hoa

cành úa tàn.  cụp.  gương đau

xin em gượng nhẹ

kẻo màu trôi phai

nghìn khuya thâm vực xuân đài

rõ bay liếp gió

bên ngoài khăn thưa

đời vẫn có một ngày xưa

khi hoa nhiếp độ

giao thừa tụng xưng

lìa

đừng để vàng bay khỏi vườn

tâm hương của lá

vẻ buồn của cây

đừng để lạnh một bàn tay

mắt xanh vĩnh thúy

muộn ngày hân ly

hoàng xuân sơn

15 nov. 2016

Cuối tuần rồi, trong bầu không khí hậu bầu cử vẫn tiếp tục sôi động, ông Phó tổng thống-đắc cử Mike Pence quyết định cùng gia đình đi xem hát cho bớt căng thẳng. Vở tuồng ông chọn để thư giãn là “Hamilton”, một nhạc kịch về cuộc đời của một trong những vị cha già dân tộc Mỹ Alexander Hamilton và cũng là một di dân.

Ông Phó có lý do để chọn xem vở nhạc kịch này. “Hamilton: An American Musical” đã được hàng tá giải thưởng, trong đó gồm Nhạc kịch Hay nhất/Best Musical của Tony Awards và giải thưởng sáng giá Pulitzer dành cho Kịch nghệ hồi đầu năm. Mà cũng không phải dễ gì mua được vé đâu nghe, vì vé cho “Hamilton” đã bán hết thấu tới tháng 8 năm tới lận. Giỏi lắm thì mua được vé giá chợ đen, nhưng cũng hiếm vì những người yêu kịch nghệ không dễ gì chịu bán lại đâu.

Chúng ta thường biết Vũ Trọng Phụng qua các tác phẩm văn học của ông, đặc biệt là Số Đỏ và Giông Tố, chứ ít biết ông là một nhà báo với rất nhiều thiên phóng sự xã hội. Điều này cũng dễ hiểu, các bài báo thường chỉ để đáp ứng một nhu cầu xã hội nhất thời, trong khi văn học không lệ thuộc vào thời sự, có thể mang một giá trị lâu dài, nếu tác phẩm thực sự có giá trị. Giá trị  những tác phẩm văn học của Vũ Trọng Phụng thì đã được khẳng định từ lâu trong nền văn họcViệt Nam. Tại miền Nam các tác phẩm của ông đã được in đi in lại nhiều lần, đã có nhiều công trình nghiên cứu về ông, những câu thời danh của ông trong Số Đỏ như “Biết rồi, khổ lắm, nói mãi!” hoặc “Tội nghiệp, thế là tốt lắm!” có thời đã biến thành một lối nói trong xã hội gần như một thành ngữ. Trong khi đó tại miền Bắc, từ khoảng cuối thập niên 1950 không hiểu lý do gì và nhân danh cái gì, đảng Cộng sản đã ra lệnh cấm toàn dân không được đọc Vũ Trọng Phụng, cấm sách của ông không được lưu hành, và dĩ nhiên dẹp bỏ luôn cả việc nghiên cứu, tìm hiểu tác giả này. Mãi ba mươi năm sau, vào cuối thập niên 1980, ông mới được “cởi trói,” các tác phẩm của ông mới được chính quyền cộng sản cho tái bản, và vài ba năm gần đây cùng với phong trào làm tuyển tập, Vũ Trọng Phụng cũng được làm tuyển tập.

Bồng bồng mẹ bế con sang,                                                                                                           Đò dọc quan cấm, đò ngang không chèo.Muốn sang thì bắc cầu kiều,Muốn con hay chữ thì yêu lấy  thày.(Ca dao Việt Nam)

“Tôi muốn thấy có sự kính trọng trong một trường học. Ông thày tới,

học trò phải nghiêm chỉnh đứng dạy chào thày…”

Nicolas Sarkozy, khi tranh cử Tổng Thống Pháp

(Từ Nguyên, “Tựu Trường 2006”, Báo Người Việt, 10 tháng 9, 2006)

Một người bạn mới về thăm Việt Nam trở lại Mỹ trước ngày Lễ Tạ Ơn 2016 ít ngày cho biết rất nhiều người trong nước hiện tại đã đánh giá cao nền giáo dục ở Miền Nam thời trước năm 1975; riêng bà con ở Miền Nam lại lấy làm hãnh diện là đã được đào tạo bởi nền giáo dục ấy, trong những học đường Miền Nam và bởi các thày cô Miền Nam.  Bạn tôi là một nhà nghiên cứu. Anh đã khách quan kể lại không thêm bớt.  Sau đó dư luận lại ồn ào về chuyện xảy ra ở trong nước: 21 cô giáo ở Thị Xã Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh bị Ủy Ban Nhân Dân tỉnh ép phải “tiếp khách, rót rượu, hát karaoke” cho quan khách.  Chưa hết, các nạn nhân lại còn bị vị Bộ Trưởng Bộ Giáo Dục và Đào Tạo, ông Phùng Xuân Nhạ, thay vì bênh vực cho những nhân viên thấp cổ bé miệng nhất của bộ mình, trước sự bắt nạt của những ông vua con ở các địa phương, lại công khai trách cứ họ là không biết phản đối, khiến dư luận trong và ngoài nước vô cùng phẫn nộ, nhiều người lấy làm tủi hổ.  Việc làm của các quan chức Cộng Sản tỉnh Hà Tĩnh này phải nói là chưa bao giờ xảy ra trong lịch sử dân tộc Việt Nam, một dân tộc luôn luôn hãnh diện tự coi mình là có nhiều ngàn năm văn hiến.