Thứ Ba, 19 tháng 9, 2023

Trần Trung Đạo: Trung Cộng phải sụp đổ

Ngân sách quốc phòng của Trung Cộng khác nhau tùy theo nguồn ước lượng và gia tăng hàng năm. Năm 2023, trên giấy tờ ngân sách gia tăng 7.7 phần trăm tính theo dollar lên đến 227.9 tỷ dollar. Nhưng theo phát biểu của Thượng Nghị Sĩ Dan Sullivan dựa theo tin tình báo ngân sách của Trung Cộng có thể lên đến 800 tỷ dollar.

Trung Cộng có quân đội hiện dịch 2.3 triệu quân với 500 ngàn quân trừ bị. Trung Cộng có kho vũ khí và phương tiện chiến tranh tối tân và hiện đại hơn tất cả các quốc gia khác ở Á Châu. Theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) có trụ sở tại London, Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) có hơn hai triệu nam và nữ được đào tạo đang tại ngũ, khiến lực lượng này trở thành lực lượng vũ trang lớn nhất thế giới.

Ngô Nhân Dụng: Putin phải lụy Kim Jong Un


                    Putin and Kim Jong Un meet in Russia

Vladimir Putin đang cần thêm súng đạn. Cuộc xâm lăng Ukraine đã kéo dài gần 19 tháng, các nhà máy sản xuất vũ khí của Nga chạy không kịp, vì bị cấm mua nhiều thứ chíp, thiếu nguyên liệu và bộ phận. Nga đã mua vũ khí của Bắc Hàn từ năm ngoái; chuyện mua bán có thể chỉ cần một cú điện thoại, rồi cấp dưới sẽ bàn bạc giá cả, thuận mua vừa bán. Tại sao Putin phải đích thân gặp Kim Jong Un ở Vladivostok, cách Moscow 6,000 km?

Adrian Karatnycky: Vì sao nhiều người Ukraine phản bội tổ quốc?, Foreign Policy, Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch

Vì tiền hoặc vì niềm tin, một số người Ukraine đang giúp Nga giết hại đồng bào của họ.

Benedict Arnold, Vidkun Quisling, Philippe Pétain: Những kẻ phản bội khét tiếng, những tay sai của kẻ thù vẫn xuất hiện xuyên suốt lịch sử. Giờ đây, hàng ngũ của họ đang được bổ sung trong bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine, ngay cả khi chỉ có vài cái tên được biết đến bên ngoài Ukraine.

Hoàng Đình Tạo: BRICS – Sau tấm rèm kinh tế là bức tranh vân cẩu ngoại giao và quân sự

Bản đồ các thành viên BRICS và các quốc gia khác đang tham gia, đã đăng ký tham gia hoặc bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia BRICS

Tại Johannesburg, (Nam Phi), BRICS đã nhóm họp từ ngày 22– 24/8/2023, với các nhà lãnh đạo của Nam Phi, Ba Tây, Trung Cộng, Ấn Độ, và ngoại trưởng Nga.  Khách mời từ 48 quốc gia, đa số nam bán cầu; và 20 quốc gia nộp đơn xin gia nhập.


Ronan Farrow: Quy Luật Trong Bóng Tối Của Elon Musk, The New Yorker: Thiên Nhất Phương lược dịch

Elon Musk, hình chụp 2022.

Lời giới thiệu: 

Trong mấy tuần vừa qua, cả Quốc Hội và Chính phủ Hoa Kỳ bị sôi sục vì tin tức tỷ phú Elon Musk, Chủ Tịch Công Ty Space X, đã cắt đứt mạng lưới truyền tin Starlink của Ukraine trên vùng trời Crimea, nơi quân lực Ukraine đang chiến đấu cùng quân xâm lăng Nga. Ông Musk bị Thượng Viện Hoa Kỳ gọi ra điều trần.

Bài viết “Elon Musk’s Shadow Rule” (Quy Luật Trong Bóng Tối Của Elon Musk) của Ronan Farrow (A reporter at large), The New Yorker, August 21,2023, đã mô tả rõ nội vụ.

***

Chính phủ Hoa Kỳ đã phải lệ thuộc vào một tỷ phú về kỹ thuật và đang cố gắng kìm hãm ông ta lại.


Song Thao: Mạt chược

Chơi mạt chược.

Đêm 17 tháng 8 vừa qua, tại Bảo Tàng Do Thái ở Montreal (Museum of Jewish Montreal) có đêm dạy và thi đấu mạt chược. Thấy báo đăng tin tức về sự kiện này, tôi chộp liền. Kể cũng vô duyên, mạt chược đâu có phải thứ quốc hồn quốc túy của ta đâu mà vội vơ vào. Đây là sản phẩm của Trung Hoa nhưng dân ta lậm vào khá nhiều. Dân ta ở sát cạnh anh Đại Hán, bị anh ta đô hộ cả ngàn năm, chịu ảnh hưởng văn hóa của Tàu nặng nề, có gánh thêm mạt chược trên vai cũng đúng thôi. Nhưng Do Thái, nghìn trùng xa cách với Trung Hoa, sao cũng học đòi. Thực ra tại Montreal chúng tôi, Trung Hoa và Do Thái không xa cách như chúng ta nghĩ. 


Lý Đợi: Nỗi lòng Vua Hàm Nghi


Vào lúc 14h ngày 22/9 tại Phòng 5, HÔTEL DROUOT – 9, rue Drouot – 75009 Paris, sẽ diễn ra phiên đấu “Indochine – Chapitre 16” (Đông Dương – Chương 16) của nhà Lynda Trouvé, giới thiệu 255 lô, với gần 300 tác phẩm, vật phẩm.

Trần Hậu Tuấn ra mắt sách Nguyễn Tư Nghiêm

Tác giả: Trần Hậu Tuấn

Nhà xuất bản Thông Tấn ngày 23/06/2023, 231 trang, khổ 21 x 26 cm, song ngữ Việt – Anh


Trần Mộng Tú: Chùm thơ Lục Bát

Hình minh họa John Diez

Cà phê sáng


Cái ly cái muỗng nhìn nhau

Cà phê buổi sáng giọt sầu đêm qua

Thôi thì pha cho loãng ra

Chút ngọt chút đắng hai ta chia đều.


*


Đi bộ trong xóm


Tưởng rằng bước đã quen chân

Chông chênh vẫn lạc ngay trong xóm mình

Hóa ra chân vẫn đi tìm

Con đường xưa với bóng hình người xưa


Truyện ngắn Phạm Lưu Vũ: Hoạn Tử.

 

Nhà văn Phạm Lưu Vũ 

Đậu Lang người xứ Đoài có nghề hoạn lợn gia truyền đã ba đời. Một mình đảm nhiệm cả 4 trại Đông, Tây, Nam, Bắc. Tay nghề tinh thông đến nỗi được người đời tôn là Hoạn Tử. Hôm ấy, sau một ngày làm việc cật lực ở trại Đông, hoạn hơn trăm con, cả đực lẫn nái, Hoạn Tử trở về nhà, cơm rượu ngà ngà rồi vào buồng đóng cửa đi ngủ. Đang thiu thiu, chợt thấy một cơn gió thổi tung cánh cửa sổ, tấm màn khẽ lay động, hơi lạnh gai người. Trong bóng đêm, Tử thấy một bóng đen nhờ nhờ, đứng lù lù ngay phía cuối giường, cất tiếng than ảo não, xoáy vào tận tim óc:

 “Trời ơi là trời! Hôm nay mày hoạn phải cha mày rồi.”

 Hoạn Tử giật thót mình, bật ngồi dậy. Bóng đen biến mất, gió lạnh cũng bặt tăm, cánh cửa sổ vẫn khép im ỉm. Té ra là một giấc mơ.


Truyện ngắn Jostein Haraldsen: Đám bạn nhỏ (Mange Små Venner), Dương Kim chuyển ngữ

Jostein Haraldsen sanh năm 1955. Năm 1983 cuốn tiểu thuyết đầu tay của ông, Himmelen Tar Alle, ra đời gây cho người đọc hồi hộp, từng chữ một. Cuốn tiểu thuyết thật sự nói lên một chân lý về cuộc sống sinh tồn: năng xuất chỉ tăng khi con người được no đủ.

Jostein Haraldsen cũng gây chấn động cho người thưởng ngoạn văn học, qua cuốn Fødselsflammen, với những hình ảnh sinh nở của người phụ nữ, qua từng giai đoạn một. Chuyện kể một cặp vợ chồng, từ việc kín đáo ở phòng the, đến các vấn đề mà con người băn khoăn hàng ngày. Jostein Haraldsen diễn tả cuộc chiến đấu sống còn, con người đã vui sống và làm cho cuộc sống được vươn lên từ nỗi tuyệt vọng, bất lực.

Thứ Sáu, 15 tháng 9, 2023

Trần Trung Đạo: Chuyến viếng thăm của Tổng Thống Joe Biden và những vấn đề cần biết

Chuyến viếng thăm Việt Nam của Tổng Thống Mỹ Joe Biden vào tháng 10, 2023 đã mở ra một chương mới trong quan hệ giữa Mỹ và Cộng sản Việt Nam (CSVN) đúng như Tổng Thống Mỹ ‘lẩy Kiều’ “Vinh hoa bõ lúc phong trần / Chữ tình ngày lại thêm xuân một ngày".

Tổng Thống Biden không phải là tổng thống đầu tiên ‘lẩy Kiều’. Trước ông, Tổng Thống Barack Obama trong chuyến viếng thăm Việt Nam năm 2016 đã ‘lẩy Kiều’ và Tổng Thống Bill Clinton cũng đã ‘lẩy Kiều’ tại Hà Nội năm 2000. Việc ‘lẩy Kiều’ của các Tổng Thống Mỹ không đáng nói, đáng nói chăng là thời điểm.

Nguyễn Gia Kiểng : Tầm cao mới của quan hệ Việt–Mỹ thay đổi những gì?

Tổng thống Joe Biden và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ra Tuyên bố chung, nâng tầm quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện. Ảnh: Báo Điện tử Chính phủ.


Chế độ cộng sản Việt Nam như một con tầu vừa mất la bàn vừa thiếu dầu, cần được cứu giúp và chỉ có thể mong đợi ở các nước dân chủ, trong khi nhu cầu tranh thủ Việt Nam không còn như trước nữa. Sự cứu giúp sẽ chỉ có được nếu đi đôi với những nhượng bộ thực sự quan trọng về dân chủ và nhân quyền.



Thời báo Hoàn Cầu bình luận về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Biden, Nguyễn Hải Hoành biên dịch

Tổng thống Mỹ Joe Biden tại cuộc gặp gỡ báo chí chiều ngày 10/9 tại Hà Nội. Ảnh: Báo VietnamNet


Hi ngh thượng đnh New Delhi ca Nhóm G20 va bế mc trong tình hình các bên bt đng nghiêm trng và thế gii bên ngoài không thun li, cui cùng đã thông qua bn tuyên b chung th hin nguyn vng chung ca cng đng quc tế v đoàn kết và hp tác, cùng nhau vượt qua khó khăn và gác li mt s bt đng nghiêm trng. Thế nhưng, chuyến đi ca Tng thng M Biden sau khi ri New Delhi li kéo mi người v đến thc tế chính tr quc tế phc tp và thô ráp hơn. Ngày 10 tháng 9, Biden đến Hà Ni, Vit Nam, bt đu chuyến thăm ngn ngi đã được bàn tán m ĩ, người dưng nước lã cũng đu biết.


Ngô Nhân Dụng: G-20: Tập vắng mặt, Modi thành công

Thủ tướng Ân độ Narendra Modi phát biểu tại một sự kiện trong Hội nghị thượng đỉnh G20 tại New Delhi, 2003.

Vladimir Putin không tới họp. Tập Cận Bình cũng xin kiếu. Ba ngày trước khi bắt đầu, Joe Biden vẫn chưa nói tới hay không. Người chủ trì đứng mời, Narendra Modi, có thể mất mặt. May mắn, cuối cùng Joe đã tới. Ấn Độ và Mỹ có cơ hội kết thân.

Bùi Bích Hà: Phim ảnh & đời sống

Nhà văn Bùi Bích Hà.
Ảnh: 
Báo Người Việt.

Lời giới thiệu:

Từ vài năm nay chúng tôi, chị Bùi Bích Hà và tôi, hẹn gặp nhau mỗi tháng Mười để cùng đi dự đại hội Viet Film Fest ở Quận Cam, Nam Cali. Trừ năm 2020 vì đại dịch Covid-19. Năm 2021, tình hình đại dịch đã phần nào ổn định. Dù vậy, ban tổ chức cho biết sẽ tổ chức trình chiếu phần lớn online, song có thể có một đôi buổi chiếu phim diễn ra tại một rạp hát ngoài trời drive-in. Tôi tưởng tuợng niềm thích thú của chị khi được tham dự một cuộc trình chiếu như vậy. Xem phim tại rạp hát drive-in đã trở thành quá khứ trong lịch sử giải trí của dân Mỹ khi chúng tôi tới định cư tại đây. Song sẽ là một kinh nghiệm mới mẻ nếu giờ được trải nghiệm. Tiếc là đi xem phim tại rạp drive-in đã không diễn ra với chúng tôi. 


Trùng Dương: Việt Film Fest 2023 tái xuất hiện, kỷ niệm 20 năm thành lập

Đầu tháng 10 năm nay cộng đồng người Việt tại Nam Cali có dịp thưởng ngoạn một sinh hoạt điện ảnh đặc sắc, đó là Đại Hội Điện Ảnh Việt Nam Quốc Tế (Viet Film Fest) do Hội Văn học Nghệ thuật Việt Mỹ (VAALA) tổ chức, đồng thời kỷ niệm 20 năm thành lập đại hội điện ảnh này.


Sohaniim: Trí thức bản địa có giá trị gì?

Sohaniim.
Nếu không có người bản địa rừng chỉ là những đốm xanh hoang tàng, nếu không có người bản địa âm thanh của rừng chỉ còn lại những tiếng cưa máy xé nát lòng.

Nhân vụ "600 hecta đất rừng sẽ bị "phá" chuyển sang làm hồ" mình xin kể vài thứ về tri thức bản địa. (Lưu ý: để Bí thư Bình Thuận khỏi bắt bẻ về từ "phá" và cho là "nhạy cảm", rồi quy kết "tiềm ẩn gây mất an ninh, trật tự trên địa bàn và không gian mạng". Mình xin trích dẫn từ "phá" trong từ điển, hiểu là: hành động làm cho tan vỡ, hư hỏng, cho không còn tồn tại như cũ nữa. Ví dụ "phá mìn", phá nhà cũ xây nhà mới",... (TĐ Hoàng Phê 2010, tr. 979)). Như vậy, việc chuyển diện tích rừng sang hồ, làm cho nó không còn tồn tại như cũ nữa thì chúng ta hoàn toàn có thể dùng từ "phá".

Bùi Văn Phú: Tưởng nhớ bà Jean Libby (1940-2023)

Khoảng đầu thập niên 2000, trong một lần gặp thi sĩ Nguyễn Chí Thiện [1939-2012] tôi có hỏi về bản thảo tập thơ “Tiếng vọng từ đáy vực” của thi sĩ và những tài liệu liên quan, ông nói đã đưa hết cho bà Jean giữ.

Tập sách về thi sĩ Nguyễn Chí Thiện,Nxb Allies For Freedom, 2008
(Ảnh: Bùi Văn Phú)

Thơ tình Bùi Minh Quốc

Nhà thơ Bùi Minh Quốc
Về tác giả: Nhà thơ BÙI MINH QUỐC sinh năm Canh Thìn – 1940 tại làng Sêu (Trinh Tiết) huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Đông cũ, nay thuộc Hà Nội. 

Trong chiến tranh, tham gia lực lượng Văn nghệ Giải phóng Trung Trung

Bộ (Khu 5), chiến đấu tại các chiến trường Quảng Đà, Quảng Nam, Quảng Ngãi từ 1967 đến 1975 với bút danh Dương Hương Ly.

Từ 1987, ông sống và viết tại Đà Lạt.


Lam Nguyên: Đọc bài Từ 詞 “Thủy điệu ca đầu 水 調 歌 頭 của thi hào Tô Đông Pha 蘇 東 坡

Người  xưa thường ca ngợi về Thơ và Từ của Tàu rằng : “Thịnh Đường, Long Tống” Đây là cột mối đánh dấu một thời vàng son của hai triều đại nhà Đường và nhà Tống.

Tiểu sử Thi sĩ Tô Đông Pha 蘇東坡 tức Tô Thức  蘇 軾 (1037-1101) là nhà văn, nhà thơ nổi tiếng của thời Bắc Tống nước Tàu. Tự là Tử Chiêm, người ở My Sơn, Tứ Xuyên. Cùng Cha là Tô Tuân, em là Tô Triệt được mệnh danh là (Tam Tô ) được liệt vào trong “Đường Tống Bát Đại Gia  唐  宋  八大家=Tám nhà văn lớn thời nhà Đường, nhà Tống”.


Truyện ngắn Võ Thị Hảo: Chuỗi người đi trong đầm lầy

Nhà văn Võ Thị Hảo
Cứ chạng vạng, khi bóng tối đổ sẫm màu một góc rừng U Minh, những tia nắng rụng góc trời cháy rực. Khi đàn muỗi bắt đầu cất mình lên như đám mây nặng trĩu những giọt sương máu từ đầm lầy. Khi đàn quạ khạc ra tiếng khàn đặc rên rẩm trên những chạc cây bị sét đánh cụt ngọn. Đó là lúc người đi rừng chậm chân bắt đầu nghe từng tràng tiếng hú ghê rợn.

Không rõ cất lên từ đâu. Loạt tiếng hú làm nổi gai lưng này. Chúng rên từng hồi đứt đoạn. Luồn như rắn dưới những tàn lá rậm rịt. Dán mình trườn trên mặt bùn nhão sệt nham hiểm của đầm lầy rồi trôi dạt trong bầu không khí u uẩn bốc lên từ những xác cây mục, đe nẹt ngay cả những kẻ làm nghề sơn tràng táo gan nhất.

Lê Học Lãnh Vân: Văn hóa và tính mạng của người dân

Mấy tuần trước nghe tin Bộ Văn hóa - Thể thao – Du lịch đề nghị 350,000 tỷ VNĐ làm đề án Chấn hưng Văn hóa. Ba trăm năm chục ngàn tỷ đồng, tương đương mười bốn tỷ rưỡi đô la Mỹ! Tự nhiên nhớ tới ông bộ trưởng giáo dục Phạm Vũ Luận tuyên bố dự án sách giáo khoa ba mươi bốn ngàn tỷ VNĐ, rồi sau đó vài ngày, khi bị công kích, thì nói lại chỉ có tám trăm tỷ chuốc bao tiếng cười ngao ngán!

Cũng tự nhiên, trong đầu hiện lên sự so sánh con số ba trăm năm chục ngàn tỷ với các con số có thật hay ước lượng…

- Bằng thu nhập của ba triệu sáu trăm ngàn người Việt trong năm 2022!

- Bằng khoảng 135% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong năm 2022!

Vụ cháy chung cư mini ở Hà Nội: cần thay đổi từ pháp luật, sự quản lý của nhà nước cho tới tư duy, lối sống của người dân!

Toàn cảnh đám cháy chung cư mini
trong hẻm 29/70 phố Khương Hạ,
phường Khương Đình, quận Thanh
Xuân, Hà Nội) (Ảnh: TTXVN)

Phạm Xuân Nguyên: Đau đớn và phẫn uất


ĐAU ĐỚN trước 56 người đã chết và hàng chục người bị thương trong vụ cháy kinh hoàng tại khu nhà cho thuê (phải gọi đúng như thế chứ không thể gọi đó là chung cư mi ni được) ở số 37, ngách 29/70 Khương Hạ (Thanh Xuân, Hà Nội). Họ, những người già con trẻ, những thanh niên trẻ trung, đã phải bị chết và bị thương tức tưởi trong đau đớn xót xa vô cùng tận. Cầu xin đấng cao xanh cho họ được siêu sinh tịnh độ ở thế giới bên kia! Và xin chia sẻ sâu sắc nỗi đau không thể gì khoả lấp này của các gia đình nạn nhân vụ cháy!

Thứ Tư, 13 tháng 9, 2023

9 năm nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng ra đi (13/9/2014 –13/9/2023)

Nhà văn, nhà báo, nhà giáo Nguyễn Xuân Hoàng (7/7/1940–13/9/2014)
(Hình: Cuong Tran).

Nguyễn Mạnh Trinh: Nguyễn Xuân Hoàng, vài nét về tác giả & tác phẩm

Một số tác phẩm của nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng


Thời đại của Nguyễn Xuân Hoàng là một thời thế đặc biệt. Ở đó, đầy những biến cố từ thuở kháng chiến chống Pháp, đến thời đệ nhất, đệ nhị Cộng Hòa, từ những cuộc di cư đến ngày di tản, từ cuộc vượt tuyến di cư vào Nam đến vượt biển tị nạn xứ người. Những biến cố ấy tạo cho cả một thời đại những nét chung mang nhưng lại là những điều riêng biệt trong ký ức mỗi người.


Tùy bút Nguyễn Xuân Hoàng: Barbara

Tranh Đinh Trường Chinh
Rappelle – toi Barbara
Il pleuvait sans cesse sur Brest ce jour – là
Et tu marchais souriante
Epanouie ravie ruisselante

Sous la pluie …
Rappelle – toi Rappelle – toi
quand même ce jour – là
N’oublié pas
Un homme sous un porche s’abritait
Et il a crié ton nom
Barbara


Jacques Prévert (Paroles)


Trần Doãn Nho: Một cái gì rất Nguyễn Xuân Hoàng: Sổ tay

“Đừng để tờ Văn chết!” Mai Thảo nói với Nguyễn Xuân Hoàng như thế.


Và Văn sống lại. Một đời sống khác.


Nguyễn Xuân Hoàng (NXH) nhận Văn từ Mai Thảo vào giữa năm 1996. Một trong những yêu cầu của Mai Thảo là giữ nguyên mục Sổ Tay vốn do Mai Thảo viết từ ngày ông tái bản Văn ở hải ngoại. Lúc đầu, NXH không đồng ý, muốn đổi thành Ghi Chép, nhưng chiều ý của Mai Thảo, bốn số tiếp theo 160, 161, 162 và 163 cho các tháng Chín, Mười, Mười Một và Mười Hai, 1996 do NXH làm chủ biên vẫn có mục Sổ Tay. Nhưng rồi với sự giúp sức và đóng góp nhiệt tình từ bạn bè và văn hữu, đầu năm Đinh Sửu (1997), Văn đổi sang bộ mới, được đánh từ số 1, số Xuân Đinh Sửu: Văn của Mai Thảo trở thành Văn của Nguyễn Xuân Hoàng. Và khác với ý định ban đầu, NXH vẫn duy trì “Sổ Tay”. “Đó là lúc tôi đã tìm một cách viết sổ tay của tôi”, anh cho biết. (Văn tháng 8/2004). Và Sổ Tay NXH đã đi song hành với Văn từ lúc đó cho đến ngày tự ý đình bản.


Nguyễn Xuân Hoàng: Tự truyện của một người vô tích sự

Trong đời sống, mất mát nhiều hơn là thu nhận.
Cây lúa sẽ không trổ bông, nếu trước đó nó không chết đi.
Hãy sinh động một cách không mệt mỏi, nhìn về tương lai
và nuôi dưỡng bằng những nguồn dự trữ sống chất chứa
từ trí nhớ và sự lãng quên.
—Boris Pasternak

Tôi là đứa con thứ mười hai trong một gia đình mười ba anh chị em. Mười ba người con trong một gia đình, con số ấy đâu có nhỏ, phải không? Nhưng biết làm sao! Có ai trên đời này được quyền chọn nơi chốn, gia đình hay dân tộc để chào đời đâu. Tóm lại, tôi là một người Việt Nam ra đời ở miền Trung, trong thời chiến, dưới một mái nhà “đông dân” và “kinh tế gia cảnh” đang hồi sa sút.

Thứ Ba, 12 tháng 9, 2023

Nguyễn Hoàng Văn: Đếm cuộc đời bằng những mùa keo

Rừng keo. Ảnh: NNVN.


“Đếm cuộc đời bằng những mùa keo”, đó là một trong những điều tôi học được trong chuyến về quê vừa rồi, như là hệ lụy của cuộc phản-cách-mạng-xanh sẽ khiến chúng ta tiếp tục tụt hậu, y như Trung Quốc từng bị thế vào cuối thế kỷ 18, vì củ khoai lang.