Chủ Nhật, 25 tháng 1, 2015
Giải thưởng Văn Bút cách đây 41 năm
.jpg)
Số Chủ nhật tuần này Diễn Đàn Thế
Kỷ dành để giới thiệu một sinh hoạt văn học tại miền Nam Việt Nam cách đây đã bốn
thập niên: nhà văn Nguyễn Mộng Giác nhận giải thưởng Truyện dài Văn Bút vào cuối
năm 1974.
Nguyên ủy đưa đến số đặc biệt này
là, cách đây vài tháng, Dao Tiên, người con gái lớn của nhà văn Nguyễn Mộng
Giác về thăm gia đình tại Việt Nam, tình cờ tìm thấy tám tấm ảnh cũ chụp cảnh
buổi lễ trao giải thưởng cho thân phụ của cô. Về Mỹ, cô gửi các tấm ảnh ấy đến
tòa soạn Diễn Đàn Thế Kỷ nhờ xác minh các nhân vật hiện diện trong buổi phát giải
đó. Tòa soạn chúng tôi chỉ biết được vài người, nên đã chuyển nhờ nhà văn Nhật
Tiến, vốn là Trưởng ban tổ chức lễ phát giải thưởng Văn Bút năm ấy, giải đáp hộ.
Nhà văn Nhật Tiến đã tích cực giúp cho việc xác minh, bằng cách sắp xếp thành
hai bảng hình ảnh, với chú thích rõ ràng tên các nhân vật mà nhà văn nhận ra được.
Mời quý bạn đọc xem hai bảng hình ảnh ấy trong số này.
Nhà văn Nhật Tiến còn cho biết
các hình ảnh này chụp từ buổi trao giải thưởng Truyện dài 1974 của Văn Bút, mà
người trúng giải là nhà văn Nguyễn Mộng Giác với tác phẩm Đường Một Chiều. Ông
cũng gửi đến DĐTK hai bài viết liên quan đến sự kiện này, một của chính ông, và
một của nhà văn Hoàng Ngọc Tuấn, mà chúng tôi hân hạnh đăng lại trong số hôm
nay.
Ngoài ra, với sự giúp đỡ của một
thân hữu, chúng tôi cũng có được sáu trang chụp từ mục Sinh Hoạt của tạp chí
Bách Khoa số ra ngày 1 tháng Mười Hai 1974, tường thuật chi tiết buổi trao giải
nói trên, cùng với cuộc trao đổi ngắn giữa Bách Khoa và nhà văn Nguyễn Mộng
Giác.
Buổi trao giải này có thể được
xem như là sự kiện văn học quan trọng cuối cùng của miền Nam trước khi Việt Nam
Cộng Hòa mất về tay cộng sản. Nó không chỉ là một dấu mốc đáng nhớ của lịch sử
văn học, nó còn mang dấu vết sự chuyển mình của người cầm bút thuộc thế hệ trẻ
của miền Nam lúc ấy. Trong lễ phát giải, nhà văn Nguyễn Mộng Giác đã phát biểu:
“Nhân vật của tôi không thở cùng một không khí của nhân vật các vị trong ban
tuyển trạch. Nhân vật của quí vị thoải mái, tự tin. Nhân vật của tôi hoang mang
quờ quạng không biết được phía sau lẫn phía trước. Tuy vậy tôi vẫn được quí vị
công nhận. (...) Các biến chuyển lịch sử của đất nước đã tạo nên sắc thái đặc
biệt cho nhân vật tiểu thuyết những năm 1970: Từ bơ vơ đến hoang mang. Từ tự
tin đến lơ đãng. Từ tha thiết gắn bó đến ơ hờ xa lạ.”
Vào hai ngày 6 và 7 tháng 12 năm
rồi (2014), một cuộc hội thảo về văn học miền Nam (1954-1975) đã được tổ chức tại
Little Saigon, Nam California. Tài liệu về buổi phát giải đăng hôm nay thiết tưởng
cũng có thể góp thêm một cái nhìn bổ túc cho những gì đã được phát biểu trong
cuộc hội thảo ấy.
