Bìa cuốn “Nguyễn Mạnh Hùng, Khoảnh khắc nhìn lại”. Tác giả: Đinh Quang Anh Thái. Nhà xuất bản& bảo trợ: Culture Art Education Exchange Resource.

Năm 2005, khi đến “vùng D. C.” học về chính sách công, một tham tán công sứ của Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ giới thiệu tôi gặp GS Nguyễn Mạnh Hùng. Nhiều lần, hai cha con tôi được ông lái xe đưa đi ăn ở George Town hoặc đưa về ngôi nhà của ông ở vùng Fairfax, ngôi nhà có phía sau là rừng, thỉnh thoảng có một vài chú nai nhẩn nha gặm lá.

Lịch sử Việt Nam trong thế kỷ XX, XXI có nhiều khúc quanh nghiệt ngã, và thân phận của hàng chục triệu người Việt cũng chìm nổi theo những thăng trầm của đất nước. Nhưng có những người đã luôn cố gắng hết sức để làm những gì có thể làm được cho đất nước, xã hội Việt Nam, cho dù khi còn đang ở tại quê hương, hay khi đã rời nước ra đi, với tâm niệm “cần phải sống yên ổn với lương tâm của mình, cần phải làm điều mà mình tin là đúng và công bằng trong hoàn cảnh lúc ấy…” Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, nhân vật chính trong cuốn sách “Nguyễn Mạnh Hùng, khoảnh khắc nhìn lại” là một con người như vậy.

Người đứng đầu cơ quan NASA Bill Nelson.

Cuộc phỏng vấn ông Bill Nelson, Giám Đốc NASA, trong tạp chí AARP, Tháng Ba, 2023, do Sara Harrar thực hiện: “Chúng ta đang trong cuộc đua để lên mặt trăng. Chúng ta sẽ tới đích đầu tiên.” 

Giám Đốc NASA Bill Nelson tuyên bố về những phi vụ sắp tới và cho chúng ta thấy vạch thời gian qua kính viễn vọng WEBB. 

Ông đã bay trên phi thuyền không gian năm 1986, quanh quĩ đạo 98 lần trong 6 ngày. Chuyến bay đã thay đổi ông ra sao?

Chuyến bay cho tôi cho tôi cái nhìn sâu sắc về NASA từ bên trong. Có một tác động sâu sắc xảy ra trên các chuyến bay vào vũ trụ khi bạn nhìn vào hành tinh của mình, ngôi nhà của mình. Bạn thấy tạo vật đầy màu sắc, đáng kinh ngạc này lơ lửng giữa hư không.

Từ ngày 26-30/8/2023 tại Hawaii Artspace số 5A/2, Trần Phú, Phường 4, Quận 5, Saigon, Vietnam, sẽ diễn ra cuộc triển lãm có tên “Lật mặt” (The Faces) của họa sĩ Bác Văn Vương tức Đỗ Trí Dũng, tức nhà thơ, nhà văn Vương Văn Quang, Văn Vương. Triển lãm trưng bày 18 tác phẩm chất liệu acrylic trên vải.

Tranh đa phương tiện (Mixed media painting) của Họa sĩ Li Chevalier

mẹ tôi làm quen 

hôm nay mẹ tôi ngồi đây 

tập làm quen với mẹ tôi 

sau bao mùa lơ là 

sau bao mùa la cà 

xin đừng dí ảo tưởng vào đầu mẹ tôi 

xin đừng dí ảo ngôn vào tai mẹ tôi  

xin đừng dí ảo ảnh vào mắt mẹ tôi 

xin đừng dí ảo hương vào mũi mẹ tôi 

xin đừng dí ảo vị vào lưỡi mẹ tôi 

xin đừng dí ảo giác vào miệng mẹ tôi 

·

dù mẹ tôi chưa là mẹ tôi 

dù mẹ tôi không là mẹ tôi 

dù mẹ tôi sẽ không bao giờ là mẹ tôi 

·

từ cơn bão rớt chín muồi 

những giọt nước mưa lơ đãng 

những giọt nước mắt miên man 

có bao giờ là một?   

Quảng Tánh Trần Cầm 

Hoa đăng ngày Rằm tháng Bảy. Ảnh: CMH.

Tháng 7 âm

 “11 khúc cho những linh hồn chiến binh nhớ mẹ, những linh hồn oan ức, vất vưởng, bơ vơ đang phiêu bạt, lang thang trên đất nước tưởng thái bình đã lâu rồi nhưng vẫn dai dẳng ôm mối hận thù, chia rẽ, nghi kị, khổ đau... 

Khúc thứ 10 tôi viết riêng để nguyền rủa những cô hồn bán nước. 

Khúc 11, có lẽ... cho tôi!!

Nhà thơ Trung Dũng Kqđ

Lời lẽ gây hấn trên, tôi xin nói ngay, là của Nguyễn Huy Thiệp, người từng làm sôi động đời sống văn học tẻ nhạt của Việt Nam một thời. Trong truyện ngắn “Vàng Lửa”, tung ra vào giữa thập niên 1980, nhà văn này viết:

Có ít nhất 5.000 người nước ngoài đang bị giam trong các nhà tù Trung Quốc – nhiều người vì lý do chính trị.

Tháng 6 này, tại London, tôi đã tiếp hai người nước ngoài đầu tiên từng thụ án trong các nhà tù của Trung Quốc và dám công khai chuyện đó. Theo cựu phóng viên nước ngoài sau trở thành điều tra viên thẩm định Peter Humphrey, hiện Trung Quốc có ít nhất 5 triệu tù nhân (không bao gồm những người trong các trại tù ở Tân Cương và Tây Tạng), nhiều người trong số họ bị giam vì những lý do vụn vặt hoặc thực sự vì lý do chính trị, và có ít nhất 5.000 người là người nước ngoài. Trong lúc chính quyền Biden tiếp tục loạt chuyến thăm tới Bắc Kinh, tìm kiếm một sự hòa giải ngoại giao mà giới lãnh đạo Trung Quốc chẳng mấy quan tâm, thì các quan chức nước ngoài nên bắt đầu lưu ý đến hoàn cảnh của các tù nhân ở Trung Quốc.

Nhà thơ, nhà văn Nguyễn Viện.

Đoản khúc một

úp mặt vào em 

vũng lầy của tôi

ơn cứu rỗi của tôi

úp mặt vào hư không

cánh đồng máu của tôi

oan trái của tro tàn 

ôi, … em nguyên sơ

tôi trút linh hồn như thác đổ

tôi rũ bỏ đời tôi như hạt bụi

bên kia bờ mong đợi

tôi ngập chìm tăm tối

tôi mờ mịt hơi tàn

không còn điều gì khác

tôi úp mặt vào em

nỗi chết như giọt mật

nỗi chết như trùng khơi

Nhà thơ Hoàng Hưng bình: Nhân 100 năm Văn Cao, đọc lại bài Xuân Diệu phê phán quan điểm Thơ của Văn Cao qua những trích đoạn thú vị mà Văn Cao viết gần 70 năm trước! Chắc không ít người giật mình!

***

Xuân Diệu: Những tư tưởng nghệ thuật của Văn Cao

Mặt trận tư tưởng, tinh thần, mặt trận văn hoá văn nghệ quả thật là xung yếu, tinh tế! Những tư tưởng Nhân văn-Giai phẩm luồn lách như chạch; không phải lúc nào nó cũng lộ liễu như trộn trấu, cát vào gạo cơm ta ăn, khiến ta biết ngay; mà có khi nó giấu tay rỏ thuốc độc vào những chai thuốc dán nhãn hiệu là “bổ”. Văn Cao vào hạng có bàn tay bọc nhung như thế. Sự giả dối đã thành bản chất của Văn Cao, nên những cái lạc hậu, thoái hoá của Văn Cao cứ nghiễm nhiên mặc áo chân lý và tiến bộ. Cũng là một thứ văn thơ “giật gân”, giật gân đến một độ rất nguy hiểm; thà cứ như cái thùng sắt tây Lê Đạt, thà cứ ngổ ngáo cao bồi như Trần Dần: dễ thấy; đằng này cứ như triết gia ban phát đạo lý nghìn đời; người nào đã biết thế nào là chân lý chân chính, đọc một số thơ và những bài văn, tựa của Văn Cao, có thể tức tối đến đau óc, bởi cái giả dối ở đây nó chằng chịt thật là khó gỡ, nó đã thành máu thịt của Văn Cao, nó nói cứ như thánh, và còn biết nhoẻn miệng cười duyên nữa!

Hình mình họa: Hoạn quan triều Nguyễn

Khi vua Bảo Đại tuyên bố “thà làm dân một nước độc lập còn hơn làm vua một nước nô lệ” và trao ấn kiếm cho hai vị đại diện cách mạng, trong đó có một nhà thơ với những câu thơ buồn hơn cả những cơn mưa sụt sùi của xứ Huế, ngài cũng đã làm cho các ông hoàng bà chúa sụt sùi không kém. Bọn họ khóc kể, vật mình vật mẩy trong những lâu đài còn rực rỡ ánh vàng son vì số phận đã không còn nuông chiều họ nữa. Họ sẽ bị ném ra khỏi kinh thành, bất ngờ và tàn nhẫn như bị lôi ra khỏi những giấc mơ rất đẹp.

Cũng buồn không kém, cũng thất vọng, lo sợ, nhưng chỉ dám khóc thầm, đó là những hoạn quan. Như những con gián, sợ mọi người nhìn mặt như sợ nhìn thấy ánh sáng ngày, ngay buổi tối hôm ấy họ đã lặng lẽ trèo thành trốn về quê cũ.

Bác cả tôi là một trong số những hoạn quan cuối cùng của triều Nguyễn.

*

 VÔ TỘI

Lá rơi

Hình minh họa: Ioana Motoc

Một chiếc lá vừa rơi 

                         

hai chiếc lá cùng rơi

thôi em đừng ngờ vực

Mùa Thu đến thật rồi.

*

Hạt nắng

Hạt nắng rơi rất tròn

trên chiếc lá phai xanh

có con chim ngực đỏ

mổ hạt nắng rất nhanh

hạt nắng vỡ làm đôi

một nửa còn trên lá

một nửa chim mang đi

lá nghiêng mình ngơ ngác

Hình như Thu đã về.

*

Ông Lâm Đức Thụ.

Cuộc Cách Mạng Tháng 8 (19/8/1945) mà chúng ta sắp kỷ niệm lần thứ 78 đã mở đầu cho một giai đoạn khủng bố kinh hoàng. Hàng trăm nghìn người đã chết trong vài năm sau không phải vì chiến tranh. Trong tuyệt đại đa số họ là những người yêu nước và có kiến thức. Họ đã bị hành quyết, ám sát và thủ tiêu vì bị nghi ngờ là có thể không chấp nhận chủ nghĩa cộng sản. Một trong những nạn nhân đáng thương nhất là Lâm Đức Thụ. Ông là một trong những người xuất chúng nhất của Việt Nam trong nửa đầu thế kỷ 20 cả về tài năng lẫn nhân cách. Ông đã bị giết một cách dã man, vợ con có lẽ đã bị thủ tiêu ngay sau đó. Hơn thế nữa, ký ức của ông còn bị bôi nhọ mà không có ai bênh vực ông. Trả lại công lý cho Lâm Đức Thụ trước hết là bổn phận của lương tâm.

"Đi giết việt gian Lâm Đức Thụ!"