Ảnh ông Donald Trump trên một sạp báo tại
Bắc Kinh,
ngày 12/12/2016. Trang bìa tạp chí mang hàng tựa "Doanh nhân
Trump
sẽ thay đổi thế giới như thế nào?"Ảnh: GREG BAKER / AFP
Báo Pháp Les Echos hôm nay
dành tựa trang nhất cho hồ sơ quan hệ kinh tế Trung Quốc – Hoa Kỳ : « Bắc
Kinh sửa soạn vũ khí đối phó với Trump ». Nửa năm trước kỳ Đại hội chuyển
giao quyền lực, trong bối cảnh « tăng trưởng chựng lại, nợ công tăng vọt,
căng thẳng với tân chính quyền Trump », chủ tịch Trung Quốc quyết định « bổ
nhiệm người thân cận vào nhiều vị trí chủ chốt » của nền kinh tế.
Việc bổ nhiệm nói trên vừa
nhằm chuẩn bị cho cuộc chiến kinh tế với Mỹ trong những tháng trước mắt, vừa là
một bước trung gian cho cuộc chiến quyền lực trong nội bộ đảng Cộng Sản Trung
Quốc, có ý nghĩa quyết định đối với tương lai của lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận
Bình, trước thềm Đại hội 19.
Theo chuyên gia về Trung Quốc
Jean-Pierre Cabestan, trưởng khoa chính trị học, Đại học Báp-tít Hồng Kông, với
các bổ nhiệm mới này, ông Tập Cận Bình muốn « củng cố quyền kiểm soát đối với
toàn bộ những đòn bẩy của chính sách kinh tế quốc gia…. Tăng trưởng giảm tốc và
Trump trở thành tổng thống đòi hỏi một sự kiểm soát tập trung hóa cao độ ».
Quốc Hội Trung Quốc khai mạc
cuối tuần này sẽ phải chấp nhận một tỉ lệ tăng trưởng ở mức 6,5%, thấp hơn năm
ngoái và thấp nhất kể từ 26 năm qua. Về mặt tài chính, vấn đề nợ công gia tăng
với tốc độ phi mã, đặc biệt là nợ của các cấp chính quyền địa phương, là hết sức
nan giải với Bắc Kinh, nhiều định chế quốc tế, như IMF, đang thúc đẩy Trung Quốc
phải « hành động kiên quyết ».
Les Echos đặc biệt chú ý đến
ba nhân vật mới được bổ nhiệm. Ông Hà Lập Phong (He Lifeng), 72 tuổi, lãnh đạo Ủy
Ban Cải Cách và Phát Triển Nhà Nước (NDRC), là người từng làm việc cùng Tập Cận
Bình trong những năm 1980, khi ông Tập còn là phó thị trưởng thành phố Hạ Môn
(Xiamen). Ủy Ban Cải Cách và Phát Triển Nhà Nước phụ trách các chính sách lớn,
như kế hoạch kinh tế năm năm, hay chủ trương « con đường tơ lụa » - một
dự án trung tâm trong chiến lược kinh tế và ngoại giao toàn cầu của ông Tập Cận
Bình. Tiếng nói của ủy ban này rất quan trọng trong bối cảnh « tính bền vững
của mô hình tăng trưởng Trung Quốc » hiện đang bị thách thức.
Tập Cận Bình cũng bổ nhiệm một
chiến hữu khác vào cương vị bộ trưởng Thương Mại. Ông Chung Sơn (Zhong Shan),
61 tuổi, từng là người cộng sự lâu năm khi ông Tập còn là bí thư tỉnh Chiết
Giang trong những năm 2000. Tân bộ trưởng Thương Mại sẽ phải thương lượng gay
go với Hoa Kỳ và Liên Hiệp Châu Âu, trong bối cảnh « chủ nghĩa bảo hộ và dân
túy dâng lên tại phương Tây » và « thương mại toàn cầu có chiều hướng chững
lại ».
Nhân vật quan trọng thứ ba được
Les Echos chú ý là Quách Thụ Thanh (Guo Shuqing), lãnh đạo Uỷ ban Giám sát và
Quản lý Ngân hàng Trung Quốc (CBRC), 60 tuổi, người rất có khả năng sẽ trở
thành thống đốc Ngân Hàng Trung Ương Trung Quốc. Ông Quách Thụ Thanh, từng « nổi
tiếng là một nhà cải cách kiên cường trong lĩnh vực điều chỉnh các thị trường hối
đoái », sẽ phải đối mặt với một lĩnh vực, được coi là hết sức khó cải cách,
nơi mà « mức nợ xấu của các ngân hàng rất cao » và « hệ thống tín dụng
ngầm » hoành hành.
Nhìn chung trong lĩnh vực
kinh tế, theo chuyên gia kinh tế Eric Florence, giám đốc Trung tâm nghiên cứu
Pháp về Trung Quốc đương đại (CEFCC) tại Hồng Kông, Tập Cận Bình « đã thiết
lập nhiều nhóm làm việc quy mô nhỏ, do ông trực tiếp chủ trì, để có khả năng
tác động trực tiếp đến các quyết định ».
Bắc Kinh « im lặng » trước
các cú đá của Trump
Cũng trong hồ sơ quan hệ
Trung – Mỹ, Les Echos, có bài « Đối mặt với các cú đá của Trump, Bắc Kinh im
lặng ». Theo nhiều chuyên gia về Trung Quốc, để hiểu chiến lược hành động
giới chính trị Trung Quốc, cần đọc cuốn « Binh pháp » (hay « Nghệ thuật
chiến tranh ») của Tôn Tử, tác giả thời cổ đại Trung Quốc, rất đề cao « thời
điểm hành động phù hợp ». Bắc Kinh sẽ « để cho tân tổng thống Mỹ thể hiện hết
sự hỗn loạn, rồi mới ra tay ».
Một loạt ví dụ cho thấy điều
này : Những lời lẽ đao to búa lớn như tuyên bố xem xét thay đổi chính sách với
Đài Loan, sẵn sàng ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận với đảo nhân tạo ở Trường Sa,
hay lên án chính sách hạ giá đồng nhân dân tệ để thúc đẩy xuất khẩu đã chỉ nhận
được những phản ứng vừa phải, thậm chí là « sự im lặng của Bắc Kinh ».
Les Echos phê phán các quyết
định của tổng thống Mỹ, đặc biệt trong việc chấm dứt hiệp định thương mại TPP với
các nước châu Á – Thái Bình Dương, hành động chẳng khác nào « tự lấy súng bắn
vào chân mình », trong bối cảnh Trung Quốc đang mưu toan áp đặt quyền thống
trị.
Tân cố vấn an ninh Mỹ chuẩn
bị chiến tranh với Nga
Vẫn về Hoa Kỳ, Le Figaro có
chùm bài về tân cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Mỹ, tướng McMaster, người
được ví với vị tướng huyền thoại « Patton », tư lệnh lực lượng Mỹ chống
quân đội phát xít Đức tại châu Âu trong Thế Chiến Hai. Tướng ba sao Herbet
Raymond McMaster, 54 tuổi, từng nổi danh trong hai cuộc chiến tại Irak và
Afghanistan, một người được cấp trên trực tiếp là David Petraeus từng là tư lệnh
quân đội Mỹ tại hai chiến trường này, đánh giá là « một chỉ huy xuất sắc, một
người lính thực thụ và một anh hùng trong chiến đấu ».
Trên thực tế, theo Le
Figaro, tân cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Mỹ vốn là người thường đưa
ra những sáng kiến trên thực địa, trái ngược với các cấp chỉ huy, đặc biệt nổi
tiếng là trận chiến thiết giáp « 73 easting », chống chế độ Hussein tại
Irak, đã đi vào lịch sử quân sự Mỹ. Cũng tại Irak, vào năm 2005, tướng McMaster
đã « bình định một cuộc nổi dậy », nhờ dựa vào dân chúng địa phương, khi
buộc các binh sĩ phải học tiếng địa phương, phong tục tập quán địa phương…
Theo Le Figaro, tại Nhà Trắng,
tướng McMaster sẽ phải học cách làm việc với các trung tâm quyền lực khác trong
chính quyền Trump, có vị thế hơn, đặc biệt là cố vấn chiến lược của tổng thống
Steven Bannon. Theo một chuyên gia quân sự, « các đồng minh tự nhiên » của
viên cố vấn an ninh quốc gia này sẽ là bộ trưởng Quốc Phòng Mattis, bộ trưởng Nội
Vụ Kelly và ngoại trưởng Tillerson.
Về quan hệ Mỹ - Nga, theo Le
Figaro, quan điểm của tướng McMaster cho đến nay là chuẩn bị cho « các cuộc
chiến tương lai » quy mô lớn, mà nguy cơ bùng nổ là cao nhất kể từ 70 năm
nay, trong đó, « đối thủ hàng đầu sẽ là Nga ». Theo tướng McMaster, nguy
cơ chiến tranh với Nga là cao hơn với tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo, với Iran, lực
lượng nổi dậy Taliban ở Afghanistan và Pakistan và hay Bắc Triều Tiên sở hữu vũ
khí hạt nhân.
Theo Le Monde, quan điểm của
tướng McMaster là không thuận theo chủ trương liên minh với Nga, như tổng thống
Donald Trump từng có xu hướng nghĩ đến.
Nga : Phim « Một con người
quá tự do »
Về tình hình chính trị Nga,
Le Figaro giới thiệu bộ phim tài liệu về nhà đối lập nổi tiếng Boris Nemtsov, bị
ám sát cách nay đúng hai năm, ngay sát điện Kremlin.
Chủ nhật vừa qua, tại nhiều
thành phố lớn khắp nước Nga đã diễn ra nhiều cuộc tuần hành, với hàng nghìn người
tham gia, để tưởng nhớ nhà đối lập, nguyên phó thủ tướng dưới thời Elsin, nhiều
cuộc biểu tình trong số đó đã không được chính quyền
cho phép, nhưng được nhắm mắt làm ngơ. Cũng trong dịp này, bộ phim tài liệu về
cuộc đời nhà đối lập mang tựa đề « Một con người quá tự do » đã được
trình chiếu.
Nữ đạo diễn Vera
Krichevskaya, đồng tác giảm bộ phim, nhận xét : « Như điều thường xảy ra ở
nước Nga, người ta chỉ nhận ra người anh hùng sau khi họ đã chết ».
Boris Nemtvos từng được coi
là người thừa kế của Elsin, nhưng ông đã thất bại trong cuộc chiến chống lại các
tập đoàn lợi ích chi phối chính quyền Nga. Từ chỗ là một phó thủ tướng, ông đã
trở thành nhà đối lập, tham gia vào các cuộc biểu tình đơn độc trên đường phố,
và thậm chí đã phải vào tù. Vụ sát hại Boris Nemtsov là « hồi chuông báo tử
cho một thế hệ các nhà tranh đấu ». Vào thời điểm ông qua đời, theo một
thăm dò dư luận, có đến 40% người Nga thờ ơ với cái chết của ông.
Theo một nhà luật học, thì vụ sát hại Boris Nemtsov đã khiến nhiều người sợ hãi
và hậu quả của tình trạng này sẽ có thể còn kéo dài.
Về bộ phim « Một con người
quá tự do » vừa được công chiếu tại Nga, Le Figaro nhận xét, « trái ngược
với nhiều lo ngại, phim đã được công chiếu, mà không gặp sự cố ». Có một
trường hợp phim bị đưa ra khỏi chương trình, nhưng được giải thích không phải
là do áp lực của điện Kremlin.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét