Ngày 15 tháng 3, một tuần trước khi xảy ra cuộc tấn công khủng bố đẫm máu nhất tại Bỉ kể từ thế chiến thứ hai, cảnh sát Bỉ đến lục soát một apartment nằm trong một khu nhà ở yên tĩnh tại Brussels. Họ bấm chuông và đột nhiên từ trong nhà súng bắn ra ầm ầm. Sau nhiều tiếng đồng hồ, cuối cùng cảnh sát cũng tiến được vào trong nhà sau khi thiện xạ của cảnh sát bắn hạ được tên cầm súng kháng cự, tuy rằng hai tên khác đã bỏ trốn được qua mái nhà.

Khi vào được trong nhà, cảnh sát khám phá ra rằng họ đã tìm ra được một trong những mảnh then chốt của mạng lưới khủng bố của ISIS tại Châu Âu. Và quý giá nhất trong những bằng chứng mà họ tìm được là một dấu tay của Salah Abdeslam, tên khủng bố bị truy tầm gay gắt nhất tại Châu Âu kể từ khi y vất bỏ tấm áo bom và chạy trốn trong cuộc tấn công khủng bố tháng 11 năm ngoái tại Paris làm chết 150 người.

Người ta không rõ cảnh sát có tìm ra được những gì khác trong căn hộ này không, nhưng chỉ ngay chiều hôm sau, ông Abdeslam đã bị bắt tại Molenbeek chỉ cách nhà của bố mẹ mình vài trăm thước, bị bắn bị thương ở chân vì tìm cách chống cự.

Nhưng chỉ vài ngày sau cái vui mừng chiến thắng bắt được ông Abdeslam đã tan biến và trở thành một cơn ác mộng mà sau đó dẫn đến một loạt các tố cáo với những bằng chứng càng ngày càng nhiều cho thấy các giới chức an ninh Bỉ đã bỏ mất nhiều cơ hội có thể giúp họ ngăn chặn cuộc tấn công khủng bố sau đó xảy ra.

Đúng vào lúc ông Jan Jambon, bộ trưởng Nội Vụ Bỉ đang lên tiếng khen thưởng cảnh sát đã bắt được tên khủng bố đầu sỏ thì cũng tại Brussels, ở một apartment vô danh, những chuẩn bị cuối cùng cho một cuộc thảm sát đang được thực hiện.

Ba chàng trai trẻ - có thể có nhiều hơn - bắt đầu lắp ráp một loạt các quả bom tự chế. Một trong ba tên sát nhân này, có tên là Ibrahim El Bakhaoui khởi sự như là một tên cướp vũ trang. Năm nay 29 tuổi, y đã để lại chúc thư của mình trên môt cái máy tính cầm tay mà người ta sau này tìm thấy trong một thùng rác bên ngoài căn nhà. Trong chúc thư này, các giới chức Bỉ cho biết, El Bakraoui viết “không biết phải làm thế nào,” cảm thấy “bị săn đuổi khắp nơi” và e sợ rằng “cuối cùng cũng sẽ bị bắt vào xà lim.”

Theo các giới chức Bỉ, vì vụ Abdeslam bị bắt, đám này đã phải đẩy sớm hơn cuộc tấn công khủng bố dự trù vào hôm Thứ Năm trước Thứ Sáu Tuần Thánh, lúc mà người ta tụ tập đông nhất tại phi trường để đi nghỉ Lễ Phục Sinh sang Thứ Ba lúc mà cuối cùng cuộc tấn công được thực hiện.

Buổi sáng hôm Thứ Ba đã đến và bộ ba này gọi một taxi để ra phi trường. Hai tên mà chuyến đi này là chuyến đi vĩnh biệt, mỗi tên đeo vào tay một chiếc găng đen, có thể để che dấu ngòi nổ. El Bakraoui là một. Tên kia là Najim Laachraoui, mới 24 tuổi nhưng đã là một cựu chiến binh của ISIS tại Syria. DNA của y cũng đã được tìm thấy trên một cái áo bom dùng trong cuộc tấn công tháng 11 tại Paris. Tên thứ ba trong bọn đội một cái nón che lấp nửa mặt và mặc ra ngoài một chiếc áo khoác mầu ngà. Y nay vẫn còn chỉ được biết dưới danh hiệu “tên mặc áo trắng.”

Theo tin báo chí địa phương, thay vì gởi đến một chiếc “people carrier” lớn, hãng xe taxi chỉ gởi đến một chiếc xe du lịch thường. Sự kiện này có thể giúp giảm bớt số tử vong, vì những tên khủng bố đã phải bỏ lại một số món đồ của mình khi đi ra phi trường.

Trong khi đó em của El Bakraoui, Khalid mà đóng góp trước đó cho mạng lưới khủng bố bao gồm việc thuê căn nhà an toàn để cho những tên khủng bố tại Paris có thể trú ẩn và sửa soạn trước khi làm cuộc tấn công, cũng chuẩn bị cho hành động của mình. Xuất phát hoặc từ cùng một căn nhà, hoặc là từ một nơi khác, y chuẩn bị đi lên xe điện ngầm cùng với một tên đồng lõa mà còn chưa được nhận dạng. Cả hai đều mang trên người những quả bom.

Bên trong phi cảng, quả bom đầu tiên nổ tại khu vực check in làm chết và bị thương một số người, gây náo loạn. Vài giây sau đó, một quả bom thứ hai phát nổ ngay gần nơi để bảng tin tức các chuyến bay. Hai quả bom này làm chết ít nhất là 10 người và làm bị thương nhiều người khác. Trong số những người chết có cả Ibrahim El Bakraoui và Najim Laachraoui, nhưng “tên mặc áo trắng” có vẻ đã bỏ trốn trong lúc mọi người hốt hoảng. Quả bom của y, quả lớn nhất đã không nổ và cho đến nay người ta vẫn còn chưa biết y hiện đang ở đâu.

Một tiếng đồng hồ sau đó, khi chuyến xe điện ngầm tiến vào trạm Maalbeck ở ngay trung tâm Brussels, bên cạnh trụ sở Liên Hiệp Âu Châu, Khalid El Bakraoui và có thể cả một tên đồng lõa, cho nổ quả bom của mình. Cuộc tấn công tại một nơi chật hẹp này đã làm chết nhiều hơn là tại phi cảng. Ít nhất là 20 người thiệt mạng.

Trước đó bảy ngày, Thủ Tướng Bỉ Charles Michel đã lên tiếng hoan nghênh cuộc hành quân bắt được Abdeslam, nay thì ông phải kiếm ra những lời lẽ khác để diễn tả nỗi đau đớn của một đất nước bị xâu xé. Ông nói: “Cái gì chúng ta vẫn sợ nay đã xảy ra. Đất nước và dân tộc ta đã phải chịu hai cuộc tấn công mù quáng và hèn nhát.”

Những lời nói này của ông đã được lựa chọn cẩn thận. Trong nhiều tháng, các giới chức Bỉ đã tìm cách truy bắt phần còn lại của tổ khủng bố chịu trách nhiệm cho vụ tấn công vào Paris tháng 11 vốn được chuẩn bị và phát xuất từ khu Molenbeek của Brussels. Nhưng nay thì người ta biết được rằng một số những tên này, bao gồm cả Khalid El Bakraoui và Laachraoui, đều đã được các giới chức biết đến từ nhiều tháng nay, tuy rằng cả hai đều dùng giấy tờ giả.

Và nay với các xe cảnh sát và cứu thương hú còi chạy vội vã trên các dường phố tại Brussels - và lãnh tụ các nước Châu Âu ra thông cáo về sự đoàn kết với Bỉ - một số quan chức Châu Âu không che dấu được sự thỏa mãn khi thấy một nước mà họ cho là để mặc cho ISIS dùng làm căn cứ tiền phương tại Châu Âu nay phải chịu sự đau đớn của một cuộc tấn công khủng bố. Michel Sapin, bộ trưởng Tài Chánh Pháp khuyến dụ rằng các giới chức Bỉ đã “ngây thơ” trong việc đối phó với khối thiểu số Hồi giáo của mình, đặc biệt là tại khu Molenbeek, nơi được coi như là cái nôi nuôi dưỡng các âm mưu tấn công khủng bố kể cả cuộc tấn công vào Paris.

Các tiết lộ cho biết hầu hết tất cả những tên thủ phạm trong cuộc tấn công khủng bố tại Brussels lần này đều đã có hồ sơ về khủng bố và nằm trong danh sách bị truy nã đã khiến cho cả hai bộ trưởng tư pháp và nội vụ Bỉ nạp đơn từ chức (và đều bị thủ tướng từ chối). Nó cũng làm gia tăng thêm những luận điệu kể từ sau vụ tấn công Paris rằng nước Bỉ có thể không đủ sức để chống lại khủng bố ngay chính bên trong nhà mình.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia an ninh đã cảnh cáo là không nên vội vã quy tất cả tội cho sự bất lực của Bỉ. Các thành viên của mạng lưới ISIS gây ra hai cuộc tấn công vừa qua đã chứng tỏ một khả năng thích ứng mau lẹ đối với những thay đổi trong tình thế kể từ khi chúng xuất hiện trong tầm nhìn của các cơ quan an ninh Châu Âu. Có thể không phải là Bỉ quá tệ mà là ISIS đã trở nên quá hay.