Thứ Sáu, 26 tháng 8, 2016
BBC: Làm gì để tránh bạo lực như ở Yên Bái?
Vụ bạo hành nổ súng chết người ở tỉnh Yên
Bái hôm 18/8/2016 đặt ra những câu hỏi lớn về hành vi, ứng xử trong xã hội Việt
Nam hiện nay.
Vụ bạo hành bằng súng làm chết
người hôm 18/8/2016 ở tỉnh Yên Bái của Việt Nam giữa một số quan chức lãnh đạo
tỉnh này đã gây ra những quan ngại trong dư luận và cho thấy những chỉ dấu đáng
báo động về tình trạng bạo lực và ứng xử bạo hành trong xã hội Việt Nam, theo
các khách mời Bàn tròn thứ Năm tuần này của BBC Việt ngữ.
Để giảm thiểu mức độ nghiêm
trọng và phòng tránh những diễn biến tương tự, cần phải có ngay một số giải
pháp điều chỉnh từ luật pháp cho tới đạo đức theo các nhà nghiên cứu xã hội,
nhà quan sát, nhà báo và blogger tại chương trình tọa đàm trực tuyến hôm 25/8 từ
Việt Nam và hải ngoại.
Từ Orange County,
California, Hoa Kỳ, nhà báo Đỗ Dzũng, phóng viên tờ Người Việt
Cali, chia sẻ kinh nghiệm giảm thiểu bạo hành từ Mỹ, ông nói:
"Họ dùng những tổ chức
cộng đồng và họ dùng sự tạo tin tưởng giữa cơ quan cảnh sát và người dân, rồi họ
dùng truyền thông và thường thường những chuyện này, những vị dân cử ở tại địa
phương sẽ đứng ra giải quyết.
"Cái khó trong trường hợp
Việt Nam là không có phải dân cử thực sự, nếu họ làm gì, họ được sự chỉ đạo của
đảng, của nhà nước thì họ mới làm, còn nếu không có chỉ đạo thì họ không làm.
"Ở bên Mỹ, vì đó là
trách nhiệm của chính quyền địa phương, thì ông đó sẽ phải đứng ra và tìm cách
nào đó để giải quyết, kêu hai bên ngồi lại với nhau để cho không căng thẳng,
còn bên Việt Nam thì việc đó phải có sự chỉ đạo, đó là sự khác nhau giữa hai
bên," ông Đỗ Dzũng nói với Tọa đàm.
'Xử đảng như xử dân'
"Theo tôi Đảng lãnh đạo
nên nhìn thẳng vô sự thật là trong dân và trong đảng đang dùng bạo lực và đảng
cũng không thể áp dụng phương thức là đối với đảng viên thì xử như thế ấy, còn
đối với dân thì xử như thế này, khác nhau, mà tất cả phải xử trên luật pháp.
"Tôi chưa nói đến luật
pháp đó đúng hay là sai, nhưng Việt Nam cũng có luật pháp, thì phải dựa trên
cái đó để xử lý. Có nghĩa là xử lý đảng như xử lý dân, là một. Thứ hai là đảng
đừng sợ mình mất uy tín nữa, tại vì đảng cũng đã mất uy tín nhiều rồi, thành ra
có mất thêm chút nữa cũng không sao.
"Cứ mạnh dạn đưa những
vụ việc như thế này ra xử lý, nguyên nhân tại sao, động cơ, hậu quả, cái gì dẫn
đến nguyên nhân đó. Thí dụ như ngày xưa có hai ông Phó Giám đốc Sở đánh lộn
nhau ở dưới Bình Phước hay Bình Dương, mà không có xử hai ông đó cách chức, mà
chỉ là bản kiểm điểm thôi.
"Nếu như hai ông Phó
Giám đốc cấp Sở mà đánh lộn với nhau mà kiểm điểm, thì hai ông sếp ở cấp tỉnh
ngày hôm nay cầm súng bắn nhau là chuyện đương nhiên. Thành ra, tôi nghĩ rằng đảng
nên công khai ra, đảng viên nào sai, thậm chí ủy viên trung ương (Đảng), ủy
viên Bộ Chính trị có sai cũng phải đưa ra xử.
"Và xử bằng pháp luật một
cách danh chính ngôn thuận trong những phiên tòa mở, công khai, cho phép những
tổ chức phóng viên trong nước, những nhà báo độc lập, những nhà báo của các đài
truyền hình, các báo chí lớn tham gia trong quá trình điều tra và cung cấp
thông tin rõ ràng thì có thể nó hạn chế một phần nào.
"Nhưng đó chỉ là vấn đề
một phần nguyên nhân thôi, cái nguyên nhân căn bản nhất là đảng phải tập huấn
cho đảng viên của mình cũng như nhân dân hiểu rằng từ nay về sau không có đảng
luật mà không có pháp luật, mà tất cả áp dụng chung là pháp luật," blogger từ Sài Gòn nói.
'Phải thay đổi triệt để'
Chính các đảng viên, quan chức cũng đang gặp sự 'hết sức nguy hiểm' trong
xã hội 'bạo lực' ở Việt Nam hiện nay, theo nhà văn Võ Thị Hảo.
"Để giải quyết vấn đề
này, như chúng ta vẫn hay nói, nó là 'lỗi hệ thống' và chính lỗi hệ thống đó đã
đưa vào bộ máy này những cán bộ chất lượng không tốt. Và chúng ta có thể thấy rất
nhiều cán bộ mang tính côn đồ cũng như là chất lượng thấp đã đi vào hệ thống
này, cho nên mới có những hiện tượng như vừa liệt kê.
"Bởi vậy tôi nghĩ rằng
bây giờ không có một cuộc tập huấn nào, hay một tòa án nào khiến cho nhân dân
và các đảng viên tin nữa. Và chính trong xã hội bạo lực này thì chính các đảng
viên, các quan chức cũng đang gặp sự hết sức nguy hiểm.
"Tôi nghĩ rằng đảng cộng
sản cần ý thức rằng họ cần phải thay đổi. Họ có tội nhiều với người dân, bởi vậy
họ cần phải thay đổi triệt để," nhà văn Võ Thị Hảo nêu quan điểm riêng của
mình.
Trả lời câu hỏi Việt Nam cần
làm gì để giảm thiểu và tránh những vụ bạo hành, bạo lực như trong vụ việc ở
Yên Bái, nói thêm với BBC ngay sau khi dự Bàn tròn thứ Năm, nhà xã hội học, Tiến
sỹ Khuất Thu Hồng nói:
"Những nguyên nhân của
bạo lực xã hội ở Việt Nam trong thời gian vừa qua kể cả vụ Yên Bái, tôi cho là
chính những công cụ của chúng ta để mà điều chỉnh hành vi đang bị vô hiệu hóa,
tôi nói đến công cụ về luật pháp và công cụ về đạo đức.
"Những kiểm soát về luật
pháp và kiểm soát về đạo đức thì cả hai loại công cụ này đang bị vô hiệu hóa. Nếu
chúng ta (Việt Nam) muốn làm sao để có thể quản lý, để có thể giảm bạo lực, phải
tăng cường được sức mạnh của hai loại công cụ này.
"Có nghĩa là gì? Luật
pháp phải được thực hiện nghiêm minh hơn để lấy lại lòng tin của người dân rằng
những mâu thuẫn có thể được xử lý một cách công bằng và nghiêm minh trên cơ sở
luật pháp thay vì sử dụng luật rừng, thay vì thanh toán lẫn nhau như là hiện
nay đang diễn ra.
"Và công cụ thứ hai, đấy
là công cụ kiểm soát bằng đạo đức, có rất nhiều phàn nàn về đạo đức xuống cấp ở
Việt Nam, tôi nghĩ rằng nó liên quan đến câu chuyện mất lòng tin, nhưng chủ yếu
tôi tin rằng chúng ta đang thiếu những kỹ năng về ứng xử với nhau một cách hòa
bình, kỹ năng để có thể hóa giải những mâu thuẫn, giảm bớt mức độ trầm trọng của
xung đột xã hội," nhà xã hội học nói với BBC.
