Thứ Bảy, 28 tháng 1, 2017
Trần Mộng Tú: Mang Tết tới trường
Bà ngoại mặc một chiếc
áo khoác bằng nhung đen, có thêu cành đào làng Nhật Tân, (bà cứ đinh ninh đó là
đào Nhật Tân) bà đã mua chiếc áo này ở Hà Nội, trong một lần về thăm quê cả
mười sáu năm trước. Bà nhớ dịp đó vào cuối năm, gió mùa đông bắc đang thổi vào
thành phố, bà được vợ chồng cậu em sống ở Hà Nội, cho đi phố xem người Hà Nội
sửa soạn đón Tết. Chiếc áo này may như loại áo
Trấn Thủ ngày
trước, bên trong có lót một lớp bông mỏng, rất ấm.
Mặc chiếc áo vào, lòng
bà mang mang nhớ lại cái ngày đi lang thang với hai em ở quê nhà. Bà nhớ cái
cảm giác đặt chân lên những viên gạch cũ, len lỏi đi giữa những quang gánh,
những quầy hàng xếp kín hai bên phố, người đi đông đúc như chen nhau ngược,
xuôi cả hai chiều. Tiếng gọi nhau, tiếng mua bán, tiếng còi xe, dội vào tâm bà
những cảm xúc vui, buồn. Những cảm xúc của một người xa xứ lâu năm trở lại nhà,
làm bà thỉnh thoảng ứa nước mắt. Bà tự trấn an mình Gió mùa đông bắc đấy mà.
Cô con gái hỏi:
Mẹ sẵn sàng chưa? Lôi bà về hiện tại.
Bà xem lại những thứ
mình cần mang theo: Một bức tranh hình con gà trống, sáng nay bà mới in ra từ
máy vi tính rồi ngồi hí hoáy tô màu xanh, màu đỏ vào bộ lông gà, xong còn ký
một chữ “Bà” vào góc bức tranh nữa.
Cô giáo sẽ ghim bức
tranh lên một tấm bảng trong lớp, kèm theo một cái phong bao đỏ lì-xì cho các
em ngắm nghía.
Bà mang thêm một cuốn
sách truyện Tết bằng tranh cho nhi đồng. Một cái túi đựng những phong bao đỏ
tiền mừng tuổi. Mỗi túi bà cho vào 2 đồng kẽm 50 xu, mới tinh. Con gái bà mang
theo một túi bánh “Vận May” (Fortune Cookies)
Bà đã sẵn sàng theo
con gái tới trường Mầm Non của cô cháu ngoại lên bốn. Bà tới đó kể chuyện Năm
Mới của người Việt cho cô giáo và các học trò tí hon nghe.
Bà ngồi xuống sàn lớp,
các em bé ngồi thành vòng cung trước mặt bà. Lớp Mầm Non ở trường Montessori,
mỗi lớp, một cô giáo chỉ có quyền trông tối đa mười em, hơn con số đó sẽ có
thêm một cô giáo phụ.
Bà đọc sách về Tết
Bà cắt nghĩa bằng ngôn
ngữ giản dị của tuổi lên ba cho các em hiểu thế nào là Tết Việt Nam, Tết của
người Á Đông.
Ngày đầu năm các con
phải ngoan, vâng lời ông bà, cha mẹ. Mặc áo mới, giữ cho mình luôn luôn sạch
sẽ, khoanh tay chúc sức khỏe cho ông bà, cha mẹ. Ông bà, cha mẹ sẽ mừng cho các
con thêm một tuổi, sẽ cho các con phong bì màu đỏ, có đồng tiền mới, mới như
tuổi của các con.
Rồi bà ngoại mở
một cuốn sách có mười con chuột sửa soạn ăn Tết: Một con lau chùi nhà cửa, hai
con đi chợ, ba con nấu ăn….khi đủ mười con có công việc làm, đàn chuột bắt đầu
ăn Tết. Thức ăn có trái cây, bánh chưng, kẹo, mứt.
Sau đó bà hỏi tên từng
em, dậy các em bé nói “Chúc Mừng Năm Mới” mỗi khi đưa tay ra nhận phong bao
mừng tuổi của bà. Cháu ngoại của bà khi được hỏi tên, cô nhìn bà mỉm cười, nói: My name Mỹ Tho.
Đây là tên Việt bà đặt cho, thỉnh thoảng bà gọi ở nhà. Cô khôn quá, biết là Tết
Việt Nam nên cô nói ngay cái tên Việt cho bà vui. Cô sẽ lên 4 vào tháng hai
này.
Sau khi nhận phong bì,
các em vào ghế của mình, trên bàn trước mặt mỗi em, Mẹ của Mỹ Tho đã đặt sẵn
hai cái bánh “Vận May” trên cái khăn giấy đỏ có in hình mấy bông hoa và chữ
Happy New Year mầu kim nhũ.
Có lẽ đây là lần đầu
tiên các em nhận được phong bì chúc tuổi. Các em sẽ đem về nhà, líu lo kể lại
cho cha mẹ nghe về bà của bạn mình tới lớp đọc sách, kể chuyện năm mới, cho
mình tiền trong phong bao đỏ và cho mình ăn bánh. Chỉ vài ba hôm là các em sẽ
quên ngay và cả cháu bà nữa, cô bé sắp lên bốn này, nếu không có bà hay mẹ nhắc
cho biết thế nào là Tết thì khi lớn lên cô sẽ chẳng thể nào hiểu được tại sao
Tết đến, những người Việt, người Á Đông lại vui đến thế, lại buồn đến thế.
Bà phát tiền Mừng Tuổi
Từ giã trường học, hai
mẹ con ra về. Cô con gái đưa mẹ đi chợ để mẹ mua thêm thực phẩm cho mấy ngày
Tết. Xong cô đưa mẹ về nhà và quay lại trường đón con. Bé mới tới tuổi học có
nửa ngày.
Bà nhìn theo chiếc xe
của con đi xuống dốc và rẽ ở ngã ba. Không biết còn bao nhiêu lần nữa bà vào
trường đọc sách, kể chuyện Tết quê nhà cho cháu và các bạn cháu. Cô bé sẽ lớn
nhanh lắm, và bà ngoại cũng sẽ già nhanh lắm.
Cô sẽ ra khỏi trường
Mầm Non, ra Tiểu Học, Trung Học và cứ thế cô đi về phía trước. Có thể cô sẽ
quên hay chỉ nhớ rất mơ hồ về một cái Tết xa xưa nào đó có bà bên cạnh.
Bà ngoại cô, nếu còn,
sẽ chỉ đứng lại một chỗ nhìn theo cô mỗi độ Tết về và chắc gió mùa Đông Bắc tận
Hà Nội vẫn lồng lộng thổi vào trái tim lưu xứ.
tmt
Tết Đinh Dậu 2017
