Những bức hình bên dưới chụp trong niềm hãnh diện đầy trìu mến ấy.

Hình trên, hai nhà văn lớn của nền văn học Miền Nam, Võ Phiến, trái, và Doãn Quốc Sỹ. Cả hai ông nay cùng xấp xỉ 90, một người, ông Võ Phiến, ra đi từ 1975 vì biết số phận nào đã dành cho mình dưới chế độ Cộng sản chỉ biết hận thù và thanh toán, và chưa một lần đặt chân lại quê hương; trong khi ông Doãn Quốc Sỹ kẹt lại, vẫn viết và gửi ra hải ngoại, bị cộng sản cầm tù về tội “chống cách mạng” trước sau cả thẩy 14 năm. Họ là những vì sao sáng và là niềm hãnh diện của nền văn học Việt Nam tự do, không chỉ vì danh mục tác phẩm đồ sộ của một đời cầm bút của mỗi người (*), mà còn vì tinh thần bất khuất trong sáng của những người cầm bút chân chính, tôn trọng sự thật và yêu thương chữ nghĩa, con người.

Điều thú vị đối với tôi là sau khi gửi hình hai ông Võ và Doãn đang huyên thuyên trò chuyện với nhau đi chia sẻ với các bạn, tôi nhận được vài phản ứng thú vị. Xin ghi lại bên dưới, bạn đọc xem cho vui.

Nhận xét của một cô em văn nghệ còn rất trẻ ở hải ngoại, tác giả của một cuốn sách vừa xuất bản ở Việt Nam với giấy phép của chế độ hẳn hoi – tôi gọi đùa cô ta là một trường hợp “Escape from freedom” (**) – : “Nhìn họ em cũng cảm thấy buồn cho tương lai... của văn học Việt Nam Hải ngoại.  Những cây đại thụ lần lượt sẽ ra đi... và những cây non thì chưa đủ lá để che chắn cho mình chứ đừng nói xum xuê cho một tổng thể văn chương nào đó ...(sigh ...sigh ....)”

Một nhà thơ ở mạn Tây Bắc tuổi xấp xỉ 70, chắc tại trời cuối thu trở lạnh, sinh cám cảnh: “Rồi anh chị em mình cũng sẽ bước vào cái vòng ‘phù sinh’ đó.”

Chủ bút Việt Tribune ở San José, Nguyễn Xuân Hoàng, lại thấy hình ảnh của hai nhân vật của hai ông Doãn và Võ: “Khi ông Ba Thê Đồng Thời Võ Phiến gặp chàng Tân Khu Rừng Lau Doãn Quốc Sỹ tại Quận Cam.” 

Phan Nhật Nam, một trong những người tù nổi tiếng và lâu năm của chế độ cộng sản, thì có vẻ sôi nổi hơn cả, bèn phán, lại còn phủ nhận văn nghiệp và tước đi cái bản quyền chưa kịp trình Sở Bản Quyền của tôi, và nửa chừng không thèm bỏ dấu, chắc sợ giòng ý nghĩ của mình bị cản trở: “Hình bác […] chụp quá đẹp. Phải chi bác đừng viết văn, làm báo mà đi chụp hình thì đời sẽ có bao nhiêu là ảnh đẹp và có giá trị. Mạn phép bác tôi forward cho những bằng hữu thuoc nhieu the he de nhung buc hinh nay duoc di xa hon. Nhung buc hinh khong thuoc rieng cua ai ca ma da thuoc ve cua ca Viet Nam vì các vị Doan va Võ là của chung Việt Nam. Hẳn bác cũng dồng ý với tôi như vậy.”

Chúc bạn đọc một mùa Lễ Tạ Ơn vui vẻ, đầm ấn. (TD, 11/2011)

Chú thích:

(*) Tài liệu đọc thêm:
Võ Phiến
http://vietnamlit.org/wiki/index.php?title=Vo_Phien

Doãn Quốc Sỹ
http://vi.wikipedia.org/wiki/Do%C3%A3n_Qu%E1%BB%91c_S%E1%BB%B9

(**) Tựa một cuốn biên khảo xuất bản năm 1941 của tâm lý gia Erick Fromm (1900 – 1980).