Chủ Nhật, 10 tháng 6, 2018
Thảo Trường: Bên ngoài
Em yêu dấu,
Mặc dù thường ngày anh rất ít viết thư, rất
ghét kể lể. Mặc dù em vẫn bảo anh là khô khan, kém đằm thắm. Hôm nay anh cũng
viết một thư cho em. Một thư nói về tình yêu của chúng ta. Nghĩa là một thư rất
tình cảm, rất ướt.
Anh có ý nghĩ viết thư này cho em sau khi anh
đã xong một tác phẩm ngắn. Một chuyện của đời đã
được cuốc lên. Anh nhìn vào cái gương nhỏ để trước mặt, trên bàn. Gương này
thường ngày em vẫn soi vào đấy. Bây giờ anh thấy trong gương có anh. Đôi mắt anh dại hẳn đi, nét mặt hốc hác, sau gần trọn một
đêm thao thức vì tác phẩm. Con người anh sau mỗi lần làm việc ban đêm đều để
lại trong gương một hình ảnh khôn khổ như vậy. Nhiều lần anh muôn hét lên thật to, đập nát tấm gương
cho vỡ tan hình hài mình. Cũng có lần anh chộp lấy bình trà em đã pha cho anh
mỗi buổi tối, nốc nốt chỗ còn lại. Hoặc một điếu thuốc được đốt lên. Hoặc ngồi
thừ nhìn xấp giấy, lèm nhèm, dập xóa, chằng chịt, gai góc, gẫy đổ...
Tóm lại là đã xảy ra nhiều thái độ sau mỗi khi
anh hoàn tất những truyện. Lần này anh để nói riêng với em.
Em yêu dấu,
Có những bữa cơm chung gia đình. Món ăn rất
ngon. Có canh cá rô cải cúc chẳng hạn. Em hân hoan với
những hương vị đặc biệt của mâm cơm do chính tay em tạo thành bằng tất cả tâm
hồn. Em nhìn anh gắp, em nhìn anh ăn. Em chờ đợi một sự thỏa mãn
tỏa ra từ ánh mắt của người thưởng thức đối diện.
Trong khi ấy thì người thưởng thức đối diện lơ
đãng gắp, lơ đãng ăn, vì đang suy nghĩ rất sôi nổi tới một tác phẩm sắp thành
hình nào đó, tới một nhân vật đang sống dậy nào đó, một người con gái nào đó có
thể. Nghĩa là anh đang nghĩ tới truyện. Truyện của ngoại cảnh, của cuộc đời.
Truyện không phải của em, của anh hay chúng ta. Em và anh không hiện diện trong
đó. Tình yêu của chúng ta không thể là truyện được. Người yêu của anh không thể
đem vào trong truyện được, không thể dùng ngôn ngữ để diễn tả dáng điệu, âm thanh cũng như tình cảm của em. Người yêu của
anh là của riêng anh, không có mặt trong bất cứ truyện nào của anh. Vì thế em
chỉ là một trong muôn vàn của cuộc đời nhưng là muôn vàn trong một của anh. Em
không phải như một tác phẩm in ra thật nhiều cho mọi người tôn thờ. Em chỉ là
một cái gì đó nằm gọn trong tâm tưởng anh mà suốt đời không bao giờ anh có thể
diễn tả ra được bằng ngôn ngữ. Anh chỉ có thể viết được những truyện của người
đời. Anh ngồi đối diện em, với những món ăn chứa đựng cả một
tấm lòng của em, để nghĩ tới người khác. Để có thể là nói trong ý thức một câu
như thế này "Tôi yêu cô vô cùng". Anh nói là anh nói hộ nhân vật, anh
nói cho người đời. Vì thế "cô" đây không phải là em và
"tôi" đây cũng không phải là anh. Chúng là những kẻ đang khóc mếu bơ
vơ giữa trần đời vì không biết yêu nhau. Anh suy luận và viết để dạy chúng trao
đổi những điều đó.
Em yêu dấu,
Anh thú nhận rằng những lúc đó em không còn là
gì đốì với anh cả, dù em ở ngay bên cạnh cũng không còn hiện diện trong anh
nữa, không là thần tượng của anh nữa. Và điều đó làm cho anh không ghen tuông
lúc này, bởi vì linh hồn anh lúc ấy có phải là anh đâu.
Em nằm ngủ mềm mại như một chiếc lá trên
giường đệm trắng. Mớ tóc trải chan hòa trên chiếc gốì đỏ. Anh thì rưng rức quần quại với những ý
nghĩ đang hình thành. Anh nằm co quắp ở một góc giường. Chợt trở mình. Chợt bứt
tóc, gãi đầu.
Em như một cánh chim in trên nền trời mây bạc.
Anh như một mớ chữ gẫy đổ, nát vụn, kẽm gai trên trang giấy bản thảo. Chữ và
giấy chứa đựng bầu trời mây trắng và cánh chim mong manh
thấp thoáng mềm mại.
Anh nằm bên em nhưng anh không nghĩ tới em.
Anh đang sống trong một thế giới riêng biệt. Đơn độc và cay đấng.
Rồi chợt một lúc nào đó anh vùng ngồi dậy, bỏ
mặc em với giường và gối. Anh ra ngồi bàn viết. Ngọn
đèn nhỏ bật lên. Ánh sáng vừa đủ thu gọn trên trang giấy. Cây bút. Ấm nước. Bình trà. Và gói thuốc. Nhưng anh quên mất em. Quên mất bàn tay đã sắp sẵn cho anh những thứ ấy chập tối.
Anh quên em bởi vì trong anh nó đã có một cái
gì vừa ập tới. Đang tràn lấn. Chiếm đóng. Nhiệt liệt. Phản kháng. Sôi nổi. Một
cách mơ hồ và hình như sấp nổ tung ra.
Em vẫn nằm trên giường im lặng. Em vẫn ngủ
hoặc là em vẫn vờ ngủ để cho anh làm được những điều mà em thường cười nói
"để cho thiên hạ".
Em
mềm mại trên giường trắng mênh mông. Cánh chim ghim trên nền trời mây bạc bao
la. Cô đơn quá phải không ? Biết có mơ gì chứ ? Hay chỉ là phụng phịu, nho nhỏ, khẽ gợn lên như một làn sóng âm thanh mỏng manh
cái cung bậc tuyệt diệu: "anh bế bé".
Trong khi đó thì anh đang viết nhiệt thành như
một gã tiều phu đốn cây, nhẫn nại như một người kéo cưa xẻ gỗ và
tỉ mỉ như một bác thợ mộc đẽo, gọt, dựng nhà.
Để cho thiên hạ.
Em yêu dấu,
Như thế là anh làm văn nghệ. Và văn nghệ là tự
do nỗ lực dùng các phương tiện, ngôn ngữ, âm thanh, đường nét và mầu sắc để mời
gọi người đời yêu thương nhau. Riêng chúng ta, tình yêu của chúng ta, ở ngoài
văn nghệ, bên trên văn nghệ.
Rồi sau những lúc kết thúc truyện, anh nhìn
vào tấm gương nhỏ trước mặt để tìm lại cái hình hài của chính mình, làm một cử
chỉ thường làm, liệng bút, tắt đèn.
Anh lên giường ôm em vào lòng, cho nền trời
hết mênh mông, cho em trở về với anh.
Không!
Không phải là em trở về mà là em hiện ra với
anh. Em không đi đâu xa cả. Em không bao giờ rời anh cả. Em không bao giờ ở bên
ngoài anh cả. Em vẫn ở trong anh. Em vẫn ở tận trong cùng tâm hồn anh. Em ngự
trị nghiêm trang trong đó.
Những lúc anh không nghĩ tới em, mà chỉ nghĩ
tới văn nghệ, không phải là em đã ra khỏi anh, không phải là trong anh không có
em. Chính những lúc đó em đã ở trong anh đằm thắm hơn hết. Em chỉ lánh mặt ở
trong ấy, để mà nhìn anh làm văn nghệ. Rồi đợi đến lúc truyện ngừng lại, em mới
hiện ra, mềm mại, sáng láng.
Và chỉ có những tình cảm, hình ảnh, ý nghĩ của
truyện chúng mới là tìm đến anh. Chỉ những dụng cụ của văn nghệ mới là từ bên
ngoài vào, anh dùng tâm hồn mình "bó" chúng lại. Và quẳng ra cho người đời.
Em yêu
dấu,
Như thế,
anh tin rằng, không bao giờ tâm hồn chúng ta lạc lõng. Tình của chúng ta gốì
đầu lên nhau tìm về giấc ngủ.
Trong mơ
màng của đêm thâu, anh hôn trán em, tay anh đặt lên chỗ trũng ngực em. Em khẽ
trở mình quay lại, hai bàn tay nhỏ ôm lấy hai bàn tay gân guốc như sợ nó lại đi
vào văn nghệ. Và anh thì thầm với em rằng
"Hỡi người yêu, hãy- thương- nhau- trọn -vẹn".
(Trích từ Thử Lửa, tác phẩm đầu tay của Thảo Trường, được nhà xuất bản Tự Do
ấn hành lần đầu năm 1962, Việt Báo tái bản tại hải ngoại năm 2007.)
