai dám lên tiếng khi những người can đảm lên tiếng trong vô số lỗi hệ thống khác bị trù dập, trấn áp, tra tấn, bị giam giữ, kết án nặng nề…với những tội danh mơ hồ?
Vụ hỏa hoạn ở Khương Đình đã được dập tắt, nạn nhân chết thì đã chết, người bị thương đang được điều trị, ông Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đi thực địa hiện trường tìm hiểu nguyên nhân. Vài ngày hoặc vài tuần sau sẽ chẳng còn bao nhiêu người nghĩ tới...lỗi hệ thống. Ai có nhà, có tiền muốn cơi thêm cái sân, nới rộng cái vách, hàng rào ra đường, lấn vào con hẻm đi lại hoặc lên thêm tầng lầu căn nhà của mình, chẳng có gì khó. Nắm vững nguyên tắc đầu tiên là OK!
Ông Nghiêm Quang Minh nếu biết “chung chi” cũng sẽ chẳng có lỗi gì, ở tù một vài năm rồi ra thôi.
Tóm lại, chẳng đảng viên, cán bộ, lãnh đạo nào của ĐCSVN có trách nhiệm trong vụ hỏa hoạn ở chúng cư mini trong phố Khương Đình, Hà Nội. Trách nhiệm đó suy cho cùng thuộc về toàn dân Việt Nam vì đã để cho “lỗi hệ thống” tồn tại hơn 70 năm.
Nguyễn Tiến Cường
***
Nguyễn Gia Việt: Tự mình làm cho mình nguy hiểm
Nhà cửa ở Việt Nam nói chung và ở Hà Nội nói riêng có “đặc sản” gì? Là những “chuồng chim”, “chuồng cu” trên cao. Đó là người ta dùng sắt hàn kín hết ban công của căn hộ chung cư và nhà riêng. Nhà cũ, chung cư cũ thì không nói, nhà mới và chung cư mới cũng thói quen “lồng chim”.
Thói quen lấn tới, cứ cơi nới, cứ "tận dụng", cứ chiếm bất cứ không gian nào tiện lợi là lấn, rồi nhét tùm lum, hàn kín mít.
Không hiểu hàn kín mít vậy để làm gì? Do tâm tánh lũy tre làng hay do môi trường sống?
Nhà cửa chật chội, chung cư mini hay nhà riêng chỉ có một đường lên xuống độc đạo mà cái ban công hàn kín mít thì có cháy sẽ thoát đường nào? Rồi đường nào lính cứu hỏa xịt cái ống nước vào?
Dân có thói quen lấn tới, hàn kín nhưng chánh quyền lại không có một hành động nào trong quản lý.
Thành ra những vụ cháy nhà ở Hà Nội có rất nhiều hậu quả. Tự mình bít đường sống của mình.
Không chỉ có vụ 56 người đâu, sẽ còn nhiều vụ nữa nếu cứ cái tâm tánh hàn sắt kín mít, ở chen chúc với lý do "cho gần trường con học".
Nguyễn Gia Việt
 |
 |
 |
 |
***
Hoàng Hùng: Xã hội Việt Nam cần thay đổi tư duy và hành vi
Theo con số thống kê của Công an Hà Nội, cho đến thời điểm hiện nay đã có 56 người chết trong vụ cháy chung cư mini tại ngõ 29/70, phố Khương Hạ, quận Thanh Xuân, Hà Nội. Còn số nạn nhân đó chưa phải là con số cuối cùng, vụ cháy đó cũng không phải là vụ cháy đầu tiên và chắc chắn cũng không phải là vụ cháy cuối cùng.
Ông chủ chung cư mini đã bị bắt khẩn cấp. Liệu những kẻ cấp phép xây chung cư mini trong hẻm mà xe cứu hỏa không vào được có bị bắt hay không?
Liệu các cơ quan chính quyền quận Thanh Xuân có bị truy tố hay không? Khi mà để một chung cư có giấy phép 6 tầng, được xây thành 9 tầng.
Liệu lực lượng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy có bị truy tố hay không khi để cho một chung cư có hàng loạt vi phạm về phòng cháy như vậy tồn tại bao năm nay?
Cho dù tất cả có bị truy tố, thì 56 nạn nhân đã chết cũng không thể sống lại được.
Đầu tiên, tôi xin được chia buồn với gia đình các nạn nhân.
Sau đến là thêm một lần nữa cảnh tỉnh về công tác phòng cháy, chữa cháy, thoát hiểm ở Việt Nam. Hy vọng sau vụ cháy thương tâm này công tác phòng cháy sẽ được chấn chỉnh lại, tư duy và hành vi của xã hội Việt Nam sẽ thay đổi.
Vấn đề phòng cháy, chữa cháy, thoát hiểm ở Việt Nam là vấn đề đáng báo động ở Việt Nam, đặc biệt là các khu dân cư, các khu phố có mật độ đông người như các thành phố lớn.
Nhiều căn nhà rất hoành tráng ở Việt Nam, người dân không quan tâm đến vấn đề thoát hiểm. Đến thăm một gia đình người thân ở Hà Nội, một căn nhà 5 tầng, khang trang, trên phố. Tầng 1 để ô tô, xe máy, bếp, phòng ăn và một phòng cho người giúp việc ở, tầng 2 trở lên là phòng khách, phòng ngủ cho gia đình. Cả ba phía là nhà, chỉ có mặt tiền ngoài phố là có cửa sổ, nhưng các cửa đều bị hàn chặt bằng sắt. Toàn bộ ngôi nhà không có lối thoát hiểm, nếu tầng 1 chẳng may cháy, hoặc có thiên tai là không ai thoát được. Vì là người thân cho nên tôi góp ý là cửa sổ các tầng phải có lối thoát hiểm, được chốt bên trong và trang bị thang dây. Bà vợ có vẻ khó chịu nhưng ông chồng thì nghe thấy hợp lý, sau đó cho thợ thiết kế một cửa thoát hiểm ở tầng 2.
Đó là nhà riêng, còn các khu chung cư, hay các điểm kinh doanh càng đáng báo động hơn. Các công trình, bị nhà thầu cắt xén rất nhiều, đặc biệt là các trang thiết bị cứu hộ, cứu hoả, bên kiểm tra thì cứ phong bì là kiểm tra chiếu lệ, không phong bì thì có đủ trang bị cũng bị làm khó. Người dân thì chỉ quan tâm đến trong chỗ mình ở, chứ không quan tâm bên ngoài. Khả năng cứu hộ, cứu nạn, chữa cháy của Việt Nam như thế nào thì ai cũng biết.
Tại Cộng hòa Séc, nơi tôi đang sống, công tác phòng cháy, được qui định rất nghiêm ngặt. Các căn nhà trước khi xây phải được xét duyệt của bên phòng cháy, chữa cháy (PCCC). Các bản vẽ ngôi nhà được lưu trữ tại PCCC và không được tự ý thay đổi thiết kế, nếu bị phát hiện sẽ phạt nặng, nếu cháy, mà cảnh sát phát hiện ra căn nhà khác với bản vẽ, có thể bị truy tố và không được bảo hiểm đền bù. Tại các cơ sở kinh doanh, chung cư,… các trang thiết bị báo cháy thường xuyên được kiểm tra. Nếu phát hiện vi phạm sẽ bị phạt nặng. Nhân viên, người quản lý chung cư, được trang bị các kiến thức về phòng cháy, chữa cháy và sử dụng các thiết bị chữa cháy.
Học sinh từ lớp 5 trở đi đã được học về các biện pháp cứu người, các kỹ năng sinh tồn, phòng cháy,…
Ngoài lực lượng cứu hỏa chuyên nghiệp ra, tại các khu vực dân cư luôn luôn có một lực lượng cứu hỏa không ăn lương, nhưng họ được đào tạo bài bản như lực lượng chuyên nghiệp. Họ được đeo một con chíp đặc biệt, khi có cháy, lực lượng chuyên nghiệp sẽ gọi họ. Cho dù đang làm bất cứ việc gì, phải có mặt tại cơ sở cứu hỏa đã đăng ký để cứu hoả.
Trung tâm thương mại SaPa của người Việt ở Praha, đã xảy ra 2 vụ cháy lớn, vụ cháy tháng 11 năm 2008, lực lượng chữa cháy phải dùng cả máy bay trực thăng để chữa cháy. Các vụ cháy đều là ở các khu vực xây dựng trái phép và sau đó đã không được bảo hiểm đền bù, chủ doanh nghiệp bị phạt nặng. Sau vụ cháy đó phía Trung tâm thương mại Sapa đã phải chấn chỉnh công tác phòng cháy, chữa cháy.
Cho nên xã hội Việt Nam cần phải thay đổi tư duy và hành vi, trước khi đợi người khác cứu mình thì mình hãy tự cứu mình và quan tâm đến các thứ xung quanh mình.
Trong các nhà riêng, cũng nên trang bị bình cứu hỏa và kiểm tra thời hạn xử dụng. Mỗi căn nhà phải có ít nhất một lối thoát hiểm. Các nhà trên 3 tầng, tại lối thoát hiểm phải có thang dây. Hàng năm lên tập dượt một lần cho các thành viên gia đình hoặc ít nhất là hướng dẫn cách thoát hiểm.
Các chung cư, khu vực kinh doanh, phải cử người do dân bầu ra giám sát các cuộc kiểm tra, yêu cầu phải có người của dân đi cùng. Mọi người phải quan tâm lối thoát hiểm, phòng cháy, các thiết bị cứu hộ, cứu nạn.
Nạp điện cho ô tô điện, xe điện phải được đặc biệt chú ý và nên cấm dùng tầng hầm để nạp điện qua đêm.
Thiên tai, hỏa hoạn, là điều không ai muốn xảy ra nhưng vẫn phải chuẩn bị tinh thần cho các tình huống đó. Học sinh Việt Nam phải học từ sáng, đến tối nhưng các kỹ năng sinh tồn, các biện pháp cứu mình, cứu người là không được học. Người lớn thì phần lớn không quan tâm đến những gì mà họ cho rằng không ảnh hưởng đến gia đình mình. Hệ quả là hễ xảy ra thiên tai, hỏa hoạn là xảy ra những cái chết không đáng có.
Cho nên muốn thay đổi cái xã hội này, mỗi người hãy thay đổi mình, thay đổi gia đình mình. Các kỹ năng sinh tồn, các biện pháp cứu mình, cứu người là phải tự học, để khi xảy ra chuyện không bị cuống. Hãy quan tâm đến các thứ khác ngoài gia đình mình. Người Việt thích làm chính trị, thích có một chức vụ nào đó nhưng lại không quan tâm đến chính trị, không biết ai là đại biểu cho mình, không cần biết họ có bảo vệ quyền lợi của mình hay không. Đó mới là căn nguyên để xảy ra những tệ nạn trong một xã hội hiện nay. Nếu nhiều người thực hiện cái quyền “Dân biết, dân bàn, dân kiểm tra”, người dân thực sự được bầu lên chính quyền, phế truất chính quyền, thì tệ nạn sẽ được giảm đến mức tối đa và các vụ thương tâm như vụ cháy hôm nay sẽ giảm tối thiểu.
Hoàng Hùng.
