Thứ Năm, 9 tháng 1, 2014
Mặc Lâm - Khía cạnh pháp lý trong lời khai của Dương Chí Dũng
Mặc Lâm, -
biên tập viên RFA, Bangkok
biên tập viên RFA, Bangkok
Ông Dương Chí Dũng được dẫn giải vào
phòng xử án hôm 12 tháng 12, 2013 - AFP
Phiên tòa
xử Dương Tự Trọng vào ngày 7 tháng 1 về tội tổ chức cho Dương Chí Dũng trốn ra
nước ngoài đã dấy lên một làn sóng dư luận chưa từng có khi Dương Chí Dũng với
tư cách nhân chứng khai rằng chính thứ trưởng Bộ công an là Thượng tướng Phạm
Quý Ngọ đã nhận nửa triệu đô la để thông báo cho đương sự chạy trốn. Mặc Lâm
phỏng vấn Luật sư Trần Vũ Hải để tìm hiều thêm khía cạnh pháp lý về lời khai
quan trọng này.
- Thưa luật sư như ông đã biết việc
Dương Chí Dũng tố cáo Thứ trưởng công an Phạm Quý Ngọ trước phiên tòa về việc
ông này nhận số tiền 500 ngàn đô la để rò rỉ thông tin tư pháp. Trước nhất xin
luật sư cho biết nhận xét tổng quát của ông về vụ này ra sao dưới khía cạnh
pháp lý.
Theo tôi hiểu lời khai của ông Dương
Chí Dũng về ông Phạm Quý Ngọ thực chất có thể coi là một lời tố cáo và do đó
pháp luật Việt Nam phải xem xét vấn đề trong tình huống này. Ông Dương Chí Dũng
đã khai điều này tại cơ quan điều tra nhưng cũng không rõ những lời khai này
không có trong các hồ sơ vụ án của Dương Chí Dũng và Dương Tự Trọng hay không.
Cũng có thể tòa có xem rồi nhưng cho tới nay báo chí chưa loan tải rằng có
những lời khai đó.
Đến nay thì tòa đã chấp nhận những
lời khai đó một cách công khai thì đương nhiên tòa án phải xem xét theo bộ luật
Tố tụng Hình sự Việt Nam đó là yêu cầu tòa khởi tố vụ án ngay tại lúc này.
Xâm phạm
hoạt động tư pháp
- Để tránh tình trạng công an xử
công an, theo Bộ luật hình sự hiện hành thì cơ quan nào, ngoài Bộ Công an, có
thể ra quyết định khởi tố ông Phạm Quý Ngọ thưa luật sư?
Nếu cơ quan điều tra Bộ công an biết
rồi mà không có quyết định khởi tố vụ án thì Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao có
quyền ra quyết định khởi tố vụ án và giao cho cơ quan điều tra của Bộ công an
điều tra tiếp. Hoặc nếu cho rằng đây là hành động xâm phạm tư pháp thì cơ quan
điều tra của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao có thề điều tra, bởi vì cơ quan
điều tra của Viện Kiềm sát Nhân dân Tối cao có trách nhiệm trước việc xâm phạm
hoạt động tư pháp.
.jpg)
Thượng tướng Phạm Quý Ngọ, Thứ
trưởng Bộ Công an. Source baophapluat.vn
Trong vụ này thì ông Phạm Quý Ngọ là
trưởng ban chỉ đạo chuyên án tham nhũng Vinalines tức là người có vai trò nhất
định trong cuộc điều tra nên đây có thể coi là hành động xâm phạm hoạt động tư
pháp. Xâm phạm hoạt động tư pháp là gì? Đó là lẽ ra cơ quan điều tra phải tiến
hành bắt giam ngay ông Dương Chí Dũng nhưng người trong cơ quan điều tra cụ thể
là Phạm Qúy Ngọ lại báo cho Dương Chí Dũng biết đề bỏ trốn. Hơn nữa theo lời
khai của Dũng thì ông này đã đưa tiền cho ông Phạm Quý Ngọ và nếu lời khai này
là đúng thì rõ ràng là phải khởi tố vụ án.
Tuy nhiên chưa thể dùng những lời
khai này để kết tội ông Phạm Quý Ngọ được mà cần phải tìm những chứng cứ khác
để xem những lời khai đó như báo chí đã viết có chân thật hay không. Ông Phạm
Quý Ngọ có bổn phận phải trả lời cho dư luận những lời khai đó là như thế nào.
Cơ sở nào
để kết tội Phạm Quý Ngọ?
- Vâng ngay sau khi ông Dương Chí
Dũng tố cáo công khai trước tòa thì ông Phạm Quý Ngọ đã lên tiếng cho công luận
ngay rằng ông ta không phạm tội và không có bằng chứng gì để khép tội ông ta
cả. Ngay các cuộc gọi điện thoại thì trên cái list mà ông ta có cũng không có
cuộc gọi nào của Dương Chí Dũng. Luật sư nghĩ sao về một phản ứng nhanh chóng
như vậy?
Lời khai của Dương Chí Dũng rất là
chi tiết và còn nhiều người làm chứng thì dụ như vợ ông tài xế của Dương Chí
Dũng và khi ông này đến nhà Dương Chí Dũng như thế nào…và những lời khai phải
được xem là ít nhất những động thái ấy có đúng hay không còn câu chuyện số tiền
500 ngàn đô la thì lại khác. Rất khó xác minh nhưng ít nhất về hành tung của
Dương Chí Dũng đã khai thì theo chúng tôi xác minh việc này không phải là quá
khó.
.jpg)
Cựu đại tá Dương Tự Trọng Phó GĐ
Công an Hải Phòng. vietgiaitri.com
Đối với những cuộc gọi điện thoại
với ông Phạm Quý Ngọ thì ông này khi trả lời báo chí đã nói có một cái list rồi
và không có đâu, tuy nhiên Dương Chí Dũng lại nói rằng đây là gọi qua những sim
rác thì tôi nghĩ rằng giờ đây điều khó khăn là nếu kiểm tra lại các cuộc gọi
giữa sim rác này tới sim rác kia là việc khó khăn. Nếu cách đây chỉ vài tháng
thì còn khá dễ nhưng thời gian đã lâu, hơn một năm rồi có còn lưu lại hay không
cũng không rõ lắm. Việc này đã xảy ra 20 tháng rồi.
Tóm lại cần phải có những cuộc điều
tra kỹ hơn và Dương Chí Dũng là nhân chứng chính trong vụ này. Theo luật, do
ông đã tố cáo việc đưa hối lộ nên ông cũng được miễn truy cứu về tội đưa hối
lộ. Nếu vụ đưa hối lộ này là đúng thì thậm chí theo luật Việt Nam ông sẽ được
coi là đoái công chuộc tội và có thể được ân giảm án tử hình trong phiên sơ
thẩm vừa qua.
Án tại hồ
sơ?
- Chúng tôi đặc biệt chú tới câu
tuyên bố của ông Phạm Quý Ngọ là “án tại hồ sơ”. Điều này gợi lên sự nghi ngờ
là ông Ngọ đã chủ động xem xét tất cả hồ sơ mà Dương Chí Dũng khai với cơ quan
điều tra?
Chúng ta thấy ngạc nhiên tại sao ông
Ngọ lại biết rõ hồ sơ của mình? Hồ sơ về ông phải được giữ bí mật, ông có thể
biết kết quả điều tra như thế nào một cách tổng quát thôi. Tuy nhiên ông Phạm
Quý Ngọ là một Thứ trưởng Bộ Công an trước đây thì việc phụ trách điều tra chắc
chắn sẽ có sự nhạy cảm. Tôi nghĩ rằng việc này lãnh đạo cấp cao nhất phải xem
xét và trả lời trước công luận.
Chúng ta nên nhớ rằng Việt Nam cũng
như nhiều nước khác không phải chỉ có một cơ quan điều tra. Ví dụ như ngoài cơ
quan của Tổng Cục cảnh sát còn có cơ quan điều tra của an ninh và cơ quan điều
tra của Viện Kiểm sát họ có điều kiện điều tra chéo nhau và những lời khai của
Dương Chí Dũng phải được làm rõ.
Thoát tội
từ cánh cửa của Đảng
- Theo báo chí cho biết thì ông Ngọ
đang nằm nhà thương khi vụ án Dương Tự Trọng bắt đầu đưa ra xét xử, theo ông
thì trong Bộ luật hình sự Việt Nam có điều khoản nào miễn giảm cho tội phạm khi
đương sự bệnh nặng hay mất khả năng trả lời trước tòa hay không?
Đây cũng là chi tiết khá lý thú. Nếu
thật sự ông Phạm Quý Ngọ đang điều trị một bệnh hiểm nghèo thì theo quy định
của Đảng Cộng sản Việt Nam thì không bị xem xét kỷ luật. Ở Việt Nam muốn xử lý
hình sự một đảng viên thì ít nhất phải tìm cách đình chỉ đảng viên của ông ta
và tôi nghĩ đây là một vấn đề khá khó khăn. Việc ông ta lách điều khoản của
Đảng đã chứng tỏ ông ta có vấn đề.
- Còn việc triệu tập ông ta như một
bị cáo thì Đảng cộng sản có quy định nào cho đảng viên hay không? Cơ quan nào
có quyền triệu tập thưa luật sư?
Cái việc triệu tập nếu có thì có thể
do Viện kiểm sát đề nghị, hai là luật sư đề nghị. Thí dụ luật sư của ông Dương
Tự Trọng có thể đề nghị triệu tập và tòa án nếu thấy cần thiết cũng có thể
triệu tập. Tuy nhiên nó có một cái khó, theo luật Tố tụng Hình sự của Việt Nam
thì lệnh triệu tập phải được đưa ra trong quyết định ra xét xử hoặc ngay trước
khi phiên tòa mở ra.
Trong trường hợp này thì luật sư có
quyền đề nghị hoãn phiên tòa và trả lại hồ sơ cho Viện Kiểm sát. Hiện này thì
luật sư của ông Dương Tự Trọng đang đề nghị như vậy và khi ấy mới có thể triệu
tập ông Ngọ. Còn đang trong quá trình phiên tòa mà triệu tập ai đó thì Việt Nam
chưa có quy định mà cuộc triệu tập phải diễn ra khi bắt đầu phiên tòa.
Theo chúng tôi thì phải hoãn phiên
tòa và trả hồ sơ cho Viện kiểm sát để làm rõ lời khai của ông Phạm Quý Ngọ.
- Xin cám ơn luật sư.
