Thứ Bảy, 3 tháng 6, 2023

Từ Thức: Nghĩ về một ‘’chiến thắng lịch sử’’

Các nghệ sĩ tham dự Liên hoan phim Cannes (ảnh được chụp vào những năm 1990 và 2000). Wikipedia

Báo chí trong nước lại được dịp gáy khản cổ: Việt Nam vừa ‘’đoạt chiến thắng lịch sử’’ tại đại hội điện ảnh Cannes. Quên rằng cả hai đạo diễn được giải, đều là những ‘’khúc ruột ngàn dặm’’, đang sống và hành nghề ở nước ngoài, Trần Anh Hùng ở Pháp, Phạm Thiên Ân ở Mỹ, và đã gặp đủ khó dễ, cấm đoán ở Việt Nam. Trần Anh Hùng, sau khi phim Cyclo bị cấm chiếu ở Việt Nam, nói không muốn về thực hiện phim ở Việt Nam nữa

Là người Việt, không ai không vui mừng khi thấy người đồng hương thành công ở nước ngoài.

Nhưng thay vì vác cờ reo hò chiến thắng, những người nắm vận mệnh quốc gia cũng nên tự hỏi: tại sao nhân tài Việt Nam phải ra nước ngoài mới có thể hành nghề, mới phát triển được tài năng? 


Thứ Sáu, 2 tháng 6, 2023

Hải Di Nguyễn: Anh Y Arôn Êban: nhiều lần bị đánh đập trong trại giam

Anh Y Arôn Êban
Theo lời kể của anh Y Arôn Êban ngày 19/5/2023, tháng 5/2019, chính quyền địa phương ở huyện Krông Buk, tỉnh Đắk Lắk phá dỡ nhà của người dân và cưỡng chế đất, đánh đập người dân và tín đồ. Nhà anh cũng có mảnh đất ở đó và gia đình vợ bị bắt và áp giải về đồn – anh cũng bị xem là “cầm đầu”.

Anh Y Arôn Êban (sinh năm 1985) là người Êđê theo đạo Tin lành ở Đắk Lắk, đã nhiều lần bị công an bắt giữ và đánh đập tra hỏi.

Tháng 11/2019, anh tham dự Hội nghị Tự do Tôn giáo hay Niềm tin Đông Nam Á tại Thái Lan để nói về vấn đề tự do tôn giáo của người Thượng. Vì gia đình ở Việt Nam liên tục bị sách nhiễu và bản thân từng nhiều lần bị bắt, anh quyết định ở lại và xin tỵ nạn, và ở Thái Lan từ đó đến nay.

Mikhail Shishkin: Người Nga nói về nước Nga, L'Express, Nguyễn Đức Thành dịch và giới thiệu

Nguyễn Đức Thành: Một nửa nước Việt Nam (miền Bắc) đã từng nhận được hỗ trợ hào phóng của Liên Xô (nay thường được đồng nhất với Liên bang Nga) để đánh nhau với một nửa còn lại (miền Nam) khi đó được Mỹ và đồng minh nỗ lực bảo vệ. Đó là ván cờ địa chính trị của hai phe đối chọi nhau về ý thức hệ và qua đó là sự tranh giành bá quyền khu vực, trên cơ sở đó củng cố địa vị toàn cầu, giống như một ván cờ vây. Sự ngẫu nhiên về lịch sử này đã dẫn đến hệ quả là một nửa dân Việt Nam bỗng dưng có cảm tình - một số thậm chí sâu đậm - với Liên Xô và Nga (trước năm 1945 thì có lẽ 98% người Việt Nam không biết nước Nga ở đâu). Một nửa số dân này sau năm 1975 cố gắng áp đặt tình yêu nước Nga lên cả miền Nam, và dường như có thu được một chút kết quả. Đối với họ, nước Nga là tốt lành, nhân hậu, và đã trợ giúp VÔ ĐIỀU KIỆN cho cuộc chiến tranh của miền Bắc, rồi sau đó lại giúp xây dựng đất nước sau chiến tranh. Họ thường không nhìn ra rằng chính nước Nga đã hài lòng vì Miền Bắc đã phục vụ VÔ ĐIỀU KIỆN kế hoạch của phe Cộng sản lúc ấy. Cũng hệt như cha ông họ 100 năm trước chưa bao giờ hiểu địa chính trị thế giới trong khi nỗ lực một cách tuyệt vọng để mua sắm súng thần công.

Phil Robertson: Không được phép đùa ở Việt Nam, Human Rights Watch

Vợ, hai em trai, và các bạn của Bùi Tuấn Lâm
tụ hợp ở Đà Nẵng, Việt Nam, để đòi tự do cho ông,
tháng Năm năm 2023. © 2023 Lê Thanh Lâm
Bộ Công an không có óc hài hước.

Bùi Tuấn Lâm trở nên nổi tiếng vào tháng Mười một năm 2021 khi làm một đoạn video chế ghi hình bản thân bắt chước đầu bếp nổi tiếng có nghệ danh là Thánh Rắc Muối, người mấy ngày trước đã nổi như cồn ở Việt Nam sau khi rắc muối lên miếng bít tết dát vàng giá 2000 đô la và bón tận miệng cho bộ trưởng công an Việt Nam, Tô Lâm. Trong đoạn video của mình, Bùi Tuấn Lâm thay miếng bít tết dát vàng bằng tô mì thường nhật với vài lát thịt và hành. Đoạn video này cũng được lan truyền rộng rãi, mang lại cho Bùi Tuấn Lâm cái tên lóng “Thánh Rắc Hành” và tai tiếng cho ông bộ trưởng.

Lê Nguyễn: Về nhân vật Lưu Vĩnh Phúc trong lịch sử thời kỳ đầu kháng Pháp (Phần 2)

(Từ nhiều thập niên qua, Lưu Vĩnh Phúc và quân Cờ Đen là một đề tài mà cách nhìn nhận của công luận chứa rất nhiều dị biệt. Vì thế, tác giả loạt bài này không nhằm nêu quan điểm cá nhân, mà đơn thuần chỉ nhằm trình bày trung thực một số chi tiết lịch sử được ghi chép rõ ràng trong chính sử, cụ thể là bộ Đại Nam thực lục, cùng một vài nguồn sử liệu đáng tin cậy khác. Để phản bác một chi tiết trong sử liệu chính thống, cần những nguồn sử liệu có giá trị tương đương, mong mọi người không lấy quan điểm cá nhân hay những nguồn sử liệu “trôi nổi” để phản bác lại nguồn sử liệu chính thống đã nêu)

4) KHI LƯU VĨNH PHÚC VÀ QUÂN CỜ ĐEN BỊ LOẠI KHỎI VÒNG CHIẾN

Phải khách quan thừa nhận rằng trong hai trận đánh ở Ô Cầu giấy năm 1873 và năm 1883, có công lao rất lớn của quân Cờ Đen. Tổ chức này đã chuyển mình từ những thổ phỉ trong thời gian đầu mới trốn sang Việt Nam thành một đội quân tinh nhuệ dưới quyền điều động của quan binh Việt Nam và đã làm quân Pháp lắm phen mất ăn mất ngủ.

Ocean Vương và tác phẩm Thời Gian Là Một Người Mẹ, Ngu Yên dịch và giới thiệu

Tập thơ mới của thi sĩ Ocean Vương, do nhà xuất bản Penguin Press / New York vừa phát hành trong năm 2022. Dày 114 trang, 28 bài thơ, chia làm bốn phần. Giá bán sách bìa cứng: 24 USD.

Chúng ta bắt đầu bằng nhận xét với nhà phê bình Cathy Duong, tại đại học Yale, chuyên về văn chương, nghệ thuật và văn hóa Việt:

"Những bài thơ của Vương đối diện với những căng thẳng khi trở thành một nhà thơ da màu nổi tiếng trong ngành xuất bản tại Hoa Kỳ. Anh ta biết, những nhà văn xem những trải nghiệm về tiếng Việt kỳ lạ là một loại tiền tệ văn học, bảo đảm cho sự thành công của anh. […]


Thơ Phạm Xuân Trường

Nhà thơ Phạm Xuân Trường
Nhà thơ Hoàng Hưng:

Lục bát Phạm Xuân Trường là lục bát của hôm nay! Bi phẫn, cười ra nước mắt!

Những câu thơ làm ta rùng mình:

“Mẹ tôi chết chửa kịp già
Áo quan thì thẳng lưng bà thì cong...”
“Người ta bán đất nuôi đường
Biết đâu sỏi đá lẫn xương chúng mày
Rượu buồn run ở trên tay
Chúng tao đang uống máu mày đấy thôi.


Rồi về dưới ấy gặp nhau
Điểm danh có đứa không đầu chẳng thưa”.
“Em ngồi phơi kỷ niệm xưa
Muối thời con gái làm dưa ăn dần”
"Bố chết con đừng chôn ngang
Bây giờ tấc đất tấc vàng con ơi"

Xin cảm ơn tác giả và trân trọng giới thiệu với quí bạn đọc.

Đặng Xuân Xuyến: Tản mạn mấy chuyện về tín ngưỡng

Trong giới "ông đồng bà cốt", còn gọi là "con nhà Tứ Phủ"... có một quy tắc bất thành văn với những thầy bói, thầy cúng, thầy địa lý... là không được xem hoặc cúng tế miễn phí, nếu phạm phải điều cấm kỵ gọi là "phá khẩu" này thì "ông đồng bà cốt" đó phải đóng cửa "Tịnh khẩu" (không nói) ở trong nhà 3 ngày để tránh bị Thánh phạt. Và khi thực hành các nghề bói toán "con nhà Tứ Phủ" chỉ được lấy mức tiền thù lao đủ để sống qua ngày, không được lợi dụng "việc nhà thánh" mà trục lợi làm giàu.

Một cảnh “lên đồng”.
Ảnh: Báo Người Lao Động.
Tôi nghĩ đấy chỉ là cái cớ biện ra, được tô vẽ thêm yếu tố tâm linh thần bí của các ông đồng bà cốt để tiện cho họ khi hành nghề chứ chả có thần thánh nào quở mắng trách phạt tội "phá khẩu" cả. Cũng tương tự câu: “Thiên cơ không thể tiết lộ, đạo pháp không truyền sáu tai” (Thiên cơ bất khả tiết lộ, đạo pháp bất truyền lục nhĩ) chỉ là cớ để ngụy biện của các ông đồng bà cốt vì có thể họ không giải thích được thắc mắc của "con nhang đệ tử", của khách xem, hoặc có thể họ lợi dụng cớ đó để viện lý do này lý do kia mà "chặt chém" những người đang mê muội cuồng tín vào thế giới mê tín dị đoan cho ngọt tay.

Phạm Quốc Bảo: Trích truyện ký Chuyện vãn

Chuyện 01
" ...Chín cái lênh đênh " (2)


- Trông cậu có vẻ không được khỏe lắm?
- Thế sao...
- Da mặt trắng xanh..Mà hình như có sụt cân, phải không?
- Vâng. Hai tuần trước bệnh trĩ tự dưng tái phát. May mà được cháu Thiên Di đưa đi cấp cứu kịp thời. Nhờ vậy mà chỉ sau một đêm chữa trị thì tình trạng ổn định, được cho về dưỡng ở nhà...
- Ồ. Cô bé Thiên Di ấy sao...Năm nay Thiên Di lớn lắm rồi phỏng?
- Cháu nó sinh năm 1991, anh ạ.
- Vậy hả!...Tớ tò mò một chút, được không?
- Anh cứ tự nhiên.
- Vừa nẩy ra một thắc mắc là sao cậu lại đặt tên cháu là Thiên Di nhỉ?

Liễu Trương: Người đọc tác phẩm

Vào những năm 1970, các nhà nghiên cứu văn học ở Tây phương bắt đầu quan tâm đến vấn đề đọc. Trước thời điểm đó, người ta tìm hiểu tác phẩm văn chương bằng cách nối kết tác phẩm với một thời kỳ, một cuộc đời, một vô thức hay một lối viết. Rồi bỗng nhiên tác phẩm văn chương được xem xét trong quan hệ với người sau cùng đã cho tác phẩm một sự tồn tại, đó là người đọc. Các nhà lý luận văn học nhận thấy hai câu hỏi hệ trọng được đặt ra từ trước : Văn chương là gì?  Nghiên cứu văn bản như thế nào? Tựu trung là tự hỏi tại sao người ta đọc một cuốn sách. Phải chăng phương tiện tốt nhất để hiểu cái « sức mạnh » và tính trường cửu của một số tác phẩm là tự hỏi về những gì người đọc tìm thấy trong những tác phẩm đó?


Người ta bắt đầu quan tâm nhiều đến việc đọc khi những tiếp cận về thuyết cấu trúc bắt đầu có những giới hạn. Người ta nhận thấy không ích lợi gì khi muốn quy văn bản vào một loạt hình thức. Thi pháp học đã đi vào ngõ cụt : khi một công trình nghiên cứu bị giới hạn vào những cấu trúc thì đi đến những cái mẫu quá khái quát hoặc quá phiến diện. Quả thật, một mặt, những phương pháp mà các nhà thi pháp học đưa ra như những phương pháp tạo nên văn chương lại ở ngoài văn chương : Roland Barthes áp dụng phương pháp cấu trúc cho những cuốn phim James Bond. Mặt khác, thi pháp học là khoa học của cái khái quát, đã thất bại khi trình bày tính độc đáo của mỗi văn bản : nếu việc dùng đến phương pháp đa âm (nhiều phương diện) là một trong những ưu điểm của việc nghiên cứu tác phẩm của Dostoïevski, thì phải nhìn nhận rằng phương pháp đó không thành công với những tác giả tầm thường hơn Dostoïevski. Giá trị của một tác phẩm văn chương không thể bị quy vào việc dùng kỹ thuật này hay kỹ thuật nọ.


Nhất Linh: Giòng sông Thanh Thủy

CHƯƠNG BA MƯƠI BA

Thanh và Ngọc lên ngồi riêng một xe cam-nhông. Phía trước chỉ có một quân nhân Mỹ lái xe. Anh em không ai ra tiễn vì sợ lộ. Ngọc mặc áo nhà binh không phù hiệu còn Thanh mặc chiếc áo tàu màu lam xẫm. Khi qua phố hai người ngồi xoay mặt vào trong, đợi khi đi khỏi mấy nhà gần sân bay mới ngửng lên và nhìn nhau mỉm cười. Gió thổi mạnh làm xoã cả tóc Thanh xuống trán. Ngọc cũng bỏ mũ nhà binh ra. Hai người biết là cùng đi đến chỗ chết nhưng trong lòng lại vui hớn hở. Thanh nói:

“Thích quá. Xe Mỹ đưa chúng mình vào Thiên Thai.”

Ngủ trong trại binh Mỹ ở Khai Viễn được già sáu tiếng đồng hồ, ba giờ sau đoàn xe đã khởi hành.

Thứ Ba, 30 tháng 5, 2023

Chính luận Trần Trung Đạo: Khi Bộ trưởng trả thù

Hình trên facebook Lê Thanh Lâm,
vợ của anh Bùi Tuấn Lâm.

Chế giễu thường được hiểu theo nghĩa tiêu cực là lập lại hành động, giọng nói của người khác với ý định không thân thiện.

Nhưng theo Eben Harrell, chủ bút của tạp chí Harvard Business Review trong bài viết “Chế Giễu Có Thể Giúp một Sáng Kiến Thành Công” (Mocking Can Help an Initiative Succeed) nhằm giới thiệu quan điểm của bà Magdalena Cholakova, Giáo sư tại Đại học Rotterdam và tác giả của nghiên cứu về tác dụng của trò đùa. Theo giáo sư Magdalena Cholakova chế giễu không chỉ mang ý nghĩa tiêu cực nhưng cũng có tác dụng tích cực. Chế giễu là một cách chứng tỏ sự khác biệt trong quan điểm của hai người hay hai nhóm người về một sự kiện để sau đó tìm cách giải quyết.

Tại các nước tự do dân chủ chế giễu chẳng những không bị ngăn cấm mà còn được khuyến khích và bảo vệ bởi hiến pháp như trường hợp Tu Chính Án Thứ Nhất (Quyền tự do ngôn luận, báo chí, hội họp và quyền kiến nghị chính phủ giải quyết những bất bình) và Tu Chính Án Thứ Tư (Quyền của mọi người được bảo đảm an toàn về người, nhà cửa, giấy tờ và tài sản) của Mỹ.

Ngô Nhân Dụng: Đề phòng rủi ro kinh tế vì Trung Quốc

Bệnh dịch Covid-19 khiến cả thế giới thấy mối rủi ro khi các hải cảng bên Trung Quốc đóng cửa, giao thông đứt đoạn, nhiều món hàng không thể giao tới bến. Nhiều xí nghiệp ở Mỹ và Âu châu phải tạm ngưng sản xuất vì thiếu những phụ tùng rẻ tiền mà ở đó không ai muốn chế tạo. Nhà thương thiếu bông, băng, kim chỉ, găng tay bằng plastic, những thứ lặt vặt nhưng không ai sản xuất nữa. Các nước đều thấy cần đề phòng, không để chuyện đó tái diễn trong tương lai.

Hội nghị của bảy quốc gia kinh tế hàng đầu mới công bố một chính sách chung. Khối G-7 họp ở Hiroshima hồi đầu tháng Năm, đồng ý phải giảm bớt mối rủi ro khi tùy thuộc vào hệ thống cung cấp từ Trung Quốc, mặc dù không cắt đứt các quan hệ thương mại. Dùng tiếng Anh, người ta nói sẽ “de-risking,” không “decoupling.”

Michael Wasima: Nhạc Pop cũng vùng lên tranh đấu (Pop Culture Goes To War), Newsweek, June 2023, Thiên Nhất Phương phỏng dịch

Kể từ khi có cuộc xâm lăng của Putin, những bài hát được sáng tác thận trọng hơn, tinh thần hài kịch trở thành u sầu hơn và ý hướng thân thiện với Nga sô cũng chết hẳn.

Ca sĩ kiêm blogger người Ukraine Jerry Heil (Yana Shemayeva), 2022. Hình Wikipedia

Vào buổi sáng ngày 24 tháng Hai, 2022, khi chiến xa Nga vượt biên giới Ukraine hướng về Kyiv, ngôi sao nhạc pop Jerry Heil, lúc đó 26 tuổi, đang nổi tiếng với những bài ca vui nhộn, và tự nhận thức về bản thân, thí dụ như bài “Okhrana Otmera, tạm dịch “Anh bỏ Em”, chuyện kể về một thanh niên gọi nhầm tên người nữ trong lúc làm tình. Những bài khác nói đến việc mua sắm, ăn chay trường.


“Bây giờ, dù thiên hạ yêu cầu tôi trình diễn trên sân khấu những bài hát tiền chiến, tôi cũng không lòng dạ nào mà hát lên được.”Heil đã cho Newsweek biết vậy vào cuối tháng Ba, trước buổi trình diễn tại thị trấn Iano-Frankivsk, ở phía tây của Ukraine.


Hoàng Lan: Tàu Hướng Dương Hồng 10 của Trung Quốc vi phạm vùng biển Việt Nam: Ý đồ và Hậu quả quốc tế


Tr li câu hi ca phóng viên chiu ngày 25/5/2023, Phó Phát ngôn B Ngoi giao Vit Nam Phm Thu Hng cho biết, tàu kho sát Hướng Dương Hng 10 (XYH-10) ca Trung Quc cùng mt s tàu hi cnh, tàu cá bo v đã xâm phm vùng đc quyn kinh tế ca Vit Nam được xác lp phù hp vi các quy đnh ca Công ước Liên Hip Quc v Lut bin năm 1982.[1] 


Trương Nhân Tuấn: Nhìn lại chiến lược của Trung Quốc trên biển Đông

Trung Quốc chưa bao giờ là một cường quốc về biển

Các cuộc thủy chiến cận đại của Trung Quốc đối đầu với một quốc gia khác, ta có thể kể tới là trận hải chiến trên sông Mân và phong tỏa Đài Loan với hải quân Pháp năm 1885 và trận Áp lục năm 1895 với Nhật. Cả hai trận hải quân Trung Quốc, lúc đó là nhà Thanh, đều thua tơi tả. Toàn bộ lực lượng hải quân của Trung Quốc bị tiêu diệt. Ta cũng không thể không nhắc đến các cuộc xâm lăng Việt Nam của các triều đại người Hán. Trong tất cả các cuộc thủy chiến với Việt Nam, hải quân người Hán đều thua Việt Nam.

Suốt chiều dài lịch sử của Trung Quốc, cho tới năm 1945 Trung Quốc chưa hề có tham vọng về biển, như kiểm soát các hải lộ quốc tế cũng như tham vọng chinh phục hay thống trị không gian biển. Hầu hết các hoạt động của Trung Quốc về biển chỉ tựu trung ở các ngư dân đánh cá ven bờ. Ngoài ra những sinh hoạt về biển khác của Trung Quốc đều thuộc về hải tặc.

Lê Nguyễn: Về nhân vật Lưu Vĩnh Phúc trong lịch sử thời kỳ đầu kháng Pháp (Phần 1)

Trong lịch sử cận đại của dân tộc ta, nhiều sự kiện hay nhân vật lịch sử đã bị miêu tả và đánh giá một cách thiên lệch, do nhiều yếu tố khác nhau. Có những nhân vật trong suốt một chiều dài lịch sử hàng trăm năm vẫn tiếp tục là nạn nhân của những thành kiến và nhận định không công bằng, không dựa vào những sự kiện thực tế được sử sách ghi chép rõ ràng. Lưu Vĩnh Phúc là một trường hợp như thế.

Cho đến nay, người ta vẫn tìm thấy bàng bạc đây đó những chuyện kể, những bài viết nhắc đến nhân vật này như một tên thảo khấu chuyên gieo rắc tai ương cho dân lành và đáng bị lên án nặng nề. Điều này không khó hiểu, khi ta biết rằng nhiều tư liệu mà các nhà nghiên cứu sử thường xuyên tham khảo được biên soạn bởi những cây bút thực dân. Họ đã gọi nhiều lãnh tụ kháng chiến Việt Nam như Hoàng Hoa Thám, Phan Đình Phùng, Nguyễn Thiện Thuật là những “pirates” (kẻ cướp) hay “rebelles” (kẻ phản loạn) … Với họ, Lưu Vĩnh Phúc còn hơn thế nữa, khi quân lính của ông từng sát hại hai sĩ quan ưu tú đã góp phần rất lớn vào việc hoàn thiện cuộc chinh phục toàn cõi Việt Nam của họ.

Nguyễn Hoàng Văn: Đi tìm người Việt “bình thường” đã mất

Vậy là, sau mấy năm trời quan sát, trầm tư, tôi đành lui về thế thủ, xốc lại kiến thức, rà soát lại phương pháp nghiên cứu bởi đã bó tay, không thể phác thảo bức chân dung chung cho những “người Việt bình thường”. 

Đây là do tôi kém cỏi, bất tài? Hay do mẫu người ấy đã tuyệt chủng, như là hệ lụy từ cái lịch sử bất bình thường của chúng ta? Và tôi thấy tôi như con xạ hươu của Rabindranath Tagore, cái con thú hoang thỉnh thoảng vẫn bắt gặp trên phím đàn của nhạc sĩ Hoàng Ngọc- Tuấn, ngơ ngác, lạc lõng, lanh quanh đi tìm cái mùi hương không biết là của chính mình: “Tôi đi tìm điều tôi không thể có, và tôi có điều tôi không thể tìm”. [1] Thâm tâm, lúc nào tôi cũng nghĩ về mình như một “người Việt bình thường” vậy mà tôi lại bất lực, không thể xác định nổi hình ảnh chung của cái cộng đồng mà mình thuộc về ấy.


Hoàng Quân : Ông Anh

Song Thao & Hoàng Quân
Montreal, tháng Mười 2022

Khoảng đầu thế kỷ 21, tôi quen ông Song Thao. Nói quen cho oai, chứ đấy chỉ là tình một chiều. Thuở ấy, mỗi khi có tờ nguyệt san Thế Kỷ 21 trên tay, tôi nhanh nhẹn dò mục lục, tìm bài Phiếm của ông Song Thao, đọc ngấu nghiến. Một ngày đẹp trời (ít nhất là đối với tôi), ông “thấy” tôi trên Diễn Đàn Thế Kỷ, ông hỏi ông chủ bút Phạm Phú Minh: “Hoàng Quân là ai?” Thế là tôi bắt được nhịp cầu tri âm với ông “trùm” Phiếm. Tự đó đến nay, tính ra đã gần chục rưỡi năm. Ban đầu, biết ông là người sang, tên tuổi ngất trời, tôi không dám bắt quàng làm họ. Tôi quen ông qua anh Phạm Phú Minh. Biết ông trang lứa với anh Minh, nên tôi xin phép gọi ông bằng anh (cho công bình). Dần dà, thư đi, tin lại, tôi nghĩ đến ông như ông anh quý mến. Ông có rất nhiều bạn. Bạn “ảo” trên Facebook quây quần quanh ông lên đến gần bốn ngàn người. Số bạn ông trà đàm, tửu đàm bên bàn tròn văn chương dễ có đến vài trăm. Thế mà, giữa lúc say sưa chuyện trò với những bạn bè đồng thanh, đồng khí của ông trên vuông chiếu chữ nghĩa, ông chợt chú ý đến con bé Hoàng Quân lấp ló ngoài cổng hóng chuyện. Ông ân cần mở cửa cho con bé bước vào sân chơi.

Phạm Tường Vân: Hai người Việt nhận giải ở Cannes – Bên trong tổ kén chưa vàng

TRẦN ANH Hùng đoạt giải Đạo diễn xuất sắc nhất với phim LA PASSION DE DODIN BOUFFANT (THE POT-AU-FEU)

PHẠM THIÊN ÂN, đoạt giải Caméra d'or cho BÊN TRONG VỎ KÉN VÀNG

Tôi nhận cuộc gọi từ Paris, của nhà văn Thuận chỉ vài phút sau khi tên Trần Anh Hùng và Phạm Thiên Ân được xướng lên ở Liên hoan phim Cannes 2023. Thế là tôi và một vài đồng nghiệp cách nhau non nửa bán cầu có một đêm trắng khó quên.

Đặng Xuân Xuyến: Về câu kết 2 bài thơ “Thăm bạn” và “Đồng Vọng” của nhà thơ Đồng Thị Chúc

Khi đọc cảm nhận của tôi về bài thơ "Thăm Bạn" của nhà thơ Đồng Thị Chúc, nhà thơ Khang Minh có chút băn khoăn về câu kết bài thơ: “Phải chi nữ sĩ Đồng Thị Chúc cho thêm hai câu kết nữa thì hay quá Đặng Xuân Xuyến, vì đọc tới câu "Một cơn gió lạc bùi ngùi bay quacó cảm giác thiêu thiếu cái gì đó, bài thơ chưa thể khép lại ở câu này được! Tiêng tiếc là!”. Tôi lại nghĩ khác anh, câu kết bài thơ như thế là hợp lý, tròn trĩnh mà còn gợi rất nhiều sau khi đã đọc bài thơ. Nếu nhà thơ Đồng Thị Chúc thêm một vài câu thơ nữa sẽ làm bài thơ kém duyên, mất hay.

Chuyện về một câu thơ, thậm chí cả bài thơ có những cảm nhận trái ngược là lẽ thường. Người này bảo hay, người kia bảo bình thường, hoặc người này hiểu thế này, người kia hiểu thế kia cũng là "chuyện thường ở huyện". Thơ mà! Thế nên dân gian mới gắn cho thơ, cho nhà thơ những cặp từ: “thơ thẩn”, “lẩn thẩn”,...

Trở lại chuyện câu kết bài thơ “Thăm Bạn” của nhà thơ Đồng Thị Chúc.


Truyện ngắn Trần Yên Hòa: Căn Nhà Mơ Ước

Cho 3 con, NaNa, Tiểu Muội, Ô Mai...để nhớ những ngày cùng khổ.

Thật ra, cho đến ngày "tan hàng" khăn gói đi tù, Nhạc chưa có một căn nhà cho vợ con chui ra, chui vào. Là một sĩ quan ở đơn vị tác chiến, anh chẳng có phương tiện gì để làm ra tiền, ngoài một đám lính chỉ biết bóp cò, gài mìn và hô xung phong, khi đụng trận. Với số lương trung úy, cộng thêm một vợ, ba con, được khoảng bốn chục ngàn đồng một tháng, mà tiền để xây hay mua một căn nhà nho nhỏ cũng gần hơn triệu bạc, nên Nhạc cứ khất đi, khất lại hoài, với Hậu:

- Mình tạm ở nhà thuê một thời gian đi em, khi nào anh về làm tiểu đoàn trưởng, anh sẽ lo cho em và con hết mình.

Hậu chỉ biết cười buồn. Nàng không nói gì, vì biết chồng mình đi tác chiến cũng khổ quá, mà lại nguy hiểm vô cùng. Mong giữ cho mạng sống được an toàn đã là điều may mắn lắm rồi, còn đòi hỏi gì đến chuyện nhà cửa. Nhưng Hậu cũng quá khổ với chuyện thuê nhà. Ở chung đụng với chủ nhà cũng bực bội vô cùng.

Truyện ngắn Nguyễn Thị Như Hiền: Những cơn gió băng đồng

Út xắn quần cao quá đầu gối, cầm đôi dép trên tay rồi tất tả ra đồng tìm Hai. Gió thổi lao xao, cánh đồng non mượt mát rượi làm Út thấy dễ chịu. Nửa năm rồi Út mới tạm gác công việc để về thăm quê. Chỉ có vài đám ruộng thắt thẻo dưới chân núi vậy mà ngày nào Hai cũng cắm cúi. Hai gọi điện lên kể bữa đó sạ lúa xong chiều trời bỗng trút mưa to, thóc giống dồn lại một chỗ nên hôm rày Hai phải dặm. Út đến tận nơi rồi mà Hai vẫn không hay, cứ thoăn thoắt nhổ từng cây lúa chỗ ken dày cắm vào chỗ đất trống bên cạnh. Út ứa nước mắt. Cái dáng Hai gầy guộc, liêu xiêu sao mà giống má quá chừng!

- Hai ơi… lên bờ về đi, sắp tối rồi. - Út gọi.

Hai giật mình, thẳng người lên, nheo nheo mắt nhìn. Thấy Út, Hai mừng rỡ, lội nhanh vô bờ. Mớ mạ trên tay Hai thả xuống nước, khoác vội nước dưới ruộng rửa bùn đất dính đầy trên tay.

Thứ Sáu, 26 tháng 5, 2023

Ngô Nhân Dụng: Indonesia trên lộ trình Dân Chủ

Lễ nhậm chức Tổng thống của Hội đồng tư vấn nhân dân (People’s Consultative Assembly, Majelis Permusyawaratan Rakyat, MPR) tại khu phức hợp Quốc hội Jakarta, 2014. Hình Wikipedia

Tuần trước, mục này đã kể chuyện dân Thái Lan đang hy vọng phục hồi chế độ Dân Chủ. Dân Indonesia còn đáng phục hơn nữa: Chế độ Dân Chủ đang tiến những bước vững vàng.

Người Việt nên học tập gương sáng của Indonesia. Đó là một quốc gia mới thành hình trong thế kỷ 20, sau khi thoát khỏi chế độ thuộc địa Hòa Lan – trong khi Việt Nam vẫn tự hào mấy ngàn năm văn hiến. Trong 274 triệu dân có 1,300 sắc tộc nói 700 thứ ngôn ngữ, rất khó kết hợp với nhau – còn người Việt gần như thuần chủng, nói cùng một thứ tiếng. Đất nước Việt Nam nối liền một giải gần 2,000 km, dân Indonesia sống trên hàng ngàn hòn đảo; từ Papua đến Aceh xa cách nhau hơn 5,000 km.

Cao Tuấn: Chiến tranh Nga–Ukraine sẽ kết thúc thế nào?” (Phần 3)

Phần thứ ba: Ý kiến về một giải pháp hòa bình trường cửu cho Ukraine.


Ngưng chiến không nhất thiết dẫn đến một giải pháp hoà bình trường cửu cho Ukraine. Một giải pháp kết thúc chiến tranh Nga-Ukraine, bảo đảm hoà bình lâu dài cho Ukraine chỉ có thể trở thành sự thật nếu cả ba nước Mỹ, Nga và Ukraine đều muốn giải quyết mâu thuẫn bằng thương thuyết và tương nhượng. Quan trọng nhất là Mỹ và Nga nhưng Mỹ, ở thế mạnh hơn, phải đi bước đầu tiên trên con đường có tên là “chung sống hoà bình” ở lục địa Âu Châu.


“Chung Sống Hoà Bình ở Âu Châu” phải xem là một Sách Lược của nước Mỹ để đối phó với “Trung Quốc Mộng” của Tập Cận Bình


Để đi bước đầu tiên này, trước hết Mỹ phải tự thuyết phục một số điểm căn bản:


Abishur Prakash: ‘Dự trữ Chip Chiến lược’ có thể giảm thiểu rủi ro từ chiến tranh Đài Loan, Nikkei Asia, biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Năm 1975, hai năm sau khi các nhà xuất khẩu Ả Rập áp lệnh cấm vận dầu mỏ đối với Mỹ vì nước này hỗ trợ Israel trong thời chiến, Tổng thống Mỹ khi đó là Gerald Ford đã ký một đạo luật thành lập kho dự trữ dầu mỏ chiến lược, để giảm nguy cơ bị sốc nguồn cung trong tương lai.

Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược (Strategic Petroleum Reserve, SPR) ban đầu được dự định sẽ chứa tới 1 tỷ thùng dầu. Trớ trêu thay, lượng dầu đầu tiên được đưa vào SPR vào năm 1977 lại đến từ Ả Rập Saudi, quốc gia đã đưa ra lệnh cấm vận dầu mỏ.

50 năm sau, người ta bắt đầu lo lắng về một sản phẩm khác mà phương Tây nhập khẩu. Đài Loan, nguồn cung cấp phần lớn vi mạch của thế giới và hơn 90% các loại chip tiên tiến nhất, đang phải đối mặt với mối đe dọa xâm lược hoặc phong tỏa ngày càng tăng từ Trung Quốc.

Thơ Trần Mộng Tú

THẾ GIỚI ĐÃ NÁT TAN ĐỂ LẠI VẾT NỨT TRÊN MÌNH THI SĨ
The world is broken, and a crack is left in the poet's body.
Heinrich Hein 1797-1856.

Chiếc bình thân thể tôi
Sáng nay có một đường nứt
Trên vết nứt đó
Tôi nhặt ra được một câu Thơ

Cứ thế
Thi thoảng vết nứt
Lại cho tôi một câu Thơ

Tôi xếp những câu Thơ
Vào một cái hộp
Cái hộp có hình con Cá
Con Cá nuốt chửng câu Thơ
Không rơi ra ngoài một chữ

Thơ Linh Văn

Nhà thơ Linh Văn sinh năm 1987, nguyên quán Quảng Trị, hiện sống và viết tại Sài Gòn. Bên cạnh việc sáng tác, Linh Văn còn dịch khá nhiều thơ của các nhà thơ mà anh yêu thích. Diễn Đàn Thế Kỷ đã từng giới thiệu Thơ Linh Văn một lần trước đây và Thơ của nhà thơ người Mỹ Billy Collins do Linh Văn dịch

DĐTK


***

Ảo giác


Tôi đã đến đây và chờ đợi
để thấy các mùa hè đi qua trong đời
hiện ra như những lớp ảnh nhiều màu
xếp lên nhau chằng chịt.

Một số chúng, những lớp ảnh gần nhất
đã tan đi rất nhanh
như lớp hơi trên cùng của một cái nồi gang
đang trên đường đạt đến độ sôi cực điểm.

Phùng Gia Thế: Nhìn lại văn xuôi Việt 2022

Bìa một số cuốn sách văn học xuất bản năm 2022.

Văn xuôi 2022 có một năm không quá sôi động song khá nhiều sắc thái. Về sự kiện, có hai cuộc tọa đàm đáng chú ý: “Tiểu thuyết Nguyễn Bình Phương trong chuyển động của văn học Việt Nam đương đại” (Viện Văn học Việt Nam ngày 18/7) và “Nhà văn Sương Nguyệt Minh và nhà văn Trần Chiến - hai hiện tượng của văn xuôi đương đại” (Hội Nhà văn Hà Nội ngày 10/8). Đối tượng tọa đàm đều là các tác giả nổi tiếng, tên tuổi đã được đóng dấu trong cộng đồng văn học. Việc phát động cuộc thi truyện ngắn Báo Văn nghệ 2022-2024 của Hội Nhà văn Việt Nam là một điểm nhấn nhằm tìm kiếm và tôn vinh các cây bút tài năng. Trên bình diện sáng tác, dấu ấn văn xuôi khá phong phú, và dầu không có những kỳ hoa dị thảo, thì cũng đủ đầy các thanh sắc, nhịp màu.

BAY TRONG GIÓ XANH