RFA: “Nhà nước Việt Nam là vô pháp và có thành tích nhân quyền tồi tệ nhất khu vực Đông Nam Á”

Chính quyền Hà Nội tuyên các bản án tù nặng nề đối với các nhà hoạt động dân chủ tại Việt Nam.

Ông Phil Robertson, Phó giám đốc đặc trách khu vực Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch có chuyến đi đến thủ đô Washington D.C để vận động cho nhân quyền và dân chủ. 

Ông Phil Robertson dành cho Ban Việt ngữ một cuộc phỏng vấn liên quan tình hình nhân quyền tại Việt Nam. 

Trước hết, ông cho biết ghi nhận của HRW về vụ việc Blogger Trương Duy Nhất mất tích vào ngày 26 tháng 1 vừa qua: 

Ông Phil Robertson: Vụ việc xảy ra thật sự là bí ẩn. Có thể nói rõ ràng là ông Trương Duy Nhất đến Thái Lan để tìm quy chế tị nạn chính trị và ông Nhất đã xuất hiện tại văn phòng làm giấy tờ của Cao ủy Tị nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR) và có hình ảnh chứng minh cho điều này. Chúng tôi cũng nhận được tin ông Nhất có gặp gỡ và liên lạc với một số người mà ông tin cậy trước khi mất tích. Chúng tôi thật sự không biết chuyện gì đã xảy ra. Nhưng, chúng tôi quan ngại Chính quyền Việt Nam có liên can trong việc bắt ông Nhất và làm cho ông ta mất tích. 

Phạm Chí Dũng: Vì sao Việt Nam ‘tôn trọng quyền tự do hàng không ở Biển Đông’?

Người phát ngôn BNG Việt Nam Lê Thị Thu Hằng (Twitter MoFAVietNam Spokesperson)

Đây là lần đầu tiên chính quyền Việt Nam không chỉ ‘tôn trọng tự do hàng hải’ mà còn ‘tôn trọng tự do hàng không’. 

Đi với Mỹ có mất đảng? 

Vừa hiện ra một khái niệm mới trong cách phát ngôn của Bộ Ngoại giao Việt Nam: “Việt Nam luôn tôn trọng quyền tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông của các quốc gia”. 

Khái niệm trên được ‘kiến tạo’ bởi Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng trong cuộc họp báo vào ngày 15/2/2019 về việc tàu hải quân Mỹ vừa đi qua khu vực quần đảo Trường Sa của Việt Nam. 

Trước đó vào ngày 11/2, Hải quân Mỹ thông báo hai khu trục hạm mang tên lửa dẫn đường USS Spruance và USS Preble của nước này đã áp sát Đá Vành Khăn của quần đảo Trường Sa, thuộc chủ quyền của Việt Nam. 

Cổ-Lũy từ Nam California: “Chiến Tranh Và Điều Tra”

Ngày Giao Thừa, các công tố viên liên bang Nam New York (SNYD) đưa trát đòi tài liệu về những liên hệ giữa Ủy Ban Nhậm Chức Tổng Thống Trump và số tiền $900 nghìn ông Imaad Zuberi đóng góp. Ông cũng đã ủng hộ tiền cho Tổng Thống Barack Obama và ứng viên Hillary Clinton và nhiều người khác—tổng cộng khoảng $2 triệu, trong đó số tiền $900 nghìn cho ông Trump là lớn nhất. Ông Zuberi, gốc Ấn và Hồi, nhà đầu tư tài chính lớn, bị xem là dùng tiền từ Nam Á, một số nước Ả-Rập để “lóp-bi” cao cấp ở Washington bất hợp pháp. Ông giải thích rất hợp pháp, “Phải bỏ tiền để liên hệ và mua ảnh hưởng” với chính quyền thủ đô. Đây là “hối lộ” ở khắp nơi trên thế giới, nhưng chỉ bất hợp pháp ở Mỹ vì hai điều: Tiền có thể đã được “rửa” từ giới lãnh đạo lưu vong hay còn tại chức, và Zuberi không đăng ký trong vòng 10 ngày bắt đầu “lóp-bi.” Thêm bất hợp pháp nữa: Ủy Ban nhận tiền “rửa” rồi lem nhem trong việc tiêu pha tổng số $107 triệu ủng hộ lễ nhậm chức, như dùng $20 triệu cho người quen của phụ tá cho phu nhân Melania Trump không rõ để làm gì, và $100 nghìn trả lệ phí luật pháp cho rể tổng thống Jared Kushner. 

Mùng Một Tết, trong diễn văn “Tình hình đất nước” tổng thống nói phía Dân Chủ có chọn lựa giữa “hòa bình và làm luật” hoặc “chiến tranh và điều tra” với hành pháp. Ông cũng kêu gọi hai phía dân cử Cộng Hòa và Dân Chủ “nắm lấy cơ hội rộng mở để hợp tác với nhau, thỏa nhượng lẫn nhau và làm việc cho lợi ích chung.” Ba điều nghe rất cao đẹp, nhưng hoàn toàn trái ngược những gì ông nói, “tuýt” và làm như một ứng viên, rồi tổng thống suốt hai năm qua. Đây cũng đi cùng điều kiện là phía Dân Chủ đa số ở Hạ Viện phải ngừng những điều tra vào chính quyển. 

ĐIỀU TRA MỞ RỘNG 

Mùng Hai Tết, dân biểu Dân Chủ cầm đầu các ủy ban giám sát tiếp tục và mở thêm một loạt điều tra mới về liên hệ chính trị lẫn tiền bạc giữa ứng viên rồi Tổng Thống Trump với Nga—ngoài những điều tra của Công Tố Viên Đặc Nhiệm Robert Mueller (SCO) và SNYD về liên hệ Trump-Putin. Theo tờ Los Angeles Times tiêu biểu cho miền Tây, Dân Biểu Nam California Adam Schiff, nguyên công tố viên và nay là Chủ Tịch Ủy Ban Tình Báo, cùng các chủ tịch Dân Chủ khác giải thích: Điều kiện của tổng thống không hợp lý. Những câu hỏi về ảnh hưởng của Nga không những ở trong giai đoạn tranh cử mà còn suốt hai năm đầu của chính quyền Trump chưa được trả lời. 

BBC: Trump-Kim 2 - Bắc Hàn có thể học gì từ chủ nhà Việt Nam?

Hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim lần hai sẽ diễn ra tại ở Hà Nội vào cuối tháng Hai

Chỉ một tuần nữa, lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sẽ gặp mặt Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump lần thứ hai và lần này ở Việt Nam. 

Cả thế giới sẽ dõi theo các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa của họ, nhưng ông Kim cũng rất có thể sẽ tận dụng cơ hội để quan sát quốc gia chủ nhà, Việt Nam. 

Ông Kim rất có thể sẽ thích những gì ông ta thấy ở Việt Nam. Vốn cũng như Bắc Triều Tiên, Việt Nam là một quốc gia Cộng sản độc đảng. 

Nhưng kể từ 1986, Việt Nam đã mở cửa nền kinh tế và trở thành một trong những nước phát triển nhanh nhất châu Á - Ngân hàng Thế giới cho biết GDP của nước này có thể đạt 6,6% trong năm nay. 

Và Đảng Cộng sản Việt Nam đã làm được điều này trong khi vẫn giữ được quyền lực tuyệt đối. 

Hà Nội không cho phép sự tồn tại của các nhóm đối lập, duy trì "sự lãnh đạo tuyệt đối và trực tiếp" với quân đội và công an. Theo tổ chức nhân quyền Ân xá Quốc tế, đã thực hiện một "cuộc đàn áp không ngừng đối với giới bất đồng chính kiến". 

Mạnh Kim: Lãnh đạo có cần đọc sách không?

Tại một hội chợ sách tại Thư Viện Quốc Gia Cambodia, Phnom Penh. Hình minh họa.

Bộ máy lãnh đạo Việt Nam có đọc sách không? Câu hỏi đơn giản này là một “bí mật chính trường” Việt Nam. Dù tỷ lệ tiến sĩ trong nội các đương nhiệm Việt Nam là khá cao (48,1%) nhưng không ai biết họ có đọc sách không và họ đọc sách gì. Lãnh đạo không chỉ cần ban tham mưu. Lãnh đạo cũng cần sách vì sách không chỉ ảnh hưởng tư cách lãnh đạo mà còn đóng góp việc ra các quyết sách quốc gia. 

Thư viện cá nhân của Tổng thống Mỹ John Adams có hơn 3.000 đầu sách; trong khi đó, bộ sưu tập sách của Thomas Jefferson đã khiến ông… đổ nợ và sau đó trở thành một trong những bộ sách chủ lực của Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ. Theodore Roosevelt đáng nể không kém. Ông có thể đọc nhiều cuốn trong một ngày và còn chấp bút viết hơn chục tác phẩm với nhiều chủ đề. Đọc sách không chỉ là thú vui. Nó còn đóng góp vào tư duy xây dựng chính sách. Harry Truman là trường hợp điển hình. Bù lại khiếm khuyết chưa tốt nghiệp đại học của mình, Truman đọc rất nhiều sách, đặc biệt lịch sử và tiểu sử. Trên Washington Post, tác giả Tevi Troy cho biết, việc ủng hộ lập quốc Israel của Truman có ảnh hưởng từ kiến thức sách vở của ông, trong đó có bộ sử Great Men and Famous Women do Charles F. Horne biên tập. 

Ngô Nhân Dụng: Thấy quốc sỉ mà không biết thẹn

Việc lư hương lớn để dưới chân tượng đài Trần Hưng Đạo, ở Công trường Mê Linh bị chuyển đi nơi khác đang tạo ra nhiều ý kiến trái chiều. (Hình: Lao Động)

Năm 1284, quân nhà Nguyên tấn công qua biên giới, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn biết mình yếu thế bèn rút quân về ải Chi Lăng, sau đó lại rút lui về Vạn Kiếp. Sau khi trấn an Trần Nhân Tông vững tâm kháng địch, Hưng Đạo Vương đã phát một bài hịch để khích lệ lòng ái quốc và tinh thần bất khuất của tướng sĩ. 

Trần Hưng Đạo viết, “ta cùng các ngươi sinh ở đời nhiễu nhương,” khi quân nhà Nguyên đang tính biến từ vua tới dân Việt thành nô lệ. Ngài mô tả “…trông thấy những ngụy sứ đi lại rầm rập ngoài đường, uốn lưỡi cú diều mà xỉ mắng… bắt nạt… cậy thế… ỷ thế… để vét bạc vàng… lòng tham không cùng…” Hưng Đạo Vương hỏi các tướng sĩ, “Nay các ngươi trông thấy chủ nhục mà không biết lo, trông thấy quốc sỉ mà không biết thẹn,… (hay sao?)” (Trần Trọng Kim dịch). 

“Trông thấy quốc sỉ mà không biết thẹn!” Đức Thánh Trần Hưng Đạo Vương muốn nhắc nhở tất cả mọi người dân Đại Việt lúc đó. 

“Trông thấy quốc sỉ mà không biết thẹn!” Người dân Việt Nam bây giờ, và mãi mãi không quên! 

Chính vì những lời nói đó làm sôi máu hàng triệu người dân, cho nên đảng Cộng Sản Việt Nam phải “ra tay” với Đức Thánh Trần ở Sài Gòn năm nay. 

Quách Hạo Nhiên: Đảng, Truyền Thông Và 40 Năm Cuộc Chiến Tranh Chống Quân Xâm Lược Trung Quốc 1979

"Muốn biết chiến tranh là cái gì người cần hỏi ý kiến, người cung cấp định nghĩa chính xác nhứt không phải là các vị nguyên thủ quốc gia, các chính khách lẻo mép, và các vị thống chế, tổng tư lệnh không bị bom đạn làm trầy miếng da nào" mà nên "hỏi những người phụ nữ đẻ con cho thiên hạ đem đi nướng... hỏi những bà mẹ sau chiến tranh đi hết những nghĩa trang này đến nghĩa trang khác tìm nấm mộ đề tên con mình mà không gặp..."! (“Vết thương thứ mười ba” – Trang Thế Hy). 

Vì sao “Đảng ta” lại bất ngờ “bật đèn xanh” ? 

Thật bất ngờ là năm nay cuộc chiến tranh chống quân xâm lược Trung Quốc năm 1979 được các cơ quan truyền thông nước nhà thuật lại một cách rầm rộ và khá chi tiết đến mức nhiễu loạn ngay sau kỳ nghỉ Tết nguyên đán. Tuy vẫn chưa có cơ sở vững chắc nào để khẳng định việc “bật đèn xanh” này có phải là bước tiến thật sự trong nhận thức đặc biệt là trong vấn đề “Thoát Trung” của những lãnh đạo cao nhất của đất nước hiện nay hay không nhưng trước hết, hãy cứ tạm vui mừng trước đã. Không vui sao được vì đã hơn 30 năm qua (tính từ ngày cuộc chiến này kết thúc (1989) và mật ước Thành Đô (1990) được bí mật kí kết) gần như tất cả mọi vấn đề có liên quan đến cuộc chiến khốc liệt và đẫm máu này hoàn toàn bị bưng bít, che giấu (thậm chí những ai cả gan nhắc đến cuộc chiến tranh này có khi còn bị kết tội là “phản động” hay “kích động lòng thù hận”, “gây chia rẽ tình hữu nghị” của hai Đảng hai dân tộc Việt - Trung). Minh chứng rõ nhất là, toàn bộ sự kiện lịch sử đau thương này chỉ được đề cập một cách sơ sài trong Sách Giáo Khoa lịch sử để dạy cho các em học sinh phổ thông vỏn vẹn mấy dòng. Trong khi đó với cuộc kháng chiến “chống thực dân Pháp” và “đế quốc Mỹ” thì không biết cơ man nào là sách, báo, tài liệu cùng với đó là vô số các cuộc mít tinh tuyên truyền, kỷ niệm vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Đáng nói hơn, ở chiều ngược lại, bên kia biên giới “người bạn vàng”, “người anh em”, người “đồng chí 4 tốt” của “Đảng ta” vẫn không thôi tuyên truyền với con dân của họ rằng đây là cuộc chiến tranh nhằm “tự vệ, phản kích” trước một Việt Nam “vong ân bổi nghĩa”! Từ đây, một câu hỏi mà những ai nếu quan tâm đến chính trường cũng như các vấn đề xã hội Việt Nam hôm nay không thể không đặt ra là tại sao năm nay “Đảng ta” lại đột ngột thay đổi thái độ như vậy? Trong cái nhìn tích cực nhất, tôi thử nêu ra 3 lý do cơ bản để lý giải cho sự “bẽ kèo” rất đột ngột này của “Đảng ta” như sau: 

TS. Phạm Đỗ Chí: Triều Tiên sẽ học được gì từ Việt Nam?

Sau kỳ nghỉ Tết dài truyền thống, Hà Nội và chính phủ Việt Nam đang tất bật bắt tay vào việc tổ chức kỳ họp thượng đỉnh 2 giữa Hoa kỳ (HK) và Triều Tiên. Đây cũng là dịp hiếm có Việt Nam được phô trương vai trò chính trị và trung gian của mình trên trường ngoại giao thế giới, và theo tuyên bố của chính phủ Hà Nội, cũng là dịp quảng bá thành tích Đổi Mới của Việt Nam. 

Chủ tịch K. Jong-Un đã ngỏ ý là trong kỳ viếng thăm chính thức này sẽ thảo luận để học hỏi mô hình kinh tế đổi mới của Việt Nam từ 1986, được coi là “thích hợp với hoàn cảnh đặc biệt của Triều Tiên”. Chính yếu là sẽ theo đuổi mục tiêu phát triển kinh tế nhưng không thay đổi về chính trị, tức là vẫn duy trì chế độ toàn trị như VN. Đương nhiên Việt Nam rất hân hoan với việc “làm thày” này, và lại có dịp quảng cáo “mô hình phát triển kinh tế thị trường với định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam”, mô hình mà chính Ông cựu Bộ trưởng Bộ Đầu tư Kế hoạch Bùi Quang Vinh thành thật thú nhận là “không có trong lý thuyết mà cũng không ai hiểu trong thực tế”. 

Điều thú vị là VN sẽ có dịp “đổi ngôi”, từ vai trò “người thày” dạy về đổi mới kinh tế cho Triều Tiên từ hôm ông Jong-Un sẽ thăm chính thức Việt Nam vào ngày 25/2, sang vai trò “lãnh hội” kinh nghiệm về cải cách thể chế và thị trường với Mỹ vài hôm sau, từ 28/2 khi TT Trump có cuộc viếng thăm chính thức với Việt Nam. 

Triều Tiên sẽ học được gì từ Việt Nam để đổi mới kinh tế? 

Hàn Quốc sẽ đóng vai trò quan trọng nhất: Triều Tiên có điều kiện lợi ích nhất là sự dẫn dắt và giúp đỡ của Hàn Quốc trong vấn đề cải tổ thị trường, đầu tư xây dựng hạ tầng vốn là điểm mạnh có sẵn của Triều Tiên với các chi tiêu cao về quân sự, sản xuất hàng tiêu dùng với sự chuyển giao công nghệ, tiếp cận các thị trường xuất khẩu với lợi thế sẵn của Hàn Quốc, và nhất là tham dự chuỗi sản xuất của nước này trong các khu liên hợp có sẵn ở khu vực biên giới hay mở thêm ở các nơi khác với sự đoàn tụ gia đình Hàn-Triều… 

S.T.T.D Tưởng Năng Tiến: Bác Trọng

Anh đến thăm em đêm 30 

còn đêm nào vui bằng đêm 30 

anh nói với người phu quét đường 

xin chiếc lá vàng làm bằng chứng yêu em 

(“Anh Đến Thăm Em Đêm 30” nhạc: Vũ Thành An, thơ: Nguyễn Đình Toàn) 

Có lẽ đây là lần đầu tiên, và (không chừng) cũng là lần duy nhất, đám phu phen quét đường của miền Nam nước Việt được giới văn nghệ sĩ của vùng đất này (vô tình) đưa vào tác phẩm. Ở miền Bắc thì hoàn toàn khác, với chủ trương “văn nghệ công nông binh,” lớp người khốn cùng này được nhắc nhở đều đều, cùng với rất nhiều “ưu ái!” 

Chả những thế, sau khi đất nước được hoàn toàn giải phóng (Nam/Bắc hoà lời ca) một công nhân của Sở Vệ Sinh Thành Phố Hồ Chí Minh – bà Lê Thị Thêu – còn được Mặt Trận Tổ Quốc giới thiệu ra ứng cử để trở thành đại biểu Quốc Hội nữa cơ. 

Viết từ Sài Gòn: Cướp ấn đền Trần và cẩu lư hương Thánh Trần

Những năm 2000, đền Trần ở Lào Cai, ngay thị xã Lào Cai, bên bờ sông Nậm Thi có bức tượng Đức Thánh Trần oai nghi đứng chống gươm nhìn sang phía Trung Quốc, đền thờ của Ngài ngự trên ngọn đồi cao, tượng của Ngài đứng trước đền. Sau 20 năm, quay trở lại Lào Cai, điều làm tôi hãi hùng nhất là đền Mẫu và Đền Trần - hai ngôi đền lớn nhất Lào Cai đã hoàn toàn thay đổi, tượng Đức Thánh Trần bị bứng đi mất, thay vào đó là một tiểu viên với 12 con giáp Tí Sửu Dần Mão Thìn…, nền chân tượng đã bị ủi thấp xuống chừng 20 mét so với nền cũ. Tiểu viên 12 con giáp cũng là nơi các đôi nam nữ du khách Trung Quốc cõng nhau, ôm nhau chụp hình nhiều nhất… 

Trong lúc du lịch khai thác triệt để vào các ngôi đền liên quan đến Trần Hưng Đạo, như lễ khai ấn đền Trần ở Nam Định, lễ phát lộc đền Trần ở Lào Cai và Hưng Yên, lễ khai lộc đền Trần ở các quận trong thành phố Sài Gòn và hầu hết các đền Trần ở các tỉnh trên cả nước. Đùng một cái, câu chuyện cẩu bát nhang trước tượng Trần Hưng Đạo ở quận 1, Sài Gòn khiến tôi nghĩ đến ngay hai vấn đề: Trung Quốc đã thao túng Sài Gòn và; Kĩ nghệ du lịch bẩn đã vào tận đền thờ. 

Ở vấn đề thứ nhất, Trung Quốc đã thao túng Sài Gòn. Sở dĩ tôi đặt câu hỏi như vậy bởi tôi liên tưởng đến đền Trần Lào Cai. Thời bức tượng Thánh Trần bị bứng đi ở đến Trần Lào Cai là thời ông Giàng Seo Phử làm Bí thư tỉnh ủy Lào Cai. Thời đó, ông Phử còn hơn cả một ông vua xứ Lào Cai. Ông xây biệt thự trong khu phố khá yên tĩnh nhưng phồn thịnh của Lào Cai. Nhà ông Phử xây trong khuôn viên một khu vườn cổ, bên hông trường trung học Lào Cai, diện tích chừng 1500 mét vuông, được “dồn điền đổi thửa” từ rất nhiều ngôi nhà trên phố. Cái giếng cổ đóng ngay vị trí phòng khách của ông Phử, ông cho lấp và mời một thầy địa lý bên Tàu sang bấm độn, giếng phải lấp 2 lần, lấp xong, lại đào lên và trục sạch đất đen sau đó yểm châu sa thần sa lại lấp thêm lần nữa. (Tôi biết chuyện này vì lúc đó tôi lang thang ra Lào Cai, làm thợ hồ ngay trong công trình này).