Bà Trần Thị Nga (áo đỏ) bị công an đọc lệnh bất giam hôm 21/01/2017. 

Công an Việt Nam đã bắt giữ 3 nhà hoạt động ngay trước Tết Nguyên đán. Vì sao biện pháp nặng tay như thế lại được thực hiện vào thời điểm này?

Ngày 21/1/2017, tức 24 tháng chạp âm lịch, sau ngày ‘Ông Táo về Trời’, nhà hoạt động nữ Trần Thị Nga bị lực lượng công an đến bắt khẩn cấp ở tư gia tại thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam.

Trước đó hai hôm vào ngày 19/1, cựu tù nhân lương tâm Nguyễn Văn Oai bị bắt trên đường ở xã Quỳnh Vinh, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An.

Một thanh niên 22 tuổi từng đưa tin về thảm họa môi trường biển do nhà máy thép Formosa gây nên, bị bắt tại tòa án thị xã Kỳ Anh từ ngày 11 tháng giêng nhưng mãi đến ngày 23 gia đình mới được công an xã gửi giấy tạm giam để điều tra về cáo buộc ‘lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm hại lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích của tổ chức, công dân…’. Đó là anh Nguyễn Văn Hóa.

Bà Trần Thị Nga là mẹ đang nuôi hai con nhỏ bị cáo buộc ‘tuyên truyền chống nhà nước’ và cựu tù nhân lương tâm Nguyễn Văn Oai bị cho ‘chống người thi hành công vụ’ và vi phạm lệnh quản chế.

Trấn áp những người dám lên tiếng

Tuy nhiên theo những người hiểu rõ luật pháp Việt Nam cũng như tường tận hoạt động của những người bị bắt thì nguyên nhân chính khiến cơ quan chức năng thực hiện biện pháp bắt giữ chỉ vì những người này công khai lên tiếng về thực trạng đang xảy ra ở Việt Nam.

Đối với nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam họ không quan tâm đến việc bắt khi nào, khi nào cần bắt họ sẽ  bắt, họ bắt họ không quan tâm đến hoàn cảnh là gần Tết.
Cựu tù nhân lương tâm Nguyễn Bắc Truyển

Cô Thảo Teresa ở Hà Nội trình bày về điều này:

“Chính quyền cộng sản luôn làm những điều bất minh, bạn tôi (Trần Thị Nga) chỉ nói lên tiếng nói của lương tâm, trách nhiệm của một công dân xã hội, chỉ muốn một xã hội tốt đẹp hơn, tôi thấy họ (CSVN) cực kỳ vô nhân tính.

Oai tôi biết vợ có bầu 2 tháng, vừa cưới được một năm nay.  Hóa là một thanh niên trẻ sinh năm 1995.

Một đất nước mà chúng nó cai trị dân, dựa trên bạo lực và nhà tù thì chúng sẽ diệt vong thôi, sớm hay muộn, tôi tố cáo chế độ này”

Cựu tù nhân lương tâm Nguyễn Bắc Truyển ở Sài Gòn nhận định:

“Đối với nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam họ không quan tâm đến việc bắt khi nào, khi nào cần bắt họ sẽ  bắt, họ bắt họ không quan tâm đến hoàn cảnh là gần Tết”.

Nhà hoạt động Dũng Mai ở Hà Nội cho biết rõ hơn về trường hợp của bà Trần Thị Nga:

“Tôi cũng nhiều lần ghé thăm tại phủ Lý, đặc biệt là ngày 20 tháng 5, 2014, thì 4-5 thanh niên xúm vào dùng 2 túp sắt đánh cô rất dã man vỡ cả xương bánh chè hôm đó tôi có mặt.  Tôi không hiểu nhà nước này tại sao lại có thể cư xử với người phụ nữ đến như vậy.”

Dập tắt các tiếng nói bất đồng

Ý kiến chung của giới hoạt động dân sự độc lập đều cho rằng chính sách nhất quán của nhà cầm quyền Hà Nội theo thể chế duy chỉ có đảng cộng sản lãnh đạo, là bằng mọi biện pháp dập tắt tiếng nói bất đồng chính kiến.

Việc bắt giữ, thả người không cùng quan điểm, dám  chỉ ra mọi sai trái của nhà cầm quyền được tính toán nhằm đổi chác với quốc tế trong tình hình mở cửa ra với thế giới như lâu nay.

Những người theo dõi thời sự quốc tế đều không thể không chú ý đến mốc thời gian diễn ra quanh ba vụ bắt giữ vừa nêu: đó là thời điểm cận tết âm lịch, mọi người chuẩn bị sum họp gia đình nhân mùa xuân mới; cũng như trước và sau sự kiện ông Donald Trump nhậm chức tổng thống thứ 45 của nước Mỹ.

Nhà hoạt động Bùi Tuấn Lâm cho biết:

“Tôi không cảm thấy bất ngờ vì giống như việc họ thường làm”

Cựu tù nhân chính trị Nguyễn Bắc Truyển có nhận định:

“Việc bắt giữ của nhà cầm quyền CSVN đó là một việc thách thức dư luận quốc tế cũng như đối với chính phủ Hoa Kỳ”

Quan ngại cho Nhân quyền VN

Giáo sư Carlyle Thayer, một chuyên gia quốc tế về vấn đề Việt Nam, có nhận định về trường hợp bắt giữ nhà hoạt động Trần Thị Nga:

 “Theo tôi một số dân biểu và nghị sĩ Mỹ sẽ nêu vấn đề nhân quyền như họ luôn vẫn làm nhưng họ không có một chính phủ hay một Donald Trump, người muốn nói về nhân quyền. Đối với ông ấy, tất cả chỉ là những đàm phán làm ăn, trao đổi, và nó không phải là một chiến lược lâu dài.

Tổng thống mới muốn làm nước Mỹ vĩ đại trở lại mà không phải thực hiện nhiệm vụ kêu gọi dân chủ ở nước ngoài. Ông ấy chỉ tập trung vào vấn đề nội bộ nước Mỹ. Chỉ có sức ép từ quốc hội lên nhà Trắng và ông ấy sẽ lờ nó đi.

Cho nên những vi phạm nhân quyền ở Việt Nam chừng nào không liên quan đến công dân Mỹ thì theo tôi sắp tới sẽ ít được chú trọng hơn so với thời của Tổng thống Obama”.

Cao ủy Nhân quyền Liên hiệp quốc tại Châu Á bày tỏ quan ngại về việc trại giam có thể dùng nhục hình vi phạm Công ước Chống Tra tấn đối với người bị giam như bà Trần Thị Nga.

Nhiều cựu tù nhân sau khi ra khỏi nơi giam giữ đều cho biết họ từng phải nếm mùi nhiều cực hình tra tấn của công an điều tra buộc nhận tội.