Cựu quan chức công thương Vũ Huy Hoàng là một bộ trưởng đã tồn tại quá lâu dưới thời một thủ tướng bị quá nhiều dư luận lên án “phá chưa từng có trong lịch sử đảng Cộng Sản Việt Nam.”

Bộ Công Thương lại là một ngành chủ quản nắm trong tay số lượng lớn nhất các tập đoàn và tổng công ty kinh tế. Một cách khiêm tốn nhất, những cái tên “phá chưa từng có” như Trịnh Xuân Thanh từ Tập Đoàn Dầu Khí Quốc Gia, Vũ Đình Duy từ Tập Đoàn Hóa Chất, và không thể không nói đến Vũ Quang Hải ở Sabeco, con trai của ông Vũ Huy Hoàng, đã quá đủ để minh chứng về cơ sụp đổ của một hệ thống đảng viên cao cấp mất sạch “lý tưởng Cộng Sản.”

Thời thế tạo tiểu nhân, nhưng thời thế cũng diệt tiểu nhân. Lịch sử của những cuộc thanh trừng triền miên và có tính chu kỳ trong đảng Cộng Sản đang tiến vào nếp gãy cuối cùng của nó: Vũ Huy Hoàng đang phải đối diện với những nhóm quyền lực cùng nhóm lợi ích mới. Bất kể vì mục tiêu “chống tham nhũng” hay giành giật phần của cải và thị phần màu mỡ, tội trạng quá khứ của ông Vũ Huy Hoàng nhiều khả năng sẽ bị điểm danh.

Một trong những tội trạng ghê gớm ấy – dù có bị đảng quên phắt ngay từ đầu, nhưng nhân dân không bao giờ thôi khắc ghi bia tội – là thói dung dưỡng của Bộ Trưởng Vũ Huy Hoàng đối với Tập Đoàn Điện Lực Việt Nam (EVN) – một khối ung thư độc quyền, tham nhũng và tăng giá điện bất chấp dân sinh, để từ đó EVN đã sinh đẻ quá nhiều tội ác đối với người dân Việt Nam.

Giờ đây, hãy nhìn lại và phán xét một trong những tội ác điển hình của EVN: Vụ xả lũ thảm sát người dân miền Trung vào năm 2013.

Thảm sát năm tối trời

Được cơ quan chủ quản là Bộ Công Thương “bảo kê,” hồ sơ “tội ác” của EVN đã dày quá khổ, không chỉ vì quá nhiều lần tăng giá điện vô lối đánh úp túi tiền cùng kiệt của dân nghèo, mà hành vi cực kỳ nhẫn tâm còn xảy đến vào mùa mưa bão cuối năm 2013: Tháng Mười Một năm đó, tập đoàn này hoàn toàn vô trách nhiệm khi để 15 nhà máy thủy điện đồng loạt xả lũ lên đầu người dân vùng rốn Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên, Đắc Lắc… khiến gây ra cái chết tang thương của hơn 50 mạng người.

Cái năm trời tối như mực ấy, cả rẻo đất hình chữ S đã quằn quại trong một thảm cảnh vô cảm đồng loại chưa từng có!

Không thể gọi khác hơn, người dân vùng rốn lũ đã bị ép chặt vào một cái đáy không lối thoát.

“Dưới đáy” ở Việt Nam cũng là đêm không ngủ. Những nạn nhân chỉ trong phút chốc đã bị mất toàn bộ tài sản nhỏ nhoi và miếng ăn còn sót lại. Nhưng đã không có một hành động nào được các “đày tớ” làm sáng tỏ cho những cái chết trong quá khứ để tránh thoát những cái chết vừa mới xảy ra.

Phú Yên với liên tiếp những cú xả lũ của thủy điện sông Hinh và thủy điện sông Ba Hạ những năm trước là một điển hình về sự vô lương tâm chưa hề có đáy. “Vô cảm” xem ra vẫn là từ ngữ nhẹ nhàng và lịch sự mà báo giới và dư luận dành để mô tả về quan chức thời nay.

Tất cả đều biết cấp trên trực tiếp của các nhà máy thủy điện là EVN, còn thủ trưởng trực tiếp của EVN là Bộ Công Thương. Tuy nhiên, sau vụ “giết sống” trên, nhiều phóng viên báo chí quốc doanh đành nuốt nhục vì bị cơ quan tuyên giáo “chặn họng.” Nhân quả là đã không có bất kỳ một quan chức vô cảm và vô trách nhiệm nào phải đối mặt với vành móng ngựa, mặc dù chính vào lúc người dân chết chìm trong nước lũ xả trắng mênh mông, Bộ Trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng còn bận “công du “ ở nước ngoài.

Ở trên cao và trùm lên tất cả, trách nhiệm thuộc về Bộ Trưởng Vũ Huy Hoàng – người đứng đầu một bộ có tiếng nói quan trọng nhất trong vấn đề quy hoạch thủy điện, phê duyệt các dự án thủy điện.

Bất chấp những lời dẫn dụ đầy ngụy biện của giới quan chức chính phủ và bộ ngành, tất cả đều đã quá chậm. Bất chấp vài trăm dự án thủy điện cuối cùng cũng buộc phải gạt ra khỏi quy hoạch, hàng trăm dự án thủy điện còn lại đã quét đi hơn 50,000 hecta rừng, hàng ngàn hecta đất ở, đất trồng trọt của người dân… khiến dân chúng phải chuyển nhà, chuyển cửa, mất nghề& khốn đốn trong sinh hoạt. Nhiều người dân trắng tay và cũng trắng xóa lòng tin vào chế độ.

Với nhiều người dân và cả những công chức vẫn thê thiết trong thói quen cam chịu, đó cũng là bi kịch của một đất nước quá tệ hại về dân chủ. Dân chủ càng tụt hậu, đạo đức càng lụn bại thì càng khó có chuyện chịu trách nhiệm hành chính về những hậu quả đã quá đủ để kết tội hình sự.

Ở Việt Nam, người ta vẫn trầm uẩn lòng nhẫn nhịn không thể hiểu nổi chưa hồi kết. Tâm thế trầm cảm trùm mền không thể diễn tả ấy lại vẫn lắng đọng nơi hoàng cung quốc hội, bên lề báo giới và trong vô số hiện tồn ngổn ngang vẫn ngày đêm hành hạ lương tâm của những người còn rơi rớt lương tâm.

Xót xa thực chất phải cộng hưởng với cùng khổ không lối thoát. Không thể nói khác hơn, tội ác của EVN và ngành thủy điện đang đẩy trách nhiệm của giới quan chức xuống một cái đáy chưa phải tận cùng, đồng thời thúc tình cảm phẫn nộ của các nạn nhân lên đến cận đỉnh điểm.

Đáy trách nhiệm quan chức luôn là đỉnh phẫn uất của nhân dân.

Phải truy tố EVN và Vũ Huy Hoàng!

Tán tận lương tâm chắc chắn là từ ngữ hiển thị đầy đủ nhất tâm địa của các doanh nghiệp độc quyền và những quan chức “tận Trung” trong những năm suy thoái kinh tế qua. Kinh tế càng xuống dốc, đời sống người dân càng túng quẫn, thái độ sống chết mặc bay càng lên ngôi, chủ nghĩa thực dụng, lợi nhuận và vong quốc càng “hiển thánh.” Chỉ trong vòng hơn 10 năm, ngành công thương đã làm nên một kỳ tích: Mức nhập siêu của kinh tế Việt Nam từ Trung Quốc tăng hơn 100 lần.

Trong số các doanh nghiệp có tác động đến dân sinh có thể làm dân chúng nổi loạn, EVN nằm trong nhóm có nguy cơ cao nhất. Từ hàng chục năm qua, EVN đã nhập cảng điện từ Trung Quốc với giá gấp ba lần giá điện sản xuất trong nước, bất chấp công suất sản xuất điện trong nước bị thừa thãi.

Sau chiến dịch đầu tư vào bất động sản, chứng khoán và bảo hiểm mà đã tạo nên núi lỗ đến hơn 30,000 tỷ đồng, EVN lại luôn được Bộ Công Thương tán đồng và cổ vũ cho các chiến dịch tăng giá điện theo phương châm “bù lỗ vào dân.”

Xả lũ cực kỳ vô trách nhiệm lên đầu dân các tỉnh miền Trung vào năm 2013 mà đã giết sống hơn 50 mạng người, EVN vẫn được Bộ Công Thương đề nghị nhà nước phong tặng các loại huân chương cao quý!

Nhưng từ Bộ Trưởng Vũ Huy Hoàng trở xuống, đã không một kẻ nào phải ra trước vành móng ngựa để trả lời cho những cái chết trên. Mọi việc vẫn treo nguyên vẹn ở đó, hệt như dòng lũ trắng luôn treo lơ lửng trên đầu người dân vùng rốn lũ, từ năm 2013 đến tận giờ này.

Mưa lũ vẫn đang và vẫn sẽ tiếp diễn, ập xuống từ trên trời nhưng cũng sẽ dội lên từ lòng đất. Sẽ còn những cái chết, nhiều sinh mạng bị đánh cắp và đánh cướp.

Muộn còn hơn không, vụ xả lũ thủy điện mang tính thảm sát của EVN ở các tỉnh miền Trung năm 2013 phải bị truy tố ra tòa với trách nhiệm đầu tiên thuộc về những doanh nghiệp thủy điện, EVN và trách nhiệm điều hành của giới cựu lãnh đạo Bộ Công Thương như Vũ Huy Hoàng.