Những cá nhân tổ chức cứu trợ đồng bào miền Trung
- Photo: Facebook Nguyễn Lân Thắng 

‘Một hiện tượng lạ’

Rất nhiều nhà bình luận, nhà văn hoá từng có những bài viết trong đó nêu ra ý kiến rằng có vẻ như sự tử tế đang mất dần trong xã hội Việt Nam. Sự vô cảm, bàng quang trước những mất mát, khó khăn của người khác dường như cũng bắc cầu với sự sợ hãi và mất niềm tin. Cái xấu và cái tốt, thiện và ác cũng khó có được sự phân ranh rạch ròi.

Và có lẽ chính vì những vấn đề thuộc về phần lớn qui chuẩn cho một xã hội văn minh nên rất dễ dàng nảy sinh ra những phản ứng được gọi tên là “hiện tượng”.

Bắt đầu từ chính đóng góp cá nhân của mình, MC Phan Anh đã tạo ra một “hiện tượng” trong xã hội Việt Nam, ngay vào thời điểm mà người ta cần sự giúp đỡ lẫn nhau nhất.

Chỉ trong vòng một, hai ngày, con số mà MC Phan Anh quyên góp được có thể nói là kỷ lục. Rất nhiều báo chí trong nước, đặc biệt là mạng xã hội nhắc đến sự việc này như một sự việc chưa từng diễn ra trong xã hội Việt Nam.

Tiến sĩ Nguyễn Quang A, từ Hà Nội giải thích về cái gọi là hiện tượng ấy bằng một sự ngạc nhiên, lẫn cảm kích và hoan nghênh.

“Đây là một hiện tượng rất ư là lạ. là một người nổi tiếng, hô một cái trong vòng mấy ngày được 16 tỷ bạc để giúp đỡ bà con. Tôi cũng không hiểu là người ta đóng góp như thế là một lượng người khổng lồ hay chỉ là một số ít. Vì không có thông tin nên mình không thể đánh giá. Nhưng tôi có thể nghĩ rằng số lượng người không quá đông, nhưng là những người rất giàu chẳng hạn, như nghệ sĩ, người nổi tiếng chẳng hạn. Khó mà biết được nó như thế nào, nhưng con số lên đến gần 20 tỷ thì thấy rất là lạ.

Riêng đối với MC Phan Anh thì trong hoàn cảnh này, tôi thấy đó là một việc làm được nhiều người hoan nghênh.”

Một đất nước thiếu thần tượng

Hình ảnh MC Phan Anh và những lời ngưỡng mộ hành động thiện nguyện của anh tràn ngập trên báo chí và hệ thống mạng xã hội. Thậm chí có người nêu vấn đề  “Phan Anh có thể trở thành thủ tướng Việt Nam?”

Không thiếu những ý kiến trái chiều của một số người về “hiện tượng Phan Anh”. Tuy nhiên, nếu không nói về vị thế của con số 16 tỷ, và khi không bàn luận về nhận định của từng người trong xã hội về sự việc này thì một vấn đề khác được đặt ra, cho thấy một “hiện tượng’ khác đang bao trùm lên cách sống của con người trong đời sống hiện tại.

Người dân miền Trung lên mái nhà tránh lũ Facebook Paul Trần Minh Nhật

Kỹ sư Hoàng Ngọc Diêu trên trang cá nhân phân tích về điều này:

“Đó (hành động cứu trợ người dân miền Trung của MC Phan Anh) là điều đáng trân trọng trong một xã hội ta bà, rối loạn, sợ hãi và vô cảm như Việt Nam ngày nay. Tuy nhiên, dễ dàng đẩy một người có lòng đến một cái ghế mà không dựa vào bất cứ tiêu chuẩn cần thiết nào cho cái ghế ấy một cách đúng nghĩa và giá trị thì vô cùng kẹt. Việc tung hê này cho thấy dân ta vẫn tiếp tục chìm đắm trong cơn mê lãnh tụ một cách đầy cảm tính và không khéo, làm cho người có lòng trở nên vong thân.”

Tiến sĩ Nguyễn Quang A, bên cạnh việc cảm thấy đây là một hiện tượng kỳ lạ, thì với sự quan sát và nhận định của một nhà hoạt động xã hội dân sư, ông cho rằng:

“Thật sự đáng lẽ là không bao giờ cần những người làm những việc lạ như thế. Nó chứng tỏ 1 chuyện là gì, đất nước này là 1 đất nước gọi là kỳ quái. Vì nó thiếu thần tượng. người ta muốn có những thần tượng, muốn có những tử tế, có nghĩa là cái tử tế không có. Đó là một điều đáng buồn”.

Theo cách phân tích của Tiến sĩ Nguyễn Quang A, khi người thiếu cái gì, cần cái gì, thì người ta dễ dàng ca tụng và tôn vinh điều đó khi chỉ cần nhìn thấy một lần.

Người tử tế

Một cư dân mạng khác thì gọi đây là “hội chứng thèm khát “người tử tế” vì dân chúng lâu nay hiếm thấy một tấm gương đủ trong mà soi. Nhìn hệ thống lãnh đạo từ trên xuống dưới chỉ thấy tham nhũng và vụ lợi nên Phan Anh xuất hiện như một vì sao sáng chói giữa bầu trời tối đen nên được tung hô và kỳ vọng.”

Nếu những ai theo dõi mạng xã hội sẽ thấy hiện nay có rất nhiều nhóm, tổ chức thiện nguyện được lập ra với tư cách cá nhân. Họ có những hoạt động giúp đỡ và tìm đến những người cần giúp đỡ không qua các hội đoàn của nhà nước.

Anh Nguyễn Lân Thắng, thành viên của nhóm No-U Thiện Nguyện cho chúng tôi biết nhân dịp nói về việc No-U Thiện Nguyện đang có mặt ở miền Trung để cứu trợ đồng bào

“Trong vài năm trở lại đây chúng tôi có nhiều chương trình từ thiện trên vùng cao, các vùng lũ lụt. Khi mà bão lụt xảy ra, việc mà chúng tôi phải có mặt ở đó là một trách nhiệm, và chúng tôi chỉ đại diện cho anh chị em trong nhóm mà thôi.”

Trong diễn tiến hiện tại ở miền Trung, những ai quan tâm đều thấy rằng mỗi một ngày, xã hội Việt Nam càng xuất hiện nhiều “người tử tế”. Đó là những cá nhân, những nhà hoạt động xã hội, có cả những nghệ sĩ nổi tiếng. Tất cả những người ấy thực hiện công việc cứu trợ mang tính chất cá nhân không qua hội đoàn của phường xã, địa phương.

Anh Nguyễn Lân Thắng cho biết “việc thiện nguyện từ bấy lâu nay là một vấn đề tương đối nhạy cảm”. Rất nhiều đoàn thiện nguyện đến các vùng cao vùng sâu vùng xa bị công an xã, phường gây khó khăn, cản trở.

“Tôi gặp trên đường rất nhiều rất nhiều các đội từ thiện của các người nổi tiếng, những ca sĩ…họ mang nước, mì tôm, nước, thuốc men…để cứu trợ.”