Phạm Ðình Trọng - Vơi đầy với Campuchia (Tiếp theo và hết)

Phạm Ðình Trọng

Những thông tin xác thực từ thượng tá Tuấn, thượng tá Xuân, đại úy Điều, chuyện kể của trung úy, thuyền phó Nguyễn Hồng Sâm tàu 215 đã cho tôi hình dung được đầy đủ, chân thực trận đánh khó khăn, nhiều mất mát để giành Sihanoukville từ tay Khmer Đỏ.

Đêm 6.1.1979, mở màn chiến dịch đánh Sihanoukville bằng tiếng súng của đại đội đặc công đánh chiếm trận địa pháo bảo vệ bờ biển của Khmer Đỏ và tiếng nổ của pháo 130 nòng dài từ bắc đảo Phú Quốc bắn sang những căn cứ Khmer Đỏ ở Kampong Som. Ngoài biển, lực lượng tàu chiến đấu tạo thành vành đai ngăn chặn tàu Khmer Đỏ từ quân cảng Ream, từ cảng Sihanoukville đánh ra, bảo vệ bãi đổ quân của lữ đoàn 126 và lữ đoàn 101 lính thủy đánh bộ. Tàu 215 và tàu 203 chốt chặn hướng chủ yếu. Tàu 199 và tàu 613 còn là đài trinh sát pháo binh, quan sát điểm rơi của đạn pháo để trận địa pháo trên đảo Phú Quốc điều chỉnh tầm bắn. Tàu HQ05 chốt ở ngoài cùng.

Sự cố xảy ra khi mới đổ được ba tiểu đoàn lính thủy đánh bộ cùng một số xe tăng, xe lội nước lên chân núi Bokor thì nước triều lên ngập bãi đổ quân, tàu đổ quân đành rút ra. Còn lữ đoàn 101, ba tiểu đoàn của lữ đoàn 126 và số lớn xe, pháo, ô tô chở quân chưa lên được.

Cuộc đổ quân đang diễn ra thì cuộc đụng độ trên biển bắt đầu. 22 giờ 30, kì hạm 203 chỉ thị mục tiêu và tàu 215 cũng phát hiện bốn tàu Khmer Đỏ từ hướng quân cảng Ream lao đến. Nhìn hướng tiến, biết chúng có ý định đột phá vào khoảng giữa tàu 215 và kì hạm 203 để vào bãi đổ bộ của lực lượng lính thủy đánh bộ Việt Nam. Đến cự li tầm bắn có hiệu quả, chiếc đi đầu xối xả nã đạn về phía tàu 215 và tàu 203. Kì hạm 203 lệnh cho tàu 215 di chuyển để lưới lửa của tàu 203 và tàu 215 đan chéo cánh xẻ vào chiếc tàu Khmer Đỏ đi đầu. Một loạt đạn 37 li của tàu 215 quất trúng mục tiêu, chiếc tàu Khmer Đỏ chạy chậm lại và không ổn định hướng rồi chìm nghỉm. Ba chiếc còn lại quay đầu tháo chạy.

Gần sáng ngày 7.1.1979, nhiều tiếng nổ dữ dội ở hướng tàu HQ05 chốt chặn. Kì hạm 203 lệnh cho tàu 215 cùng tiến về phía tiếng súng. Trời sáng rõ, tàu 215 nhận ra bốn tàu 100 tấn cao tốc của Khmer Đỏ quây đánh tàu HQ05. Tàu cao tốc của Khmer Đỏ có tốc độ 38 hải lí giờ, gần gấp đôi tốc độ tàu HQ05 của Việt Nam chỉ 20 hải lí giờ. Tàu 215 và 203 cùng nổ súng thu hút tàu Khmer Đỏ. Bị đánh trả từ hai hướng, tàu Khmer Đỏ không còn ở thế chủ động tấn công, tốc độ cao không còn là ưu thế nữa. Bây giờ hỏa lực sẽ quyết định mà hỏa lực thì các tàu Hải quân Việt Nam áp đảo. Hai tàu Khmer Đỏ bị trúng đạn bỏ chạy, hai chiếc còn lại phải chạy theo. Kì hạm 203 lệnh cho 215 truy kích. Đang tăng tốc đuổi theo chiếc tàu Khmer Đỏ dính đạn chạy sau thì tàu 215 chết máy khựng lại. Lập tức, hai tàu Khmer Đỏ quay lại quây đánh tàu 215. Khi tàu 203 giải cứu, đánh đuổi tàu Khmer Đỏ thì tàu 215 đã bị thương tích nặng nề. Hai pháo thủ của khẩu 37 li, một hàng hải và một cơ điện hi sinh. Thuyền trưởng Nguyễn Thiện Doanh, thuyền phó Đỗ Văn Thành, chính trị viên Lê Đình Khuyến, hai cơ điện Tạ Văn Chương, Lê Hồng Quyên bị thương nặng.

Nhưng thương vong nặng nhất lại là cuộc chiến trên đất bằng. Ba tiểu đoàn của lữ đoàn 126 cùng một phần sở chỉ huy lữ đoàn vừa đổ bộ lên chân núi Bokor, chưa kịp tập hợp đội hình thì pháo Khmer Đỏ dập xuống. Từ trong bóng đêm của dải rừng bao quanh, những tên lính áo đen của man rợ, của chết chóc, như từ bóng đêm trung cổ ào ra. Thiếu tá tham mưu trưởng lữ đoàn, đại úy trưởng ban tác chiến, trung úy Vũ Hiến phóng viên báo Hải quân hi sinh. Cả tổ đài thông tin vô tuyến điện của sở chỉ huy đều bị thương vong. Thượng tá Luật chính ủy lữ đoàn 126 bị thương được những người lính thân cận bên ông dìu chạy vào rừng.

Trong tình thế nếu cứ chôn chân ở chân núi Bokor đợi đổ xong quân, đợi xe pháo, đợi có chỉ huy thì sẽ là tấm bia sống cho những nòng súng Khmer Đỏ, vì thế rạng sáng ngày 7.1.1979, một tiểu đoàn trưởng của lữ đoàn 126 đã đưa quân lên 12 xe tăng và xe bọc thép đơn độc tiến đánh Sihanoukville. Một ngày một đêm chiến đấu, chỉ còn vài người sống sót chạy vào rừng, tiểu đoàn bị xóa sổ.

Theo phương án tác chiến, lực lượng mạnh của hải quân gồm lữ đoàn 126 và lữ đoàn 101 lính thủy đánh bộ từ chân núi Bokor theo con đường số Ba ven biển đánh chiếm Veal Renh rồi theo đường số Bốn đánh vào cảng Sihanoukville và quân cảng Ream. Nay cuộc chiến đang quyết liệt mà lực lượng Hải quân Việt Nam tham chiến vẫn chưa đổ bộ xong quân mà lại phải chia lực lượng đi tìm quân thương vong tan tác trong rừng, lại không còn nắm thế chủ động nữa! Sư đoàn bộ binh 304 được tung vào trận đánh Sihanoukville trong tình thế đó.

Trong đội hình Quân đoàn 2 ở hướng thứ yếu, sư đoàn 304 là lực lượng dự bị chiến dịch. Sư đoàn sẽ là lực lượng đánh vào Phnom Penh trong đợt hai, đợt ba, nếu cuộc chiến ở Phnom Penh phải kéo dài. Trước sức tấn công của các sư đoàn thiện chiến Việt Nam, quân Khmer Đỏ ở hướng phòng thủ phía Đông nhanh chóng vỡ trận, Quân đoàn 4 Việt Nam tiến rất nhanh vào Phnom Penh. Ngày 7.1.1979 Quân đoàn 4 đã làm chủ Phnom Penh. Sư đoàn 304 liền được điều đi chi viện cho mặt trận Kampong Saom. Ngày 8.1.1979 trung đoàn bộ binh 9 cùng lữ đoàn xe tăng 203 giải phóng Ream. Ngày 9.1.1979, trung đoàn bộ binh 66 cùng với Hải quân đánh chiếm xong Sihanoukville. Ngày hôm sau, 10.1.1979, chiếc xe jeep của trung đoàn 66 đã đưa tôi từ Sihanoukville lên sở chỉ huy sư đoàn 304 ở thị xã Kampong Saom.

Hai ông bạn họa sĩ cùng đi chiến dịch với tôi đã về Sài Gòn trước rồi. Tối 30.1.1979, tôi đeo ba lô xuống tàu 683 khi những người lính vẫn đang hối hả chuyển những hòm đạn từ tàu lên cảng. Bốc hết đạn lúc nào, tàu sẽ nhổ neo về Sài Gòn lúc đó. Đến nửa đêm, còn gần 100 tấn đạn dưới tàu nhưng tàu được lệnh dừng bốc đạn để đưa thi thể thượng tá chính ủy Luật về nước ngay trong đêm. Thi thể thượng tá Luật cùng thi thể hai chiến sĩ được bọc trong nhiều lớp túi ni lông đặt ở mũi tàu. 1 giờ 30 đêm, tàu rời cảng Sihanoukville. Chiều hôm trước, 29.1.1979, mũi xục xạo trong rừng của trung tá Trịch tìm thấy nhóm người đi với thượng tá Luật nhưng thượng tá Luật đã chết trước đó mười ngày, từ ngày 19.1.1979.

Tàu không về Sài Gòn mà về Phú Quốc. Nằm trong buồng hàng hải trên tàu, tôi đã thức trọn đêm. Gió biển ù ù vật vã thổi vào căn buồng hẹp tôi nằm đưa tôi trở về với tiếng gió ù ù thổi trong câu thơ Chinh phụ ngâm, ù ù thổi trong lịch sử Việt Nam: Hồn tử sĩ gió ù ù thổi / Mặt chinh phu trăng dõi dõi soi. Tự nhiên tôi thấy cay cay nơi sống mũi và nước mắt lấp xấp ướt  mi. Những người lính Việt Nam thời Chinh phụ ngâm đổ máu để giữ gìn mảnh đất Việt Nam yêu thương. Những người lính Việt Nam hôm nay còn đổ máu vì sự bình yên của cây thốt nốt, vì những giá trị của sử thi đá thăm thẳm ở đền đài Angkor.

Mờ sáng, tôi lại nhìn thấy cảng An Thới nhưng không thấy con tàu 215 thương tích đầy mình ở cầu cảng nữa. Ba người lính hi sinh được đưa lên bờ khâm liệm nhưng chỉ có thượng tá Luật trong chiếc quan tài mộc không sơn vẽ, còn tươi màu gỗ rừng Phú Quốc cùng về Sài Gòn với chúng tôi trong chuyến máy bay lên thẳng bay từ sân bay dã chiến An Thới về sân bay Tân Sơn Nhất.

3.  Thương thân cây, thương phận người

Chân tôi thong thả đi dạo trên đường phố Phnom Penh mà tâm tưởng tôi bồi hồi đi dạo trong kí ức về những năm tháng cuộc đời tôi để lại ở đất nước này. Ở tuổi ngoài sáu mươi tìm về tuổi ngoài hai mươi để nhận ra nhiều điều trước đây chưa thể nhận ra. Ở nơi xứ người nhớ về một thời lịch sử nghiệt ngã của đất nước mình để cứ phải ngậm ngùi liên tưởng chuyện xứ người, chuyện xứ mình.

Phụ trách một cụm đài vô tuyến điện thuộc Bộ Tư lệnh mặt trận Tây Nguyên thời chiến tranh Việt Nam, tôi đã nhiều lần qua lại mảnh đất đông bắc Campuchia, vùng Mondolkiri, Katanakiri, Stung Treng, nhiều lần tắm sông Serepok, sông Sesan, những dòng sông khởi nguồn từ dãy Trường Sơn, chảy về phía tây, đổ nước vào sông Mekong, hàng ngày uống nước những dòng suối đầu nguồn của sông Serepok, sông Sesan. Nhiều sáng thức dậy ra sông Serepok thấy cá nổi phơi bụng trắng xóa dạt vào mép nước trên khúc sông dài hàng trăm mét. Nhìn cá chết biết được mức độ bom Mĩ đánh phá những bến sông trên thượng nguồn đêm trước. Sau chuyến theo tàu Hải quân đi từ đảo Phú Quốc đến cảng Sihanoukville, tôi lại có chuyến ngồi xe ca quân sự của Cục Vận tải, Tổng cục Hậu cần xuất phát từ đường Ngô Quyền, quận Năm, Sài Gòn đến Phnom Penh.

Tôi đã sống với đất nước Campuchia cả những ngày bom đạn, cả những ngày bình yên nhưng những kỉ niệm sâu sắc nhất của tôi về đất nước của những cây thốt nốt hiền hòa đều là những kỉ niệm không bao giờ phai mờ về những ngày chiến tranh khốc liệt vậy mà đất nước này vẫn để lại cho tôi cảm giác về sự hiền hòa, bình yên. Những can qua máu lửa đều từ bên ngoài đưa đến cho người dân Khmer hiền lành, hồn hậu, cởi mở, giàu lòng yêu thương. Thời Việt Nam mịt mù bom đạn, những người lính chúng tôi phải dạt sang nương náu dưới những cánh rừng đông bắc Campuchia cũng là nương náu trong sự hồn hậu, cởi mở đó.

Định mệnh đã đưa hai dân tộc Việt Nam và Campuchia chậm chân trên con đường phát triển cùng chung số phận là thuộc địa của nước Pháp phát triển. Số phận chung đó đã đưa những người đấu tranh giành độc lập của hai dân tộc Việt Nam và Campuchia đến với nhau và cùng lạc vào chủ nghĩa cộng sản thời chủ nghĩa cộng sản như hi vọng, như mở ra cánh cửa đến thiên đường tưởng là có thật của loài người khổ đau. Những người đấu tranh giành độc lập cho Campuchia bị Pháp bắt giam chung với những người cộng sản Việt Nam trong nhà tù khắc nghiệt Côn Đảo đã tiếp thu lí thuyết cộng sản đầy hấp dẫn: xóa bỏ bất công và bóc lột, qua những người cộng sản Việt Nam và họ là những người Campuchia hiếm hoi đầu tiên trở thành những đảng viên Đảng Cộng sản Đông Dương.

Đầu năm 1951, trong rừng Việt Bắc, những người cộng sản Việt Nam đổi tên Đảng Cộng sản Đông Dương thành Đảng Lao động Việt Nam thì tháng Chín, năm đó, những người cộng sản Campuchia thành lập Đảng Nhân dân Cách mạng Khmer và nhà sư Achar Mean, còn có tên là Sơn Ngọc Minh, trở thành Chủ tịch đảng. Ở Việt Nam đã có vài cơ sở công nghiệp sơ khai, vài mỏ than, vài xưởng dệt, xưởng cơ khí sửa chữa, tạo ra một đội ngũ thợ thuyền nhỏ bé, nghèo khổ thì Đảng Lao động Việt Nam tự nhận là đảng tiền phong của giai cấp công nhân và nhân dân lao động. Campuchia chưa có cơ sở công nghiệp, chưa có bóng dáng đội ngũ công nhân nhưng theo “bài văn mẫu” là Cương lĩnh Đảng Lao động Việt Nam, Cương lĩnh Đảng Nhân dân Cách mạng Khmer cũng tuyên xưng: Đảng không phải là đảng tiên phong của giai cấp công nhân nhưng là đảng tiên phong của những người yêu nước và tiến bộ.

Nhưng những người cộng sản Khmer còn quá ít ỏi lại từ những nguồn khác biệt nhau, mang tư tưởng, hướng nhìn khác nhau, nguồn sư sãi, trí thức trong nước, nguồn đi học từ nước ngoài trở về, tạo thành những nhóm, những vùng hoạt động khác nhau, không có sự phối hợp, kết nối, chia sẻ, tổ chức cộng sản Khmer chưa trở thành một lực lượng chính trị của xã hội Campuchia. Vì thế Hiệp định Genève năm 1954 đã dành cho những người cộng sản Việt Nam nửa đất nước ở miền Bắc, những người cộng sản Lào được hai tỉnh Sầm Nưa và Phong Sa Ly, còn những người cộng sản Campuchia thì trắng tay, không thước đất đứng chân. Chủ tịch đảng Sơn Ngọc Minh cùng đội quân vũ trang nhỏ bé của ông có một quá trình gắn bó với những người cộng sản Việt Nam phải theo đội quân chống Pháp ở Nam Việt Nam tập kết ra miền Bắc Việt Nam.

Số người cộng sản Campuchia ở lại trong nước đều là những người ở tầng lớp trên, phần lớn đều đã sang Pháp học hành trở về như Saloth Sar, Ieng Sary… Sau này Saloth Sar được gọi với tên Pol Pot nổi tiếng. Tư tưởng không đồng điệu, số lượng đã ít ỏi, sau Hiệp định Genève năm 1954 lại có những người quay đầu về với chính quyền của nhà vua Norodom Sihanouk, hưởng bổng lộc Hoàng gia. Số người còn lại phải tổ chức lại đảng. Trong hai ngày cuối cùng của tháng Chín năm 1960, đại hội thành lập Đảng Cộng sản Campuchia đưa Tou Samoth lên Tổng Bí thư, Pol Pot, Ieng Sary đều trong nhóm nắm quyền lực cao nhất của đảng là Ban Thường vụ. Năm 1963 Tổng Bí thư Tou Samoth mất tích bí ẩn trên đường từ Hà Nội trở về. Lập tức vị trí Tổng Bí thư đảng về tay Pol Pot.

Với cớ củng cố đảng, Pol Pot, Ieng Sary thúc giục Việt Nam đưa Sơn Ngọc Minh sang Trung Hoa chữa căn bệnh mãn tính bình thường mà nhiều người có tuổi vẫn mang là bệnh huyết áp đôi lúc cao lên chút ít, để Sơn Ngọc Minh có sức khỏe trở về Campuchia tham gia lãnh đạo Đảng Cộng sản Campuchia. Nhưng ngày trở về Campuchia của người sáng lập Đảng Nhân dân Cách mạng Campuchia Sơn Ngọc Minh không bao giờ có! Sang Trung Hoa chỉ ít ngày sau Sơn Ngọc Minh phải nhận cái chết âm thầm khi mới 52 tuổi, một cái chết oan nghiệt như cái chết không tăm tích của Tổng Bí thư Tou Samoth!

Từ đây, những người lãnh đạo cộng sản Campuchia gần gũi, gắn bó với Việt Nam đều lần lượt bị thủ tiêu, những người đi với Sơn Ngọc Minh sớm muộn đều bị Pol Pot, Ieng Sary giết hại. Vân Minh theo Sơn Ngọc Minh ra Hà Nội được đi học trường điện ảnh thành nhà quay phim và anh đã làm việc nhiều năm ở xưởng phim Quân đội Nhân dân Việt Nam. Trong cao trào kháng chiến của lực lượng Pol Pot được gọi là Khmer Đỏ chống lại chính quyền Phnom Penh của Non Nol, Vân Minh trở về Campuchia tham gia kháng chiến trong đội quân Khmer Đỏ nhưng khi Khmer Đỏ giành được chính quyền, Vân Minh liền bị tống vào ngục Tuol Sleng. Nhờ biết quay phim chụp ảnh, anh được chúa ngục Khang Khek Ieu giao cho việc chụp ảnh những người tù trước khi họ bị giết. Nhờ thế anh còn sống sót và nhà ngục Tuol Sleng ngày nay còn bộ ảnh tố cáo tội ác Khmer Đỏ.

Từ đây, toàn bộ quyền lực Đảng Cộng sản Campuchia, quyền lực Khmer Đỏ đã nằm gọn trong tay những người Khmer gốc Hoa: Pol Pot, Ieng Sary, Khieu Samphan, Nuon Chea, Ta Mok, Khang Khek Ieu…

Với dòng máu Trung Hoa trong người, với súng đạn Trung Hoa trong tay, với tư tưởng Trung Hoa thời Mao Trạch Đông trong nhận thức: Lấy nông thôn bao vây thành thị, lấy nông dân tiêu diệt trí thức, tiêu diệt tư sản thành phố, Pol Pot, Ieng Sary đã đưa dân tộc Campuchia vào địa ngục tự hủy diệt. Hủy diệt dân tộc Campuchia. Hủy diệt nền văn minh Angkor. Gieo thảm họa diệt chủng cho dân tộc Campuchia đều là những người Campuchia, những thủ lĩnh cộng sản Khmer và đội quân Khmer Đỏ mặc áo đen nhưng họ chỉ là công cụ, là con rối dưới sự điều khiển từ nước ngoài.

Là trung đoàn phó quân Khmer Đỏ, Hun Sen nhận ra được bụng dạ, đầu óc của lãnh đạo Khmer Đỏ, đó chính là bụng dạ, đầu óc của những người làm Cách mạng Văn hóa ở Trung Hoa. Khmer Đỏ chính là những người mang Cách mạng Văn hóa ở Trung Hoa về thực hiện ở Campuchia nhưng ở mức độ sâu rộng hơn, man rợ hơn, đẫm máu hơn. Cách mạng Văn hóa ở Trung Hoa chỉ là cuộc thanh trừng nội bộ trong giới lãnh đạo, trong bộ máy đảng và nhà nước. Phe phái cầm quyền phát động sức mạnh quần chúng diệt trừ phe phái khác. Khmer Đỏ ở Campuchia vừa sắt máu thanh trừng nội bộ, vừa tàn bạo thanh trừng cả dân tộc để dân tộc Khmer chỉ còn một loại người là nông dân và xã hội Campuchia trở về thời cổ đại, không trường học, không buôn bán, không chợ búa, không tiền tệ. Với Khmer Đỏ, dân trí thức, dân công chức, dân thành thị chỉ là loại người ăn bám vào giọt mồ hôi của người nông dân, phải đưa loại người ăn bám đó về nông thôn lao động cải tạo và loại bỏ, thủ tiêu dần. Cả đất nước Campuchia hiền hòa trở thành một trại cải tạo khổng lồ, một địa ngục thời trung cổ, một cánh đồng chết mênh mông. Cái chết từng giờ từng phút đến với người dân Campuchia hiền hậu đang lao động khổ sai trên cánh đồng chết đó.

Hàng ngày trung đoàn phó Hun Sen phải chứng kiến lũ lính trẻ mười ba, mười bốn tuổi, mù chữ, vừa rời đồng ruộng cầm khẩu súng trở thành lính Khmer Đỏ, thản nhiên dùng rìu, dùng cuốc bổ xuống đầu người dân, say mê, thích thú như một trò chơi. Dù giấu kín thái độ, tình cảm ghê tởm tội ác Khmer Đỏ nhưng trung đoàn phó Hun Sen cũng biết rằng cuộc thanh trừng nội bộ đẫm máu của Khmer Đỏ sớm muộn cũng nhằm vào anh. Đã có nhiều chỉ huy trung đoàn, sư đoàn đột ngột bị điều đi học, đi công tác rồi mất tích luôn. Phải tìm đường cứu bản thân và cứu nhân dân Campuchia, ngày 21, tháng sáu, năm 1977, Hun Sen chia tay người vợ trẻ Bun Rany đang mang thai tháng thứ năm, chạy sang Việt Nam.

125 người Campuchia cùng cảnh ngộ như Hun Sen gặp nhau ở Việt Nam thành lập nên Đoàn 125, tổ chức ban đầu của lực lượng vũ trang cứu nước Campuchia. Đoàn 125 do Hun Sen làm chỉ huy trưởng là ý chí khao khát sống của dân tộc Campuchia đã cất lên tiếng kêu cứu của dân tộc Campuchia với loài người trước họa diệt chủng của Khmer Đỏ, trước sự hủy diệt của Cách mạng Văn hóa ở Campuchia. Việt Nam đã nuôi dưỡng, trang bị cho Đoàn 125. Việt Nam đã lắng nghe và đáp ứng tiếng kêu cứu của dân tộc Campuchia, tiếng kêu cứu của nền văn minh Angkor.

Cùng quân đội Việt Nam, Hun Sen trở về quê hương giải phóng Campuchia khỏi họa Khmer Đỏ diệt chủng khi Hor Namhong, một quan chức ngoại giao của chính quyền Non Nol đang là người tù của Khmer Đỏ đợi ngày nhận cái chết. Ngày nay Hun Sen là Thủ tướng Chính phủ Vương quốc Campuchia và Hor Namhong là Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao.

Không phải chỉ có Hun Sen và Hor Namhong, tất cả những người đang nắm giữ những vị trí trọng yếu trong Đảng Nhân dân Campuchia cầm quyền, trong chính quyền nhà nước và trong lực lượng vũ trang Campuchia đều có cảnh ngộ cuộc đời, có xuất xứ như Thủ tướng Hun Sen và Phó Thủ tướng Hor Namhong. Nhắc lại điều này để thấy rằng trên thế giới ngày nay không có nhà nước nào, không có nhân dân nước  nào gắn bó máu thịt với nhân dân Việt Nam, với đất nước Việt Nam như nhà nước và nhân dân Campuchia hôm nay. Nhà nước đó đã ra đời, nhân dân đất nước đó đã sống lại từ máu người lính Việt Nam, từ sự nhường cơm, sẻ áo của nhân dân Việt Nam. Nhắc lại điều này cũng không nhằm kể lể công lênh của nhân dân Việt Nam với nhân dân Campuchia mà để nhận ra tầm vóc, bản lĩnh, nhận ra tấm lòng của những người lãnh đạo nhà nước Campuchia hôm nay với nhân dân, với đất nước của họ.

Dù nhà nước Campuchia hôm nay ra đời từ máu của những người lính Việt Nam, dù nhà nước Campuchia hôm nay gắn bó và biết ơn những người cộng sản Việt Nam thì nhà nước Campuchia trước hết vẫn phải vì người dân Campuchia, vì đất nước Campuchia, vì nền văn minh Angkor rực rỡ.

Vì nhân dân Campuchia hiền hòa, vì đất nước Campuchia thanh bình, từ năm 1991, những người lãnh đạo Campuchia đã đổi tên đảng sôi sục cách mạng, Đảng Nhân dân Cách mạng Campuchia, thành Đảng Nhân dân Campuchia, một tên gọi bình dị, quen thuộc, thân thiết với người dân Campuchia. Trả cách mạng về với những tham vọng, những mưu đồ, nơi đã mang can qua đến cho nhân dân Campuchia. Có một nhà nước vì dân, nhân dân Campuchia hiền hòa không cần cách mạng đổ máu, không cần đấu tranh giai cấp, phân chia người dân hiền lành ra thành những giai cấp đối kháng, đưa hận thù giai cấp vào cuộc sống bình yên.

Vì quyền con người của nhân dân Campuchia, vì cuộc sống muôn màu, muôn vẻ của đất nước Campuchia, từ năm 1993, những người lãnh đạo Campuchia chấp nhận phần khó về mình, chấp nhận cạnh tranh chính trị để cuộc sống phát triển lành mạnh, từ đó Campuchia có đa đảng. 57 đảng nói tiếng nói của 14 triệu dân, tiếng nói của tất cả các khuynh hướng chính trị, của mọi trào lưu tư tưởng nhưng số đông người dân Campuchia vẫn nhận ra Đảng Nhân dân Campuchia với Chủ tịch đảng Chea Sim và Phó Chủ tịch đảng Hun Sen là đảng của họ, đảng tồn tại vì dân tộc, vì đất nước Campuchia nên họ đã dồn phiếu bầu cho Đảng Nhân dân Campuchia trong những cuộc bầu cử Quốc hội và cuộc bầu cử nào Đảng Nhân dân Campuchia cũng giành được nhiều ghế nhất để trở thành đảng cầm quyền. Dù đa đảng nhưng với người dân Campuchia vẫn chỉ có một đảng, Đảng Nhân dân Campuchia. Được cuộc sống chấp nhận, được nhân dân tin cậy, Đảng Nhân dân Campuchia tồn tại tự nhiên, hài hòa cùng cuộc sống thanh bình của nhân dân, của đất nước Campuchia, không cần sự áp đặt của điều bốn Hiến pháp, không cần đổ quá nhiều tiền thuế của dân ra nuôi đội quân khổng lồ “công an nhân dân chỉ biết còn đảng còn mình” bảo kê cho đảng.

Đảng Nhân dân Campuchia cũng có cội nguồn từ Đảng Cộng sản Đông Dương, cũng theo đuổi lí tưởng cộng sản của học thuyết Marx – Lenin và định mệnh đã đưa những người lãnh đạo Đảng Nhân dân Campuchia hôm nay có số phận gắn bó máu thịt với những người cộng sản Việt Nam. Nhưng họ không lú lẫn trói chặt số phận dân tộc Campuchia vào học thuyết Marx – Lenin lầm lạc và tội lỗi. Họ không vì ơn nghĩa mà mê muội đánh mất mình để trở thành cái bóng của những người cộng sản Việt Nam, để số phận dân tộc Campuchia trở nên bất trắc, bấp bênh, bé bỏng, phụ thuộc vào nước khác như số phận dân tộc Việt Nam bị Đảng Cộng sản Việt Nam trói chặt vào học thuyết Marx – Lenin tai ương, như Đảng Cộng sản Việt Nam bị cái bóng của Đảng Cộng sản Trung Hoa trùm lên để đến nỗi phải cắt đất, cắt biển dâng cho đế quốc Trung Hoa, nhục nhã phản bội lại máu xương dựng nước của cha ông, nhu nhược, hèn nhát bôi nhọ trang sử giữ nước hào hùng của cha ông, để đến nỗi lính Trung Hoa tràn qua cả dải biên cương vào đất Việt Nam giết hàng vạn dân Việt Nam, đưa tàu chiến vào biển Việt Nam bắn giết cướp bóc dân Việt Nam mà ở thủ đô Hà Nội lãnh đạo nhà nước Việt Nam vẫn thành kính làm lễ rập đầu nhớ ơn quân giải phóng nhân dân Trung Hoa!

Lang thang trên đường phố Phnom Penh tôi chỉ thấy bảng hiệu buôn bán, bảng chữ quảng cáo hàng hóa, không một khẩu hiệu, không một pano hô hào, hò hét chính trị. Đường phố thoáng đãng, nhẹ nhõm, thiên nhiên được phô bày hết cái đặc sắc, cái dáng vẻ riêng của một vùng đất. Ở thành phố Seam Reap tôi thấy hai hàng thốt nốt óng ả trên đoạn phố san sát những khách sạn. Ông Toly nói rằng cây thốt nốt là cây quí của Trời ban tặng cho người Campuchia. Sáu tháng mùa mưa, nửa thân cây ngập trong nước lũ, thốt nốt vẫn sống khỏe khoắn. Sáu tháng mùa khô, không một giọt nước mưa, đất khô cháy, cỏ cũng không sống nổi, phơi mình giữa cánh đồng chang chang nắng đốt, cây thốt nốt vẫn xanh tươi. Hoa thốt nốt vẫn nở và cây vẫn vặn mình vắt ra dòng nước ngọt mát nuôi con người. Cây của Trời ban tặng nên cây tự gieo hạt, tự nảy mầm mọc lên, không ai trồng. Nhưng hai hàng thốt nốt thằng tắp, cách quãng đều nhau trên đường phố ở Seam Reap thì rõ ràng do người trồng.

Cây thốt nốt mọc trên cánh đồng dáng gày guộc, nhọc nhằn vươn lên cao, tán lá khô xác như cố thu nhỏ lại tránh cái nắng đổ lửa. Cây thốt nốt mọc trên đường phố Seam Reap dáng đậm đà, phổng phao, tán lá xanh tốt như cố xòe rộng ra. Cây thốt nốt lặng lẽ trên cánh đồng như dáng người đàn ông Khmer cởi trần, đen cháy, gân guốc và bền bỉ với đất đai. Cây thốt nốt lao xao gió trên đường phố Seam Reap như cô gái Khmer dịu dàng trong tấm xà rông nền nã, duyên dáng. Nhìn cây thốt nốt trên đường phố Seam Reap, nhìn cây phượng vĩ trên đường phố Pnom Penh được thực sự là cây của đất trời, được hồn nhiên khoe hết dáng uyển chuyển của cây, được phô hết màu xanh mướt mát của sự sống, như cô gái được kiêu hãnh khoe đường nét uyển chuyển của cơ thể, được phô nhan sắc rực rỡ của tuổi thanh xuân, tôi lại thương cho những hàng cây trên đường phố Việt Nam chỉ là những cái trụ để gùi, để cõng những pano, những bảng chữ xanh đỏ của chính trị, tán lá xanh bị che lấp, bị lấn át bởi những dải khẩu hiệu đỏ như máu, nóng bỏng như lửa, nhức nhối mắt nhìn.

Trên những đường phố ở Việt Nam từ thủ đô nhốn nháo đến những thị trấn miền núi heo hút nghèo xác xơ lúc nào cũng ngờm ngợp cờ quạt, ngột ngạt pano khẩu hiệu chính trị trống rỗng và giả dối, thô bạo, sỗ sàng lấn át màu xanh lộng lẫy của thiên nhiên Việt Nam. Những cờ quạt, pano, khẩu hiệu xanh đỏ lòe loẹt quá nhiều như phấn son trát dày trên người gương mặt người đàn bà tuổi xế chiều, đã không lấp liếm được sự quá lứa lại phô bày thẩm mĩ thấp kém và tính cách thiếu trung thực, đàng hoàng, chính chuyên. Lại chạnh nhớ mùa hè năm trước tôi đến thành phố Hạ Long duyên dáng bên vịnh biển đẹp nhất thế giới. Đang háo hức ngắm nhìn thành phố non trẻ tầm nhìn của tôi bỗng vướng phải dải vải đỏ căng giữa hai lùm cây xanh, tầm mắt tôi bị chặn lại bởi những pano hình chữ nhật dựng đứng bám trên thân cây, bám vào cột điện giăng giăng hết phố này sang phố khác. Dải vải và pano đều mang dòng chữ: Kiên định chủ nghĩa Mác – Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa!

Vì chủ nghĩa Marx – Lenin, nền kinh tế Việt Nam đã suy sụp, nguy khốn và Việt Nam phải trở về nên kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa như thế nào, mọi người đều biết. Vì chủ nghĩa Marx – Lenin, những người lãnh đạo cộng sản Việt Nam đã phải cắt đất đai xương máu của cha ông người Việt cho đế quốc cộng sản Trung Hoa như thế nào, mọi người đều biết. Nhưng chủ nghĩa Marx – Lenin là liều doping kích động hận thù giai cấp, là gốc rễ của mọi cuộc thanh trừng đẫm máu thì còn ít người nhận ra.

Nhìn hàng cây óng ả thanh thoát trên đường phố Seam Reap, trên đường phố Phnom Penh, chạnh nhớ đến hàng cây trên đường phố Việt Nam oằn mình mang tấm pano “Kiên định chủ nghĩa Mac – Lê nin…“, tôi bỗng rùng mình. Người dân không có quyền con người, cuộc sống không có dân chủ, tự do tất sẽ xuất hiện bạo chúa độc tài và bạo chúa độc tài phải tồn tại, phải khẳng định quyền uy bằng bằng bạo lực thanh trừng. Thanh trừng công khai như Cách mạng Văn hóa ở Trung Hoa, như Khmer Đỏ diệt chủng ở Campuchia. Thanh trừng âm thầm như vụ Xét lại Chống đảng, như vụ Nhân văn-Giai phẩm ở Việt Nam. Và những vụ thanh trừng đẫm máu và nước mắt, khi rầm rộ, khi âm thầm vẫn đang diễn ra triền miên ở những nơi vẫn còn đang kiên định chủ nghĩa Marx-Lenin! Ôi chao! Nền kinh tế Campuchia chưa phát triển bằng nền kinh tế Việt Nam, người dân Campuchia chưa giàu có hơn người dân Việt Nam nhưng nhìn cây cỏ trên đất nước Campuchia, nhìn người dân Campuchia, tôi cứ ngậm ngùi thương phận mình, thương phận người dân Việt Nam đến ứa nước mắt!

© 2012 pro&contra