Thứ Hai, 30 tháng 1, 2012

CHIẾN LƯỢC QUÂN SỰ MỚI CỦA MỸ TẠI THÁI BÌNH DƯƠNG

Đinh Xuân Quân
 

Trong nhiều bài viết trước đây trên Diễn Đàn Thế kỷ 1/, tác giả có nói khủng hoảng tại Biển Đông là một tranh chấp Mỹ-Trung và trong tranh chấp này, Mỹ cần các nước có liên hệ chiến lược để dễ có thể tham gia vào Biển Đông.
Đối với các nước ASEAN, năm 2010 đã có nhiều biến cố và vận đồng hành lang giữa Mỹ, ASEAN và ASEAN với Trung Quốc, nhất là nước này có hành vi càng ngày càng hung hăng 2/. Theo GS Thayer thì trong 2010, có căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ, Mỹ trở lại ĐNÁ và Trung Quốc có thái độ hung hăng tại Biển Đông. Ngoại tường Clinton đã tuyên bố tại Hanội vào tháng 7 năm 2010 tại diễn đàn châu Á rằng bản thân Washington có "lợi ích quốc gia" trong việc bảo vệ tự do hàng hải ở khu vực và tự do đi lại bình thường trên vùng biển. Bài của GS Thayer có cho thấy nhiều chi tiết về các đàm phán hành lang trong 2010 và nó đã mang tới chiến lược mới cũa Mỹ tại Thái Bình Dương.

Trong năm 2011 thì thái độ Trung Quốc đã khiến cho không những các nước ASEAN mà còn Nhật, Ấn và Úc có thái độ thiên về Mỹ hơn. Vấn đề Biển Đông đã được đưa ra tranh cãi tại Bali mặc dù có sự chống đỡ của TQ. Thủ Tướng Ôn Gia Bảo phải có thái độ ôn hoà. Tại đây, Nhật đã làm việc với các nước ASEAN. Kể từ đó, Hoa Kỳ đã nâng cấp quan hệ quân sự và tiến hành tập trận chung với các nước đang có tranh chấp với Trung Quốc, chẳng hạn như Philippines, Singapore, Australia, Ấn Độ, v.v. và đây là một phần trong kế hoạch mở rộng dài hạn đầu tiên cho sự hiện diện của quân đội Mỹ ở khu vực châu Á Thái Bình Dương. 
 
Đầu năm 2012 Tổng thống Barack Obama đã đến Ngũ Giác Đài công bố chiến lược quốc phòng mới của Hoa Kỳ. Hướng chủ đạo của chiến lược này là giảm lực lượng nhưng vẫn duy trì sức mạnh của quân đội Mỹ tại Á Châu – Thái Bình Dương. Bản phúc trình 3/ của Lầu Năm Góc nêu các ưu tiên cho Á châu. Mặc dù không nêu đích danh, nhưng chiến lược quân sự của Hoa Kỳ nhắm vào Trung Quốc đang thách thức vai trò cường quốc Châu Á Thái Bình Dương mà Hoa Kỳ đang nắm giữ. TT Obama nhắc là Hoa kỳ sử dụng tất cả các phương tiện không những quân sự mà còn là ngoại giao, phát triển kinh tế, tình báo và an ninh quốc nội. Trung Quốc ứng dụng chính sách chống tiếp cận mà giới quân sự gọi là anti-access/area denial (A2/AD) hay là việc thiết lập các vùng nhằm mục tiêu chống lại các cuộc tấn công của đối thủ (để đối phó các trường hợp hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ được huy động tham gia xung đột). Để đối phó, Hoa kỳ sẽ đầu tư vào tất cả những gì cần thiết để chống chính sách chống tiếp cận của Trung Quốc bằng khả năng quân sự.

Ngày 27/01/2012, Ngoại trưởng Philippines ông Albert del Rosario tuyên bố Manila sẽ chấp nhận sự hiện diện quân sự lớn hơn của Mỹ để giúp nước này bảo vệ quyền lợi và bảo đảm hòa bình trong khu vực, trong bối cảnh căng thẳng với Trung Quốc gia tăng. 
Bản phúc trình 4/ của Trung tâm nghiên cứu chiến lược hàng đầu của Mỹ (Trung tâm Nghiên cứu vì nền An ninh mới của Hoa Kỳ - Center for a New American Security – CNAS) thúc giục gia tăng sức mạnh hải quân để bảo vệ tự do giao thông ở Biển Đông và giúp Đông Nam Á bảo vệ độc lập. Bản báo cáo dài 115 trang kêu gọi Mỹ tăng số lượng tàu chiến từ 285 chiếc lên 346 chiếc và theo Giám đốc Chương trình Patrick Cronin thì: “Can dự ngoại giao và kinh tế với Trung Quốc và những nước khác sẽ tốt hơn khi được hỗ trợ bởi một lực lượng quân sự đáng tin cậy.”

Bản báo cáo của CNAS được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Obama công bố chiến lược quốc phòng mới - "tái cân bằng" lực lượng quân sự toàn cầu của Mỹ "đối với khu vực châu Á-Thái Bình Dương". Các tác giả của Báo cáo của CNAS cho rằng Mỹ cần phải làm nhiều hơn nữa để bảo đảm với các nước nhỏ rằng Hoa kỳ sẽ đứng về phía họ cho dù rất có thể Trung Quốc sẽ nhanh chóng mở rộng khả năng quân sự và hải quân của mình. Các tác giả đề nghị 5 biện pháp:
  1. Hoa kỳ phải tăng hải quân lên đến 346 chiến hạm;
  2. Hoa kỳ cần có một mạng lưới an ninh – quân sự với nhiều quốc gia bạn có khả năng;
  3. Hoa kỳ phải đặt mục tiêu an ninh và hoà bình tại Biển Đông qua việc giải quyết tranh chấp đa phương dựa trên luật quốc tế mà không khiêu khích TQ;
  4. Hoa kỳ cần tăng trưởng kinh tế thương mại với vùng;
  5. Hoa kỳ cần có một chính sách đúng đắn – nghĩa là chính sách kinh tế - ngoại giao được hỗ trợ bằng sức mạnh quân sự và kinh tế, ủng hộ hợp tác và luật quốc tế – tránh tranh chấp quân sự nhưng có thể có tranh chấp ngoại giao.
Việc tăng cường quân sự tại Biển Đông và quyết tâm củng cố thế mạnh quân sự tối ưu của Mỹ không phải vì mục đích tấn công Trung Quốc mà Mỹ chủ trương hợp tác “kinh tế và ngoại giao” với Trung Quốc với điều kiện là Hoa Kỳ là “siêu cường lãnh đạo” tại châu Á Thái Bình Dương. Song song với chiến lược này Mỹ cũng tăng cường hợp tác thương mại qua hiệp ước tự do mậu dịch TTP Xuyên Thái Bình Dương, cùng với vấn đề nhân quyền.

Các tài liệu trên không đi vào chi tiết, nhưng dựa vào những nét đại cương đó, ta có thể hiểu chính sách Mỹ như thế nào?

Chiến lược của Mỹ

Bản báo cáo chiến lược quân sự đi song song với các điều chỉnh về ngân sách quốc phòng và sẽ được công bố trong vài tuần tới.

Theo chiến lược mới thì Mỹ sẽ tiến tới một quân đội nhỏ, gọn nhưng linh hoạt để phục vụ cho việc nâng cao vai trò của quân đội Mỹ tại châu Á, trong khi vẫn duy trì sự hiện diện hải quân mạnh mẽ ở Trung Đông. Quân đội Mỹ sẽ chuẩn bị cho việc làm thất bại bất cứ một nỗ lực nào của Iran trong việc đóng eo biển huyết mạch Hormuz, cũng như sẵn sàng đối phó trước tham vọng của Trung Quốc với các vùng nước quốc tế trên Biển Đông.
Các nhà chiến lược quốc phòng Mỹ đã đưa ra thuyết quân sự mới về kết hợp các lực lượng hải-không chiến làm giảm hữu hiệu của chiến lược Trung Quốc gọi là anti-access/area denial (A2/AD). Việc điều chỉnh quân sự của Mỹ sẽ mở đường cho việc giảm số quân đóng tại nhiều nơi trên thế giới như tại châu Âu. 
 
Ngày 26/01/2012, BT quốc Phòng Leon Panetta5/ cho biết là dự kiến ngân sách quốc phòng Mỹ cho năm 2013 sẽ vào khoảng 525 tỷ đôla, thấp hơn 2012 đã được thông qua.  Lục quân bị cắt 70.000 người, Thủy quân lục chiến 20.000 người. Theo ông thì quân đội sẽ “là một quân đội gọn nhẹ hơn, nhưng linh hoạt, uyển chuyển, triển khai nhanh chóng hơn và tiên tiến hơn trên mặt công nghệ’’ và chỉ có Châu Á và Trung Động là ưu tiên. 
 
Trung Quốc cũng thấy đây là Mỹ “bao vây” họ vả dĩ nhiên sẽ không ngồi yên 6/. Việc cạnh tranh kinh tế, thương mại và quân sự đã được thể hiện qua các cuộc họp WTO, họp về khí hậu và về tài chính với G20.
NT Clinton có nói là sẽ siết chặt quan hệ với đồng minh (Nhật, Nam Hàn, Taiwan, Philippines, Singapore và Úc) và cũng có quan hệ với các nước khác như Ấn, Indonesia kể cả đối với VN. [Về phần VN 7/ nhà phân tích Robert Karniol, vừa có bài nhìn nhận 'VN đang chuẩn bị để bảo vệ tốt hơn đòi hỏi chủ quyền của mình trên Biển Đông'. Ông cho rằng VN đang học kinh nghiệm của chính nước láng giềng Trung Quốc trong chiến lược quân sự đối với Đài Loan. Theo ông, Trung Quốc đang phát triển một chiến thuật riêng để đối trọng với Hoa Kỳ gọi là phương thức chống tiếp cận hay anti-access/area denial (A2/AD). Theo ông Robert Karniol, VN đang ứng dụng chiến thuật của Trung Quốc. Theo ông thì VN mua các chiến đấu cơ đa năng Su-30MK và chiến hạm lớp Gepard của Nga chính là để tăng khả năng chống tiếp cận (A2/AD) với chủ trương không chạy theo số lượng mà chú ý đến tính năng].

Đối với VN, về chính trị thì phái đoàn Thượng nghị sĩ (TNS) Mỹ gồm John McCain (Arizona), Joseph Lieberman (Connecticut), Sheldon Whitehouse (Rhode Island) và Kelly Ayotte (New Hampshire) có mặt tại VN ngày 19/01/2012 còn có một số vấn đề trước khi VN có thể trở thành đối tác với Mỹ. Các TNS Mỹ không tin rằng sẽ hay cần có đối đầu với Trung Quốc và TNS Joseph Lieberman cho rằng VN và Mỹ rõ ràng có những mối quan ngại chung về việc Trung Quốc khẳng định chủ quyền đối với Biển Đông. "Đây là điều không chấp nhận được đối với cả VN và Mỹ", Theo vị thượng nghị sĩ bang Connecticut, việc khẳng định chủ quyền phải thông qua biện pháp thương lượng hòa bình hoặc thông qua luật pháp quốc tế.

Nhưng nếu nghiên cứu kỹ các tài liệu thì mặc dù lúc nào quân đội Mỹ cũng sẵn sàng cho mọi tình huống, ta có thể thấy là lúc nào Mỹ cũng để cửa ngỏ cho Trung Quốc. Chiến lược quân sự của Mỹ cũng thấy là việc trổi dậy của Trung Quốc cũng được coi với cặp mắt nghi ngờ - e dè của Ấn Độ, Nhật và Úc. Việc này cũng sẽ giúp Mỹ trong chiến lược quân sự và Mỹ sẽ ở thế mạnh để kềm TQ hầu tránh một cuộc phiêu lưu quân sự có thể xẩy ra từ phía Trung Quốc tại Biển Đông hay tại Thái Bình Dương. Với chiến lược quân sự kinh tế (TPP) và ngoại giao, Trung Quốc sẽ khó mà “trục xuất” Mỹ khỏi Thái Bình Dương.

Tạm kết:

Mỹ dàn binh, bố trận, lúc nào cũng sẵn sàng, liên kết thêm đồng minh. Họ cũng không có ý định chiến tranh với Trung Quốc. Chiến lược quân sự của Mỹ là họ sẽ ở thế mạnh hầu kềm TQ. Mục tiêu là Mỹ và đồng minh của họ muốn đưa Trung Quốc đi đến một giải pháp an ninh và hoà bình qua hợp tác ở Biển Đông và Thái Bình Dương.
TS DXQ 
 
1
/ Xem mấy bài của cùng tác giả trên Diễn Đàn Thế kỷ www.Diendantheky.net

2/ Carlyle A. Thayer, Southeast Asian Affairs 2011, The US, China and South East Asia, Institute of Southeast Asian Studies

3/ Sustaining Global Leadership: Priorities for 21st century Defense, Pentagon, DC Jan 3rd, 2012

4/ Patrick M. Cronin and Robert D. Kaplan: “ Cooperation from Strength: US Strategy in the South China Sea”, Center for a New American Security, Jan 2012 Ceration from Strength
The United States, China and the South China Sea COOPERATION FROM STRENGTH: U.SRATEGy AND THE SOUTH CHINA SEA

5/ Reuters 26/1/2012

6/ Gideon Rachman “The End of the Win-Win World - Why China’s rise really is bad for America and other dark forces at work.” 24/1/2012
7/ BBBVietnamese.com, “Chiến thuật giữ Biển Đông của Việt Nam” - thứ hai, 16 tháng 1, 2012


Đăng ngày

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)