Thứ Bảy, 22 tháng 7, 2017
Ngô Nhân Dụng: Tại sao Obamacare chưa chết?
Đảng Cộng
Hòa vẫn muốn xóa bỏ đạo luật y tế ACA của Tổng thống Obama từ lúc nó chưa ra đời.
Hai năm trước, cả hai viện quốc hội đã thông qua một dự luật xóa bỏ hầu hết những
điều khoản mới trong luật ACA này, ông Obama phải ký veto (phủ quyết). Năm
ngoái, Tổng thống Donald Trump thề quyết tâm thay thế Obamacare khi vận động
tranh cử. Bây giờ “cờ đã đến tay,” ông Trump làm chủ Tòa Bạch Ốc và Cộng Hòa kiểm
soát cả quốc hội.
Tại sao, sau
sáu tháng bàn cãi ồn ào,ACA vẫn tiếp tục là luật lệ cho cả hệ thống y tế quốc
gia? Tại sao ông tổng thống không buộc được những người cùng đảng bỏ phiếu xóa
ACA và ban hành luật mới? Tại sao có những đại biểu không nghe lời giới lãnh đạo
đảng ở quốc hội?
Lý do chính,
là thể chế dân chủ tại nước Mỹ nó như vậy. Cử tri bỏ phiếu cho từng ứng cử
viên, không bỏ phiếu cho một đảng. Các đại biểu phải theo quyền lợi của cử tri.
Không cần chiều ý tất cả các cử tri trong đơn vị; nhưng phải chú ý đặc biệt đến
các cử tri đã từng ủng hộ, bỏ phiếu cho mình. Đừng để cho một nhóm nào trong
đám cử tri quý hóa đó thấy có một lý do để ghét bỏ mình, kỳ tới sẽ bầu cho đối
thủ.
Một nguyên
do khác, dễ thấy hơn, là trong bẩy năm qua đảng Cộng Hòa vẫn chưa chuẩn bị thì
sẽ làm những gì để xử vụ Obamacare khi có cơ hội. Ông tổng thống thì càng không
quan tâm đến tiến trình lập pháp. Vì vậy, khi có quyền đủ để thay thế Obamacare
thì họ không biết làm thế nào! Khó nhất là làm sao cho có đủ số phiếu ủng hộ
ngay trong đảng mình. Vì trong nội bộ đã có những quyền lợi xung khắc, được lòng
nhóm này thì lại mất phiếu nhóm khác. Không phải các nhóm bất đồng ý kiến với nhau. Khác biệt chính là những
cử tri đã bỏ phiếu cho họ có những nhu cầu và quyền lợi khác nhau! Đó là đặc
tính của cuộc sống dân chủ tự do! Hoan hô Dân Chủ Tự Do!
Nhưng có lẽ
một nguyên nhân thực tế hơn cả, là thái độ của nhiều người Mỹ đối với Obamacare
đã thay đổi. Trong bẩy năm, ông Obama và đảng Dân chủ không làm sao cho đa số
dân Mỹ yêu đạo luật ACA. Bây giờ, nhờ đảng Cộng Hòa và ông Trump, bỗng nhiên
nhiều người Mỹ đổi ý kiến. Khi các đại biểu quốc hội trở về đơn vị và thấy rất
nhiều cử tri gọi điện thoại hoặc tới gặp, hoặc tụ tập để yêu cầu họ đừng bỏ phiếu
cho các dự luật thay thế ACA, người ta sẽ phải tính toán. Và họ cũng biết sử dụng
kết quả các cuộc nghiên cứu dư luận.
Các dự luật
thay thế ở cả hai viện đều nhắm chấm dứt, hoặc ít nhất giảm bớt triệt để, vai
trò của nhà nước trong hệ thống bảo hiểm y tế. Khi ACA bắt buộc ai cũng phải
mua bảo hiểm, nếu không sẽ bị phạt tiền, rất nhiều người oán ghét. ACA còn buộc
các hãng bảo hiểm không được bán thứ “bảo hiểm nhẹ,” mà phải bảo đảm trả tiền
cho một số các dịch vụ y tế tối thiểu – giống như bán xe hơi thì phải có đủ cả
… bốn bánh xe vậy.Nhưng hai điều trong đạo luật Obama cho phép nhà nước gây ảnh
hưởng lớn nhất, một, mở rộng chương trình Medicaid (Medical ở California); và,
hai, chính phủ trợ cấp cho những người mua bảo hiểm lấy (không mua chung ở sở
làm) nếu họ không đủ tiền. Nhiều người Mỹ vốn ghét chuyện chính phủ nhúng tay vào
việc kinh doanh (và họ coi y tế là một hoạt động kinh doanh). Họ càng ghét cay
ghét đắng vì các luật lệ trên nếu thi hành sẽ tốn tiền! Khi chính phủ muốn giúp
người nghèo và trợ cấp người trung lưu cho ai cũng có bảo hiểm, thì tất nhiên cần
đến tiền. Tiền ở đâu ra? Tăng thuế.
Một điều bất
ngờ cho cả hai đảng chính trị Mỹ là thái độ của dân Mỹ đã thay đổi. Năm ngoái
có 51% dân Mỹ nghĩ rằng chính phủ có trách nhiệm làm sao tất cả mọi người được
bảo hiểm y tế. Năm nay, số người nghĩ như vậytăng lên thành 60%, cao nhất trong
mười năm nay. Các cử tri Cộng Hòa cũng thay đổi ý kiến. Trong số những người lợi
tức dưới 30,000 đô la một năm, năm ngoái có 31% đồng ý về trách nhiệm của chính
phủ, năm nay hơn một nửa (52%) nghĩ như vậy. Những người lợi tức từ 30 ngàn tới
75 ngàn thay đổi thái độ mạnh hơn: Năm ngoái chỉ có 14% chấp nhận ý kiến về
trách nhiệm của chính phủ; năm nay tỷ lệ lên tới 34%.Đặc biệt, từ tháng Giêng
năm 2017 đến tháng Bẩy, số người ủng hộ chương trình Medicaid (Medical) đã tăng
thêm 10%, lên tới 53%.
Nhiều nghị
sĩ Cộng Hòa không đồng ý dự luật của đảng ở Thượng Viện đều nêu lý do chính là
lo dân sẽ mất bảo hiểm. Dự luật mà Hạ viện thông qua có thể khiến 20 triệu người
mất bảo hiểm. Dự luật của Thượng Viện cũng vậy. Nếu chỉ xóa sạch đạo luật ACA mà
không có gì thay thế, tức là trở lại hệ thống y tế thời 2010, thì sẽ có thêm
hơn 30 triệu người mất bảo hiểm.
Không một
nghị sĩ hay dân biểu nào muốn phải đối diện với các cử tri mất bảo hiểm trong
cuộc bàu cử sắp tới, nếu họ bỏ phiếu chấp nhận. Không một đại biểu quốc hội nào
muốn bị mang tiếng bớt thuế cho người giầu và cắt bảo hiểm y tế của người
nghèo!
Cuộc bàn cãi
về xóa bỏ và thay thế ACA, Obamacare, khiến cho cả nước Mỹ đối diện với một câu
hỏi mà có khi họ quên lãng vì không mật thiết liên hệ đến đời sống của mình. Nên
làm gì để tăng số người được bảo đảm có quyền đi bác sĩ, đến nhà thương chữa bệnh
hay không? Bảo hiểm y tế là một ưu đãi, giống như khi mua và làm chủ xe hơi,
hay là một thứ quyền công dân, ai cũng phải được hưởng?
Một người Mỹ
da trắng, 58 tuổi, đã thay đổi ý kiến, ông Jeff
Brahin ở Pensylvania, cho biết xưa nay ông vẫn chốngĐạo luật ACA, nhưng
bây giờ lại chống dự luật thay thế nó. Lý do: Chúng ta không thể cướp đi bảo hiểm
y tế của 20 triệu người! Làm thế là không phải! Một bà khác nói: Tôi nghĩ, để
cho có người không được bảo hiểm y tế là tội lỗi! Không có bảo hiểm nó kinh
hoàng lắm! Nếu bệnh chưa giết anh, mối lo cũng đủ giết anh rồi. Ông Patrick Murphy, một chủ tiệm bánh chỉ có mươi nhân
viên nhưng vẫn lo cho họ có bảo hiểm, nói rằng trước đây ông chống Obamacare kịch
liệt, không nhớ vì lý do cụ thể nào
ngoài vấn đề ngân sách tốn kém, và một ý kiến là “Đảng Dân chủ nhét nó vào cổ họng
chúng ta!” Nhưng bây giờ thì ông nghĩ người Mỹ nào cũng phải được bảo hiểm về y
tế.
Quả thật, dân Mỹ đã thay đổi. Họ không chấp nhận để có
người chung quanh mình không có tiền mua bảo hiểm y tế mà đành phải chịu, suốt
đời. Họ không chấp nhận có những người đang được bảo hiểm rồi mai mốt sẽ mất
(20, 30 triệu người). Riêng mối lo đó cũng đủ sinh bệnh rồi!
Một thế kỷ trước đây, dân chúng Mỹ cũng trải qua những biến
chuyển tâm lý như vậy. Đầu thế kỷ 20, chuyện hưu bổng là một vấn đề cá nhân. Mạnh
ai nấy lo để giành tiền mà sống lúc về già. Tự mình tiết kiệm, hoặc tiết kiệm
chung, qua chỗ mình làm việc. Nhưng là đó là trách nhiệm cá nhân.
Trong thập niên 1930, đạo luật thiết lập quỹ hưu bổng
(Social Security) chung do chính phủ phụ trách đã thay đổi tất cả. Bây giờ bất
cứ ai làm việc và đóng thuế đủ thời gian tương đương với 10 năm trong đời đều
được rút tiền từ quỹ hưu bổng công lập. Đây không phải là một ân huệ, mà là một
quyền. Không một chính trị gia nào dám xóa bỏ cái quyền đó. Quỹ Y tế cho người
về hưu (Medicare) trong thập niên 1960 cũng vậy. Quỹ y tế giúp người nghèo cũng
vậy. Bây giờ đa số dân Mỹ thấy đó là cách sống bình thường, tự nhiên. Đạo luật
Obama giảmđược 10 đến 20 triệu người không bảo hiểm, nhờ cho thêm một số người được hưởng Medicaid, và trợ cấp
cho giới trung lưu tự mua lấy bảo hiểm. Bây giờ nhiều người Mỹ đã thay đổi thái
độ đối với vai trò của chính phủ trong hệ thống y tế.
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét