Thứ Ba, 27 tháng 6, 2023
Một vài quan điểm của người Việt về cuộc nổi loạn/ binh biến của Prigozhin
Nguyễn Xuân Thọ: Những kẻ độc tài thường trở thành nạn nhân của chính chế độ chúng tạo ra.
Cách đây mấy tháng, tôi có kể về ông Spiridon Putin, người đầu bếp của Lenin và Stalin, ông nội của Wladimir Putin hôm nay, về mối tình giữa Putin và Prigoshin, kẻ vốn được mệnh danh là “Đầu bếp của Putin“:
Cuối bài tôi kết luận: "Cũng như Stalin, những kẻ độc tài thường trở thành nạn nhân của chính chế độ chúng tạo ra." (“Ngày mất của Stalin 70 năm trước và người đầu bếp”)
Điều đó đã xảy ra hôm qua 24.06.2023. Truyền thông đưa nhiều rồi, tôi không cần phải kể nữa. Kết cục là Prigoshin từ bỏ ý đồ "Vét cạn ổ bùn tham nhũng" ở Moskva, rút quân và sang Belaruss tỵ nạn.
Còn Putin thì kiên quyết thôi "quyết tâm trừng phạt" bọn phản quốc đã đâm vào lưng mình, tha bổng tất cả.
Nước Nga vẫn lại là nước Nga. Ngoài bảy cái máy bay bị bắn rơi và một vài lính Nga bị giết thì cuộc “Cách mạng Wagner“ chỉ đem lại một ngày đầy rẫy tin giật gân trên mọi tuyến truyền thông.
Khi có bạn đưa tin khá lạc quan về vụ này, tôi có còm rằng: “Vụ này sẽ không đi đến đâu, chỉ làm xôn xao dư luận mà thôi".
Tuy nhiên có một sự thật đã được phơi bày: Cuộc chiến tranh của Putin đang đưa nước Nga đến hỗn loạn. Không quân Nga đã ném bom vào một số nơi trong nước mình, đường cao tốc bị M4 đào lên để chặn đường tiến của “quân thù“, nhà giàu bỏ thủ đô đi sơ tản…
Những sự thật khác ai cũng biết, nhưng giờ người Nga mới được nghe thấy từ mồm kẻ “Anh hùng nước Nga“ Prigoshin: Nào là lý do phát động chiến tranh không phải vì Ukraine khiêu khích, nào là phi phát xít hóa Ukraine là chuyện bá láp, nào là quân Nga chết vô kể, đừng tin bộ quốc phòng…
Ở một xứ sở văn minh thì Putin sẽ phải từ chức hoặc bị đảo chính. Tháng 5.1814, hoàng đế Napoleon uy thế lẫy lừng như vậy mà sau khi thua liên quân Nga-Phổ-Áo ở Leipzig đã bị người Pháp bắt đi đày. Hơn 200 năm trước người Pháp còn mang nặng tư tưởng phong kiến nhưng còn khá hơn người Nga hôm nay.
Putin vẫn ngồi đó, tuy áo quần đã tả tơi. Người ta còn thấy đỡ lo hơn là để va-li hạt nhân lọt vào tay Prigoshin.
Những sự thật trần truồng trên đây mà Prigoshin “vạch áo cho người xem lưng“ lẽ ra là những cơn địa chấn. Nhưng chúng không thay đổi nhận thức của những ại bị giam hãm quá lâu trong lối sống mòn. Họ sợ mọi sự thay đổi, kể cả thay đổi nếp hằn trong đầu về thần tượng, về minh chủ, về kẻ địch.
Những người này ở Nga chiếm đa số, ở Việt Nam cũng vô kể. Họ còn khen Putin cao tay, cùng Prigoshin diễn kịch để lừa quân Ukraine.
Đối với các nền độc tài thì không mảnh đất nào màu mỡ hơn các đầu óc kiểu đó
Nguyễn Xuân Thọ
***
Tạ Duy Anh: Wagner thu quân
"Chúng tôi bắt đầu cuộc hành quân vì công lý vào ngày 23/6. Trong 24 giờ, chúng tôi còn cách Moskva khoảng 200 km. Không có thành viên Wagner nào đổ máu trong quá trình này".
Nhờ trung gian của Lukashenko, trùm Wagner đã đồng ý dừng lại với một số điều kiện. Tuy Yevgeny Prigozhin thu quân, nhưng những gì ông ta nói ra thì hàng triệu, thậm chí hàng chục triệu người Nga đã nghe thấy, về sự thật cuộc chiến của Putin nhằm vào Ucraina, cũng như thực tế chiến trường bị chính quyền Nga che giấu, thì không bao giờ thu lại được. Cú chấn động kinh hoàng này sẽ còn rung lắc trong từng người Nga rất lâu nữa. Lần đầu tiên họ được nghe từ miệng một kẻ "ái quốc" rằng trong 8 năm, từ 2014 đến 2022, Ucraina không hề đánh bom vào dân thường ở Donbass như chính quyền tung tin làm cái cớ cho cuộc xâm lược; người Ucraina không hề muốn chiến tranh với Nga; sự thất bại của Nga thảm khốc hơn nhiều những gì họ được biết...
Cú nổi loạn của Wagner cũng phơi bày toàn bộ sự thối nát của chế độ hiện nay ở Nga.
Sự bình tĩnh của Ucraina chứng tỏ họ rất hiểu bản chất của cuộc tranh giành ở Nga: Chúng đều là mafia, đều là tội phạm và không tin được bất cứ tên mafia nào.
Cuộc tắm máu tạm thời không xảy ra và đó là điều may mắn, vì nếu nó xảy ra, nạn nhân chủ yếu là dân thường.
Nhưng cuộc băm chặt nhau trong chính trường Nga, thì không cách nào tránh được.
Yevgeny Prigozhin sẽ đi vào lịch sử hiện đại đáng xấu hổ của nước Nga như một gã giang hồ dám đập tan cái hũ đặt trên bàn thờ, khiến làm tung tóe những thứ bẩn thỉu chứa trong đó.
Tạ Duy Anh
***
Giang Công Thế: Trùm Wagner có nơi yên nghỉ và Kremlin không còn an toàn cho Putin
Trùm Wagner Yevgeny Prigozhin đang rời Rostov-on-Don đến Belarus và không bị truy tố, sau khi Kremlin và Prigozhin đạt thỏa thuận tránh đổ máu, kết thúc 24 giờ căng thẳng toàn cầu.
Cả hai phía đều không coi máu người là quan trọng mà máu của Putin và Prigozhin mới là ưu tiên, cả hai cùng sợ chết nên ngưng chiến là phải.
Một đất nước sở hữu 24.000 đầu đạn hạt nhân và với cách chơi roullete sát ván của người Nga thì nội chiến là kịch bản đáng sợ. Phương Tây lo ngại nhất điều này.
Prigozhin dừng đoàn quân tiến về Moscow khi chỉ còn cách thủ đô 200km vì biết tấn công là tự sát. Việc chọn Belarus để yên phận, trùm Wagner đã đóng đinh cho chiếc quan tài của mình theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng.
Dường như Tổng thống Putin đã sống sót sau mối đe dọa lớn nhất đối với sự cai trị 23 năm độc tài, nhưng câu hỏi là Putin sẽ tồn tại bao lâu nữa. Hiện chưa biết Putin đang ở đâu.
Điện Kremlin bác bỏ tin đồn Putin đã rời Moscow vì hệ thống theo dõi máy bay cho thấy chuyên cơ của Putin đã bay về phía bắc trước khi tắt bộ phát đáp.
Vụ việc vừa qua là chỉ dấu Putin đang lung lay tận gốc và bắt đầu xuống dốc thảm hại.
Những gì xảy ra từ khi cuộc chiến Ukraine-Russia, hậu quả sau đó và nhất là sự kiện 24 giờ qua thì khó có thể nói đây là sự tính toán của Putin.
Những kẻ bại trận trong 24 giờ qua. CNN
Giang Công Thế
***
Nguyễn Gia Việt: Người dân Nga thiếu nền tảng xã hội nhưng lại thừa “máu me”
Nhìn hình dân thành phố Rostov-on-Don dàn hàng bên đường đưa tiễn đội lính đánh thuê Wagner như anh hùng mà phát ớn.
Thiệt sự người dân nước Nga đang nghĩ gì trong bụng?
Đám Wagner dám thách thức chánh quyền Nga, thách thức quân đội, cảnh sát Nga nên dân coi là anh hùng chăng? Đám Wagner là anh hùng vì đã qua đánh phá, giết người Ukraine chăng?
Đám Wagner là một đám đầu trộm đuôi cướp ở tù được xả dàn cho ra chiến trường, là đám lính đánh thuê và rất dã man. Chỉ có chánh quyền không ra gì mới xài nó
Dân Nga sợ con em mình ra chiến trường nên nhà giàu đã cho con di tản gần hết. Vậy mà hoan hô đám Wagner là sứ giả của thần chết chiến tranh.
Người Miền Bắc Việt Nam có một cách gọi người Nga rất hay, đó là "Bọn Nga ngố". Nga ngố là gì? Các bạn Miền Bắc giải thích là Nga ngố hiểu theo cách đơn giản đó là người Nga thường hay có những thói quen, hành động khá kì quặc, dở hơi, hoặc thậm chí là ngố.
Hình ảnh của Prigozhin dẫn đám Wagner hùng hồn tiến về thủ đô Mạc Tư Khoa của Nga là hình ảnh thất bại của nước Nga. Nuôi tội ác và giờ nhận tội ác.
Rồi mới hôm qua Tổng thống Putin lên truyền hình kể tội Prigozhin, truy tố um sùm. Rồi nay lại thông báo cho trùm Wagner rời Nga đến Belarus và không bị truy tố là hình ảnh chứng tỏ nước Nga chẳng có gì hết. Tư pháp, luật pháp là zero.
Xong rồi nước Nga, một huyền thoại tuyên truyền.
Nguyễn Gia Việt
