Thứ Ba, 26 tháng 7, 2016
Khánh An/VOA - Liệu tân QH VN có khả năng đi tới cùng vụ Formosa?
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại
một cuộc họp báo ở Hà Nội,
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị
Kim Ngân khẳng định “sẽ giám sát chặt chẽ vụ Formosa” trong kỳ họp đầu tiên của
tân Quốc hội khóa 14 của Việt Nam, trong khi người đứng đầu chịu trách nhiệm cấp
phép đầu tư cho dự án Formosa lại vừa được phê chuẩn vào Ban Kinh tế Quốc hội.
Việc chính thức phê chuẩn
người đang bị dư luận và báo chí tập trung chú ý trong những ngày qua sau khi
chính quyền Việt Nam thừa nhận Formosa là thủ phạm gây ra thảm họa môi trường lớn
nhất từ trước tới nay đã gây nhiều băn khoăn trong công chúng, kể cả giới
chuyên gia và các nhà hoạt động.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, cựu
Viện trưởng Viện Quản lý Trung ương, nói với VOA rằng dự án Formosa mà ông Võ
Kim Cự đã cấp phép có “quá nhiều vấn đề” nhưng ông này lại “có chủ ý” tránh né
báo chí và phủ nhận trách nhiệm.
Ông nói: “Ông Võ Kim Cự đã
phủ nhận trách nhiệm của mình, nói là việc ông làm, ông quyết định, kể cả quyết
định vượt khung luật 70 năm là đúng quy trình. Về mặt hình thức, có thể ông Võ
Kim Cự tự biện minh cho mình như vậy. Song về thực chất, hiện nay dự án thép
Formosa đang đề ra rất nhiều vấn đề”.
Theo TS. Lê Đăng Doanh, vấn
đề của dự án Formosa không chỉ dừng lại ở khía cạnh môi trường, việc đánh giá
nhu cầu và công nghệ của Formosa cũng là điều đáng phải quan tâm.
Ông cho biết: “Công nghệ
thép trên thế giới thay đổi khá nhanh. Thép của Formosa có cạnh tranh được với
lượng thép khổng lồ của Trung Quốc với tổng công suất lên tới 1.200 triệu tấn/năm,
đó là một vấn đề rất đáng tranh cãi. Bởi vì khi cho phép Formosa đầu tư vào Việt
Nam mà không tính tới việc Formosa sẽ tiêu thụ ở đâu và cạnh tranh như thế nào
với thép Trung Quốc, vả lại dự án đó kéo dài đến 70 năm, trong 70 năm đó, tiến
bộ khoa học công nghệ liệu có cho phép Formosa tiếp tục cạnh tranh nếu như
không thay đổi công nghệ hay không?”
Dự án Formosa thuộc khu kinh
tế Vũng Áng, Hà Tĩnh, do chủ đầu tư là tập đoàn nhựa Formosa của Đài Loan đầu
tư từ năm 2008 với tổng đầu tư gần 10 tỷ đôla. Dự án khu liên hợp gang thép và
cảng nước sâu Sơn Dương trên tổng diện tích hơn 3.300 ha, bao gồm đất liền và mặt
nước, với thời hạn cho thuê đất là 70 năm, đã khiến cho nhiều cư dân khu vực gặp
nhiều khó khăn trong việc di dời, chuyển đổi công việc. Mặc dù chính quyền tỉnh
Hà Tĩnh đã huy động cả “hệ thống chính trị” để dọn chỗ cho dự án Formosa, nhưng
nhiều hộ dân ở đây vẫn nhất quyết “bám đất”, bất chấp việc liên tục bị quấy nhiễu
và con cái bị thất học.
Dự án Formosa gần đây bị người
dân cực lực phản đối sau khi gây ra thảm họa cá chết khiến hầu hết người dân
khu vực vốn sống dựa vào biển rơi vào tình cảnh mất nguồn sinh kế. Người dân
khu vực và ở các tỉnh lớn đã liên tục biểu tình, đòi chính quyền phải dừng dự
án Formosa tại Việt Nam.
Một video clip đăng tải trên
Facebook cho thấy một linh mục ở đây đã cùng với người dân đề đạt ý kiến, nguyện
vọng của họ:
“Chúng ta nói lên nguyện vọng
của chúng ta là phải đóng cửa Formosa. Giờ đây, chúng ta cùng đồng thanh gửi đến
chính quyền, các cấp lãnh đạo của Việt Nam này nguyện vọng tha thiết của chúng
ta: Formosa – Cút! Formosa – Cút! Formosa – Cút!”
Người chịu trách nhiệm việc
cấp phép đầu tư cho Formosa ở Hà Tĩnh, ông Võ Kim Cự, sau nhiều ngày từ chối trả
lời phỏng vấn báo chí, gần đây đã xuất hiện và nói rằng việc ông cấp phép 70
năm cho dự án Formosa là “đúng luật”. Còn việc để xảy ra sự cố xả thải gây ô
nhiễm biển, khiến cá chết hàng loạt tại các tỉnh miền Trung là từ phía Formosa.
Ông này cũng nói với báo giới Viện Nam rằng “nếu không có sự cố, Formosa tạo ra
nguồn thu lớn”.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng
Doanh nói chính thái độ dửng dưng, vô cảm, vô trách nhiệm của ông Võ Kim Cự đối
với những thiệt hại về kinh tế, đời sống xã hội của những người đồng hương,
cũng là những nạn nhân của dự án mà ông đã cấp phép, cũng là một vấn đề cần
quan tâm về tư cách của giới chức này, đặc biệt khi ông này tiếp tục giữ chức
và còn kiêm thêm những nhiệm vụ mới như thành viên của Ban Kinh tế Quốc hội:
“Điều đó chứng tỏ sự đánh
giá của giới lãnh đạo với dư luận, áp lực quần chúng, là khá xa. Kết quả là những
ý kiến hoặc sự điều hành của ông Võ Kim Cự ở liên minh hợp tác xã mà ông ấy lại
được bầu lại làm chủ tịch chắc chắn sẽ gặp những thách thức đáng kể, và tôi rất
lấy làm tiếc là lãnh đạo chưa có quyết định kịp thời về trường hợp này”.
Cũng trong kỳ họp quốc hội đầu
tiên, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân hứa sẽ “nỗ lực, quyết tâm điều tra sớm”
và “giám sát chặt chẽ” vụ Formosa, một trong những vấn đề lớn “gây bức xúc” mà
QH “chọn giám sát”, theo Tổng thư ký QH, Chủ nhiệm Văn phòng QH Nguyễn Hạnh
Phúc.
Tuy nhiên, cam kết của vị nữ
chủ tịch QH không làm tăng lòng tin của công chúng đối với khả năng “truy tới
cùng” của cơ quan được xem là đại diện cho tiếng nói của người dân.
Nhà hoạt động Nguyễn Anh Tuấn,
người đã đấu tranh và theo dõi sát vụ việc Formosa, cho VOA biết nguyên nhân
anh “mất lòng tin” vào QH Việt Nam:
“Thứ nhất, bản chất của QH
Việt Nam chỉ là một cơ quan thể chế hóa những chỉ thị, nghị quyết của Ban Chấp
hành Trung ương Đảng cũng như Bộ Chính trị. Do đó nếu nói rằng QH có thể làm được
việc gì thì khả năng đó rất thấp. Nguyên nhân thứ hai là gần đây khi đại biểu
Trương Trọng Nghĩa đề xuất ý kiến là QH trong thẩm quyền của mình lập một ủy
ban kiểm tra độc lập đối với vụ việc Formosa và truy cứu trách nhiệm của những
cá nhân, tổ chức có liên quan, thì bà Nguyễn Thị Kim Ngân với vai trò là chủ tịch
QH là chưa đến lúc đặt vấn đề thành lập ủy ban độc lập. Lý do thứ ba khiến tôi
không tin vào khả năng của QH Việt Nam có thể làm tới cùng vụ việc này đó là việc
ông Võ Kim Cự được bầu vào ban kinh tế của QH. Rõ ràng nếu QH thực tâm muốn giải
quyết vụ này tới cùng, thì với những người có khả năng phải chịu trách nhiệm
như ông Võ Kim Cự là phải tạm dừng các chức vụ của ông và tiến hành điều tra,
thì nay lại được bầu vào những vị trí trước đó đã ấn định”.
Phát biểu trước báo giới
sáng nay, ông Võ Kim Cự cho biết ông “chưa nghe ai nói đình chỉ tôi hay
Formosa”. Trong khi đó, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng chính thức
cho biết chưa có chủ trương thành lập ủy ban lâm thời điều tra vụ việc của Formosa
theo yêu cầu của đại biểu Quốc hội.
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét