Đi vào tranh cử 2020, phía Cộng Hòa không có mấy thay đổi; ông Donald Trump là tổng thống tại chức với lợi thế lớn về quyền lực và tiền ủng hộ vì không có cạnh tranh, và chắc chắn sẽ thành nhân vật chính. Cựu Thống Đốc Massachusetts, ông Bill Weld, muốn thách đố ông Trump nhưng ít người biết đến; tuy nhiên, Dân Biểu Justin Amash (Cộng Hòa vừa thành độc lập) có thể là đe dọa cho ông. Sau khi đọc kỹ “Báo Cáo Mueller” ông Amash đòi bãi nhiệm ông Trump về những tội ông Trump có thể đã phạm, rồi bỏ đảng mình. Không còn là Cộng Hòa đúng ngày lễ Độc Lập, ông có thể tranh cử tổng thống như một người ngoài đảng, và sẽ lấy bớt phiếu của ông Trump từ những người Cộng Hòa truyền thống vẫn không chấp nhận ông Trump. 

Ông Trump cũng đã cho thấy dù được lợi điểm kinh tế đi lên, ông nhất quyết đi theo “công thức” tranh cử cũ: Dùng sợ hãi, nghi kỵ, ghét bỏ và chia rẽ dựa vào mầu da, chủng tộc và tôn giáo của đám da trắng trung kiên (“base” ít học, lớn tuổi, lợi tức thấp và đầy kỳ thị) để làm bàn đạp đi đến thắng cử sát nút. Từ đầu tuần ông đã “tuýt” đòi đuổi bốn nữ dân biểu Dân Chủ tiến bộ da mầu, “Cút khỏi nước Mỹ!”—một xúc phạm mang nặng ý nghĩa kỳ thị mà người Mỹ da mầu hoặc di dân thường là nạn nhân, dù không đụng chạm đến đám “base” trên. Bà Chủ Tịch Hạ Viện Nancy Pelosi thông qua nghị quyết lên án những lời của ông “chính danh hóa sợ hãi và ghét bỏ người Mỹ mới và da mầu,” với 240 dân biểu Dân Chủ và bốn phiếu Cộng Hòa. Bà cũng chế diễu khẩu hiệu tranh cử của ông là “Làm Cho Nước Mỹ Trắng Trở Lại.” 

TRANH CỬ PHÍA DÂN CHỦ 

Nhiều thay đổi và sôi động trong nội bộ đảng đã diễn ra ở hai buổi tranh luật sơ bộ (primary) giữa 20 ứng viên tổng thống Dân Chủ cuối Tháng Sáu. Sau tranh luận, bốn người đã nổi bật và hy vọng sẽ được chọn làm đại diện đảng trong tổng tuyển cử (general) cuối 2020. Đây gồm ba người da trắng lớn tuổi: Nguyên Phó Tổng Thống Joe Biden, 76; Nghị Sĩ Bernie Sanders, 77; bà Nghị Sĩ Elizabeth Warren, gần 70. Bà Nghị Sĩ Kamala Harris khác hẳn ở giữa tuổi 50, gốc da đen và Ấn Độ. Cá nguyệt thứ nhì ông Biden thu được $21.5 triệu ủng hộ; theo sau là bà Warren với $19 triệu, ông Sanders $18 triệu và bà Harris $12 triệu. Tuy nhiên, tiền ủng hộ chỉ là một yếu tố quan trọng: Năm thăm dò dư luận cho thấy mức ủng hộ chính trị cho ông Biden (dù vẫn dẫn đầu) và Sanders đi xuống trong khi hai bà Warren và Harris đi lên; hai trong năm thăm dò đặt bà Harris cao hơn bà Warren. 

Mấy chục năm làm Ban liên lạc Quốc học Huê, tôi đã có vinh dự nhiều lần làm việc với Giáo sư Hoàng Tụy. Khi thì đến thăm, chúc thọ Anh, khi đến mừng Anh được nhận những giải thưởng cao quý. Nhiều lần, do yêu cầu của Ban Dân vận, tôi đã được làm việc và nghe Anh nói về “Chính sách Trí thức”.

Hoàng Tụy đúng là một nhà trí thức ít có ở Việt Nam. Ông là nhà toán học, công trình nổi tiếng trong nước và thế giới của ông là Lý thuyết “Tối ưu Toàn cục” (Global Optimisation). Nhân sinh nhật thứ 70 của ông, Viện Công nghệ Linkoping Thụy Điển đã vinh danh ông: “Người đã có công trình tiên phong trong lĩnh vực tối ưu toàn cục và quy hoạch toán học tổng quát”. Tháng 12-2007, hội nghị quốc tế “Quy hoạch không lỗi” ở Rouen - Pháp cũng ghi nhận những đóng góp tiên phong của GS. Hoàng Tụy. Ông cũng là người đầu tiên nhận Giải thưởng Constantin Caratheodory do Đại hội Quốc tế Tối ưu toàn cục trao tặng. 

Đề nghị chúng ta hãy làm dân thường một vài giờ thì sẽ thấy tính mạng, nhân phẩm và tài sản của người dân dễ bị xâm hại, dễ bị xúc phạm như thế nào. 

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa

Sinh lão bệnh tử là lẽ tự nhiên của kiếp người. Tuy thế, khi còn trẻ, tôi vẫn cứ tưởng rằng đó là chuyện của người nào khác (thôi) chớ không mắc mớ gì ráo tới mình. Tưởng vậy, tất nhiên, là Tưởng Tầm Bậy. Mấy năm nay, những năm cuối đời, tôi phát bệnh tùm lum (suyễn, thống phong, cao huyết áp …) nên mới chợt nhận ra là cái chết – ngó bộ – cũng không còn xa xôi mấy. 

Từ đó, tôi bắt đầu nghĩ đến chuyện hậu sự với không ít âu lo. Dù gần cả đời sống ở Hoa Kỳ nhưng tôi nói tiếng Anh không được rành rẽ lắm. Cứ hình dung ra cảnh một đêm trăng ngà, trong cái nghĩa trang toàn là ma (Mỹ) đang chuyện trò rôm rả mà mình lại ngồi thu lu (ở một góc xa) thì buồn bã và cô đơn hết biết luôn. 

Vậy là tôi lật đật hỏi thăm giá cả mộ phần ở quê nhà. Thằng con ông anh hồi đáp tức thì, qua email: “Hai mét vuông đất ở nghĩa trang Thánh Mẫu, phường 8, Đà Lạt hiện đang có giá là 300 triệu đồng. Chú nhắm có khả năng chôn thì hãy chết, bằng không thì thôi nhá.” 

Một chuyên gia về hải quân Trung Quốc của Mỹ, người đầu tiên công bố thông tin tàu hải cảnh của Việt Nam và Trung Quốc “vờn nhau” nhiều ngày qua ở Bãi Tư Chính trên Biển Đông, nói rằng tình hình vẫn “rất căng thẳng” và vụ việc này “có thể xấu đi”.

Ông Ryan Martinson, giảng viên tại Trường Hải Chiến Hoa Kỳ, hôm 17/7 nói với VOA tiếng Việt rằng Trung Quốc “quyết tâm ngăn chặn Việt Nam khai thác tài nguyên dưới đáy biển", sau khi Hà Nội “cho phép công ty dầu khí Nga Rosneft thuê giàn khoan dầu của Nhật là Hakuryu 5 để khoan thăm dò vùng biển nằm ở phía Tây của Bãi Tư Chính”. 

Vừa qua, một số Tổng biên tập phải đôn đốc các phóng viên trong nhiều toà soạn “nặn ra” những bài viết, kiểu như “Thương lắm, Trường Sa ơi…” hay những tuỳ bút “sến” giống các phóng sự trên VTV1. Dường như có sự cắn rứt lương tâm. Biển đảo nổi sóng là thế mà phải “khoá miệng”. Và Tư Chính vẫn là từ “huý” không được nhắc đến, vì Ban Tuyên giáo Trung ương chưa cho phép. 

Không được nhắc đến, nhưng hầu như phần lớn giới truyền thông trong nước đều biết điều gì vừa xẩy ra trên “bồn trũng” Tư Chính – Vũng Mây vào thượng tuần tháng 7. Những ai quan tâm tới thời cuộc đều lùng sục trên các trang mạng quốc tế, từ BBC đến RFA, từ VOA đến RFI để tìm hiểu sự thật, nhất là từ các bình luận của những bỉnh bút có tên tuổi. 

Tuy nhiên, vẫn còn đó những não trạng đáng ngờ. Đến giờ này rồi mà vẫn ngồi rung đùi, cho là mọi chuyện ngoài đảo xa kia vẫn hết sức yên ổn (?!) Một tổng thư ký toà soạn (từ một tờ báo có tên tuổi ở Sài Gòn) viết trên FB của mình: “Chuyện lực lượng hải quân bị uy hiếp chỉ là fake news. Tin nhắn hàng giờ từ DK1 vào điện thoại: ‘Anh em OK, DK1 vẫn OK! Xin gửi lời chào đất liền!’…” 

Tổng Thống Donald Trump lại gây sóng gió, bắt đầu bằng một thông điệp Twitter, như thường lệ. Báo, đài cả nước Mỹ chỉ nói về cuộc đối đáp của ông Trump với bốn nữ dân biểu đảng Dân Chủ gốc Trung Đông và Châu Phi. Không ai bàn hay phỏng vấn các chính khách về các chuyện chiến tranh mậu dịch Mỹ-Trung Quốc, bom nguyên tử của Kim Jong Un, Iran tinh luyện thêm uranium làm nguyên tử, tổng thống Đài Loan ghé qua nước Mỹ, thuế, bảo hiểm y tế, hay những người Trung Mỹ đang xin ở biên giới. Dư luận chỉ quan tâm đến chuyện ông Trump đã “tuýt” và sắp “tuýt.”

Người ta có thể hỏi, làm như vậy là Trump “khôn hay dại?” Nhưng không ai chối cãi được một điều: Ông Trump là người quyết định “nghị trình” của dư luận trong nước Mỹ. Một nhà chính trị làm cách nào để tất cả mọi người chỉ bàn tán về các vấn đề do mình đưa ra, quên luôn các chuyện khác, thì cũng giống như một vị tướng dụ được quân địch tới đánh nhau ở một địa điểm chính mình chọn trước. Binh pháp Tôn Tử hay Gottfried von Clausewitz đều khuyên các tướng lãnh làm như vậy.

Nhưng nhật báo The Wall Street Journal, một thành trì lý luận của đảng Cộng Hòa, lại viết trong một bài quan điểm nói rằng ông Trump nói không đúng sự thật (counterfactual) và ông Trump dại. Họ dùng chữ nặng hơn, “politically stupid.”

Nói sai sự thực, vì trong thông điệp Twitter, ông Trump khuyến cáo bốn bà dân biểu da màu hãy ra nước Mỹ “trở về xứ” của họ. Ông không biết rằng ba trong bốn bà đó sinh trưởng ở Mỹ.

Năm xưa, 64 người lính Việt Nam đã trở thành "bia sống" cho Trung Cộng nã đạn tại Gạc Ma - Trường Sa.

Sự tàn ác "trời không dung đất không tha" của Trung Cộng, do CSVN "góp tay" rất lớn, trong đó vai trò của Lê Đức Anh - lúc bấy giờ trong tư cách Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng - mang tính quyết định. Theo ông Lê Mã Lương, Lê Đức Anh đã "truyền lệnh miệng" cho người lính VN không được phép chiến đấu.

Tai hại ghê gớm chính là chỗ đó!

Càng khủng khiếp hơn nhiều lần, bởi lịch sử vốn là môn khoa học, nên không thể dung chứa "sự mờ ám" trong đó. Đã là khoa học, tất cả phải có đầy đủ căn cứ và bằng chứng. Và cũng chính vì lẽ đó, dù có muốn, cũng không thể buộc Lê Đức Anh phải chịu trách nhiệm về hành vi phản bội dân tộc do y gây ra, dù tội phản bội Tổ Quốc được quy định hẳn hòi trong Bộ Luật Hình Sự và thuộc loại trọng tội!

Vụ Trung Quốc điều tàu HD-8, được hộ tống bởi hai tàu hải cảnh, bất thần xâm nhập khu vực bãi Tư Chính ở vùng biển đông nam Việt Nam để ‘thăm dò dầu khí’ là hoàn toàn bất thường. 

Điểm bất thường đầu tiên là Bãi Tư Chính là nơi mà phía Trung Quốc đã quá am hiểu về trữ lượng dầu khí và còn nhẵn mặt trơ tráo đến độ đã từng hai lần - vào tháng 7 năm 2017 và tháng 3 năm 2018 - cho nhiều tàu chiến vây bọc khu vực này để buộc Repsol - đối tác Tây Ban Nha liên doanh với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) - phải rút lui khỏi dự án khai thác mỏ Cá Rồng Đỏ trong khu vực này. 

Điểm bất thường thứ hai là vụ ‘thăm dò dầu khí’, mà thực chất là thêm một vụ khiêu khích với những đường nét rất quen thuộc của Bắc Kinh, trùng với khoảng thời gian quan chức chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đi Bắc Kinh để bàn với Tập Cận Bình về ‘làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện’ và ‘đại cục’. 

Phải làm sao ‘quốc tế hóa’ những hành vi đàn áp về tự do tôn giáo của chính quyền Việt Nam để quốc tế can thiệp, nếu không thì những hành động đấu tranh cho tự do tôn giáo ở trong nước sẽ không hiệu quả, các nhà hoạt động vì tự do tôn giáo Việt Nam nói với VOA. 

Các nhà hoạt động, vốn là lãnh đạo tinh thần hay nạn nhân của sự đàn áp tôn giáo ở Việt Nam, hôm 15/7 có buổi trao đổi, trình bày về ‘Tự do Tôn giáo ở Việt Nam: Cơ hội và Thách thức’ tại Freedom House, tổ chức cổ súy nhân quyền quốc tế có trụ sở ở thủ đô Mỹ, nhân dịp họ đến Washington D.C. tham dự Hội nghị Cấp Bộ trưởng về Tự do Tôn giáo Quốc tế. 

Trao đổi với VOA, đạo hữu Lương Xuân Dương thuộc đạo Cao Đài, vốn là tù nhân tôn giáo trong nước và bị chính quyền truy nã, cho biết rằng từ kinh nghiệm đấu tranh của ông, ông thấy rằng ‘phải luôn tìm đến những tổ chức, những người có khả năng giúp đỡ để mở rộng tiếng nói của mình ra với cộng đồng quốc tế’. 

“Bởi vì nhà cầm quyền Việt Nam coi thường tiếng nói của người dân nhưng rất e dè nhận xét của quốc tế,” ông giải thích. “Bằng chứng là họ luôn che đậy thực trạng vi phạm nhân quyền và tôn giáo. Điều đó cho thấy họ cũng biết sợ.” 

“Chúng ta làm điều họ sợ là đưa sự vi phạm của họ ra quốc tế theo đúng cách và đúng việc. Điều đó sẽ giúp từng bước đẩy lùi các vi phạm tôn giáo,” ông lập luận.