Thứ Sáu, 21 tháng 8, 2015
Đào Như - TỪ MÔ HÌNH NHÀ NƯỚC QUẢN LÝ TOÀN DIỆN ĐẾN MÔ HÌNH NHÀ NƯỚC KIẾN TẠO PHÁT TRIỂN
Càng tiến gần đến Đại Hội XII của
ĐCSVN, trong những ngày kể từ tháng Sáu vừa qua, những nhà trí thức trong nước
đang nỗ lực đóng góp phần mình trong việc thúc đẩy Chính phủ Nhà nước cần phải
thay đổi phong cách lãnh đạo phát triển đất nước. Họ thường nhấn mạnh cũng như
lập lại những cam kết gần đây của Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng. Trong thông điệp đầu
năm, năm 2014, Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng nhắc đi nhắc lại nhiều lần :”Đổi mới thể chế, phát huy mạnh mẽ quyền làm
chủ của nhân dân tạo nên tăng phát triển kinh tế bền vững”. Thủ tướng Nguyễn
Tấn Dũng khẳng định: “Dân Chủ và Nhà nước
Pháp quyền là cặp song sinh trong thể chế chính trị hiện đại…”. Ông tố cáo
nền hành chánh của Việt Nam hôm nay “còn
không ít những rào cản, cản trở những hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp của nhân dân, đòi hỏi phải gỡ bỏ”. Ông cũng vạch định biên giới rạch
ròi: “Người dân có quyền làm tất cả những
gì mà pháp luật không cấm và người dân có quyền sử dụng pháp luật để bảo vệ quyền
và lợi ích hợp pháp của mình… Cơ quan
Nhà nước và Cán bộ Công chức chỉ được làm những gì mà pháp luật cho phép”. Hôm
31-10-2014 Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu: “Mấy chục năm nay, Việt Nam vẫn đủng đỉnh đi sau 6 nước hàng đầu của khối
ASEAN, trong khi tiềm năng kinh tế xã hội Việt Nam thừa sức theo đuổi kịp họ”.
Việt Nam cần phải có “những bước đột phá ấn
tượng, phải đổi mới từ căn bản, nghĩa là phải đổi mới thể chế. Đổi mới thể chế
là một thách thức lớn cần phải vượt qua chính mình, cần sự hy sinh quyền lợi bản
thân và gia đình. Đổi mới thể chế cần phải có trí tuệ, có quyết tâm chính trị
và lòng khát khao với dân tộc và đất nước”.
TS Nguyễn Sỹ Dũng, có bài viết đăng
trên báo Tia Sáng, Hà Nội hôm 1-6-2015, sau khi được biết Thủ Tướng Nguyễn Tấn
Dũng đang cố gắng gỡ bỏ những rào cản hành chánh rườm rà để cải thiện môi trường
kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh, TS Nguyễn Sỹ Dũng cho rằng việc làm
trên của Chính phủ đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong tư duy và hành động
của Nhà nước. TS Nguyễn Chí Dũng hy vọng phải chăng Nhà nước thật sự đang đi những
bước đầu tiên trên con đường chuyển đổi từ mô
hình Nhà nước quản lý toàn diện sang mô
hình Nhà nước kiến tạo phát triển.
Theo đúng nghĩa chinh xác Nhà nước
kiến tạo phát triển không phải làm thay dân mà là một Nhà nước tạo khuôn khổ, thể
chế và mọi điều kiện cần thiết để cho từng người dân có thể thực hiện được lý
tưởng, công việc làm ăn của mình để tạo của cải vật chất, mưu cầu hạnh phúc. Sự
thịnh vượng bền vững thật sự đến với đất nước chỉ khi nào hàng triệu người dân
có đủ năng lực làm chủ cuộc sống và sáng tạo tương lai của họ ngày một tốt đẹp
hơn. Khác với chế độ Nhà nước quản lý toàn diện, dưới chế độ Nhà nước kiến tạo
phát triển, nền Độc lâp, Tự do, Dân Chủ và sự phồn vinh của một xã hội, của một
quốc gia phải được bắt đầu từ sự Độc lập, Tư do, Dân chủ, quyền sở hữu trí tuệ,
của cải vật chất từ mỗi cá nhân, từ mỗi căn hộ, mái nhà, gia đình.
Nhà nước kiến tạo phát triển đích thực là nhà nước đã được một Xã hội Dân Sự (Civil Society) tạo nên.
Trong xã hội dân sự Chính Phủ, Nhà nước càng bé càng nhỏ càng tốt, không phải
thường xuyên can thiệp vào tư duy và hành động của mỗi cá nhân, của mỗi con người,
doanh nghiêp, xí nghiệp công nghệ trong
xã hội. Nhà nước, Chính phủ, Cán bộ, Công chức “chỉ được làm những gì mà luật pháp cho phép”. Mọi công dân được hoàn
toàn tự do, họ có thể làm bất cứ gì họ muốn “mà pháp luật không ngăn cấm”. Người dân có quyền“sử dụng pháp luật để bảo vệ quyền và lợi
ích hợp pháp của mình”. Nhờ thế chúng ta có thể thúc đẩy huy động được những
nguồn lực to lớn, những xí nghiệp, những tập đoàn chuyên nghiệp hoạt động hiệu
quả hơn. Khi một Xã hội dân sự được rộng mở với một chính phủ kiến tạo phát triển
thì nền dân chủ, tự do được mở rộng bảo đảm sự tham gia của người dân vào quá
trình hoạch định chính sách ngay cả pháp luật. Chỉ có thể như vậy mới làm cho
chính sách và pháp luật gần với cuộc sống hơn, nói rõ ra gắn với mọi sinh hoạt
hằng ngày của người dân, phản ảnh đúng ý nguyện của mọi người dân.
Nhà nước kiến tạo phát triển biết tạo ra và thúc đẩy cạnh tranh lành
mạnh để mọi công dân, mọi cá nhân trong xã hội đều phải tìm cơ hội học hỏi vươn
lên, có như thế mới phát triển khả năng chuyên môn tạo ra những chuyên viên mới,
nhân tài mới cũng như thu hút thêm nhân tài. Như vậy sẽ đòi hỏi người lãnh đạo
hay người đứng đầu của mọi cơ quan Nhà Nước, doanh nghiệp, xí nghiệp công nghệ
phải là những người tài giỏi có khả năng lãnh đạo thật sự và có tinh thần trách
nhiệm cao do đó họ mới có thể trao nhiệm vụ công tác chuyên môn đúng vào tay những
cộng sự viên có khả năng phù hợp làm việc hiệu năng hơn. Do đó Nhà nước kiến tạo
phát triển trong một xã hội dân sự phải bảo đảm sự minh bạch và trách nhiệm giải
trình, phải biết sử dụng mọi diễn đàn để giải trình, để minh bạch mọi hoạch định,
mọi chính sách được đề ra.
Một cách tổng quan hơn, sự chuyển đổi từ Nhà
nước quản lý chỉ đạo toàn diện sang Nhà nước kiến tạo phát triển là dịch chuyển
tất yếu và cần thiết của lịch sử tiến hoá của Việt Nam hôm nay phù hợp với sự đổi
thay lớn từ thế giới bên ngoài trong hơn hai mươi năm qua.
Tháng 2, 1991, Tổng bí thư Mikhail Gorbachev xóa
bỏ điều 6 Hiến pháp của Liên Bang Xô Viết, tước đoạt quyền độc tôn chuyên chính
của đảng Cộng Sản Liên Xô. Ông cho phép Nghị Viện (Quốc Hội) tự do tranh cử, theo qui chế đa đảng. Tháng 6-1991 ngay
dưới thời Cộng sản LBXV, lần đầu tiên người dân Nga được đi bầu Tổng Thống. Họ đã
lựa chọn Yeltsin làm Tổng của họ. Liền sau đó, Tổng thống Yeltsin tuyên bố cấm Đảng
Cộng Sản Liên Xô hoạt động trên nước Nga và đặt đảng Cộng Sản Liên Xô ngoài vòng
pháp luật. Các nước Đông Âu được hoàn toàn giải phóng ra khỏi khối xã hội chủ
nghĩa do Moscova lãnh đạo. Họ tự thành lập những Cộng Hoà Mới và cuộc Chiến Tranh Lạnh tự nó cũng kết thúc. Thế
giới mới bắt đầu từ năm 1995 với Tổ chức Mậu dịch Quốc Tế -WTO- và sau đó bước vào thời đại Toàn Cầu Hóa-Globalization. Những từ Cộng Sản, Xã hội chủ nghĩa không còn tồn tại
trên thế giới nhất là tại Âu Châu. Nó chỉ tồn tại qua những người cộng sản cực đoan
tại ViệtNam và một vài nước khác, cố bám lấy chuyên chính vô sản để chiếm lấy
quyền lực, tham nhũng, để vơ vét kiếm ăn trước khi họ bị ném vào bóng tối của lịch
sử. Không phải vô tình mà các nhà trí thức trong nước, Hà Nội cũng như Saigon, trong
tháng 8-2015 đều nhắc lại nội dung bức thư của Cố Thủ Tướng Võ Văn Kiệt gửi cho
Bộ Chính Trị ngày 9 tháng 8 năm 1995. Bức thư của cố Thủ Tướng Võ Văn Kiệt gửi
cho Bộ Chính Trị vào tháng 8-1995 được xây dựng trên 4 cột trụ chính:
1-Đánh giá tình hình cục diện thế
giới đương thời
2-Vấn đề chệch hướng hay không chệch
hướng
3- Nâng cao năng lực quản lý Nhà
nước
4- Xây dựng đảng.
Những nhà trí thức trong nước,
ngay cả nhà kinh tế chính trị Phạm Thị Chi Lan, cố vấn kinh tế chính trị cho nhiều
đời Thủ Tướng ViệtNam đều cho rằng nội dung của bức thư ấy sau 20 năm đổi mới vẫn
còn giá trị mặc dầu những điều góp ý của cố Thủ Tướng Võ Văn Kiệt nhiều khi thẳng
thắn có thể gây ‘sốc’ cho những đảng viên bảo thủ. Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã
từng thẳng thắn viết cho Bộ Chính Trị như sau: “..Sau một nửa thế kỷ phấn đấu đầy hy sinh gian khổ kể từ Cách mạng
tháng Tám, bây giờ chúng mới cùng một lúc có được điều kiện bên trong tốt nhất
và bối cảnh quốc tế bên ngoài thuận lợi nhất, cho phép đặt ra được và thực hiện
được dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng và văn minh, đáp ứng với mọi đòi hỏi
phải vươn ra thế giới bên ngoài để tồn tại, phát triển… Nếu chúng ta cho rằng
kinh tế Quốc doanh giữ vai trò chủ đạo là một tiêu chí của định hướng Xã hội Chủ
nghĩa, nhấn mạnh rằng đó là mục tiêu phấn đấu của chúng ta của dân tộc ta, điều
này hoàn toàn không đúng. Ngày nay không ít xí nghiệp quốc doanh làm ăn trái với
pháp luật (cho vay trái phép, đầu cơ, tham nhũng…) …Không nên, không thể đặt vấn
đề “ưu tiên” Kinh tế Quốc doanh hay giao cho Kinh tế Quốc doanh nhiệm vụ nắm một
thứ gì đó như chúng ta thường làm trong cơ chế quản lý cũ… Chưa có thể nói chúng
ta đã tạo ra được một môi trường kinh tế xã hội thông suốt minh bạch rõ ràng
cho từng người dân có thể an tâm làm ăn và được bảo hộ chu toàn trong làm ăn. Phải
đẩy mạnh xây dựng nhà nước pháp quyền với mục đích nâng cao hơn nữa năng lực quản
lý nhà nước của toàn bộ hệ thống bộ máy quyền lực, đồng thời tạo mọi điều kiện cần
thiết cho việc bảo đảm thực hiện hiến pháp pháp luật... Vì những lẽ trên, động
lực để thực hiện nhiệm vụ chiến lược là hun đúc tinh thần quật khởi của dân tộc
và thực hiện mạnh mẽ Dân chủ… Đó chính là thực tiễn Việt nam trong bối cảnh quốc
tế mới…”
Rất tiếc những điều tâm huyết trên
của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt không đáp ứng rộng rãi, trái lại các thành viên Bộ
Chính Trị đương thời và các đảng viên quá khích cực đoan đã phê phán ông một cách
kịch liệt. Sau bức thư gửi cho BCT là bước ngoặt nghiệt ngã cho sự nghiệp chính
trị của ông. Ông đã buộc phải từ chức Thủ tướng và những người hỗ trợ bức thư của
ông đều bị bắt, tạo nên một làn sóng đàn áp, khủng bố những kẻ theo tinh thần Võ
Văn Kiệt…
Sau khi thông qua nội dung bức thư
của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt gửi cho Bộ Chính Trị của ĐCSVN ngày 9 tháng Tám-1995,
chúng ta có cảm tưởng những nhận định của TS Nguyễn Sỹ Dũng hôm nay về Mô hình
Nhà nước kiến tạo phát triển chỉ là những giải trình tư tưởng đổi mới của cố Thủ
tướng Võ Văn Kiệt 20 năm về trước.
Những đòi hỏi của đương nhiệm Thủ
Tướng Nguyễn Tấn Dũng phải mở rộng môi trường thông thoáng cho doanh nghiệp, cho
các tập đoàn công nghệ phát triển. Những khẳng định của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng:
“Dân chủ và Nhà nước Pháp quyền là cặp
song sinh của mọi thể chế chính trị hiện đại…” Và ông đòi hỏi thay đổi cho
bằng được thể chế chính trị hiện hành: “Thay
đổi thể chế là một thách thức lớn cần phải vượt qua chính mình, cần sự hy sinh
quyền lợi cá nhân và gia đình. Đổi mới thể chế chính trị cần phải có trí tuệ, có
quyết tâm chính trị và lòng khát khao với dân tộc và đất nước…”. Qua những
quyết tâm này, người ta thấy rõ ràng Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ là kẻ kế thừa
tư tưởng của cố Thủ Tướng Võ Văn Kiệt. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng quyết tâm thực
hiện giấc mơ một Việt Nam dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng và văn minh một
di sản tư tưởng kinh tế chính trị của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, người có một thời
từng là Thủ trưởng của ông.
KẾT LUẬN- Nhìn vào tình hình thế
giới hôm nay không còn thế giới Cộng Sản, Thế giới Tư bản hay thế giới thứ Ba (thế giới TrungLập). Không một lãnh đạo
quốc gia nào còn ngu ngốc hoặc mắc bệnh tâm thần, hội chứng hoang tưởng, bắt mọi
công dân, mọi học sinh ở các cấp phải học tập chủ nghĩa Mac Lenin từ lúc sinh
ra đời cho đến khi chui vào lòng đất.
Thế giới hôm nay là một Thế Giới Toàn Cầu Hóa, một thế giới của
cạnh tranh lành mạnh để cùng nhau phát triển, một thế giới của:
Thị trường Tự do
Thương mại Tự Do
Con người Tự do.
Đây là 3 yếu tố căn bản có thể vực
dậy nền kinh tế suy trầm tụt hậu của một quốc gia. Muốn được như thế, mọi ngưởi
dân và nhất là các cấp lãnh đạo phải có trí tuệ và quyết tâm. Do đó cuộc cạnh
tranh phát triển trí tuệ, chất xám vĩ đại, được coi như là tiêu chí của nền giáo
dục nhất là giáo dục Đại học, của mọi quốc gia trên thế giới hôm nay. Mọi trường
Đại học được xây dựng tập trung vào các lãnh vực Kỹ năng quản lý, Kinh tế, Tài
chánh, Khoa học, Kỹ thuật, Cơ khí, Toán học, Y học, Khoa học Xã hội Nhân văn và các ngành khoa học liên ngành. Các nước đang
phát triển hy vọng nền giáo dục của họ sẽ là đòn bẫy phát triển kinh tế xã hội.
Các nước đã phát triển nhìn vào giáo dục như là phương tiện để duy trì sự thống
trị của họ trên trường quốc tế. Các nước đang phát triển cũng như các nước đã
phát triển đều quan tâm vào việc phát triển kỹ năng máy tính, phát triển kinh tế,
kỹ nghệ điện tử, Công nghệ Sinh học Canh nông, Khoa học Không gian, Viễn thông…
Chỉ trong vòng 10 tháng tới, sau Đại
Hội XII của ĐCSVN vào quí 1/2016, cuộc bàn giao chìa khóa lãnh đạo quốc gia Việt
Nam cho một người kế vị. Chín mươi triệu người dân Việt hôm nay mặc dầu họ không
chấp nhận và chống đối Chuyên Chính Vô Sản, nhưng họ mong rằng chiếc chìa khóa ấy
phải được trao tận tay người có tinh thần Quốc gia. Người có giấc mơ Việt Nam
thành một quốc gia dân giàu, nước mạnh. Người có đầy đủ ý thức và bắt kịp những
đổi thay của thế giới bên ngoài, những xu thế mới của thời đại. Người biết cải
tạo nền giáo dục với tiêu chí của nền đại học là phát triển trí tuệ, chất xám xã
hội. Người có khả năng đào tạo và sử dụng chuyên viên, tận dụng và thu phục nhân
tài trong nước và hải ngoại phục vụ phát triển kinh tế đất nước. Nếu cần, phải
là người biết tự vượt lên chính mình, biết hy sinh quyền lợi cá nhân, gia đình,
đảng phái chính trị thay đổi thể chế chính trị để cả nước đuổi bắt kịp thời với
các nước trong vùng và tiến lên cùng cộng đồng quốc tế./.
Đào Như
Thetrongdao2000@yahoo.com
Aug-19-2015
CHÚ THÍCH NGUỒN
Tất cả dữ kiện tìm thấy trong bài viết trên được cung cấp tữ những
trang mạng sau đây:
1-NHÀ NƯỚC KIẾN TẠO PHÁT TRIỂN
2-Toàn Văn Bức Thư Của
Thủ Tướng Võ Văn Kiệt Gửi Cho Bộ chính trị Hà Nội ngày 9 tháng 8-1995
3-Thông điệp đầu năm
2014 của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét