Thứ Năm, 23 tháng 2, 2017
Việt Hà/RFA: Người Công giáo mất lòng tin vào chính quyền
Những nạn nhân Song Ngọc bị hành hung khi đi nộp đơn khiếu kiện Formosa hôm 14/2/2017. Courtesy of wordpress.com
Một tuần sau
vụ chính quyền Việt Nam cho công an và an ninh đàn áp những người công giáo ở
Nghệ An đi tuần hành ôn hòa khiếu kiện Công ty Formosa, những nạn nhân của vụ
đàn áp vẫn chưa hết bàng hoàng, bất chấp những cố gắng của chính quyền địa
phương nhằm xoa dịu tình hình.
Đã một tuần
trôi qua kể từ ngày 14 tháng 2, ngày bị an ninh mặc thường phục đánh cho đến ngất
xỉu, chị Bùi Thị Lài, một giáo dân ở Giáo xứ Song Ngọc, tỉnh Nghệ An, thuộc
Giáo phận Vinh cho biết chị vẫn còn đau:
Giờ vẫn còn
đau và choáng lắm. Mấy ngày trước còn thấy đỡ đỡ. Mấy ngày nay thì thấy choáng
và cứ nôn mửa thôi. Tôi cũng đi gặp bác sĩ mà họ nói là bị va đập mạnh, bị một
thời gian rồi thôi.
Chị Lài là một
trong khoảng 20 người bị đánh đến thương nặng phải đi bệnh viện khi tham gia cuộc
tuần hành ôn hòa của khoảng 700 giáo dân Giáo xứ Song Ngọc từ Nghệ An đến thị
xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh để kiện Công ty Formosa xả thải ra môi trường biển các
tỉnh miền Trung Việt Nam hồi năm ngoái.
7 ngày sau vụ
đàn áp, linh mục Nguyễn Đình Thục, người đứng đầu Giáo xứ và dẫn đầu đoàn người,
đồng thời cũng là một nạn nhân của vụ đàn áp, đã đến thăm những giáo dân trong
Giáo xứ của mình. Cảm nhận mà ông có được từ sau vụ đàn áp và những chuyến thăm
viếng giáo dân là tình cảm bị tổn thương và mất lòng tin của người dân vào
chính quyền.
Trước hết về
người dân, những người bị nạn bị công an và an ninh đánh đập thì họ cảm thấy bị
tổn thương nặng nề. Họ bị mất đi tất cả những niềm tin và thiện cảm mà lâu nay
họ vẫn có với chính quyền. Không chỉ riêng những người bị đánh đập mà cả bà con
của địa bàn chúng tôi đi kiện Formosa vừa rồi, và các Giáo xứ hòa vào đoàn
chúng tôi. Những người chứng kiến vụ đàn áp rất dã man của chính quyền ngày 14
tháng 2 thì hầu như họ mất hết niềm tin và ít nhiều thiện cảm lâu nay vẫn còn với
chính quyền.
Ngày 20
tháng 2, văn phòng tòa Giám mục Giáo phận Vinh chính thức ra thông báo trên
trang web của giáo phận lên án vụ đàn áp. Thông báo viết ‘chính quyền Nghệ An
dùng các lực lượng an ninh ngăn cản người dân đi nạp đơn khởi kiện là vi phạm
nghiêm trọng quyền con người, quyền công dân Việt Nam đã được các Công ước Quốc
tế, Hiến pháp và Pháp luật Việt Nam bảo vệ’. Lãnh đạo công giáo Giáo phận Vinh
cũng ‘lên án hành vi dùng bạo lực tân công người dân một cách dã man và thô bạo
của các lực lượng an ninh’
Tổ chức Ân
xá Quốc tế hôm 20 tháng 2 cũng ra thông cáo lên án vụ tấn công. Theo Ân xá quốc
tế đã có ít nhất 15 người bị công an bắt đi, đánh đập và đưa đến nơi xa để tự
tìm đường về nhà. Theo tổ chức này, có ít nhất một người đàn ông đã bị đánh đến
dập xương sống, gẫy răng trong khi ba người khác hiện vẫn phải nằm viện. Linh mục
Nguyễn Đình Thục cho biết có khoảng 30 người đã bị công an và an ninh bắt khỏi
nơi tuần hành. Tất cả những người này sau đó đã được thả.
Chính quyền tìm cách xoa dịu
Ngay ngày hôm
sau vụ đàn áp, lãnh đạo địa phương đã đến gia đình một số người bị hại để thăm
hỏi. Chị Lài cho biết:
Ông bên xã
hay bên công an gì đó nói là đến thăm xem có tổn hại gì không để cho bồi thường
nhưng chồng tôi nói không cần tiền của các ông.
Linh mục Nguyễn
Đình Thục cũng cho biết những nạn nhân cũng thông báo với ông về những chuyến
thăm của đại diện chính quyền địa phương đến nhà nhưng không được người dân đón
tiếp.
Tôi đến mấy
người bị đánh trọng thương ở đây thì họ bảo có mấy người ở chính quyền xã đến
thăm hỏi, không giúp đồng xu nào. Họ nói sự việc xảy ra không ai muốn. Người
dân bảo là thấy mấy người đó đến thì họ rất căm tức và không tiếp.
Theo linh mục
Nguyễn Đình Thục, việc làm tiếp theo của chính quyền chỉ là biện pháp xoa dịu
nhưng không có thực chất
Về phía
chính quyền thì tôi nghĩ là họ vẫn thể hiện rõ bản chất của họ lâu nay là độc
ác và gian dối. Nghĩa là họ đánh rồi bây giờ họ tìm cách đến giải thích hoặc
xoa dịu bằng cách này hay cách khác. Họ làm theo chỉ đạo của cấp trên. Họ làm
theo cách thức của ban tuyên giáo lâu nay là vừa đánh lại vừa xoa để lừa dối
người dân. Lâu nay người dân trong địa bàn của tôi vẫn bị mắc lừa và vẫn tin
vào sự tốt lành của chính quyền này. Nhưng bây giờ thì ít nhiều tình cảm còn
sót lại giờ mất cả rồi.
Nhận chuyển đơn nhưng không một lời
xin lỗi
Vào ngày 18
tháng 2, đại diện chính quyền tỉnh Nghệ An cùng đại diện công an tôn giáo đã có
buổi làm việc chính thức với đại diện Giáo phận Vinh về vụ đàn áp và vụ kiện của
những người công giáo đối với Công ty Formosa. Linh mục Phan Sỹ Phương, Trưởng
Ban hỗ trợ các nạn nhân ô nhiễm biển Giáo phận Vinh, người có mặt trong cuộc họp
cho biết về kết quả cuộc gặp
Bây giờ lãnh
đạo của Nghệ An sẽ đứng ra nhận đơn để chuyển chứ đi xa thì không đi. Theo
nguyên tắc là chuyển vào tận nơi xảy ra, nơi đóng đô của công ty nhưng mà đi
như vậy thì nguy hiểm cho dân cho nên chính quyền Nghệ An hứa là đứng ra nhận
đơn. Có thể sắp tới một số đại diện ban sẽ chuyển đơn cho họ.
Tổng số có
619 đơn kiện của các hộ gia đình ở Giáo xứ Song Ngọc dự định nộp lên tòa thị xã
Kỳ Anh hôm 14 tháng 2, với tổng tiền đòi bồi thường lên đến 450 tỷ đồng. Những
người nộp đơn là những người làm nghề biển và cho rằng họ đã bị thiệt hại nặng
nề do thảm họa biển miền Trung mà Công ty Formosa của Đài Loan gây ra từ hồi
tháng 4 năm ngoái. Những hộ này không nằm trong danh sách đền bù của chính phủ.
Chính phủ Việt Nam đã xác định chỉ có 4 tỉnh miền Trung chịu thiệt hại của
Formosa là Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, và Thừa Thiên Huế.
Chính quyền
tỉnh Nghệ An hứa sẽ chuyển đơn của những người khiếu kiện lên tòa ở tỉnh Hà
Tĩnh và cũng hứa sẽ trả lời kết quả. Tuy nhiên linh mục Phan Sỹ Phương cho biết
ông cũng chỉ biết hy vọng chứ không chắc tòa sẽ chấp nhận đơn của người dân.
Hồi tháng 10
năm ngoái, tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh cũng thông báo trả lại hơn 500 hồ sơ kiện
của ngư dân huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An kiện Công ty Formosa. Lý do được đưa ra là
các đơn không đưa ra được tài liệu, chứng cứ chứng minh về những thiệt hại thực
tế.
Điều đáng
chú ý là cũng tại cuộc họp giữa đại diện người công giáo Vinh và chính quyền tỉnh
Nghệ An, phía chính quyền địa phương đã không đưa ra một lời xin lỗi chính thức
nào đối với những nạn nhân của vụ đàn áp, mặc dù theo linh mục Phan Sỹ Phương
thì buổi nói chuyện rất thẳng thắn.
Nhận lỗi thì
tôi nghĩ là bữa đó cũng không nhận lỗi cái gì nhưng hai bên thông tin cho nhau
và nhìn nhận vấn đề chứ không có nhận lỗi gì hết.
Linh mục
Phan Sỹ Phương cho rằng buổi gặp khó có thể giúp hàn gắn lại lòng tin của người
dân với chính quyền mà chỉ để tìm ra hướng giải quyết vụ nộp đơn kiện của người
dân.
Còn đối với
chị Bùi Thị Lài, vụ đàn áp mà chị gọi là dã man đã khiến chị nhận ra sự tàn bạo
của chính quyền. Nhưng chị nói chị vẫn cầu nguyện chúa và đức mẹ cho những người
đã đánh đập chị để chúa hoá giải cho họ.
V.H.