Khu vực Biển Đông

Hà Nội có thể nổi lên như một nhân tố chủ chốt trong nỗ lực dài hạn của chính quyền Mỹ về Đông Nam Á, nhắm mục đích hóa giải ảnh hưởng của Bắc Kinh trong Biển Đông.

Hôm thứ Tư, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc trở thành nhà lãnh đạo đầu tiên của ASEAN đến thăm Tòa Bạch Ốc kể từ khi ông Donald Trump đắc cử tổng thống. Hoa Kỳ có thể tìm cách khai thác sự xung đột giữa Việt Nam, một thị trường đang trỗi dậy, với Trung Quốc.

Theo ông Rodger Baker, Phó Chủ tịch đặc trách phân tích chiến lược của Stratfor Global Intelligence, một công ty an ninh ở Mỹ, chuyên nghiên cứu chiến lược an ninh cho các tổ chức chính phủ, Việt Nam đang giữ một vị trí đặc biệt trong khu vực Đông Nam Á. Ông Baker giải thích rằng Hà Nội vẫn giữ lập trường cứng rắn, phản đối các hoạt động của Bắc Kinh trên Biển Đông, và vì vậy ông Trump có thể coi Việt Nam như là một lực đối trọng với Trung Quốc có tiềm năng trong vùng tranh chấp.

Một góc nghĩa trang liệt sĩ ở Cổ Loa, ngoại ô Hà Nội. 

(Hình minh họa: Linh Pham/Getty Images)

“Xưa nay chinh chiến mấy ai về?

Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi?”

(Vương Hàn)

Trong thời chiến tranh, trên những bản tin chiến sự mỗi ngày, chúng ta vẫn thường biết đến những con số người lính tử trận, bên này hoặc bên kia: “Địch để lại 32 xác chết, ta hy sinh 17 người!” Những con số cuối cùng vẫn chỉ là những con số khô khan, lạnh lùng, nhưng đằng sau 49 con người nằm xuống kia, của cả hai bên, là cả một thảm cảnh đau xót cho từng gia đình một. Có người không thấy xác con, chỉ biết cái chết của người thân qua một cái giấy báo tử, và nhiều hơn, là một bằng tuyên dương tử sĩ đỏ loét màu máu. Ở một nơi khác, khi đưa xác người lính trở về được hậu cứ, cả khu gia binh nhuộm màu chết chóc, sợ hãi với những vành khăn tang quấn vội và những tiếng khóc kể kể bi ai.

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đến sân bay quốc tế 

John F. Kennedy, New York, Hoa Kỳ, ngày 29/5/2017.
(Ảnh chụp từ Zing.vn)

Việt Nam trong thời gian qua đã tích cực vận động để ngày hôm nay, Thủ Tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc có mặt ở thủ đô Washington và sắp sửa được Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đón tiếp tại Toà Bạch Ốc. Liệu hai bên có đáp ứng được những kỳ vọng của nhau về các vấn đề chiến lược, thương mại & kinh tế, và liệu vấn đề nhân quyền có được đề cập đến theo yêu cầu của một số dân biểu nghị sĩ Mỹ? Giáo sư Đoàn Viết Hoạt, một nhà đấu tranh để dân chủ hóa đất nước đang cư ngụ tại bang Virginia, Hoa Kỳ, trao đổi với VOA về ý nghĩa và trọng tâm chuyến công du Mỹ của Thủ Tướng Việt Nam.

VOA: Thưa Giáo sư, Thủ Tướng Nguyễn Xuân Phúc ngày mai (31/5/2017) sẽ trở thành nhà lãnh đạo Đông Nam Á đầu tiên đến thăm Toà Bạch Ốc. Có thể coi đây là một thành quả ngoại giao lớn của Việt Nam?

1/ Định chế là gì?

Theo học thuật phương Tây, mỗi định chế là một mô hình kết cấu xã hội chi phối hành xử của một tập hợp người nhất định, nghĩa là giá trị luân lý và hành xử chung của các cá nhân trong mỗi định chế “mang tính vững bền”. Cơ bản có hai loại định chế: vật thể và phi vật thể.

Các định chế vật thể có thể dễ dàng đơn cử là: trường đại học (thuộc siêu định chế giáo dục), bệnh viện (thuộc siêu định chế y tế), cảnh sát (thuộc siêu định chế Nhà nưỡc), tiền (thuộc siêu định chế kinh tế), giáo hội (thuộc siêu định chế tôn giáo), các tổ chức xã hội dân sự…Các định chế phi vật thể như là: tập quán, hôn nhân, nam quyền, truyền thống, ngôn ngữ…

Di ảnh luật sư Sergei Magnitsky.

Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama ký ban hành Luật Nhân Quyền Toàn Cầu ngày 23/12/2016, quy định những kẻ vi phạm nhân quyền và tham nhũng lớn ở các nước sẽ bị ‘cấm cửa’, không cho vào Mỹ, và tài sản của họ ở Hoa Kỳ, nếu có, sẽ bị đóng băng.

Sergei Magnitsky là một luật sư tiến bộ Ukraine bị chính quyền Nga bắt giam, ốm nặng không được chữa chạy, và chết trong tù sau 358 ngày bị giam giữ, khi ông mới 37 tuổi. Ông tiêu biểu cho nạn nhân của một chế độ độc đoán chà đạp nhân quyền.

Gần đây, tổ chức BPSOS – Boat People SOS (Ủy ban Cứu người vượt biển) ở Hoa Kỳ đã ra sức sưu tầm danh sách các quan chức tại Việt Nam tham gia đàn áp công dân đòi quyền sống, vi phạm nghiêm trọng nhân quyền. BPSOS đã lập nên hồ sơ gồm 168 người để lần lượt chuyển cho Quốc hội và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.

Một ngân hàng thương mại tại Việt Nam. Quốc Hội nước này 

bắt buộc phải ban hành một nghị quyết về xử lý nợ xấu 

Lần đầu tiên trong lịch sử tồn tại của mình, Quốc Hội Việt Nam phải nhận lãnh một trách nhiệm liên đới mật thiết đến “sự tồn vong của đảng”: bắt buộc phải ban hành một nghị quyết về xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

“Cục máu đông” chỉ 600 ngàn tỷ đồng?

Sự thể đang dồn ép dữ dội tại kỳ họp Quốc Hội vào Tháng Năm, 2017.

Sát kỳ họp trên, con số mới nhất về nợ xấu ngân hàng, còn được mệnh danh là “cục máu đông,” được công bố: 600,000 tỷ đồng!

Tướng James Mattis họp báo tại Lầu Năm Góc, Washington, Mỹ, 

ngày 11/04/2017 - MANDEL NGAN / AFP

Ngày 29/05/2017, Bắc Triều Tiên lại thách thức cộng đồng quốc tế với vụ bắn thử tên lửa lần thứ ba chỉ trong vòng ba tuần. Bình Nhưỡng tiến gần thêm đến mục tiêu trang bị tên lửa đạn đạo liên lục địa có thể bắn tới hầu hết các nơi trên thế giới, kể cả lãnh thổ lục địa của Hoa Kỳ.

Trung Quốc rất bực tức trước những vụ bắn thử tên lửa nói trên của láng giềng và cũng là đồng minh, nhưng thật ra đối với Bắc Kinh hành động của Bình Nhưỡng có lợi ở chỗ là nó khiến cho quốc tế, đặc biệt là Mỹ, bớt chú ý đến tình hình Biển Đông. Đó là nhận định của trang thông tin Mỹ, Quartz trong một bài viết đăng ngày 30/05/2017.

Năm ngoái, quốc tế đã kịch liệt chỉ trích việc Bắc Kinh liên tục có những hoạt động xâm lấn vùng Biển Đông, mà một số người cảnh báo là sắp trở thành « ao nhà » của Trung Quốc. Nhưng nay, nhờ Bắc Triều Tiên mà Biển Đông bỗng trở thành vấn đề thứ yếu.

Hôm Thứ Năm, 25 Tháng Năm, vừa qua, một đám đông dân chúng thành phố Manchester đã đột nhiên cùng nhau hát một bản nhạc của ban Oasis mang cái tên “Don’t Look Back in Anger.” Đoạn video đó đã được chia sẻ vòng quanh thế giới, và nó đã biến bản nhạc lạc quan này trở thành biểu tượng của sự kiên trì của Manchester đối diện với thảm kịch.

Cuộc trình diễn bất ngờ đến vào cuối một phút mặc niệm trên toàn quốc để vinh danh 22 người đã thiệt mạng trong vụ nổ bom hôm tối thứ hai ở trung tâm trình diễn Manchester Arena, một trong những khu biểu diễn nghệ thuật lớn nhất nước với 21,000 chỗ. Lúc đó, khoảng 400 người tụ tập vào lúc 11 giờ ở quảng trường St. Anne, nơi mà người ta đã biến thành một đài tưởng niệm dã chiến.

Courage sometimes skips a generation. - The Help

  

Chương mở đầu Hồi Ký Tống Văn Công có đoạn:

Ông nội tôi có ba người con, nhưng chỉ có cha tôi là trai. Sau khi cha tôi bị bắt vì tội “làm cộng sản”, ông nội tôi sốt ruột chuyện “nối giòng”. Có người mai mối má tôi là Nguyễn Thị Thâm ở làng Giồng Tre (xã An Ngãi Trung) cho cha tôi...

Sau lễ ra mắt, hai họ quyết định các bước kế tiếp theo tập tục. Cha tôi phải tới “ở rể” tại nhà ông bà ngoại tôi. Trong bữa cơm đầu tiên, ông ngoại tôi cầm chai rượu lên hỏi: “Con có biết uống rượu không”? Cha tôi đáp: “Dạ, có chút đỉnh”. Ông ngoại tôi rót đầy ly nhỏ, đưa cho cha tôi. Cha tôi cầm lấy, cám ơn và uống cạn. Ông ngoại tôi cười lớn nói bỗ bã: “Tao thích mày!”

Heo con được bày bán ở một chợ miến Bắc. -  AFP photo

Luôn mong được anh hùng giải cứu?

Ở Việt Nam, giải cứu là một khái niệm nghe ra rất quen thuộc, nghe riết thành chán cả tai, từ giải cứu heo, giải cứu sầu riêng. Giải cứu vú sữa, giải cứu chuối ba hương, giải cứu dưa hấu, giải cứu bưởi, giải cứu lúa… rồi đến giải cứu muối, giải cứu chanh dây… Dường như sự giải cứu là một chuẩn mực anh hùng, chuẩn mực quân tử xã hội chủ nghĩa trong lúc này. Và nghe ra chính phủ, đảng và nhà nước rất chi là anh hùng trong chuyện giải cứu heo, giải cứu gà, giải cứu dưa hấu, giải cứu chanh dây, giải cứu bưởi, giải cứu sầu riêng… Có lẽ sống với anh hùng quá lâu, người dân trở nên yếu đuối và luôn mong được anh hùng giải cứu chăng?

Nhưng có rất nhiều dân oan mất đất, cũng là chuối nhưng chuối ở Hải Phòng bị chặt hạ hàng ngàn cây trong đêm, ngay vào vụ thu hoạch, sau đó giang hồ tiếp tục đe dọa người trồng chuối nhưng chẳng thấy ai giải cứu cả! Rồi hàng ngàn dân oan bị mất đất, kêu gào khản cổ giữa thủ đô Hà Nội, bị giang hồ (lại giang hồ, không hiểu giang hồ ở đâu ra mà lộng hành ngay giữa thủ đô, chẳng ma nào dám đụng vậy chứ?!) chèn ép, đánh đuổi, cũng chẳng có ma nào giúp họ một tay chứ đừng nói đến giải cứu! Đó là chưa nói đến hàng ngàn người dân bị bắt bớ, đánh đập trên biển bởi Trung Quốc, họ bị bắn giết, đánh đập, bắt bớ, cướp hết tài sản, cũng chẳng có ai giải cứu cho họ!

Ông Trần Công Trục, nguyên trưởng ban Biên giới chính phủ, 

chụp hình trước bản đồ Việt Nam khi trả lời phỏng vấn 

Reuters ngày 16/05/2017. - Reuters

Việt Nam khó thể đòi hỏi gì hơn : một chiến hạm Mỹ thách thức Trung Quốc tại Biển Đông, một cuộc hội kiến tại Nhà Trắng, và sáu chiếc tàu tuần duyên mới được chuyển giao.

Đó là những dấu hiệu cho sự cam kết của Mỹ, trước một Việt Nam đang lo ngại rằng dưới thời tổng thống Donald Trump, Hoa Kỳ sẽ không còn ủng hộ tích cực như trước. Trong khi đó, Việt Nam đang là quốc gia Đông Nam Á dám đương cự với tham vọng bành trướng của Trung Quốc tại Biển Đông, một trong những vùng biển quan trọng nhất thế giới.

Các dân biểu Hạ viện Hoa Kỳ điều trần về nhân quyền Việt Nam, ngày 25/5/2017.

Năm ngày trước khi Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc gặp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc, hôm 25/5, một buổi điều trần về “khủng hoảng nhân quyền thầm lặng” của Việt Nam được tổ chức tại trụ sở Quốc hội Mỹ để hối thúc Tổng thống Trump ra điều kiện nhân quyền đối với chính phủ Hà Nội.

Chủ tọa buổi điều trần, dân biểu Chris Smith:

“Trong một thời gian quá dài, vấn đề nhân quyền Việt Nam được cho qua quá dễ dãi. Các nhà ngoại giao chỉ tập trung vào thực tế rằng Việt Nam "không phải là Trung Quốc", trong khi nhà nước do công an nắm quyền áp bức này lại được hưởng các quyền lợi thương mại và an ninh mà không có điều kiện nào cả. Nhân quyền nên được đưa vào nội dung trong cuộc gặp giữa Tổng Thống Donald Trump và Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc vào tuần tới.”

Phái đoàn ngoại giao Hoa Kỳ do Trợ lý Ngoại trưởng Virginia Bennett (thứ ba, bên phải) 

dẫn đầu gặp gỡ các nhà tranh đấu Việt Nam tại Sài Gòn, ngày 24/5. 

(Facebook Huỳnh Thục Vy)

Một đoàn các nhà ngoại giao Hoa Kỳ do Trợ lý Ngoại trưởng Virginia Bennett dẫn đầu đã gặp các nhà tranh đấu tại Sài Gòn tối 24/5, một ngày sau cuộc Đối thoại nhân quyền Việt–Mỹ tại Hà Nội.

Blogger Huỳnh Thục Vy cho VOA biết mục đích của cuộc gặp:

“Họ đến nghe trình bày các hoạt động của chúng tôi, tình hình vi phạm nhân quyền ở Việt Nam, và những phương cách hiệu quả để phát triển hoạt động của xã hội dân sự, hoạt động bảo vệ nhân quyền, và công cuộc vận động cho dân chủ ở Việt Nam.”

Blogger Thục Vy, từ Đăk Lăk, nói chị có cơ hội trình bày với đoàn về các trường hợp phụ nữ tranh đấu cho nhân quyền bị chính quyền sách nhiễu:

“Tôi trình bày về những người phụ nữ trong cộng đồng bị ngược đãi ở Việt Nam, như cộng đồng người Montagnard, Phật giáo Hòa Hảo, Cao Đài, hay cộng đồng phụ nữ bất đồng chính kiến đang bị sách nhiễu tại Việt Nam. Những thành viên cốt lõi của Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam đang bị cấm xuất cảnh. Bà Bennett có nói đến việc chúng ta nên dùng các cơ chế của địa phương để giải quyết vấn đề địa phương.”

Chị Thục Vy cho biết bác sĩ Nguyễn Đan Quế, nhà tranh đấu được nhiều người biết tiếng, bị công an chặn, không đến được, trong khi một số người khác phải rời nhà trước vài hôm mới có thể có mặt trong cuộc họp mặt này.

Võ Văn Thưởng (thứ nhì, từ trái):
"Chúng ta không sợ đối thoại, không sợ tranh luận..."

Đối thoại chỉ thực sự đạt được kết quả dân sinh - dân chủ - dân quyền khi đảng bị ép vào chân tường - một “vách đá tài chính” về ngân sách, suy thoái dẫn đến khủng hoảng kinh tế, phản kháng và hỗn loạn xã hội, nội bộ chính trị phân rã cùng trào lưu “tách đảng”, tất cả cùng cộng hưởng.

3 kế hoạch “đối thoại”

Dù nửa đầu năm 2017 vẫn chưa qua, nhưng đã có đến 3 sự kiện “đối thoại” khiến lùm xùm dư luận.

Cuộc “đối thoại” đầu tiên thuộc về chức trách của Hội Nhà văn Việt Nam với kế hoạch “Hội nghị hòa hợp dân tộc về văn học” và “sẽ mời tất cả các nhà văn hải ngoại về nước tham dự”, dự định tổ chức vào tháng 4/2017, nhưng cho tới giờ hoàn toàn bặt vô âm tín. Nghe nói tuyệt đại đa số nhà văn hải ngoại đã cự tuyệt lời mời bị xem là quá sức mị dân từ hội đoàn bị xem là “cánh tay nối dài của đảng”.

Sự kiện đối thoại thứ hai đã diễn ra đúng nghĩa, dù là “nước đến chân mới nhảy”. Tại một địa danh lần đầu tiên xuất hiện trên bản đồ chính trị thế giới: Đồng Tâm. Lần đầu tiên, một nhân vật đại diện cho thói kiêu ngạo cộng sản của đảng cầm quyền là Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung phải viết cam kết nhượng bộ trước đám đông nông dân chỉ chực chờ “nổi loạn”.

Bộ ba định hình chính sách châu Á của Pháp: 

Tổng thống Emmanuel Macron (T), ngoại trưởng Jean-Yves Le Drian (G) 

và thủ tướng Edouard Philippe (T). Ảnh chụp ngày 23/05/2017 tai Paris (Pháp).

REUTERS/Etienne Laurent/Pool

Một câu hỏi thường được đặt ra từ ngày tân tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhậm chức : Đó là chính sách châu Á của Pháp sẽ ra sao ? Chuyên san Pháp Asialyst ngày 18/05/2017 đã thử trả lời trong bài phân tích của chuyên gia về Trung Quốc và các vấn đề quốc tế Philippe Le Corre mang tựa đề « Từ Hollande đến Macron, chính sách nào cho Pháp ở châu Á - De Hollande à Macron, quelle politique pour la France en Asie ? ».

Đối với chuyên gia Philippe Le Corre, cả tổng thống Macron lẫn thủ tướng Édouard Philippe đều thuộc một thế hệ lãnh đạo trẻ, đã có dịp biết đến châu Á trong công việc trước đây của mình. Bên cạnh đó, trong chính phủ mới được thành lập, vai trò của tân ngoại trưởng Jean-Yves Le Drian, một người thường xuyên tiếp cận với châu Á trong suốt 5 năm làm bộ trưởng Quốc Phòng của cựu tổng thống François Hollande tiền nhiệm cũng sẽ rất cần thiết.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc.

Ông Nguyễn Xuân Phúc sẽ có các cuộc tiếp xúc cấp cao Việt – Mỹ đầu tiên dưới chính quyền của Tổng thống Donald Trump, và gặp người đứng đầu Liên Hiệp Quốc.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng hôm 25/5 cho biết rằng chuyến đi “nhằm triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hoá, đa phương hoá, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế của Việt Nam” cũng như “đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác, các nước lớn, trong đó có Hoa Kỳ”.

Tin cho hay, trong khuôn khổ chuyến đi mà Hà Nội mong đợi sau khi tỷ phú bất động sản đắc cử, kéo dài từ ngày 29 tới 31/5, người đứng đầu chính phủ Việt Nam sẽ hội đàm với ông Trump; tiếp xúc một số nghị sĩ và bộ trưởng; dự tọa đàm với sự tham dự của các doanh nghiệp Hoa Kỳ; phát biểu tại Quỹ Di sản (Heritage Foundation); tới thành phố New York để hội kiến Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc và gặp gỡ cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ.

Khu trục hạm vừa thực hiện cuộc tuần tra bên trong phạm vi 12 hải lý 

của bãi Vành Khăn, quần đảo Trường Sa. (Hình: navsource.org)

HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Việt Nam và Trung Quốc cùng phản ứng ngay lập tức sau khi khu trục hạm USS Dewey của Hải Quân Hoa Kỳ tiến vào bên trong phạm vi 12 hải lý của bãi đá Vành Khăn ở quần đảo Trường Sa hôm 24 Tháng Năm.

Một viên chức của Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ nói với Reuters rằng, USS Dewey tiếp tục thực hiện quyền tự do lưu thông. Còn ông Jeff Davis, phát ngôn viên bộ này, nói với CNN là các hoạt động của Hoa Kỳ tại khu vực Á Châu-Thái Bình Dương “diễn ra mỗi ngày.” Phi cơ và chiến hạm Hoa Kỳ sẽ đến mọi nơi mà luật pháp quốc tế cho phép.

Gia đình ông Trần Huỳnh Duy Thức tuyệt thực, biểu lộ sự ủng hộ 

với hành động tuyệt thực của ông Thức phản kháng đối xử trái quy định 

của cai tù CSVN. (Hình: Facebook Trần Huỳnh Duy Thức)

LONDON, Anh (NV) – Tổ chức Ân Xá Quốc Tế (Amnesty International) vừa gửi thư cho chế độ Hà Nội kêu gọi trả tự do ngay lập tức cho tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức hiện đang bị giam ở nhà tù tỉnh Nghệ An.

“Chúng tôi thúc giục một lần nữa rằng Trần Huỳnh Duy Thức và tất cả mọi tù nhân lương tâm đang bị giam cầm tại Việt Nam phải được trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện. Là một nước đã ký vào Công Ước Quốc Tế về Các Quyền Dân Sự và Chính Trị, Việt Nam phải tôn trọng và bảo đảm quyền con người tự do phát biểu. Bằng cách bỏ tù Trần Huỳnh Duy Thức, Việt Nam đã phản lại cam kết tuân hành theo luật lệ quốc tế về nhân quyền.”

Ông Võ Văn Thưởng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương của đảng Cộng Sản

Nhà của nguyên tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam Lê Khả Phiêu.
Hình minh họa.

Trong cuộc họp sơ kết của ngành Tuyên giáo – báo chí ngày 18/5 vừa qua, ông Trưởng Ban Tuyên giáo TƯ Đảng Võ Văn Thưởng đăng đàn nói mạnh rằng: ‘’Chúng ta không sợ đối thoại, không sợ tranh luận, cọ sát ý kíến khác nhau để tìm ra chân lý.’’ Ông còn cho biết sắp có một chỉ thị của Ban Bí thư TƯ hướng dẫn việc đối thọai và tranh luận trong đảng và trong xã hội.

Đây là chuyện lạ, rất bất ngờ.

Tôi phải bấm mạnh vào đùi để xem mình đang tỉnh hay mê sau khi đọc tin này.

Vì có một sự thật rõ ràng là xưa nay Đảng Cộng sản rất ngại, rất sợ việc tranh luận, việc đối thoại, việc cọ sát ý kiến một cách trung thực để tìm ra chân lý.

Cái khả năng lắng nghe ý kiến người khác là gần bằng con số ‘’không.’’ Chính đây là căn bệnh kinh niên, trầm kha, chết người của Đảng Cộng Sản, con đường tử lộ của đảng, kéo theo thảm họa của nhân dân.

Trong hai tuần đầu tháng 5/2017, Ban hỗ trợ nạn nhân môi trường biển Giáo phận Vinh đi châu Âu để vận động quốc tế hỗ trợ các nạn nhân thảm họa do công ty Formosa gây ra tại miền Trung Việt Nam cách nay một năm. RFI tiếng Việt phỏng vấn Đức cha Nguyễn Thái Hợp về chuyến đi này.

Thảm họa biển tại bốn tỉnh miền Trung Việt Nam, do công ty luyện thép Đài Loan Formosa gây ra, diễn ra cách nay đúng một năm. Cho đến nay, bất chấp những tuyên bố đền bù, và một số biện pháp khắc phục thảm họa từ phía chính quyền, theo nhiều thông tin tại chỗ, đời sống của người dân vẫn còn rất khó khăn, đặc biệt tình trạng đền bù không công bằng, thông tin về thảm họa không minh bạch tiếp tục gây phẫn nộ trong dân chúng.

Đến hẹn lại lên, phụ huynh Việt Nam mấy ngày nay vào mùa họp phụ huynh cuối niên học.

Vào lớp, cô giáo bắt đầu bi bô về tình hình học tập của lớp: Nào là “em rất khổ vì nhiều học sinh lớp ta vẫn chưa học giỏi đều các môn. Ngoài Toán, Tiếng Việt , Khoa Học, Lịch Sử , Địa Lý, nhiều em còn bị giáo viên Nhạc, giáo viên Vẽ than phiền…”

Rồi cô tiếp: “Em dạy Toán, Tiếng Việt, Khoa Học nhưng cuối giờ phải tranh thủ 30 phút làm thay luôn cả giáo viên Nhạc, giáo viên Vẽ gò cho từng đứa biết đọc nhạc, biết vẽ đúng… để lớp ta đạt tỉ lệ cao học sinh giỏi đấy các bác các anh chị ạ. (vì chỉ cần một môn không Tốt là không được chấm học sinh giỏi, không được giấy khen!), nếu không giáo viên bị phê bình, hạ thi đua, trường cũng mất danh hiệu, huân huy chương …”

“Tạo hóa gây chi cuộc hí trường,” câu thơ đầu trong bài “Thăng Long Thành Hoài Cổ” của Bà Huyện Thanh Quan đã khắc ghi đậm nét trong trí nhớ tôi từ những năm ngồi ghế trung học Ðệ Nhất cấp, giờ cổ văn với cô Hòe lớp Ðệ Ngũ trường Ðồng Khánh.

Ðối với tôi ngày ấy, câu thơ không chỉ thuần là câu thơ nổi tiếng của một bài thơ nổi tiếng trong văn học sử nước nhà, được một bậc nữ lưu thi tài lỗi lạc ngẫu hứng viết xuống khi về qua cố đô một buổi chiều phai nắng, nhìn cảnh vật tiêu điều qua bao lớp sóng phế hưng: “Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo/Nền cũ lâu đài bóng tịch dương.”

Mà hơn thế, câu thơ còn diễn đạt nỗi ngậm ngùi trước những cảnh đời đổi thay hệt như những màn kịch trên sân khấu, khiến tôi không khỏi ngạc nhiên và thầm cảm phục nhân sinh quan đầy đạo vị của nhà thơ ngày ấy.

Giáo Sư Michael J. Boyle

Trước khi bước vào nghiệp báo chí, tôi học chính trị học. Thời tôi đi học chính trị học, vào những năm của thập niên 1960, khi đe dọa của các chế độ độc tài toàn trị, từ Ðức Quốc xã của Hitler đến các chế độ Cộng Sản của Stalin và Mao, đang là một mối lo thật sự.

Lúc đó tôi có một giáo sư rất thú vị. Ông tốt nghiệp trường luật ở Viện Ðại Học Charles ở nơi lúc đó còn là Tiệp Khắc dưới chế độ Cộng Sản. Khi ra trường ông vào làm việc cho văn phòng công tố. Bất mãn trước những việc phải làm, ông đã bỏ trốn khỏi nước chạy sang Pháp. Ở Pháp ông vào học ở trường Sorbonne của Viện Ðại Học Paris, cũng học luật nhưng lần này là luật pháp dân chủ kiểu Pháp. Rồi ông rời Pháp đi sang Hoa Kỳ và vào học chính trị học ở Viện Ðại Học Colombia. Tôi học ông môn Chế Ðộ Toàn Trị và Dân Chủ (Totalitarianism and Democracy). Chính ông thường bảo ông thuộc loại người Âu Châu không nói tiếng nào đúng giọng cả vì cuộc sống lang thang qua quá nhiều quốc gia. Mà quả thật, ông nói tiếng Anh giọng Ðức, và thường bảo với chúng tôi là ông nói tiếng Ðức giọng Áo và tiếng Áo giọng Ðức. Ông cũng có lối diễn tả chính trị rất lửng tửng. Khi tả lại lối bỏ phiếu ở một Quốc Hội Cộng Sản, ông bảo, “Họ đâu có bỏ phiếu. Họ tập thể dục. Một hai ba, giơ tay lên. Một hai ba, bỏ tay xuống.” Lũ học trò chỉ còn biết ôm bụng cười.

Lại vừa hiển lộ những dấu hiệu rõ ràng cho thấy ngân sách Việt Nam đang rơi vào bi kịch.

Bán hết!

Tổng công ty kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) đang dự kiến sẽ bán hết 137 doanh nghiệp nhà nước từ nay đến năm 2020.

Vào cuối năm 2015, giai đoạn mà thủ tướng khi đó là ông Nguyễn Tấn Dũng sắp “rớt đài” tại đại hội 12 của đảng cầm quyền, chính phủ đã phải đôn đáo thúc đẩy việc thoái vốn ở 10 doanh nghiệp, kể cả “con bò sữa” Vinamilk, để thu về khoảng $7 tỷ cho ngân sách. Đó cũng là khoảng thời gian mà ngân sách phải trả nợ nước ngoài cao chưa từng thấy: $20 tỷ trong năm 2015.

Biểu tình - một trong những quyền tự do - chưa được đảm bảo

 ở Việt Nam (ảnh tư liệu, 21/8/2011, Hà Nội)

Theo kế hoạch, đối thoại nhân quyền giữa Hoa Kỳ và Việt Nam diễn ra ở Hà Nội ngày 23/5. Đến cuối buổi chiều cùng ngày, hai bên chưa có thông cáo hay phát ngôn chính thức nào về nội dung bàn thảo lần này. Một nhà hoạt động Việt Nam nói Mỹ có thể sử dụng các hiệp định thương mại để buộc Việt Nam cải thiện nhân quyền.

Bốn ngày trước khi diễn ra vòng đối thoại nhân quyền lần thứ 21, văn phòng phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ ra thông cáo cho hay đoàn Mỹ do Trợ lý Ngoại trưởng chuyên trách Dân chủ, Nhân quyền và Lao động Virginia Bennett dẫn đầu. Đối tác của bà Bennett bên phía Việt Nam là ông Vũ Anh Quang, Vụ trưởng Vụ các Tổ chức Quốc tế, Bộ Ngoại giao.

Tổng thống Mỹ tham dự thượng đỉnh các nước Ả Rập tại Ryad, Ả Rập Xê Út, 

21/05/2017. - REUTERS/Jonathan Ernst

Chiến lược cân bằng của Barack Obama trong thế giới Hồi Giáo đã bị sang trang. Từ thứ Bảy 20/05/2017, tại Ryad, ngày đầu tiên chuyến công du Trung Đông, tổng thống Donald Trump công khai dựa vào Ả Rập Xê Út, đứng đầu hệ phái Sunni và đồng minh Israel để cô lập Iran, ngọn cờ của hệ phái Shia. Quan điểm bạn thù đơn giản này đặt Trung Đông trước một ngả rẽ : hoặc mở đầu cho một cuộc thương thảo toàn diện, hoặc toàn vùng lao vào cuộc chiến triền miên.

Trên bàn cờ địa chính trị ở Trung Đông, thay vì tìm đối thoại với Iran, cường quốc Hồi Giáo Shia đang lên, tổng thống Mỹ Donald Trump dứt khoát đứng về một phía : đó là các đồng minh Ả Rập Sunni. Tổng thống Mỹ gọi đích danh Iran là một đối thủ nguy hiểm, không kém gì hai tổ chức Sunni khủng bố là Al Qaida và Daech.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và quốc vương Ả Rập Xê-Út Salman, 

ký thỏa thuận ngày 20/05/2017 tại Riyad. - REUTERS/Jonathan Ernst

Emmanuel Macron chuẩn bị trận lập pháp, Donald Trump cỗ vũ Trung Đông đánh Daech nhưng huy động Su-ni cô lập Iran Shi-a, Luân Đôn kỳ kèo với Bruxelles trên hồ sơ Brexit, cặp Đức-Pháp trước thách thức an ninh và phòng thủ….danh từ « Trận chiến » chiếm đầy trang nhất báo chí Pháp hôm nay.

Trận chiến Luật Lao Động khai mào. Đề tài số một của Les Echos. Nhật báo kinh tế cho biết thủ tướng Pháp sẽ gặp các nghiệp đoàn lao động để thảo luận về đề nghị cải cách bộ luật lao động của cựu ứng cử viên tổng thống Emmanuel Macron.

Trong khi đó, Le Figaro tập trung trên hồ sơ chính trị : trận chiến quốc hội bắt đầu, trong bối cảnh phe hữu truyền thống suy yếu . Nhật báo cánh hữu nhận định rằng tân tổng thống Pháp tìm một đa số ở lập pháp với một đảng mới, đảng Cộng Hoà Tiến Bước, mà tiền thân được thành lập cách nay hơn một năm.

Bài thơ này sau được in lại trong tập Chúng ta mất hết chỉ còn nhau

(Paris : Rừng Trúc, 1974).