(Nguồn:  Trong tập Trước Sân Nhà, thơ in chung 14 tác giả, NXB Trẻ)

***

Ba Lăng Dạ Biệt Vương Viên Ngoại-Giả Chi

Liễu nhứ phi thì biệt Lạc Dương
Mai hoa phát hậu tại Tam Tương
Thế tình dĩ trục phù vân tán
Ly hận không tùy giang thủy trường

Chú thích: Tam Tương là tên đất ở phía nam hồ Động Đình

*

Ban đêm tại Ba Lăng từ biệt Vương Viên Ngoại

Lúc liễu tơ bay rời Lạc Dương

Khi mai rụng hết, ở Tam Tương
Tình đời tan tác như mây nổi
Ly hận theo sông vạn dặm đường

***

Mang Sơn-Thẩm Thuyên Kỳ 

Bắc Mang sơn hạ liệt phần doanh
Vạn cổ thiên thu đối Lạc thành
Thành trung nhật tịch ca chung khởi
Thử sơn duy văn tùng bách thanh

Chú thích: Bắc Mang là tên một ngọn núi ở phía bắc Lạc Dương 11 dặm. Lăng tẩm các vua đời Đông Hán và mộ các danh thần đời Đường phần nhiều ở đó.

*

Mang Sơn

Mang sơn la liệt mộ công khanh
Muôn thuở nằm trông cảnh Lạc thành
Rộn rã thành đêm ca vũ nhạc
Vi vu đầu núi lá thông xanh

(Nguồn: gia đình cung cấp)

***

Bài hát từ đài cao nhất (Chanson de ta plus haute tour-Arthur Rimbaud)

Xin qua đây, hãy tới đây
Thời gian khiến người mê say

Biết bao nhẫn nại đợi chờ
Ngay tim muôn thuở không quên
Cả sợ hãi lẫn đau đớn
Đã tan biến nhập tầng trên
Và cơn khát đốn hư này
Tràn huyết mạch,tối om vây

Xin qua đây, hãy tới đây
Thời gian khiến người mê say

Như một đồng cỏ mướt
Gieo xác chốn quên lãng
Lớn rộ và đơm bông
Bằng hương với cỏ tùng
Vo ve ồn dữ tợn
Từng đám, ruồi nhơ bẩn

Xin qua đây, hãy tới đây
Thời gian khiến người mê say

(Nguồn: Gieo & Mở/ NXB Đồng Nai, 1995)

*** 

Giữa con đường (In The Middle Of The Road, Carlos Drummond de Andrade).

Giữa con đường có một tảng đá

có một tảng đá giữa con đường

có một tảng đá

giữa con đường có một tảng đá.

Tôi không bao giờ quên biến cố ấy

lọt trong đời cái võng mạc mệt của tôi.

Tôi không bao giờ quên giữa con đường

có một tảng đá

có một tảng đá giữa con đường

giữa con đường có một tảng đá.

*** 

Vai anh chống đỡ thế giới (Shoulders Support The World, Carlos Drummond de Andrade)

Đến một thời anh không còn nói

Thượng Đế của tôi.

Một thời lau sạch hết.

Một thời anh không còn nói

tình yêu của tôi.

Bởi tình yêu được chứng minh là vô ích.

Và mắt không khóc.

Và tay chỉ làm việc nặng.

Và trái tim khô.

Đàn bà gõ vô vọng cửa, anh không muốn mở.

Anh cứ ở một mình, đèn tắt,

con mắt lớn trong bóng tối, long lanh.

Anh không còn biết gánh cơn đau.

Và chẳng muốn gì từ bạn bè.

Ai quan tâm nếu thời xưa đến, cái gì là thời xưa?

Vai anh chống đỡ thế giới

và nó nhẹ hơn tay trẻ thơ.

Chiến tranh, nạn đói, xung đột gia đình trong cao ốc

chỉ chứng tỏ đời sống tiếp tục

và không ai giải thoát được mình.

Người mẫn cảm thấy cảnh tàn ác

sẽ ưa chết hơn.

Đến một thời chết cũng chẳng xong.

Đến một thời sống theo một lệnh.

Cuộc đời không lối thoát.

(Từ tuyển tập The Poetry of Our World: An International Anthology of Contemporary Poetry, do Jeffery Paine chủ biên (HarperCollins, 2000).

Nguồn: Tiền Vệ 

***

Tôi giải thích vài sự việc (I’m explaining a few things, Pablo Neruda) 

Anh sẽ hỏi: Nay đâu hoa tử-đinh-hương?

Mảng chữ rối những thứ á phiện?
Và cơn mưa thường dập những từ
của anh, thường lấp đầy chúng bằng
những lỗ thủng và chim?

Những gì xảy ra với tôi, tôi kể hết.

Tôi sống trong một khu phố
Madrid, với chuông,
Đồng hồ, và cây.

Từ nơi đây có thể thấy
khuôn mặt nạc Tây Ban Nha
như một đại dương bằng da.

Nhà tôi được mệnh danh
ngôi nhà hoa, bởi nhà đầy ắp
hoa phong-lữ đỏ,
một ngôi nhà xinh xắn
có chó và trẻ nhỏ.

Raul, nhớ chăng anh?
Nhớ chăng anh, Rafael?
Feredico, nhớ chăng anh
ngầm dưới đất,
nhớ chăng anh nhà tôi có ban-công nơi
ánh sáng tháng sáu bóp nghẹt hoa trong miệng anh?

Này người anh em!
Mọi thứ nơi đây là
tiếng la, hàng hoá vị mặn
từng đống bánh mì phập phồng,
chợ khu phố Arguelles với bức tượng
như cái bình mực nhợt giữa cá
dầu olive vươn tới những cái thìa,
những tiếng bước chân những tiếng đập tay
vang rền trên phố,
những mét, những lít,
thực chất của đời,
                  cá xếp chồng chất,
trên những mái nhà trong nắng lạnh
uể oải cái chong chóng gió,
đồ ngà cực kì dễ thương đựng cà chua,
những trái cà chua trải dài tới biển.

Và tất cả cháy rụi một buổi sáng kia
và một buổi sáng kia, hỏa hoạn
đến từ đất
tàn sát người,
và từ lúc ấy       lửa,
và từ lúc ấy       thuốc súng,
và từ lúc ấy       máu.

Kẻ cướp với máy bay và người Moor,
kẻ cướp với băng đảng và vợ quận công,
kẻ cướp với thầy tu áo choàng đen ban phước,
bọn chúng đến qua không khí để giết đám trẻ
và qua không khí, máu trẻ
giản dị chảy, như máu trẻ.

Lũ chó rừng chính chó rừng muốn bỏ,
những tảng đá mà hoa cúc khô muốn đâm xuyên,
lũ rắn độc chính rắn độc kinh tởm.

Tôi đã thấy trước mặt anh
máu Tây Ban Nha hừng hực bốc
khiến anh chìm trong cơn sóng đơn độc
của niềm kiêu hãnh và những lưỡi dao.

Bọn tướng tá
phản trắc,
hãy nhìn cái nhà đã chết của tôi
hãy nhìn Tây Ban Nha gãy vỡ,
nhưng từ mỗi nhà đã chết, nảy sinh
kim loại cháy bỏng, thay vì hoa,
nhưng từ mỗi lũng sâu của Tây Ban Nha
Tây Ban Nha tiến bước,
nhưng từ mỗi xác trẻ, nảy sinh một khẩu súng có mắt,
nhưng từ mỗi tội ác, nảy sinh đạn,
những viên đạn lục tìm trong anh một ngày kia
nơi đâu là chỗ của tim.

Anh sẽ hỏi: tại sao thơ tôi
không nói về giấc ngủ, về lá,
về những núi lửa vĩ đại nơi quê tôi.

Hãy đến đây và nhìn máu trên phố,
hãy đến đây và nhìn
máu trên phố
hãy đến đây và nhìn máu
trên phố.

***

Không ngoại trừ cái chết (Nothing But Death, Pablo Neruda): 

Có những nghĩa địa cô đơn,
những mộ đầy xương không tiếng động,
con tim qua một đường hầm,
đen tối, đen tối, đen tối,
như chiếc tầu đắm chúng ta chết bên trong,
như chết đuối nơi tim,
như rơi từ da vào tâm hồn.

Có những xác người,
có bàn chân của phiến đá ẩm lạnh,
có cái chết trong xương
như âm thanh tinh thuần,
như tiếng sủa không chó,
trồi lên từ chuông đâu đó từ mộ đâu đó,
lớn dần trong độ ẩm như khóc như mưa.

Một mình, đôi lúc tôi thấy
những quan tài dưới buồm đè cái neo,
với linh hồn vàng vọt, với phụ nữ trong sự căng thẳng,
với thợ làm bánh mì trắng như thiên thần,
với thiếu nữ trầm ngâm kết hôn cùng gã công chứng tòa án,
quan tài leo trên sông-thẳng-đứng của người chết,
con sông dâu tằm,
phía trên, buồm căng vì âm thanh cái chết,
căng vì âm lặng của cái chết.

Với những gì quyết liệt và rõ ràng, cái chết đến
như chiếc giày không bàn chân như lễ phục không người,
nó đến gõ với nhẫn không đá không ngón tay,
nó đến hét không miệng không lưỡi không cổ họng.
Nhưng bước chân nó leng keng,
quần áo nó sột soạt, lặng lẽ, như cây.

Tôi không biết, riêng hiểu ít tôi khó thấy, nhưng
nghĩ nó hát bài ca mầu hoa violet ẩm nhờn,
với khuôn mặt màu lục
với cái nhìn đăm đăm màu lục,
với độ ẩm của lá cây violet vươn đâm
và mầu uy nghi của mùa đông chán ngấy.

Cái chết cũng qua thế giới trong vai chú rể,
liếm sàn nền trông chờ các linh hồn,
nó ở trong chú rể,
là lưỡi cái chết trông chờ người chết,
kim cái chết trông chờ chỉ xuyên.

Cái chết ở trong giường cũi của trẻ thơ
trên nệm nhàu, trong mầu đen.
nó sống dang rộng tay và đập bất thần,
một tiếng động tối tăm, lớp vải căng phồng,
và có những giường trong chuyến đi tới một bến
nơi, trong lễ phục đô đốc, nó sẵn chờ.

(Nguồn: Thi Viện)