VOA Tiếng Việt: Ba nhà hoạt động Việt được vinh danh nhân Ngày Nhân quyền Quốc tế

Ba nhà hoạt động Việt Nam được vinh danh nhân Ngày Nhân quyền Quốc tế ở Westminster, California, 9/12/2018

Ba nhà hoạt động ở Việt Nam vừa được vinh danh về “những đóng góp quan trọng” của họ cho nhân quyền tại một buổi lễ diễn ra hồi chiều ngày 9/12 ở thành phố Westminster, California.

Đứng ra tổ chức buổi lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Nhân quyền Quốc tế, cũng là Ngày Tù nhân Lương tâm Việt Nam, là Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam và Hội Ái hữu Tù nhân Chính trị và Tôn giáo Việt Nam.

Tại buổi lễ, ban tổ chức đã trao Giải thưởng Nhân quyền 2018 cho ông Hoàng Đức Bình, bà Trần Thị Nga và bà Phạm Đoan Trang. Những người bạn bè của ba nhà hoạt động đã nhận giải thưởng thay mặt họ. 

Ông Bình và bà Nga đang phải thụ án tù vì bị các tòa án của chính quyền khép vào các tội “chống người thi hành công vụ”, “lợi dụng các quyền tự do dân chủ” và “tuyên truyền chống nhà nước”.

Trong khi đó, theo tìm hiểu của phóng viên VOA tiếng Việt, bà Trang không thể rời Việt Nam, một mặt có thể do thương tật ở chân sau một lần bị đánh đập trong một cuộc biểu tình, và mặt khác là vì những rủi ro pháp lý có thể xảy ra nếu bà cố xuất cảnh. Tin cho hay, trong ít nhất hơn một năm tính đến nay, bà luôn trong tình trạng bị các nhân viên an ninh nhà nước theo dõi chặt chẽ.

... không ai trong chúng ta nên vui ... khi chúng ta chúc mừng một người Việt Nam nhận được một giải thưởng nhân quyền nào đó, chúng ta đều nên hiểu rằng điều đó chỉ chứng tỏ đất nước này đang trải qua những năm tháng đen tối đến mức nào, và cái thực tế ấy chẳng có gì đáng mừng. 

Nhà hoạt động Phạm Đoan Trang

TS. Phạm Đỗ Chí: Nhân “hưu chiến Mỹ-Trung 90 ngày” - Việt Nam có thể làm gì?

Bên lề cuộc họp G-20 ở Á Căn Đình ngày 1/12/18 vừa qua, TT Trump đã gặp Chủ tịch Tập Cận Bình và đưa ra đồng ý: hai bên sẽ tạm ngưng việc áp thuế quan cao hơn hay nhắm vào các mặt hàng nhập khẩu nhiều hơn hiện có trong vòng 90 ngày, một cách thiết yếu là để TQ có thì giờ nhiều hơn áp dụng các biện pháp áp dụng các qui chế thị trường tự do, cho hàng Mỹ tiếp cận nhiều hơn, tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ và nhất là bớt các áp lực khắt khe bắt các hãng Mỹ chia xẻ các bí mật công nghệ cao như điều kiện để lập các công ty liên doanh với TQ. 

Tuy nhiều quan sát viên quốc tế coi như thỏa ước tạm thời này sẽ vẫn gây khó khăn cho việc chấm dứt hẳn cuộc thương chiến hiện tại giữa hai nước, nhất là vì nó xoáy sâu vào trọng tâm các chính sách sản xuất và thương mại bất công hiện tại mà TQ đang áp dụng cho chiến lược phát triển trong lâu dài của họ, mà nhà lãnh đạo họ Tập khó tự cắt bỏ, cuộc hưu chiến vẫn coi như có ích cho việc “mua thời gian” của cả hai bên. 

Phía Mỹ, thỏa ước sẽ giúp làm tạm ổn định thị trường chứng khoán và giảm nhu cầu cho FED cần tăng thêm hay nhanh hơn lãi suất Mỹ, có thể làm chậm lại đà tăng trưởng kinh tế Mỹ--nhất là khu vực bất động sản đã chững lại từ đầu năm. Phía TQ, thỏa ước sẽ giúp ông Tập tạm giảm bớt các bất ổn chính trị nội bộ và kinh tế thương mại, nhất là chặn lại đà sút giảm của tiền CNY đã sụt giá hơn 10%, và việc các hãng lớn đang trốn chạy khỏi TQ.

Do việc các biến cố này sẽ có tác động đến nền thương mại và kinh tế thế giới, đặc biệt cho Việt Nam như trọng tâm của bài này, chúng tôi chủ yếu sẽ nêu ra vài điểm sau: 

1. Việt Nam (VN) cần chọn cách đi theo hướng chính sách ra sao, khi cuộc thương chiến Mỹ- Trung Quốc (TQ) đang tạm “bớt nóng” sau cuộc họp Trump-TC Bình nêu trên? 

2. Các chính sách kinh tế, chính trị và quân sự lớn đang có của VN có gì đúng, sai? 

3. Sáng kiến gì ở cấp lãnh đạo cao nhất của VN sau “nhất thể hóa” ở Hà nội, nếu muốn?

Phạm Chí Dũng: Ủy viên bộ chính trị Trương Thị Mai đi Mỹ làm gì?

Ủy viên bộ chính trị kiêm Trưởng ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai (áo đỏ, giữa)

‘Dấu ấn’ duy nhất

Hoàn toàn chẳng có một dấu ấn nào đọng lại sau chuyến ‘đi chơi’ ở Hoa Kỳ của Ủy viên bộ chính trị kiêm Trưởng ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai từ ngày 29/11 đến 1/12 năm 2018.

Trạng thái trống vắng ấn tượng đối ngoại của bà Trương Thị Mai là khá tương phản với thành tích của một người đồng chức với bà trong Bộ Chính trị: Bộ trưởng quốc phòng Ngô Xuân Lịch.

Khi năm 2018 đã kéo lê cái hình hài lẩy bẩy do đói ăn dầu khí gần đủ thời gian của nó, hóa ra tướng Lịch lại là ủy viên bộ chính trị có thành tích đối ngoại đỡ gày guộc nhất: không chỉ một, mà có đến hai lần ông ta mời được Bộ trưởng quốc phòng Mỹ James Mattis sang Việt Nam - lần đầu tiên kéo theo sự hiện diện chưa có tiền lệ của hàng không mẫu hạm Mỹ USS Carl Vinson tại cảng Đà Nẵng vào tháng Ba năm 2018, và lần thứ hai vào tháng Mười Một cùng năm mà chẳng rõ nguồn cơn đích thực của ‘tăng cường hợp tác quốc phòng Việt - Mỹ’ là gì.

Tre ’s Blog: Nói trước, không phải lỗi tại tôi khi các anh chị bịt mũi đọc cái bài này

Sát nhà tôi là nhà vợ chồng một công chức về hưu sớm. Họ làm thêm và tiết kiệm bằng cách nuôi gà, nuôi chim cút, nuôi nhím, trồng rau.

Cái chuồng nuôi vài chục con gà của họ đặt sát hàng rào phân cách hai nhà.

Cách đó chỉ hai mét, qua cái sân nhỏ, là phòng ngủ của tôi.

Mỗi sáng, chưa đến 5 giờ, bọn gà hò nhau gáy vang!

Tôi, của đáng tội, cũng hay tỏ vẻ yêu thiên nhiên lắm. Cơ mà bị thiên nhiên đánh thức đều đặn vào cái giờ ấy, trong khi mình muốn và được quyền ngủ đến 8 giờ cơ thì cái tình yêu ấy xem chừng cũng yêu yếu dần đi, rồi đến ngày đoản mệnh.

Thêm vào đấy là mùi phân gà. Chưa có quy định nào yêu cầu nuôi gà trong thành phố thì phải tắm (gà) thường xuyên, cũng chưa ai thấy con gà nào xài khử mùi (thơm mát, trắng mịn như ngọc trai, TV hay quảng cáo) nên mùi phân của cái bọn gà ấy không thể nào gọi là dễ chịu cả.

Tiếp đến là con mạt gà cuốn theo chiều gió bay vào nhà, khiến chúng tôi gãi xoành xoạch suốt cả ngày.

Nhắc thì anh ấy “ní nuận”: “Đất nhà tôi, tôi làm gì kệ xác”. Ừ mà phòng khách nhà anh ta cũng bên cạnh chuồng gà.

Đành phải đưa đơn ra tổ dân phố.

Các nhà bên cạnh cũng đồng loạt than vãn. Anh ấy nhượng bộ bằng cách mua nilon với lưới về quây kín cái chuồng bên phần đất anh ta. Lâu lâu nilon thủng thì lại thay.

Kính Hòa - RFA: Đe dọa sử dụng sức mạnh hải quân Trung Quốc, khả năng tới đâu?Tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc, Hông Kong, 7/2017

Tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc, Hông Kong, 7/2017

Vào ngày 8/12/2018, Hoàn Cầu Thời báo, một tờ báo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, bản tiếng Anh, đăng phát biểu của ông Đái Húc, Viện trưởng Viện An toàn và hợp tác biển, nói rằng Trung Quốc nên điều tàu chiến vào các vùng biển mà ông gọi là lãnh hải của Trung Quốc ở Biển Đông, để ngăn chận và đâm vào tàu chiến Mỹ nếu các tàu chiến này thực hiện cái gọi là chiến dịch Tự do hàng hải, xâm phạm lãnh hải Trung Quốc.

Chiến dịch Tự do hàng hải của Mỹ thực hiện ở Biển Đông liên tục trong ba năm gần đây nhằm thách thức đòi hỏi chủ quyền lên đến 90% diện tích Biển Đông.

Lời tuyên bố rất cứng rắn này của một chuyên gia hàng hải và quân sự Trung Quốc được đưa ra ba tháng sau khi tàu Lan Châu của Trung Quốc ra kèm tàu chiến Mỹ Decatur khi chiếc này đi vào khu vực 12 hải lý quanh Đá Gaven tại Trường Sa mà Trung Quốc đang chiếm đóng. Phía Mỹ lên tiếng nói vụ kèm cặp này diễn ra một cách nguy hiểm vì tàu Trung Quốc đi rất sát tàu chiến Mỹ.

Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hà Lan, nhận xét về phát biểu của ông Đái Húc như sau:

“Ông Viện trưởng đề xuất cái ý kiến đưa tàu ra để húc, để đâm vào tàu Mỹ là một ý kiến không lành mạnh. Nó còn sai ở chỗ nữa là kích động cái chuyện đối đầu.”

*Song Thao: Nhớ

Ngày 5 tháng 11 năm 2018, Tòa Tổng Giám Mục Hà Nội đã gửi “Đơn Kiến Nghị Khẩn Cấp” do Hồng Y Nguyễn văn Nhơn và Giám Mục Chu văn Minh ký, yêu cầu thành phố Hà Nội đình chỉ việc ngang nhiên xây dựng trên đất của tòa Tổng Giám mục. Khu đất này chính là khu trường Dũng Lạc trước kia.

Cổng trường Dũng Lạc đã bị đổi tên

Tin xấu này làm nhiều người bất bình. Tôi là học sinh trường Dũng Lạc trong bốn niên khóa từ năm 1950 đến 1954, từ Đệ Thất đến Đệ Tứ, nên xót xa cho mái trường xưa, mái trường mà ít ngày trước đây tôi thẫn thờ nhớ khi cô cháu tôi từ Việt Nam qua chơi, đã mang qua cho tôi cuốn học bạ bốn năm tại trường Dũng Lạc. Cuốn sổ mỏng, vàng ố, chỉ có 16 trang, ghi lại thành tích học tập của tôi trong bốn năm học Trung Học Đệ Nhất Cấp này. Học bạ được in tại nhà in Tiến Long, 25 phố Nhà Chung, Hà Nội. Phố Nhà Chung, con phố ngắn nhưng rất thân thuộc với học trò Dũng Lạc. Từ cổng trường ra, quẹo phải, là đã nhập vào bóng mát của phố, nơi có một trường của các sơ, có ca sĩ Tâm Vấn theo học, con gái túa ra từng đàn trong giờ ra về trùng với giờ tan trường của chúng tôi. Chúng tôi thường dùng con đường này để tới đường Tràng Tiền, quẹo trái ra Bờ Hồ đón tàu điện về nhà. Nhưng trước khi ra tới phố Nhà Chung, chúng tôi còn phải vấn vương với vỉa hè rộng lớn trước cửa trường. Nơi đây là thiên đàng nhỏ của học sinh Dũng Lạc. Có thịt bò khô, bánh tôm, kem cây. Lại có ngôi quán nhỏ của anh chàng Đại Quấy, bán đủ thứ hầm bà lằng, thứ nào trông cũng quyến rũ. Có bánh mì thịt ngon ơi là ngon của chàng Lý Toét. Đại Quấy và Lý Toét là những xước danh chúng tôi đặt cho hai anh chàng vui tính bán hàng trước cửa trường. 

Vũ Thành Sơn: Gặp nhà văn Nguyễn Thị Thụy Vũ

Tôi gặp nhà văn Thụy Vũ lần đầu tại nhà riêng của nhà thơ Ý Nhi nhân một dịp bà ghé qua Sài Gòn. Cuộc gặp mặt có nhiều người tham dự, có đồng nghiệp và có cả người là học trò của bà trước kia. 

Hôm ấy, khoảng tháng 9 năm 2017, bà nói nhiều chuyện, từ chuyện viết lách cho đến những giai thoại trong giới văn chương trước 1975 rồi dẫn đến cả những kỷ niệm đời sống riêng tư. Bà nói chuyện vui vẻ, hóm hỉnh cho dù trong tất cả những điều bà kể đều có bóng dáng những nỗi thất vọng, buồn bã, bất lực mà người nghe không khỏi cảm thấy ái ngại. Nghe bà kể bằng một giọng diễu cợt về những nỗi đau và số phận hẩm hiu của chính bà cứ như đang nghe bà nói về nỗi đau và số phận của một ai khác. Tôi nghĩ không dễ gì có thể tự trào được như vậy nếu bà không có một nghị lực phi thường để vượt qua nghịch cảnh và vượt qua cả chính mình. 

Sau cuộc gặp gỡ lần đó, bà phát hiện mình ung thư, bị cắt 2/3 dạ dày. 

Tôi vẫn thường tự hỏi cái gì làm cho một người thấy mình có nhu cầu phải cầm bút. Trả lời câu hỏi này cũng đồng thời trả lời cho câu hỏi kế tiếp vì sao mà nhà văn từ bỏ sáng tác. Trong trường hợp của Thụy Vũ, số phận hình như không định đoạt bà trở thành một nhà văn, mà là một cô giáo. Bà có viết lách nhưng là viết cho riêng bà. Người em trai của bà, Hồ Trường An, khuyến khích bà gửi đăng báo. Và bà đã xé từ trong cuốn sổ một truyện để gửi cho tờ Bách Khoa chỉ với mục đích là để kiếm thêm thu nhập cho đồng lương khiêm tốn của nghề giáo mà thôi. Nhưng (số phận nào cũng bắt đầu từ cái phản đề này), cái truyện đó đã lọt vào mắt xanh của nhà văn Võ Phiến. 

Hoài Nam: Cái đọc với người viết

Đọc và viết, hiển nhiên đó là hai hoạt động khác nhau, chứ không phải một. Theo cách hiểu thông thường, đối với một người sáng tác văn chương (người viết) bất kì, đọc nằm ở quá trình “nạp”, còn viết là “xả”, là “trút” cái sự ngấm từ việc đọc của mình vào một sáng tạo ngôn từ mới mẻ. Điều đó cũng có nghĩa là, đối với người viết, đọc và viết tuy khác nhau song lại rất gần nhau. Sự đọc cần cho tất cả những ai yêu chuộng tri thức, yêu chuộng một đời sống tinh thần phong phú; riêng với người viết, đọc trở thành một điều kiện mang tính cốt tử nếu người viết thực sự muốn sống chết với nghề viết, thực sự muốn tạo lập những giá trị văn chương có thể không bị bụi thời gian che phủ; nói cách khác, phải đọc, nếu người viết muốn hiện diện với tư cách một người viết chuyên nghiệp.

Không có gì khó hiểu khi người viết chuyên nghiệp bị điều kiện hóa bởi việc đọc. Hãy thử chứng minh điều đó bằng những giả định.

Trước hết, nếu không đọc (hoặc ít đọc) người viết sẽ chỉ có thể viết bằng chút ít tài năng trời cho (với điều kiện là anh ta có thứ tài năng ấy, tất nhiên) và bằng những kinh nghiệm đời sống hết sức hữu hạn của riêng mình, chứ không phải bằng bề dày của cái vốn liếng văn hóa về văn học. Thực tế cho thấy, cái vốn liếng văn hóa về văn học này chính là nguồn “nhiên liệu” giúp cho một người viết đi bền, đi xa trên con đường văn chương thiên lí. Không có nó, may ra người viết chỉ đạt được một vài thành công ban đầu rồi sau đó nhanh chóng lê mình trong bóng tối của sự lặp lại chính mình, cũ kĩ và nhàm chán.

Đàm Trung Pháp: Lời Tạ Lỗi Muộn Màng

San Antonio College là trường đại học cộng đồng lớn nhất tiểu bang Texas sở hữu một campus rộng mênh mông trong trung tâm thành phố San Antonio, trên đại lộ huyết mạch San Pedro Avenue. Dân chúng ở đây gọi tắt tên trường này là SAC (phát âm như chữ “sack”). Đây là nơi đầu tiên tôi được trở lại nghề dạy học sau quốc nạn 1975. Mùa hè 1976, tôi may mắn xin được làm lecturer trong Department of English, chuyên dạy freshman English (ENGLISH 101) là lớp bắt buộc cho tất cả các sinh viên năm thứ nhất. 

Lục cá nguyệt mùa thu 1976 khai giảng cuối tháng 8. Tôi đã soạn một syllabus kỹ lưỡng cho ENGLISH 101, nắm vững nội dung cuốn textbook, và sẵn sàng “ra quân.” Buổi học đầu tiên cho tôi thấy San Antonio là một thành phố đa chủng tộc. Trong khoảng 25 sinh viên hiện diện thì hơn nửa thuộc sắc tộc Mễ tây cơ, số còn lại là người da trắng và đôi ba người da đen. Sau khi giải thích cho họ rõ mục tiêu của lớp và những trách nhiệm của họ trong khóa học, tôi chia xẻ với họ về quá trình dạy đại học của tôi tại Việt Nam. Phần thời giờ còn lại, tôi yêu cầu mọi người viết cho tôi một trang về cuộc đời của họ, để giúp tôi “làm quen” với họ. Tiện thể, đấy cũng là phương cách thực tế nhất để tôi lượng giá khả năng viết tiếng Anh của họ. Trước khi cho lớp ra về, tôi còn nhắc nhở họ chịu khó đi học đều đặn và đọc kỹ các chương trong textbook như đã ghi trong học trình. Buổi học đầu tiên thuận buồm xuôi gió. Khi đọc các trang sinh viên viết về cuộc đời họ thì tôi thấy khả năng viết tiếng Anh của họ không đồng đều chút nào. Vài ba người viết toàn hảo, đa số viết tạm được, và số còn lại viết dở lắm. Tôi biết là tôi sẽ phải để ý đến nhóm sau cùng này rất nhiều vì họ chưa nắm vững cú pháp và còn phạm nhiều lỗi chính tả. Qua những trang họ viết, tôi được biết họ làm nhiều công việc khác nhau để mưu sinh. Họ đều hy vọng khi tốt nghiệp SAC thì nghề nghiệp họ sẽ có cơ hội thăng tiến.