Ngày 22 Tháng Ba, Tổng Trưởng Tư Pháp William Barr đã nhận được Báo Cáo từ văn phòng Công Tố Viên Đặc Nhiệm Robert Mueller (SCO). “Báo Cáo Mueller” gồm 448 trang và những hồ sơ, chứng cớ đính kèm về: (1) “âm mưu, điều hợp/conspiracy, co-ordination,” nôm na là “thông đồng/collusion,” giữa Ủy Ban Tranh Cử Trump và Nga nhằm triệt hạ ứng viên Hillary Clinton và giúp ứng viên Donald Trump đắc cử; (2) những nỗ lực “ngăn trở thi hành công lý/obstruction of justice” từ Tổng Thống Trump nhằm ngăn cản và phá hoại những điều tra về (1). 

Thay vì chuyển toàn bộ Báo Cáo, ông Barr chỉ gửi gần bốn trang “Tóm Tắt” tới Quốc Hội xóa hết tội cho tổng thống, rồi nại lý do này nọ nhằm giấu nhẹm Báo Cáo. Ông Trump đã chọn ông Barr làm tổng trưởng giữa Tháng Hai, sau khi ông Barr “tình nguyện” viết 19 trang xem “việc hình thành SCO là sai lầm hoàn toàn” và “ không thể chấp nhận được về mặt luật pháp”—báo giới nói đây là một “đơn xin việc với tổng thống.” Ngay khi nhận được “Tóm Tắt” từ ông Barr, ông Trump đã huyênh hoang “HOÀN TOÀN thoát tội,” và thu được tiền triệu ủng hộ tranh cử 2020. Ông cũng buộc những người điều tra mình và báo giới (trừ Fox News được xem là “cái loa của chính quyền”) tội “phản quốc.” 

Đại đa số (84%) dân chúng vô cùng bất mãn, Chủ Tịch Ủy Ban Pháp Lý Hạ Viện Jerrold Nadler (Dân Chủ) cho ông Barr một tuần phải nộp nguyên vẹn Báo Cáo. Chủ Tịch Uy Ban Tình Báo Adam Schiff (Dân Chủ) nói ông Barr từng viết “Tổng Thống không thể bị buộc tội obstruction of justice;” tuần qua “ông đã làm việc ông được thuê để làm, và cố tha tội obstruction cho ông Trump. Dân chúng Mỹ có quyền biết toàn thể Báo Cáo Mueller, chứ không phải một tóm tắt đầy thiên vị.” Ngày 9 Tháng Tư, trước Hạ Viện ông Barr vẫn không chịu công bố Báo Cáo, chỉ hứa sẽ chuyển Báo Cáo tới Quốc Hội với nhiều chi tiết bị “đục bỏ/redact.” 

Thứ Năm trước (nhằm tuần bận nghỉ lễ dài của dân chúng và Quốc Hội), hai giờ trước khi đưa Báo Cáo tới dân chúng và Quốc Hội ông lại họp báo (được chính tổng thống loan báo trước, và bị Hạ Viện cực lực phản đối) đưa ra ý kiến của mình. Đây rõ rệt với mục tiêu độc quyền “uốn nắn” suy nghĩ, và “ảnh hưởng” vào phán xét của dân chúng, như đã làm với bốn trang “Tóm Tắt” tháng trước. Báo giới nay xem ông Barr như “luật sư cho bị cáo Trump,” chứ không phải “công bộc của dân” với trách nhiệm giữ gìn và xiển dương công lý. 

Gần một tháng giấu nhẹm Báo Cáo, ông Barr đã đưa ra bốn tiêu chuẩn để “redact/đục bỏ” 12% nội dung. “Redact” những vấn đề “còn điều tra” và liên quan đến “an ninh quốc gia” là hai tiêu chuẩn hợp pháp đối với dân chúng, nhưng không áp dụng vào giới dân cử với quyền giám sát. Tiêu chuẩn thứ ba, “redact” những điều trần trước Grand Jury (Đại Bồi Thẩm Đoàn) thành vấn đề vì tiền lệ: Thẩm Phán John Sirica thời 1970, và SCO Ken Starr thời 1990 đã công khai hóa những lời khai trước Grand Jury; nay, bà Thẩm Phán Beryl Howell ở thủ đô cũng sẵn sàng công bố trước Quốc Hội hoặc các ủy ban liên hệ nếu ông Barr yêu cầu. Bị xem là “bịa đặt nhằm bảo vệ gia đình Trump,” “redact” chi tiết về những người SCO điều tra nhưng chưa đưa ra cáo trạng (như con trai và rể ông Trump “khai gian trước Quốc Hội”) nhằm tránh “tổn hại danh dự và riêng tư” cho họ. Ôn Barr lại gửi nguyên vẹn Báo Cáo tới Bạch Ốc “nhiều ngày trước” công bố—giúp sáu nhóm luật sư (không được quyền biết) sửa soạn phản biện cho ông Trump. Sau khi Báo Cáo được công bố, không thấy phản biện, chỉ mình ông Trump điên cuồng nguyền rủa Báo Cáo lẫn người dưới quyền ông hợp tác với SCO, và hô khẩu hiệu “được trắng tội HOÀN TOÀN.” 

Báo Cáo cho thấy một Ban Tranh Cử Trump (gồm gia đình Trump) móc nối viên chức Nga 140 lần rồi nói dối, dù ông Trump “đón đợi hưởng lợi từ nỗ lực mạnh mẽ và có hệ thống” của tin tặc Nga đánh cắp tin tức rồi tung lên Internet giúp ông đắc cử. Ông Barr khẳng định “không có collusion” năm lần trong một câu ở họp báo, nhưng Báo Cáo mô tả liên hệ “khắng khít,” nếu không nói là phạm pháp, với những bằng cớ như: Cậu Trump con, rể Kushner và Chủ Tịch Tranh Cử Manafort (người nợ $30 triệu, và “luôn luôn làm việc” cho tỷ phú Nga Oleg Deripaska) gập gỡ phái đoàn Nga ở Trump Tower về “rác rưởi” triệt hạ Clinton Hè 2016 đổi lấy “bỏ cấm vận” giúp giới tỉ phú Nga (gồm Tổng Thống Vladimir Putin) làm ăn khắp nơi. Tổng Trưởng Ngân Khố Steve Mnuchin lén lút “bỏ cấm vận” cho Deripaska cuối 2018. 

Sau đó cậu Trump, rồi cố vấn Roger Stone (sẽ ra tòa cuối 2019) trực tiếp liên lạc với tin tặc WikiLeaks tung “rác rưởi” từ Nga lên Internet vào thời điểm Tranh Cử Trump cần. Như, năm giờ sau khi ứng viên Trump lên ti-vi kêu gọi cuối Tháng Bẩy, tin tặc Nga xâm nhập văn phòng Clinton ngay; rồi sau khi điệp viên Nga giả Mỹ tố chức ủng hộ ông Trump nhiều nơi, ông chia sẻ hình ảnh và cám ơn rối rít trên Facebook; tin tặc Nga lại chuyển những cám ơn này tới các nhóm bảo thủ Mỹ. Tháng Mười gần bầu cử, ngay khi video về ông Trump “bốc hốt” phụ nữ bị khám phá Moscow tung thêm “rác rưởi” đánh lạc hướng dư luận xấu. Gián điệp Nga len lỏi vào các nhóm người Mỹ da đen, Hồi Giáo và “da trắng độc tôn” gây mâu thuẫn. Tất cả đi đúng chiến lược Tranh Cử Trump: Gây nghi kỵ, thù nghịch và xung đột tôn giáo, mầu da, chủng tộc trong xã hội Mỹ để thắng cử. 

Tháng Năm 2017, ngay sau khi ông Trump cách chức Giám Đốc FBI James Comey vì “không chịu bỏ điều tra” Cố Vấn An Ninh Michael Flynn bàn “bỏ cấm vận” với đại sứ Nga, phái đoàn Nga dẫn đầu bởi Ngoại Trưởng Sergei Lavrov, Đại Sứ Sergei Kislyak và ti-vi Nga họp kín riêng với ông Trump ở Bạch Ốc; sau đó Kislyak rời Hoa Kỳ ngay để tránh rắc rối với SCO. Tổng thống cũng họp “thượng đỉnh” riêng với Putin bốn lần mà không có thông dịch viên, hoặc với thông dịch viên nhưng ông tịch thu hết ghi chép của họ. 

Lạ lùng thay, SCO đã kết tội hơn 20 người và ba công ty Nga nhưng bỏ kết tội cậu Trump và Manafort “âm mưu” với Nga, vì “Tranh Cử Trump không chủ tâm” điều hợp với gián điệp Nga tìm cách giúp đỡ mình suốt trong tranh cử. Ông Mueller, một người được xem là rất nghiêm chỉnh, không muốn đi ngược lại “chính sách” (không phải luật lệ) lâu đời của Bộ Tư Pháp “không truy tố tổng thống đang tại chức”—và để nhánh lập pháp tùy nghi hành xử. 

Câu hỏi ít ai đặt ra: Theo kinh nghiệm 2016, chắc chắn Nga (hay Trung Quốc, Iran, Saudi Arabia, Israel, vân vân) sẽ xen vào tranh cử Mỹ trong tương lai, và ứng viên Trump hoặc một người khác hành động tuơng tự như ông Trump năm 2016, không ai bị tội gì sao? Ứng viên năm 2020 và sau này có quyền thúc đẩy Nga làm y hệt như ông Trump đã làm năm 2016, rồi sử dụng những thứ Nga đánh cắp để thủ lợi, và “hoàn toàn trắng tội?” 

Theo tờ New York Times, Báo Cáo cho thấy SCO mô tả (a) một tổng thống lo lắng, bận rộn với ưu tiên “chấm dứt cuộc điều tra của liên bang;” (b) một tổng thống cùng nhân viên Bạch Ốc không ngừng đưa ra những tin tức nhằm che lấp và tráo trở về “ưu tiên” này. Tờ Los Angeles Times viết “Báo Cáo tuyệt đối không cho tổng thống trắng tội nặng ngăn trở thi hành công lý, qua một loạt những nỗ lực nhằm triệt hạ hay can thiệp vào cuộc điều tra về Nga.” 

Báo Cáo viết “Sau điều tra toàn diện, nếu những sự kiện cho thấy rõ tổng thống không ngăn trở công lý, SCO đã xác nhận điều này. Dựa trên những sự kiện và luật lệ hiện hành, SCO không thể đi đến kết luận này.” Ông Trump và ông Barr huyênh hoang “HOÀN TOÀN trắng tội ngăn trở công lý,” nhưng SCO nói “Tổng thống không thể trắng tội nghiêm trọng này”—với ý sẽ nhường điều tra cho Quốc Hội. 

Quốc Hội có thể dựa vào Báo Cáo về “10 hành động không giấu được” của tổng thống, chia làm hai giai đoạn trước và sau khi ông đuổi Giám Đốc FBI Comey vì không chịu bỏ điều tra ông Flynn. Bên ngoài, ông Trump và Ban Tranh Cử ra rả phủ nhận Moscow giúp ông những điện thư đánh cắp; bên trong chính ông và Tranh Cử chờ đón và hối thúc WikiLeaks gửi điện thư. Ông Trump cố cãi mình không làm ăn với Moscow, nhưng trong lúc tranh cử Trump Organization đeo đuổi Putin và tỉ phú Nga xin phép và tiền xây Trump Tower ở Moscow với triển vọng mang lại “hàng trăm triệu” cho ông. Sau khi đuổi ông Comey, ông Trump nhờ phụ tá của Flynn, bà K.T. McFarland viết văn thư “phủ nhận tổng thống ra lệnh cho Flynn bàn thảo về ‘bỏ cấm vận’ với Đại Sứ Kislyak”—bà này từ chối và không được chức đại sứ ông hứa hẹn. 

Chưa đầy một tháng sau khi SCO ra đời, ông Trump nhờ Luật Sư Bạch Ốc Donald McGahn ép ông Sessions cùng Thứ Trưởng Rod Rosenstein cách chức ông Mueller; ông McGahn từ chối và dọa sẽ từ chức. Ông Trump sau lại nhờ cố vấn Corey Lewandowsky đưa tin tới ông Sessions buộc ông Mueller điều tra về hành động của Nga “trong tương lai,” thay vì năm 2016; ông này cũng lờ đi. Cuối 2017 ông Trump lại thúc đẩy ông Sessions làm chuyện đuổi ông Mueller để thành “anh hùng.” Đầu 2018, ông Trump nhờ người bảo ông McGahn “phủ nhận chuyện tổng thống làm áp lực triệt hạ ông Mueller;” ông McGahn xác nhận chuyện này có thật. Ông Sessions và McGahn sau đều từ chức. 

Về tội lung lạc nhân chứng, theo SCO ông Trump lúc đầu nhắn luật sư của Flynn “Tôi với Flynn vẫn giữ tình cảm nồng hậu” và yêu cầu Flynn “cho biết ngay nếu có tin gì về những điều tra liên quan đến tôi.” Sau khi “Flynn hợp tác chặt chẽ với SCO, sứ giả của tổng thống nói ông sẽ báo cáo thái độ ‘thù nghịch’ này với tổng thống.” Ông Trump lúc đầu cũng hết lời khen ngợi luật sư riêng của mình, Michael Cohen, và điện thoại cho Cohen khuyến khích “phải vững mạnh” và hứa “sẽ giúp đỡ” và “bãi tội Cohen nếu không hợp tác với SCO.” Khi Cohen không nghe lời, tổng thống ra mặt chỉ trích và gọi Cohen là “điềm chỉ” rồi đe dọa bố vợ ông này. 

Tờ New York Times đưa ra kết luận, “Nếu dân chúng Mỹ hay giới dân cử được nghe và đọc những điều trong Báo Cáo Mueller lần đầu, hậu quả chính trị ghê gớm có thể thấy ngay cho ông Trump.” Tuy nhiên, Hạ Viện với đa số Dân Chủ có lẽ sẽ chọn đoạn đường dài điều tra thêm, rồi mới bắt đầu bãi nhiệm tổng thống—làm chậm lại một quyết định có triển vọng chia rẽ nội bộ đảng Dân Chủ và bên ngoài. 

Sau tuần lễ cuối Tháng Ba hồ hởi với “HOÀN TOÀN trắng tội,” ông Trump đã thay đổi thái độ, từ “Không ngại ông Barr công bố nguyên vẹn Báo Cáo” tới lờ đi chuyện này, và trở lại tấn công Báo Cáo và SCO.