Năm 2012, sau cuộc thảm sát 20 học sinh và sáu người lớn trong trường tiểu học Sandy Hook, tại Newtown, Connecticutt, ông Wayne LaPierre, người đứng đầu Hội Súng NRA, nói: “Phương cách duy nhất để ngăn cản một kẻ ác cầm súng là một người tốt cầm súng.”

Lời tuyên bố này không những giản dị, dễ hiểu, mà còn có sức thuyết phục mạnh mẽ đối với những người hay coi “phim cao bồi.” Họ từng chứng kiến những cảnh vào đoạn cuối phim, có hai tay thiện xạ đấu súng, một bên thiện, một bên ác, mà bao giờ kẻ ác cũng phải đền tội, người thiện tất nhiên phải thắng.

Điện ảnh Hollywood đã đưa cao bồi bắn súng lên thành huyền thoại. Hội Súng NRA có thể dùng huyền thoại đó cổ động cho càng nhiều người mua súng càng tốt.

Trong lịch sử Việt Nam, có rất nhiều cuộc di dân, nhưng có hai cuộc di dân lớn nhất trong lịch sử cận đại. Đó là hai cuộc di dân năm 1954 và năm 1975. Cả hai cuộc di dân này đều có nguyên nhân trực tiếp, đó là tỵ nạn cộng sản. Một cuộc di dân thứ ba, về số lượng không kém hai cuộc di dân trước đây, nhưng diễn ra âm thầm, lặng lẽ và trải dài qua nhiều năm. Theo tờ báo Vietnam Finance online ra ngày 24/7/2016, từ năm 1990 đến năm 2015, đã có 2.558.678 người Việt Nam di cư ra nước ngoài (nguồn: số liệu của Tổ chức Di cư quốc tế IMO lấy từ nguồn dữ liệu của Vụ Liên hợp quốc về vấn đề kinh tế và xã hội). Như vậy, tính trung bình trong 26 năm, mỗi năm có khoảng gần 100.000 người Việt di cư ra nước ngoài. Ngân hàng Thế giới cho biết, Việt Nam nằm trong tốp 10 quốc gia di cư ra nước ngoài nhiều nhất khu vực Đông Á – Thái Bình Dương tính đến năm 2013.

Những cuộc di dân lặng lẽ này là câu trả lời xác đáng nhất cho bản chất chế độ cộng sản Việt Nam. Tuy nhiên, chúng ta cần nghiên cứu toàn diện về bối cảnh đất nước, những nguyên nhân thúc đẩy người ra đi, các sắc thái di dân và cuối cùng là liệu có một sự trở về của những con dân Việt trong tương lai hay không?

Họa sĩ Phạm Tăng trước bức tranh Vũ Trụ của ông

Vui lên đừng có u phiền

Thương sau, nhớ trước, đừng quên lúc này

Cuộc đời sát dưới tầm tay

Chung quy chỉ có lúc này được thôi

Cái qua thì đã qua rồi

Vòng tay níu lại cuộc đời được chăng ?

Cái Sau còn ngóng còn trông

Tương lai há chẳng là trong trong lúc này ?

Biết thì sống trọn từng giây

Không thì đắm duối tháng ngày lo âu !

Cúi trông nước chảy qua cầu

Mải trôi, rớt mất khối sầu dưới sông !

Khối sầu chín nhớ mười mong

Không mong nhớ, thoát thấy lòng nhẹ tênh !

Nửa trời, nửa nước chênh vênh

Thấy mình trôi giữa mông mênh... cũng Mình !

1981

Hà Quang Xương chuyển ngữ 

Một người đàn bà ngồi bên song cửa chăm chú đọc sách im lìm đến độ gần như bất động. Khuôn mặt của bà nghiêm nghị với một thoáng buồn có thể ví như những vệt xám ẩn hiện nhẹ nhàng trong đám mây trời xanh lơ. Cánh cửa chợt mở, bà ngửng đầu lên với một nụ cười nở tươi trên môi, một người con gái xinh đẹp mặc một bộ đồ dạ tiệc sang trọng rực rỡ bước vào.

“Cháu chọn xong dạ phục rồi à?” bà hỏi và nhìn chăm chú vào cô gái với vẻ trìu mến đệm một chút suy tư.

“Cô Helen, cháu mặc xong rồi!” Cô gái vừa nói vừa xoay tròn người cho bà cô ngó, “Cô nhận xét thế nào về mầu sắc, sự diễn đạt và cách trang điểm của cháu?”

Đỗ Quang Nghĩa, Thiên Nga 

LGT: Tạm gọi là Những Nhánh ThơKhông Tên vì những bài thơ Nghĩa gởi tặng cũng như đa số những bài thi khác của chàng thi sĩ, là những mẩu thơ vô đề nhỏ, nhỏ và mong manh như những chiếc lá, và những giòng thơ của những mẩu thơ ấy, nếu nhìn kỹ, ta sẽ thấy đó là những đường gân lá tinh tế, phức tạp mở ra cõi không cùng. Những nhánh thơ dưới đây khe khẽ trải ra một thoáng mùa xuân, chút tình yêu, thiên thu lẫn sát-na đời, rồi tan vào hư vô lúc nào không hay. Ngoài ra, người ta không thể ngờ những bài thơ như thế với thi từ, thi tứ như thế lại được viết bởi một chàng tuổi trẻ HàNội (s.1961), một Hà Nội đã biến tướng khắc khổ, khô cằn, thô tháp và hay lên đồng. – MạtTỉnhPhu 

*

Này mùa xuân, 

nghe không

lời thơ tôi

thở qua từng chiếc lá

Này mùa xuân,

thấy không?

bài thơ tôi

            mải miết

                        viết

            trên những cánh hoa.  

Cuốn phim ‘’Ile de Lumière‘’ về chiếc tầu được đặt tên là Đảo Ánh Sáng, đã cứu vớt hàng trăm ngàn boat people Việt Nam sẽ được trình chiếu trên đài truyền hình quốc gia Pháp France 2 , 23H05 đêm thứ ba 20/02/2018.

Cuốn phim  của điện ảnh gia Nicolas Jallot đã gây xúc động lớn khi trình chiếu trong Đại hội Quốc Tế Phim Ảnh Lịch Sử (Festival International du Film d’Histoire) tại Pessac (Pháp) tháng 11 vừa qua.

Trong 65 phút, cuốn phim đã thuật lại cuộc vượt biển hãi hùng của hàng triệu người Việt đi tìm tự do khi Cộng Sản xâm chiếm miền Nam VN .

Hội Súng Toàn Quốc (NRA, National Rifle Association) là tổ chức vận động chính trị mạnh nhất nước Mỹ. Họ có mục đích rõ rệt là chống các dự luật kiểm soát súng và tìm cách giúp cho nhiều người Mỹ được mua nhiều thứ súng có khả năng giết được nhiều người hơn.

Nhưng lần này NRA đã hung hăng quá trớn, sau vụ thảm sát 14 học sinh và 3 người lớn tại trường Marjory Stoneman Douglas, tiểu bang Florida. Trong khi gia đình, bạn hữu còn đang lo việc chôn cất các nạn nhân, NRA đã chính trị hóa ngay vụ tàn sát này. Họ thả đạo quân tuyên truyền của mình ra tấn công ngay những người đang lau nước mắt tiếc thương! Họ gọi những ông bố, bà mẹ mất con là “bọn múa rối chính trị” chỉ vì những người này đòi phải kiểm soát việc mua súng chặt chẽ hơn – dù không đòi cấm hẳn. Mấy học sinh 15, 17 tuổi từ trường Douglas đi nói chuyện tại các trường học khác cũng bị những “bồi bút” của NRA bôi nhọ là “trẻ con làm chính trị!” “Bọn trẻ con” này đang vận động nửa triệu người đi biểu tình vào tháng tới ở thủ đô Mỹ!

Trong bài Bên lề Hiến pháp tương lai: “Quốc thiều, Quốc kì, Quốc huy” (B.K. số 179, ngày 15-4-1964), anh Đoàn-Thêm có nhắc lại những cuộc bàn cãi của các vị dân biểu Quốc hội Lập hiến năm 1956 trong việc thay đổi quốc thiều và quốc kì, trong đó có đoạn:

“Bài quổc thiều hiện nay, thực ra chỉ là bài Tiếng gọi sinh viên mà Lưu-Hữu- Phước làm cho Tổng hội Sinh viên Hà-nội (AGEl) hồi 1938.

“Về sau, có phong trào thanh niên ái quốc, nhất là sau ngày 9-3-1945, khi Nhật đánh đổ Pháp trên khắp Đông-dương ; Thanh niên phải có bài đồng ca mạnh mẽ, trong những cuộc mét tinh lớn ; vì chưa kịp soạn bản nhạc khác, L.H. Phước chỉ cho đổi lời ca thành Tiếng gọi Thanh niên (...)”

Người ta bình phẩm những tác phẩm, những văn bản, người ta suy nghĩ về một bài thơ, một vở kịch, một nhân vật… Về --giới từ này cho thấy người ta đang tạo ra một bài văn thứ hai, người ta quan sát, bình luận, đánh giá và người ta tạm đưa ra một phán quyết tương đối về công trình chữ nghĩa nào đó.

Như vậy phê bình có ba bước: diễn tả ra những gì mình biết, bình phẩm và định giá. 

Có những nhà phê bình văn học chuyên nghiệp, cũng có những nhà phê bình tài tử vì tuy không được đào tạo trường lớp nhưng được soi sáng thiên bẩm hay vì nhờ đọc nhiều tác phẩm qua nhiều năm. Các phê bình tài tử này bình luận về các tác phẩmvăn chương trong những lúc trà dư tửu hậu với bạn bè hoặc những khi êm ả một mình đọc một tác phẩm và tự đâu đâu những ý tưởng về tác phẩm nổi lên trong đầu, chạy rần rần trong huyết quản và đôi khi khơi cửa tuyến lệ, thốt thành lời tán thán.* 

Hoàng Quân tên thật là Hoàng Thị Ngọc Thuý. Gia đình người Huế. Sống ở Quảng Ngãi, Đà Nẵng, Sài Gòn. Từ 1982, định cư ở Đức, tốt nghiệp ngành Chính trị Kinh Doanh. Và từ đó công tác và làm việc trên 30 nước Á, Âu, Phi Châu. 

Ba nữ bộ trưởng Pháp, thuộc các khuynh hướng chính trị khác nhau, đối lập nhau, sẽ lên sân khấu Paris đầu tháng 3 sắp tới, trở thành diễn viên trong vở kịch nổi tiếng của Eve Ensler, Les Monologues Du Vagin (Lời Độc Thoại của Âm hộ).

Đó là cách chào mừng Ngày Phụ Nữ 8 tháng 3 của ba chính trị gia, bà EVELYNE BACHELOT, cựu bộ trưởng Y tế thời Nicolas Sarkozy, hữu phái, MYRIAM EL KHOMRI, cựu bộ trưởng Lao Động thời François Hollande, tả phái, và MARLÈNE SCHIAPPA, đương kim thứ trưởng bộ Bình quyền Nam Nữ của Emmanuel Macron , không hữu không tả.

‘’Lời Độc thoại của Âm hộ‘’ (The Vagina Monologues) được trình diễn trên khắp thế giới từ trên 20 năm nay, được coi là tác phẩm tranh đấu cho nữ quyền ngang hàng với ‘’Le Deuxième Sexe‘’  của Simone de Beauvoir.

Hình 1:Trên Đường Sách, cũng là đường mang tên Đức TGM Nguyễn Văn Bình (1910-1995), bên hông Bưu Điện, chạy dài từ Nhà Thờ Đức Bà tới đường Hai Bà Trưng,như một tụ điểm sinh hoạt văn hoá và du lịch, đang rộn rã không khí Giáng Sinh 2017với ban nhạc Santa Claus có lẫn cả một ông Tây béo mập cao ngồng thổi kèn, vây quanhlà tấp nập khách đi xem, chụp hình,ngồi tụ tậptrong các quán cà phê sách,và một số thì tìm mua sách.Đường Sách Nguyễn Văn Bình ngày nay là hình ảnh một mini-đường sáchLê Lợicủa hơn 40 năm trước.[Photo tư liệu Ngô Thế Vinh]

CON ĐƯỜNG SÁCH LỊCH SỬ

Khởi từ ý tưởng của báo Tuổi Trẻ, ngày 15.10.2015, Sở Thông Tin và Truyền Thông Thành phố đã khởi công xây dựng con Đường Sách trên đường Nguyễn Văn Bình [là tên Đức TGM Nguyễn Văn Bình] phường Bến Nghé, Quận I TP. HCM. Đây là một con đường nhỏ nằm bên hông Bưu điện Thành phố, nối liền Nhà Thờ Đức Bà và đường Hai Bà Trưng nhưng có ưu điểm là nằm ngay trong khu vực trung tâm Thành phố, đây không chỉ là một không gian sinh hoạt văn hoá mà còn là một tụ điểm du lịch, là nơi thường xuyên có nhiều du khách ghé qua.

(Bài dưới đây nguyên là bài nói chuyện của tác giả tại buổi sinh hoạt văn học của Viện Việt Học, vào ngày 28 tháng 9, 2014. Bài nói sau đó đã được bổ sung thêm một số tài liệu nhằm minh họa thêm cho chủ đề đã được trình bày.) 

Buổi sinh hoạt hôm nay của Viện Việt Học tuy có hai chủ đề khác nhau, nhưng thực chất chỉ là một. Chủ đề thứ nhất là giới thiệu một công tác quan trọng của Thư viện Viện Việt Học, đó là việc số hóa các sách bản gốc của Tự Lực Văn Đoàn và đưa lên Online của Thư viện để mọi người có thể sử dụng. Chủ đề thứ hai là ra mắt cuốn Kỷ Yếu của cuộc triển lãm và hội thảo về báo Phong Hóa Ngày Nay và Tự Lực Văn Đoàn tổ chức tháng 7 năm ngoái, mãi đến bây giờ mới in xong. Rõ ràng là hai chủ đề này rất gần gũi nhau, có thể nói có cùng một bản chất, ấy là sự cố gắng sưu tầm, khôi phục, và phổ biến để gìn giữ những cái vốn quý giá của một mảng văn học Việt Nam của thế kỷ 20, mà qua nhiều năm tháng và biến cố chính trị, có nguy cơ bị hư hoại hoặc bị biến đổi để trở thành dị dạng. 

Trước hết tôi xin phép nói về các nguy cơ, trước hết là sự hủy hoại của thời gian, và thứ hai, sự hủy hoại của chế độ chính trị đối với báo Phong Hóa Ngày Nay và tác phẩm TLVĐ. 

Thế giới cổ kim đã xảy ra nhiều sự kiện đốt sách nhưng đa phần người Việt chỉ biết và quan tâm đến 3 vụ đốt sách: của Tần Thuỷ-Hoàng, của nhà Minh, và của CS Hà Nội sau 30-4-1975. Có lẽ, ít ai nghĩ đến những mục đích khác nhau của 3 sự kiện đốt sách ấy.

Tần Thuỷ- Hoàng (259-210 TCN) đốt sách của lục quốc vì muốn standardize hệ thống đo lường, toán pháp, công nông nghiệp... để thống nhất văn hoá Trung quốc. Mục đích của ông ta có thể hiểu được và trong một góc độ khách quan, việc này tạo tiền đề cho việc thống nhất Trung quốc và phát triển văn hoá về sau. Trong khoảng thời gian ấy, Văn Lang vừa bị Thục Phán chiếm thành nước Âu Lạc để rồi lại bị tướng Tần Triệu Đà cướp nước. Khi Đồ Thư mang quân kéo xuống Lĩnh Nam đánh Bách Việt thì chuyện chiến tranh là chính, việc đốt sách, nếu như phương nam lúc ấy có sách, không ảnh hưởng gì đến phương nam.

Những câu vè thượng dẫn xuất hiện vào cuối thập niên 60 (của thế kỷ trước) khi tác giả còn được vinh danh là thần đồng thơ, và là “người phát ngôn cho thế hệ trẻ em thời chiến.” Thời chiến rồi qua. Thời gian, cũng như thời thế– tiếc thay – lại không đứng về phía ông Trần Đăng Khoa và ôngLê Nin nên (dần dà) từ vỉa hè Hà Nội lại phát sinh ra những câu đồng dao mới: